Middenstand kan veel
door
meer
gemeenschappelijke actie
Aluminiumfabriek
Haster geopend
Li
s
Kgh
Eerste hal in
industriepark
Economische samenwerking is
mogelijk en noodzakelijk
Qabe Skroar
üs hjoed p p
to sizzen
Fan de Martinytoer
<4
1
I
Fryske Boekewike
I’
1
Grote deelname voor
ringrijderij Makkum
Zaterdagmiddag is in Makkum de tradi-
tionle jaarlijkse ringrijderij gehouden, ge
organiseerd door de L.R. „De Waardrui-
ters”. Van de zijde der deelnemers was er
een flinke belangstelling, de publieke be
langstelling was eerst met groot, ’t slech
te weer zal er wel toe hebben bijgedragen
doch later op de middag toen de zon er
af en toe even doorkwam, kwam er wat
meer publiek op de been, omstreeks kwart
over vier was deze paardensportmiddag,
met haar versierde rijtuigen en in een niet
alledaags gestoken tenu van de heren en
dames in de rijtuigen ten einde. De volle-
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Zilveren filmpjes
le week oktober 1938
Kippen-oorlog
Tj. de J.
|l0R0 DEHNING’S
[REPORT
Iwfc
MB
DINSDAG 1 OKTOBER 1963
102e JAARGANG
No. 75
i*
GROTE BELANGSTELLING VOOR RAPPORT LORD DENNING
Hwat hat
Samenwerkingscrediet.
Reeds kippenvel te krijgen
Doel.
ven.
Venchijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 Na 18.50 uur 2505 of 2555
(K5157)
1.
2.
3.
4.
5.
H. Vlagsma, Bolsward (beker)
L. Buma, Schettens
A. van der Woude, Makkum
H. Hiemstra, Arum
W. Frankena, Heeg
Hwa’t arbeidet
fait gjin dei to lang
De ütrikking fan de Gysbert Japiks-
priis foar 1963 oan de hear J. Smit to
Hilversum sil pleats hawwe op 11' okto
ber o.s. op it Boalserter stedhüs.
Op ’e selde dei sil de jouns de Fryske
Boekewike iepene wurde.
As slütstik fan de dei sil in kabaretpro-
gramma opfierd wurde ünder de titel:
„Der wurdt op jo past”.
Abonnementsprijs f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
brikant. Dit was in 1960, toen de heer
Haster en één zijner medewerkers, de
heer Winselaar, die vroeger in Wom-
mels woonde, tot de burgemeesterska
mer waren doorgedrongen en er hun
ketels op de tafel van de burgemeester
uitstalden. Ze misstonden niet eens in
het deftige, antieke vertrek, al consta
teerde wethouder J. Visser naderhand
wel een deuk in een der stoelen.
Zeer verheugd is het gemeentebestuur,
dat de contacten zijn aangebleven en
dat nu op een charmant plekje deze hal
kon geopend en op een vanwege de Frie
se elfstedentocht historische plek de re
ceptie kon worden gehouden.
In het streven naar een harmonische si
tuatie in het eeuwenoude en cultuurmin-
ded Bolsward ontbrak op een paar uit
zonderingen na een belangrijke pijler,
namelijk de industrie. Nu zijn er 7 8
industrieën aangetrokken, geen levens
grote, maar wel intensieve en autono
me, die ook in moeilijke tijden alles zul
len doen om het hoofd boven water te
houden. Spreker schetste de prettige
sfeeF, die er bestaat tussen de heer Has
ter en zijn 6 personeelsleden de heren
Remmers, Melis, Castijn, Winselaar,
Van Maanen en Van der Meer. Hen allen
riep de burgemeester met hun gezinnen
een hartelijk welkom toe in Bolsward
en hij hoopte, dat zij een zeer prettige
en succesvolle tijd mogen tegemoet gaan.
Hij bracht voorts nog een woord van
hulde aan de aannemers, waartoe ook
behoren elektrabedrijf Sj. Harsta, lood-
gietersbedrijf Sj. Bangma en schilders
bedrijf J. W. de Rijke, de laatste te
Tjerkwerd.
Van de zijde van het gemeentebestuur
gaven bij deze opening ook van hun be
langstelling blijk wethouder E. Olden-
ziel en loco-secretaris W. Ziengs.
Vrijdagmiddag werd in ’t Industriepark
te Bolsward de eerste industriehal ge
opend.
Dangs een gloednieuwe asphaltweg, aan.
gelegd door het wegenbouwbedrijf Droo-
ge en Zn. te Harlingen, bereikt men van
af de Twibaksdyk deze industriehal,
waarin thans de aluminiumfabriek van
de heer H. Haster is gevestigd.
Er bestond een grote belangstelling voor
deze opening, welke werd verricht door
de burgemeester van Bolsward, Mr. J.
A. Geukers. Hij knipte een rood-wit-
blauw lint door, waarna de aanwezigen
de gelegenheid kregen om de machines
it
pleatsen
der al hiel hwat agrarysk
dus zijn, dat econo-
Bols wards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bohwardsche Courant, Westergoo en De Jong’i Nieuwsblad
ronde bodems knipt, de forceerbank,
waaruit het ondergedeelte van de te ver
vaardigen ketels te voorschijn komt en
vervolgens de rondlasmachine, die bo
ven- en ondergedeelte aan elkaar hecht.
Door het lassen is het materiaal zacht
geworden, waarom dit in de hardings-
machines weer moet worden verhard.
Verder zijn er nog een binnen- en bui-
tenschuurmachine en een klinkmachine.
De laatste zet o.a. de handvaten aan de
ketels, waarvan de kleinste 24 liter her-
fergt, de grootste 60. Er worden per
dag een 70 ketels in de hal gefabriceerd
zowel gasketels als elektrische ketels en
men wil trachten dit aantal nog op te
voeren.
Hoe groot het tal machines in de hal
ook mag zijn, de heer Haster heeft ze
toch alle nodig. Toen hij destijds in Hil
versum begon, beschikte hij niet over
een knipschaar en liet hij het knippen
door een ander bedrijf doen. Maar de
klanten klaagden over roest in de ketels
en bij onderzoek bleek, dat de knip
schaar in het andere bedrijf niet alleen
aluminium, maar ook ijzer knipte.
Toen heeft de heer Haster zich' terstond
een eigen knipschaar aangeschaft, waar
mee ook dit euvel verholpen was en er
nu een 25-jarige garantie staat op de
ketels van fa. Haster.
Na bezichtiging van de hal was er een
receptie in hotel Boermans, tijdens wel
ke de heer Haster een dankwoord uit
sprak aan allen die hadden meegewerkt
aan de totstandkoming van deze nieu
we hal. Hij prees de heer M. E. van As
ma, directeur van gemeentewerken te
Bolsward, voor het ontwerp van de nieu-
we hal en het aannemersbedrijf Van Zui
den te Tjerkwerd voor de bouw ervan.
Burgemeester Geukers herinnerde in z’n
toespraak aan het eerste contact tussen
de gemeente Bolsward en de nieuwe fa
in deze nieuwe, brandschone en helder-
lichte hal te bezichtigen.
Twee weken geleden is de heer Haster
begonnen met de verhuizing van zijn
machinerieën uit zijn voormalig bedrijf
in Hilversum naar Bolsward, waar ze
nu in de ruime hal overzichtelijk zijn
opgesteld. Het is een heel karwei ge
weest om deze machines, waarvan
sommige tonnen zwaar zijn, te verhui
zen.
Bij het betreden van de hal ziet men
allereerst de knipschaar, die de alumi-
niumplaten op gewenste maten knipt,
vervolgens de knabbelschaar, die de
Een zeer belangrijke vorm van samenwer
ken willen wij niet onvermeld laten, n.l.
„bedrijfsvergelijking”. Hierbij gaat het
erom, dat een aantal branchegenoten in
clubverband op geregelde tijden bijeen
komt, en dan bedrijfseconomische erva
ringen en cijfers uitwisselt. Zo’n discus
sie is voor ieder van de deelnemers zeer
leerzaam.
Een conclusie mag
mische samenwerking het de midden-
Wil het Midden- en Kleinbedrijf zich in de toekomst kunnen handhaven, dan zal het
zijn kracht, meer dan tot nu toe is gebeurd, moeten zoeken in samenwerking. Samen
werking op economisch terrein is mogelijk in velerlei vorm en op verschillend ge
bied. Economische samenwerking moet dan ook niet beperkt blijven, tot de klassieke
xormen, zoals inkoopcombinaties e.d., doch men zal ook moeten streven naar meer
moderne uitingen van samengaan, zelfs over de branche-grenzen heen. Gelukkig zijn
er al enige initiatieven genomen en zelfs gerealiseerd. Hierbij attenderen we op het
winkelcentrum „De Crabbehof” te Dordrecht, een belangrijk initiatief van een aan
tal Dordtse middenstanders, en op de Maatschappij tot exploitatie van het Zeebad
Breskens. Breskens, dat industrie-arm is geworden, wil door het aantrekken van toe
risten men is daarin al voor een goed deel geslaagd een nieuwe bron van in
komsten opbouwen.
Specialisten.
Gezamenlijk opereren maakt het mogelijk
specialisten aan te trekken, waardoor
meer kans op succes ontstaat.
Samenwerkende producenten, het is hier
voor reeds gezegd, kunnen grotere pro
jecten onder handen nemen dan ieder van
de deelnemers afzonderlijk.
bet rapport Lord Denning over de zaak Pro-
van de staatsdrukkerij in
uur tijd 4000 exemplaren
troch de hear Hotze J. de Witte fan Wüns
foar de som fan f 417.530,
De ienneileechste wie W. R. Schuiling
fan Hallum foar f391.391,en de tred-
de wie Van Smeden fan Frentsjer mei
f 377.999,—
ge bitelle waerd. Twad binne der losse
stikken of ek pleatsen, dy’t ünderhans
forkoft wurde. De prizen dêrfan binrie
wol bikend, mar net publyk. De lju, dy’t
hjir „ambtshalve” fan witte, meïje der
net oer prate of skriuwe. Allinnich oan
ien katagory is to sjen en to hearren, hwert
de lan, of pleatsen hinne geane, byhwan-
near hja op de publike merk komme. Dat
binne de frije stikken lan of de pleatsen,
dy’t frij oernommen wurde kinne. De
Blanksma’s pleats, eigen oan forskate fa-
myljeleden Blanksma, wie der ien fan.
De pleats leit deun oan de nije rykswei en
de sédyk, der leit 155 pounsmiet lan by,
praktysk oan ien kavel, fan de pleats óf
oan de Biddelersfeart ta. Fansels binne
der hiel hwat perselen, yn it boekje wurde
net minder as 41 opjown, mar alles leit
by en oenmekoar. It is in mined bidriuw,
it measte lan is bou, de lytse helt is grei-
de.
Der giet hwat dyk en reid óf en fansels
it hüssté en hiem, dat’ der sil sahwat goed
150 pounsmiet skjin lan oerbliuwe. De
pleats is solide, mar net modern, it wen-
nüs moat frijhwat oan forbettere wurde.
Wol men dizze pleats yn syn gehiel hal-
de en de sack op it peil bringe, hwert it
hjoed op heart, dan komt er gou 50 of
60.000 goune by. Ek de wetterlieding
moat jit oanlein wurde. It dübele arbei-
dershós is foar 5 goune yn ’e wike for-
hierd en leit oan de sanwei, in eintsje
fan de pleats óf.
De kwaliteit fan de groun wurdt algemien
as tige goed neamd. By de earste (provi
sionele) forkeap is de pleats biskreaun
Volksgasmaskers zijn in Nederland in
aanmaak. De prijs zal ongeveer vijf gul
den bedragen.
Workum krijgt Fries op de lagere school
De heer De Roest stelt in de raad van
Workum voor ’n telegram van dankbaar
heid te sturen aan Chamberlain voor dat
gene wat hij voor de vrede heeft gedaan.
De Duitsers bezetten het Sudetengebied.
DE BLANKSMA’S PLEATS
Sünt 1 jannewaris 1.1., de dei, dat
regear de keapprizen fan lan en
frij litten hat, is
bisit yn oare hannen oergien. Derby kom
me tredderlei gefallen foar, dy’t foar it
ynsjoch yn dizze matery goed ütmekoar
halden wurde moatte.
Der binne alderearst en meast forhierde
objekten, hwert de keaper dus net de bi-
skikking kriget yn it algemien en ek net,
wit hwanneer dat al sa wêze sil. Dy bliu-
we aerdich by de priis, dy’t ek yn it foari-
Amerika en de Euromarkt
Gaan een robbertje vechten
Er wordt geschoffeld en geharkt
Op ’t pad der handelsrechten
Er zijn geen levens in gevaar
Men hoort niet van veldslagen
Alleen van slachtkippen, zeer zwaar
Op Europese magen
Amerika wil kwijt
(Ze moeten daar ook leven)
Voorheen was de omzet tamelijk wijd
Maar de Euroheren geven
Hun rechten niet zo vlot meer vrij
De handelsmarkt, collega’s
Waren er als de kippen bij
Voordat de vetpot leeg was
De kippen stapelen zich op
Nu ze geen ruimte krijgen
De heren gaan elkaar met „stop”
En andere sancties dreigen
Wij hebben heel weinig begrip
Van groothandelsverdienen
Maar koude oorlog, koude kip
Zijn blijkbaar synomniemen
Het kippenvonnis wordt geveld
De toekomst lijkt heel sober
Een ultimatum is gesteld
Pas op, voor een oktober!
De heren geven elkaar klop
Of is ’t elkaar belagen
Lukraak, als kippen zonder kop?
Ga ze dat zelf een vragen
Te Brussel en te Washington
Gaan de oorlogskansen stijgen
Al roept men beidegeen pardon
De toekomst geeft geen angst nog om
Reeds kippenvel te krijgen
PIET
Sa lizze dus de feiten. Mei de ünkosten
foar de keap en de needsaeklike ynfestea-
ringen komt de pleats grif op in heal mil
joen.
Rekkent men de rinte op 4y2 dan it
dit al 22.500 goune jiers. Dêrby komme
de lesten, 1721.32, de forsekeringspremy,
it ünderhald en de ófskriuwing fan de ge
bouwen. De totale leste komme dan op
likernóch 27.000 goune foar 150 pouns
miet skjin lan, dat is dan in hier fan 180
goune de pounsmiet. Nou is it lang net
wis, dat de nije keaper de pleats halde wol
sa’t dy nou is. Op de forkeaping waerd
ü.o. drok praet oer bilangstellenden üt
Hollan, dy’t it each hawwe soene Op bol-
legroun. Én yndied wiene der ek in man-
nich lju üt Noard-Hollan op de forkea
ping. Mar by de heechste trije wiene hja
net, alteast oan de nammen to sjen. Hwat
üs en folie oaten nou sa ünbigryplik foar-
komt, is dat sa’n greate pleats meat as
twa kear sa heech biskreaun wurdt as foar
1 jannewaris tastien wie. En dat yn in tiid,
dat men net it minst üt 'e bouhoeke, aller-
hanne gerjuchten heart oer boeren, dy’t
finansieel fêst sijte. Hwerby dan fêst stiet,
dat dizze bisteane buorkerijen noch net op
de helt fan de kapitaelslèsten sitte as
hwert de nije eigner nou op komme sil.
stands-ondernemers mogelijk maakt de
voordelen van het grootbedrijf binnen
hun bereik te brengen, zonder verlies van
de voordelen aan hun eigen bedrijfsvorm
verbonden.
Niettegenstaande deze resultaten, menen
^ij er goed aan te doen, aan economische
samenwerking in het midden- en kleinbe
drijf enige aandacht te besteden. Wellicht
ter overtuiging van een aantal twijfelaars.
Wij stellen hierbij nadrukkelijk voorop,
dat wij geen enkele vorm van samenwer
king in het bijzonder aanbevelen. Iedere
geïnteresseerde ondernemer zal
aan doen, nauwgezet na 1
schakeling
zijn organisatie en/of bi) de njksmidden-
standsvoorlichtingsdienst kan vinden, wat
in zijn geval de
nen
Gjin hierder fan in greate pleats kin op
de helt fan dit bidrach komme. Hoe bi-
stiet it dan, dat de publike forkeap sokke
bidragen sjen lit. Hjir stiet men foar in
riedsel
Hwa kin dat oplosse? It is faeks de freze,
dat de goune al mar lytser wurde sil, dat
de priisstiging net to kearen is, dat de
lean-rounten al hurder en al heviger kom
me sille? Of sitte hjir lju efter, dy’t in
feilige bilizzing sykje en net hoege to sjen
op it rinte-persintaezje? Of hawwe yn
died bollekwekers yn stilte dwaende west
om geskikte groun to krijen foar de lu-
kratieve bolleteelt?
Jo en ik moatte der nei riede, achte lezer,
mar ien ding stie wol fêst: as hjir in nor
male bouboer syn bistean op sykje moat,
mei de hjoeddeiske prizen en ünkosten,
dan is it him net to forgunnen.
Oan de oare kant kin de Minister sjen,
hwert de prizen hinne gean by in alhiel
frije rfterk. De minister woe ’t net leau-
we en de keamers binne him yn mearder-
heit folge, mar de feiten wize üt, dat de
freze foar fierst to hege prizen reëel west
hat. En in oar ding is dan dit. Hoe moatte
de eigners fan soartgelikense pleatsen
harren fiele, as hja jier op jier mei min
der as de helte fan dit bidrach oan op-
bringst, tofré wêze moatte?
En to’n slotte, dizze bittere frage: Hoe
lang sil it jit slagje om de Pachtwet to
handhavenjen, dy't sa fier by de realiteit
efter bliuwt. Hoe lang haldt dy dyk it
noch, nou’t men de biskoaijing sloopt hat?
Blanksma’ pleats, in teken oan ’emuorre! De Nederlandse grensbewaking opgehe-
De rijksoverheid vindt samenwerking be
langrijk. Daarom is door haar een „kre
diet voor economische samenwerking” in
het leven geroepen. De garantie die de
overheid voor dit krediet geeft, maakt ’t
mogelijk, dat samenwerkende onderne
mers een rationelere bedrijfsopzet kunnen
financieren. Dit samenwerkingskrediet
kan zowel dienen voor financiering van
investeringen (b.v. aanschaffing van ma
chines, uitbreiding van bedrijfsruimte
etc.) als voor het verstrekken van bedrijfs
kapitaal, (b.v. ter financiering van voor
raden en vorderingen).
De kredietverstrekking moet in een rede
lijke verhouding staan tot het door de
aanvragers reeds in hun ondernemingen
geïnvesteerde eigen of op lange termijn
aangetrokken vreemd geld.
Enig kapitaal moet dus reeds ter beschik
king staan, hetgeen dan kan dienen tot
deelname in de financiering, of tot het
stellen van zekerheid. Aan het „econo
misch samenwerkingskrediet” is geen li
miet gesteld, De looptijd bedraagt maxi
maal 10 jaar. De gebruikelijke debetrente
en omzetprovisie worden aan de krediet
nemers in rekening gebracht.
Het krediet kan bij een van de kantoren
van de Nederlandse Middenstandsbank
N.V. worden aangevraagd. De gekozen
vorm van samenwerking moet tevoren
door de Minister van Economische Zaken
zijn goedgekeurd.
Dit overzicht is uit de aard der zaak niet
volledig. Het bevat echter voldoende ge
gevens vooreen eerste gedachten beptflirfg'
alledaags gi
dames in de
dige uitslag is als volgt:
Rubriek A., paard en rijtuig (25 deeln.):
1. P. Nauta, Exmorra
2. S. Reitsma, Warns
3. J. Reitsma, Piaam
Rubriek B., paard onder de man (24
deelnemers)
1. Joh. Hibma, Schettens
2. L. Buma, Schettens
3. Mej. Tj. de Witte, Makkum
4. J. Reitsma, Exmorra
Schoonste geheel Fries ras:
1. S. Reitsma, Warns (beker)
2. B. Reitsma, Warns
3. H. Bouma, Hidaard
De beste fok-merrie Fries ras was van H.
Bouma te Idsegahuizum
Schoonste geheel, Bovenlands ras:
S. van der Woude, Makkum, beker
H. Attema, Makkum
A. Hoekstra, Makkum
S. C. Postma, Workum
K. Osinga, Longerhou
Laatst genoemde had eveneens de beste
fokmerrie.
Beste landbouw-rijpaard:
1.
2.
3.
4.
5.
De beker voor het schoonste geheel Fries
ras, werd aangeboden door enkele paar
denvrienden en die voor het Bovenlands
ras, door de vereniging van plaatselijk be
lang te Makkum en de L.R. „De Waard-
ruiters”, stelden een beker beschikbaar
voor het beste landbouwrij paard. De orga
nisatoren kunnen op een geslaagde paar-
den-sportmiddag terug zien.
Het doel van economische samenwerking
is, het verkrijgen van economische voorde
len voor de samenwerkende ondernemers.
Oorspronkelijk ging het erom de con
currentie van de middenstands-onderne-
mers t.o.v. andere bedrijfsvorm te behou
den en/of te versterken. Nadien werd
economische samenwerking ook aange
gaan, tot verbetering van de bedrijfsre
sultaten van de individuele ondernemer.
Al samenwerkende, kan men grotere pro
jecten onder handen nemen, zonder dat
men zijn zelfstandigheid geheel prijs
geeft.
Hoe samenwerken?
Zoals hiervoor reeds vermeld, kan er op
verschillend gebied en in velerlei vorm
worden samengewerkt. Bijvoorbeeld op ’t
terrein van de inkoop, de verkoop, de pro-
duktie, de reclame, de financiering enz.
Het zou ons te ver voeren op ieder van
deze vormen uitvoerig in te gaan. Boven
dien zijn er voor belangstellende onder
nemers mogelijkheden genoeg om de ge
wenste voorlichting te verkrijgen.
In het algemeen stellen wij, dat het voor
iedere ondernemer, zowel in de detailhan
del als het ambacht en de dienstverlenen
de sector, zonder meer duidelijk moet zijn
dat samenbundeling van krachten .macht’
betekent.
Bij gezamenlijke massale inkoop,
kunnen lagere inkoopprijzen worden be
dongen. Gezamenlijke' reclame-acties
kunnen veel grootser worden opgezet dan
individueel en daardoor meer effect sor
teren.
dat wij ge
king in hi
"-1-j_ j-er goed
doen, nauwgezet na te gaan, met in-
j van deskundigen, die hij bij
zijn organisatie en/of bij de rijksmidden-
1igsdienst kan vinden, wat
j beste oplossing zou kun-
zijn. Uiteraard blijft nadien de ver
antwoordelijke beslissing altijd aan de
ondernemer voorbehouden.
Overwegingen met betrekking tot het ge
heel of gedeeltelijk prijsgeven van zijn
zelfstandigheid, zullen bij het nemen van
een beslissing zeker een belangrijke rol
moeten spelen.
Wij menen, dat voor zover economische
samenwerking leidt tot handhaving en
verbetering van de positie van de midden
stand in het algemeen, en van de betrok
ken ondernemer in het bijzonder, men po
sitief kan staan tegenover economische sa
menwerking.
Wij hebben eens gelezen, dat economische
samenwerking is begonnen in de crisistijd
van de dertiger jaren. Het is dus ook hier,
zoals bij zovele andere zaken, dat bijzon
dere (nood)-omstandigheden dwingen
tot prestaties, die voordien voor onmoge
lijk werden gehouden.
Er is nü weliswaar geen sprake van een
crisis-tijd, doch wèl moet erop worden ge
wezen, dat de tijd van sleur en afwachten
voorbij is.
De middenstand zal, door velen is daarop
al gewezen, alle zeilen moeten bij zetten,
om geen terrein te verliezen. Op de ont
wikkelingen in de laatste jaren behoeven
we hierbij niet in te gaan. Die zijn aan
iedere ondernemer: ook in het midden- en
kleinbedrijf bekend.
Bij de vei koop van kopieën van
■junto komt men handen te kort. In de bibliotheek
Londen, tvaar deze joto is gemaakt, werden in een
verkocht
Read
