Ook West-Duitsland
achter kernstop verdrag
Meeste onderministers
figuren
nieuwe
-- '^331
De apartheid in Zuid-Afrika
De positie der staatssecretarissen
De „Van der Plaats*’
kaatspartij
üs hjoed p p
to sizzen
De muur
Gouden filmpjes
VRIJDAG 16 AUGUSTUS 1963
102e JAARGANG
No. 62
PIET
FRANS VERKEERSVLIEGTUIG
NEERGESTORT
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
De Jong'i Nieuwsblad
van
Nieuwelingen.
Advertentieprijs; 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2305 of 2335
.(KJ157)
in een ziekenhuis ligt, moest met zijn
benoeming worden gewacht.
leg voor het ministerschap meende aan
te treffen.
Oeral is wol eat to biwünderjen,
de kunst is allinne it to finen.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Voor de 1ste klas kaatspartij voor 24
uitgenodigde spelers zijn na loting de
volgende 8 parturen samengesteld:
G. Okkinga, S. Sikkema, J. Halbesma.
J. Poepjes, J. Pander, T. Velstra.
H. Schuil, G. Dijkstra, P. Ysbrandi.
Joh. v. Seyst, A. Hiemstra, K. Cuperus.
J. Sytsma, E. Heeg, Sj. Heeringa.
D. Scheepstra, Joh, Zijlstra, M. Santema.
J. Koopal, Joh. Jansen, D. v. d. Zee.
R. Kuiper, Dr. Smedinga, D. Talsma.
Als we de lijst zo eens bekijken is er
niet één partuur dat er uitloopt, zodat
met geen mogelijkheid is te zeggen,
welk partuur uiteindelijk de zege zal
behalen. Wij verwachten dan ook span
nende partijen. Uitgezonderd Rienk de
Groot, die wegens militaire dienst was
verhinderd, komen in Bolsward de 24
beste spelers in het veld. Ook de opko
mende jeugd is in zijn geheel present
en zal ongetwijfeld kleur aan de wed
strijd geven.
Als het weer nu wat meewerkt, kan het
hopelijk talrijke publiek genieten van
een mooie kaatsdag. Het is zo langza
merhand traditie, dat de spelers in Bols
ward in een goede vorm steken.
De wedstrijd vangt aan om één uur.
Bolswards Nieuwsblad
regel van de EEG lijden, te compense
ren.
In sommige kringen heeft men zich ver
baasd over de felheid waarmee de Ame
rikanen in deze controverse over een op
het eerste gezicht vrij onbelangrijk lij
kende kippenkwestie handelen. De re
den daarvan is, dat het hier in feite
gaat om een krachtmeting tussen twee
totaal verschillende concepties: die van
de EEG, gericht op een protectionis
tisch, autarkisch Europa en daartegen
over die van de Amerikanen, die stre
ven maar een open, mondiale economi
sche politiek.
Nu is de Amerikaanse vergeldingsactie
zo opgezet, dat de tegenmaatregelen
welke op ieder gewenst ogenblik onge
daan kunnen worden gemaakt pas
van kracht worden na de eerstvolgende
ministerraad van de EEG, welke voor 23
september is vastgesteld. Dat betekent
een laatste uitnodiging aan de Europese
Gemeenschap om alsnog een begin te
maken met de door Washington ge
wenste afbraak van de tariefmuren bin
nen de Westelijke wereldmarkt. Aan de
EEG is thans de keuze tussen een op
economich gebied steeds inniger At
lantische samenwerking en het vasthou
den aan de huidige politiek, die de kie
men in zich draagt van een ruïneuze
tarieven-oorlog tussen landen, die ei
kaars bondgenoten zijn.
Terwjjl de beide Kamers der Staten Generaal van haar reces het parlementaire
woord voor vakantie gemeten, besteedt het Kabinet-Marijnen deze tijd om zich
zelf in te werken en zich geleidelijk aan van Staatssecretarissen te voorzien. Het
is wel duidelijk, dat zich in de gelederen der onder-ministers de meeste vernieu
wingen voltrekken. Van de elf staatssecretarissen, die het Kabinet-De Quaj’ telde,
is er slechts één, de staatssecretaris van Financiën, Dr. v. d. Berge, als zodanig
aangebleven. Zijn vroegere collega’s Bot, Scholten en De Jong werden tot minister
gepromoveerd; de anderen traden af. Dit is te meer opvallend, daar reeds vast
staat, dat het aantal staatssecretarissen zal worden uitgebreid en dit ambt oor
spronkelijk werd gcz'cn als een soort opleidingsinstituut voor het ministerschap.
Vorige week werd bekend, dat minister
Luns als staatssecretaris voor Europese
Aangelegenheden, mr. L. de Block uit
de leiding van de K.L.M. b(j Koningin
Juliana had voorgedragen.
Daarop volgde de tijding, dat minister
Bot voor onderwijsvraagstukken mr.
Grosheide de jonge juridische advi
seur van de Raad voor Scholen met de
Bijbel had uitverkoren. Zelf wilde de
minister van O.K.W. zich o.a. met het
penibele strijdpunt van radio en televi
sie, dat in het vorige ministerie onder
staatssecretaris Scholten ressorteerde be
lasten. Hij zoekt nu nog een staatssecre
taris voor culturele en sportieve aange
legenheden.
Tenslotte kwam de minister van De
fensie, De Jong, met de tijding dat hij
aan Koningin Juliana een drietal staats
secretarissen wilde voordragen, n.l. voor
land-, zee- en luchtmacht. Hiervoor
bleek hij het oog te hebben laten val
len op resp. brigade-generaal J. Haex,
commandeur A. van Es en de comman
dant van de vliegbasis Leeuwarden, ko
lonel J. L. Bosch. Aangezien de laatste
trouwen op Britse en Franse leveran
ties.
Zo lijkt de Afrikaanse resolutie weinig
meer dan psychologische betekenis te
zullen hebben en dit maakt het waar
schijnlijk, dat het Afrikaanse blok, wan
neer in het najaar de algemene verga
dering van de Ver. Naties bijeen komt,
een actie zal gaan voeren voor krachti
ger maatregelen tegen het blanke be
wind in Zuid-Afrika.
Sedert een jaar geleden de Europese
Economische Gemeenschap (EEG) de
heffingen op geïmporteerde Amerikaan
se slachtkippen drastisch verhoogde, is
de uitvoer naar de gemeenschappelijke
markt van dit produkt aanzienlijk te
ruggelopen. Alle pogingen van Was
hington om de EEG ertoe te bewegen
de maatregel ongedaan te maken mis
lukten, ook toen de Amerikaanse re
gering dreigde commerciële tegenmaat
regelen te zullen nemen.
Thans heeft Washington een dergelijke
tegenactie officieel aangekondigd: de
volgende maand zal worden uitgemaakt
welke onderdelen van de export van de
zes EEG-landen aan extra heffingen
zullen worden onderworpen om het ver
lies van 46 miljoen dollar, dat de Ame
rikanen, naar zij zeggen, door de maat-
Geen politici.
Al deze nieuwelingen behoren tot een
bepaalde politieke richting, in tegenstel
ling tot dr. Van den Berge, die partij
loos is. Mr. De Block een broer van
de bekende staatsraad De Block, die
vroeger griffier van de Eerste Kamer
was behoort tot de k.v.p., mr. Gros
heide, zoon van een hoogleraar aan de
Vrije Universiteit te Amsterdam, is
antl-revolutionair, evenals commandeur
Van Es, Brigade-generaal Haex is de
christelijk-historische beginselen toege
daan, terwijl kolonel Bosch tot de libe
rale richting behoort.
Toch staat geen van deze nieuwelingen
als een typisch politicus bekend. Ze zijn
uitgesproken experts op hun eigen vak-
terrein. In zoverre wordt dus ook afge
weken van de oorspronkelijke bedoe
ling van het ambt van staatssecretaris.
Toen dit ambt, bij de grondwetsherzie
ning van 1948, werd ingesteld, zat n.l.
de bedoeling voor, het te bestemmen
voor jonge Kamerleden, in wie men aan-
Waarin opgenomen: De Bobwardsche Courant, Weatergoo en
Revaluatie
Toch zal de voordracht van deze staats
secretarissen wel niet op overwegend be
zwaar stuiten als het Kabinet-Marijnen
zich in zijn geheel op Prinsjesdag aan
de Staten Generaal komt presenteren.
Met de benoeming van een staatssecre
taris voor de luchtmacht heeft minister
De Jong een hartewens van zijn eigen
partij, de k.v.p., vervuld.
De1 benoeming van mr. Grosheide zal
wel moeten worden gezien als een po
ging om de onrust in de protestantse
onderwijswereld over de uitvoering van
de mammoetwet te temperen.
De benoeming van een staatssecretaris
voor Europese zaken lijkt een bekroning
van een wens, die door de Europese Be
weging in Nederland werd gekoesterd.
Deze heeft hiervoor zelfs een commis
sie, bestaande uit kamerleden en hoog
leraren onder leiding van Staatsraad
Kan, laten rapporteren. Daarbij dient
echter er aan te worden herinnerd, dat
de meerderheid van deze dbmmissie,
waartoe o.m. de nieuwe minister van
Volkshuisvesting, drs. Bogaers, behoor
de, voor aanstelling van een minister
voor Europese Zaken gepleit. De min
derheid, die aan een staatssecretaris
voor Europese Zaken de voorkeur gaf,
deed dit onder voorwaarde, dat dé po
sitie van de staatssecretarissen in het
algemeen zou worden versterkt, in die
zin, dat dezen bijv, als plaatsvervanger
voor hun afwezige minister kunnen op
treden en over onderwerpen, die op hun
eigen terrein liggen, ook zouden kunnen
meestemmen in de ministerraad. Er zal
moeten worden afgewacht in hoeverre
het Kabinet-Marijnen die wens zal ver
vullen.
TWEE JAAR MUUR IN BERLIJN
De plaatsvervangend burgemeester van
Berlijn, senator Heinrich Albertz, heejt
dinsdagochtend ter gelegenheid van het
tweejarig bestaan van de Berlijnse muur
kransen gelegd bij vijf gedenktekens
voor Oost-Berlijners, die bij vlucht
pogingen om het leven zijn gekomen.
Foto: de plechtigheid bij het monument
voor de onbekende vluchteling aan de
Bernauerstrasse, tweede van rechts Al
bertz, verder (derde van rechts) de sena
tor voor onderwijs Evers, en de voorzit
ter van de F.D.P. in Berlijn, Borm, staan
met gevouwen handen bij het monument
waar de kransen zijn gelegd. Links en
rechts van het monument leden van de
erewacht uit de werkende jeugd.
De muur twee jaar
Dreigend gevaar
Dwars door Berlijn
Drukt allen zwaar
De muur twee jaar
Haat en venijn.
Partijen strijd
Gaat door en scheidt
Er oost en west
Bevolking lijdt
Partijen strijd
In een broeinest.
Versperring slaat
Het prikkeldraad
Vlucht kruip er door
Ontdektte laat
Versperring slaat
Een bloedig spoor.
De muur twee jaar
Oorlogsgevaar
Dwars door Berlijn
Lucht steeds onklaar
De muur twee jaar
Oh muur verdwijn!
kele bouwers krijg:
tarwe. 20 zak is
brengst.
De opstallen van Het Rood Hert verkocht
aan Sybolt de Boer te Harlingen voor
f 553.—. x
Waar de blauwe bril uithangt. H. Y.
Kramer, opticien, Groote Markt 118.
De Vopo waakt
Geen plicht verzaakt
Vluchten belet
Hij schiet en raakt
De Vopo waakt
In naam der „wet”.
Steeds W'anhoopsmoed
Het hoogste goed
Dat vrijheid heet
Vlucht zwemt te voet
Steeds wanhoopsmoed
Een schorre kreet.
Tot voor korte tijd zag het er naar
uit, dat ook West-Duitsland dat ove
rigens al eerder op zich heeft moeten
nemen geen kernwapens te vervaardigen
of te bezitten zich van het verdrag
van Moskou afzijdig zou houden. De re
gering in Bonn toonde zich namelijk
uitermate bevreesd, dat de toetreding
van Oost-Duitsland tot het verdrag
die inmiddels haar beslag heeft gekre
gen zou kunnen leiden tot een indi
recte erkenning van het regime van de
Oost-Duitse communisten.
Verzekeringen van Amerikaanse en
Britse zijde, dat dit zeker niet bet ge
val zal zijn er werd in dit verband
op gewezen, dat anderszijds ook een
eventuele toetreding van nationalistisch
China geenszins zal leiden tot een er
kenning door de Russen van het be
vond op Formosa leken de W.-Duit-
sers niet te kunnen overtuigen.
Daarbij kwam de West-Duitse vrees, dat
indien Chroestsjovs wens inzake de af
sluiting van een niet-aanvalsverdrag tus
sen de Noord-Atlantische Verdrags-Or-
ganisatie en het Pact van Warschau
werkelijk in vervulling zou gaan, Oost-
Duitsland, dat lid is van het Pact van
Warschau, vooral ook uit deze verbin
tenis tussen Oost en West politieke munt
zou kunnen slaan.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Rusk, heeft tijdens lang
durige besprekingen in Bonn, dat hij
aandeed op zijn terugreis van Moskou
naar Washington, de Westduitse rege
ringsleiders er ten slotte toe kunnen
overhalen zich achter het kernstopver-
r drag te stellen. Dit geschiedde nadat hij
de Duitse bezorgdheid grotendeels had
ontzenuwd, o.a. met de mededeling, dat
er naar zijn mening weinig kans is op
een non-agressiepact tussen Oost en
West. Tijdens zijn oriënterende bespre
kingen in Moskou met zijn Russische
ambtgenoot Gromiko en met premier
Chroesstjov is namelijk gebleken, dat de
Russen niet wensen in te gaan op de
Amerikaanse eis, dat een dergelijk ver
drag vergezeld zal gaan van Russische
garanties betreffende de veiligheid van
West-Berlijn.
Na de afhandeling van de kwestie van
geweifeld eer zij besloten zich bij de
Vele tientallen landen, waaronder Nederland, zjjn in de afgelopen dagen off'cieel
toegetreden tot het kernstopverdrag, zoals dat enkele weken geleden werd ge
sloten door de Sovjet Unie, de Verenigde Staten en Groot-Brittannië.
Tot de landen, die bij de ondertekeningsplechtigheden verstek lieten gaan, be
hoorden, naast communistisch China en Frankrijk, onder meer Noord-Vietnam,
dat in de Russisch-Chinese controverse over het kernstopaecoord officieel de
zijde van Peking heeft gekozen.
Tussen Tramoyes en St. Andre de Corey
bij Lyon is een Franse Viscount neer
gestort. Er zijn 16 doden te betreuren. De
enige overlevende is een 3-jarig meisje,
wier toestand zeer ernstig is. Op de foto
een reddingsploeg op de plaats van de
ramp.
De apartheid in Zuid-
Afrika.
Na de afhandeling vande kwestie
het Portugese kolonialisme in Afrika
heeft de Veiligheidsraad van de Verenig
de Naties zich, eveneens op verzoek van
het blok van 32 onafhankelijke Afri
kaanse staten, bezig gehouden met de
apartheidspolitiek in Zuid-Afrika.
Aan het slot van een debat van zes da
gen, heeft de Raad een Afrikaanse re-
solutiè aanvaard, waarin het apart-
heidsbeleid scherp wordt veroordeeld, de
Zuid-Afrikaanse regering wordt ver
zocht deze politiek op te geven en
waarin voorts, als een kleine stok ach
ter de deur, op alle leden-staten van de
wereldorganisatie een beroep wordt ge
daan alle wapenleveranties aan Zuid-
Afrika te staken.
Een poging de raad tot verder gaande
sancties te doen besluiten, mislukte.
Het voorstel, dat de Raad zou oproe
pen tot een algehele boycot van de han
del met Zuid-Afrika, verkreeg niet het
vereiste aantal stemmen. Verscheidene
leden van de Raad stonden er afwijzend
tegenover, o.a. omdat naar hun mening
een dergelijke sanctie, hoewel zij tot doel
zou hebben de blanke machthebbers on
der druk te zetten, vooral de Afrikaan
se bevolking zou treffen.
Afgewacht zal nu moeten worden of de
oproep tot het instellen van een wapen
embargo enig effect zal sorteren. Groot
zal de uitwerking zeker niet zijn. Wel
iswaar heeft Amerika bekend gemaakt,
dat het alle wapenzendingen naar Zuid-
Afrika aan het einde van dit jaar zal
stopzetten, maar daar staat tegenover,
dat Zuid-Afrika reeds voldoende wa
pens heeft, speciaal voor het verzeke
ren van de interne veiligheid, terwijl ’t
voor de externe verdediging, althans
voorlopig, nog zal kunnen blijven ver-
ondertekenaars van het Moskouse ver
drag te voegen, hangt tenslotte onge
twijfeld ook samen met hun belofte,
neergelegd in het Frans-Duitse vriend
schapsverdrag, om zoveel mogelijk te
streven naar een gezamenlijke Frans-
Duitse buitenlandse politiek. Het kern
stopverdrag dwong de Duitsers er voor
de eerste maal toe op een belangrijk ter
rein openlijke te kiezen tussen de Franse
en de Amerikaanse conceptie van de
wereldpolitiek een keuze, welke zij
tot dusver behendig uit de weg waren
gegaan.
Nu zij uiteindelijk hun bezwaren tegen
toetreding hebben laten varen, is het
isolement, waarin Frankrijk zich reeds
bevond sedert de Russen, Amerikanen
en Britten in Moskou tot overeenstem
ming kwamen, vrijwel volledig.
v
Hwat Eat Qabe Sb roar
3 e week augustus 1913
I
Kermisaankondigingen o.a. Weltes
Grand Kinematograph met Tussen He
mel en water, o.a.: die Vrouwen (groot
lachsucces)Een verwoest leven drama
Onisieme schrijft een liefdesroman (reuze
reuze lachsucces. Gedurende het vertonen
van deze opname wordt het publiek be
leefd verzocht de vloer niet stuk te trap
pen), De liefdesmolen (prachtvol ge
kleurd), Piefke als huurkoetsier (zelfs
de oudste brompot moet bij deze opname
lachen).
Wed. P. Osinga van Sneek met de klein
ste wafel, en oliekoekkraam, welke reeds
137 jaren oud is.
De tarweoogst is boven verwachting. En
kele bouwers krijgen 30 zak geschoonde
reeds een goede op-
