BLIJVENDE ZORGEN ROND
LATIJNS AMERIKA
Kamerdebat spitst
sociale spanning toe
Ir f'
|W|
In Algerije de moeilijkheden nog niet van de baan
Het regeringsplan niet evenwichtig?
l)e S Id roar
11.
üs hjoed p p
to sizzen
VRIJDAG 1L OKTOBER 1963
T02e JAARGANG
KONINGIN BEZOEKT OUDE PERZISCHE TEMPEL
Roode Kruis
1863—1963
PIET
Cl
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Gouden filmpjes
ti l’' JÊ
;s
No. 78
Kwal hat
l'
Roerig Latijns-Amerika.
De Amerikaanse zorgen in verband met
Latijns-Amerika blijven aanhouden. Vo
rige week moesten wij melden, dat de
militairen in de Dominicaanse Republiek
president Juan Bosch hadden verjaagd,
omdat hij de weg zou banen voor het
communisme. Met communisme wordt
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2305 of 2335
(K5157)
Algerije.
In Algerije zijn de moeilijkheden nog
niet van de baan. President Ben Bella
had aangeboden de crisis vreedzaam op
te lossen, maar geen enkele oplossing
zou de legimiteit van het huidige be
wind mogen aantasten. Alles zou zich
moeten afspelen binnen het kader van
de F. L. N., de enige toegestane partij.
De opstandelingen in Kabylië, die met
artillerie uitgerust schijnen te zijn, heb
ben dit voorstel van de hand gewezen,
hoewel zij zich bereid verklaarden te
onderhandelen op gezonde basis buiten
de partijen. Kolonel Mohand Ou el Hadj
wond er geen doekjes om toen hij ver
klaarde vastbesloten te zijn het regime
van Ben Bella met alle mogelijke mid
delen te vernietigen.
Ben Bella had vorige week Marokko er
van beschuldigd troepen langs de grens
te concentreren en een hand te hebben
in de opstand in Kabylië. Eind vorige
week hebben delegaties van beide lan
den besprekingen gevoerd. Men is over
eengekomen een eind te maken aan de
gespannen toestand tussen beide landen.
Marokko zal zijn troepen uit het grens
gebied terugtrekken. Men zal zich niet
in elkanders binnenlandse aangelegen
heden mengen, hetgeen duidelijk slaat
op de opstand der Kabylen. Maar de
grenskwesties, welke verband houden
met de Marokkaanse aanspraken op
grote delen van Algerije zijn tot teleur
stelling van de Marokkanen niet aan de
orde gekomen. Misschien kan koning
Hassan het punt aansnijden, wanneer
hij, zoals afgesproken, binnenkort Ben
Bella zal ontmoeten.
Onevenwichtig.
Het tweede punt van critiek van prof.
Vondeling was, dat het regeringsplan
niet evenwichtig was. Terwijl het de
overheidsinvesteringen wilde afremmen
Niemand mag afzijdig blijven
Maak de naastenliefde waar
Dankbaar zal elk ’t cijfer schrijven
vZileromrand: honderd jaar
Die hun steunverlenen weten
Hierbij zijn wij nooit abuis
Het moet daarom een opdracht heten
Allen achter het Roode Kruis
Hoogste bieder voor hotel Wiebers van de
heer Leo Hettema met f 13.654.
Bolswards Nieuwsblad
Waarin opgenomen: De Bolswardsche Courant, W ester joo en De Jong'i Nieuwsblad
Abonnementsprij» f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 13 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Handelsadvertenties bij contract reductie
2e week- oktober 1913
De sociale spanningen zijn door de Algemene Politieke Beschouwingen van de
Tweede Kamer over de rijksbegroting 1964, er niet geringer op geworden. Gesteld
voor een opwaartse beweging van het loonfront onthulde minister-president Ma-
rijnen de Kamerleden met welke voornemens de regering rondliep om de con
junctuur te ontspannen. Teneinde de schaarste aan arbeidskrachten te verminde
ren, bleek zij volkomen de arbeid van de gehuwde vrouw te bevorderen door
in sneller tempo dan door Europese afspraken was voorzien tot een gelijke
beloning van gelijkwaardige mannen- en vrouwenarbeid over te gaan. Tevens
dacht zij er over om bejaarden, die nog in staat en bereid zijn te werken, daar
toe aan te moedigen, zonder overigens zoals aanvankelijk door een aantal
betrokkene* werd gevreesd de A. O. VV. aan te tasten.
Iedere dag kan men een (beslissing van president Kennedy verwachten over de
verkoop van graan aan Rusland en deze dag lean al gepasseerd zijn op het ogen
blik, waarop dit overzicht in druk verschijnt. Eind september hebben wij al
gemeld, dat de Sovjet Unie voor 500 miljoen dollar tarwegraan van Canada had
gekocht. Daarna zijn er voorlopige besprekingen gevoerd tussen Russische afge
vaardigden en Amerikaanse graanhandelaren over de levering van ongeveer 115
miljoen schepel, welke ongeveer 200 miljoen dollar zou opleveren. Amerika kan
deze hoeveelheid met het grootste gemak leveren uit zijn overschotten, welke
ieder jaar weer beangstigend groeien, maar toch is de leverantie voor Amerika
een probleem, een politiek probleem namelijk. Vele Amerikanen gaan nog uit
van de stelregel, dat ipen de vijand niet mag helpen door hem van voedsel te
voorzien. Velen redeneren net als het republikeinse lid van het Huis van Afge
vaardigden, dat de Amerikanen zelfs door de levering van niet-strategische goe
deren, zoals graan, in feite grote gedeelten van Ruslands hulpkrachten vrymaken
voor de ontwikkeling en de bouw van de wapens, waarmee de Russen Amerika
willen vernietigen.
Men wil de Russen liefst isoleren, maar
dat blijkt ónmogelijk te zijn, zoals reeds
werd bewezen door de Canadese leve
ranties en door de levering van gehele
fabrieksinstallaties aan de Russen door
andere Westelijke landen. Een weigering
om te leveren is dus zinloos. Of een
werkelijk isolement nu politiek-verstan-
dig of onverstandig zou zijn, is een an
dere kwestie, welke eigenlijk niet aan
de orde is. Het gaat er in feite om of
een weigering nu politiek-verstandig is
en dan moet men zeggen: neen.
De argumentatie van het versterken van
de vijand gaat niet op, ook al doordat
de hoeveelheid voedsel weinig invloed
zal hebben op de arbeid voor de defen
sie. Men zou zelfs kunnen betogen, dat
met voortdurend verbeterende levens
omstandigheden het gevaar van agressi
viteit van Rusland kan afnemen. Mis
schien hoopten de tegenstanders van le-
veringen er stiekum op, dat hun weige
ring tot een opstand tegen het commu
nistisch bewind zou leiden. Maar dat
zou weinig meer dan een illusie zijn.
Kennedy heeft lang moeten denken om
dat het al dan niet leveren een binnen
lands probleem kan worden. Volgend
jaar worden de presidentsverkiezingen
gehouden en het is te voorzien, dat de
republikeinen als het er op aankomt
toestemming tot leverantie als een flirt
met het pommunisme zullen uitleggen,
ook al omdat Rusland van het in het
Westen gekochte graan een zekere hoe
veelheid doorverkoopt aan Cuba.
in dergelijke landen al heel gauw het
streven naar een zekere sociale recht
vaardigheid gelijk gesteld.
Hetzelfde procédé hebben de militairen
in Honduras nu ook toegepast. Maar
zonder bloedvergieten is het hier toch
niet gegaan, daar de leden van de bur
gerwacht, die de zaak van de liberale
partij waren toegedaan, zich verzetten
tegen de geregelde troepen. Tien dagen
na de staatsgreep zouden er presidents-
Het is
tijdstip
om. de
In het regeringsplan namen deze plan
nen trouwens slechts een ondergeschikte
plaats in. De nadruk viel op de sugges
tie de investeringen van de overheid
met 5 af te remmen en daarmede dus
een matigende invloed op de arbeids
markt uit te oefenen. Tevens op ’t denk
beeld het bedrijfsleven tot eenzelfde
houding te manen door het treffen van
een aantal credietbeperkende maatrege
len. Dit geheel werd volgemaakt door
de aankondiging van een verhoging van
de huren en enkele indirecte belastin
gen ingeval de verwachte loonstijging
naar het oordeel der regering te hoog
zou uitvallen.
Vakbeweging.
Boekte de regering in de Tweede Ka
mer dus nogal wat instemming, de vak
beweging dacht er, na afloop van het
debat, anders over. Boos gaven de vak
bondsleiders Roemers, Middelhuis en
Van Mastrigt te kennen, dat op die ma-
nier van de voorgenomen loonsverho
ging voor de werknemers niet veel zou
overblijven. Het eerste effect van het
Kamerdebat was aldus, dat de vakbon
den hun eisen opvoerden. De stemming
in de Stichting van de Arbeid werd er
niet beter op. Het leek alsof het geor
ganiseerd overleg tussen werkgevers en
werknemers op het spel stond. Of die
vrees bewaarheid zal worden moet de
toekomst leren.
ziek bleek met vertrouwen de uit
voering van de regeringsvoornemens te
gemoet te zien, maar hij behield zich zijn
oordeel toch voor.
Mr. Geertsema, de liberale fractieleider,
uitte zich nogal critisch over de belas
tingplannen der regering. Hij stak niet
onder stoelen of banken, dat hij van
haar uiteindelijk toch een verlaging der
belastingen verwachtte. Maar aan waar
dering voor de doortastendheid van het
nieuwe kabinet ontbrak het hem beslist
niet.
Zwammerdam,
Nog op een heel ander punt bleef on
zekerheid bestaan. De Eerste Kamer
behandelde deze week een aantal grens
wijzigingen, welke minister Toxopeus
een aantal Zuid-Hollandse gemeenten
wil laten ondergaan. Hiertegen kwam
opnieuw Zwammerdam in het geweer
met spandoeken en een demonstratie-
wagen, die voor het behoud van de zelf
standigheid van Zwammerdam pleitten.
De demonstranten moesten van de po
litie hun spullen spoedig inpakken, doch
zij mochten het genoegen smaken, dat
er in de Eerste Kamer zoveel kritiek
op het regeringsvoorstel losbarstte, dat
minister Toxopeus een vyeek bedenktijd
vroeg om zijn verdediging grondig te
kunnen voorbereiden.
Vietnam.
McNamara, de Amerikaanse minister
van defensie en generaal Taylor, de
voorzitter van de stafchefs, hebben vo
rige week rapport uitgebracht over hun
bezoek aan Zuid-Vietnam, waar onder
de Amerikanen twee stromingen be
staan. De militairen zijn van mening,
dat het helemaal niet zo gek gaat en
dat de overwinning ook met de familie
Ngo aan het bewind best behaald kan
worden. Daartegenover staan de Ame
rikanen in burger, met hun ambassadeur
Lodge vooraan, die betogen, dat verlies
of succes geen militaire, maar een po
litieke zaak is, dat een militair^ over
winning zinloos is, wanneer het verzet
onder de bevolking tegen een reactio
nair bewind levend blijft.
Het rapport van McNamara en Taylor
geeft eigenlijk iedereen gelijk. De oor
log kan worden gewonnen, Amerikaan
se deelneming er aan zal eind 1965 op
houden, de onderdrukkende maatregelen
tegen de Boeddhisten zijn zeer ernstig,
maar van invloed op de oorlogvoering
is nog niets te bemerken. Wij gaan door,
maar er moet wel wat veranderen, zo
zou men het kunnen samenvatten. Maar
toch is al op verzoek van ambassadeur
Lodge het hoofd van de Amerikaanse
inlichtingendienst, die een jaar zeer
nauw heeft samengewerkt met Ngo
Dinh Nhoe, de broer van de president
en echtgenoot van de befaamde mevr.
Ngo Dinh Nhoe, voor overleg naar
Washington teruggeroepen.
De inlichtingendienst beperkte zich niet
tot het verzamelen van inlichtingen,
maar voerde ook een eigen politiek.
Dat Lodge hier aan het langste eind
heeft getrokken zou er op kunnen wij
zen, dat het rapport van McNamara en
Taylor ook meer critische passages be
vat, welke geheim zijn gehouden.
DE ORKAAN „FLORA”
Volgens de jongste berichten zou de
orkaan „Flora” alleen al op het eiland
Haïti vierduizend slachtoffers hebben
gemaakt. Foto: overlevenden trachten
de aandacht van ’n vliegtuigbemanning
te trekken. Tevens krijgt men. een beeld
van de aangerichte vernielingen
W» f
zou dit ten aanzien van de particuliere
investeringen niet in gelijke mate het
geval zijn. Al bij al vond prof. Vonde
ling, hoewel waarderend dAt de rege
ring was opgetreden, zij bij het bepa
len van haar standpunt het oor te veel
aan de werkgevers had geleend.
Probeerde hij dus, via een motie, de re
gering tot andere gedachten te bren
gen, de regeringspartijen stemden dit
voorstel eendrachtig af. De motie-Von-
deling kreeg slechts de steun van de
socialisten, communisten, pacifistische-
socialisten en de Boerenpartij.
Sprekken ünbitocht
hat mannichien yn ’t lijen brocht
Met hem vele toegewijden
Dienstbaar staande, hand aan hand
Het werk in gestadig uitbreiden
Internationaal verband
Helpen, hen die zijn verdreven
Zwervend ver van haard en huis
Alle naasten bijstand geven
Ideaal van het Roode Kruis
Oorlog, de slachtoffers vallen
In een bloedig, ruw geweld
Jonge mannen, honderdtallen
Liggen gewond op het veld
Taak de ellende te verzachten
Dunant deed de goede keus
In een nobel plichtsbetrachten
Stichter van het Roode Kruis
Oppositie..
Op dit punt zette de socialistische oppo
sitieleider Vondeling de critiek aan
stonds in. Namelijk, dat de overheid nog
voor zij met de ene hand een loonsver
hoging had toegestaan, met de andere
hand de gevolgen daarvan teniet deed.
Prof. Vondeling karakteriseerde dit
voornemen als een „bestedingsbeper
king”, een uitdrukking, die zoveel her
inneringen aan onprettige gebeurtenis
sen opriep, dat de regering beklemtoon
de, dat er nu, niet als in het verleden,
van een „loonstop” sprake was, doch
dat er integendeel een aanzienlijke loon
stijging te verwachten viel. Desniette
min bleef prof. Vondeling verkeerd vin
den, dat de regering zich niet duidelijk
voor een forse loonsverhoging had uit
gesproken.
Zondag hebben koningin Juliana, prins Bernhard en prinses Beatrix per vlieg
tuig Isphanan in Iran bezocht, waar o.m. de Masjede Sjah, een vrijdag Mos
kee uit het begin van de zeventiende eeuw werd bezichtigd. Foto; op het voor
plein bekijkt de koningin een mozaïek.
Regeringspartijen.
Dr. de Kort, namens de k.v.p. en mr.
Beernink namens de c.h.u., bleken over
het algemeen waardering voor de rege-
ringsplannen te koesteren, al drong
laatstgenoemde er op aan de investe-
ringsbeperkingen niet op de zogenaam
de cultuur-technische werken betrek
king te doen hebben. De waarnemend
fractieleider der a.r.p., Smallenbroek
de heer Van Eysden is helaas nog steeds
Het bestuur van de Coöp. Zuivelfabriek
„Frisia” te Zurich besteedt aan het ver
bouwen en uitbreiden van de bestaande
fabriek en het bouwen van een kaaspak-
huis met pekelkelder.
verkiezingen worden gehouden,
mogelijk, dat de militairen dit
van ingrijpen hebben gekozen
verkiezingen te verhinderen.
Washington ziet dit alles met een te
leurgesteld gezicht aan, omdat er uit
blijkt hoe wankel democratie is en hoe
gebeurtenissen als deze per slot van re
kening de communisten meer in de hand
werken dan de hervormingsijver van de
nu verdrevenen.
Zorgelijk kijkt men ook naar Brazilië.
Hier had president Goulart vorige week
vrijdag het Congres gevraagd voor een
periode van dertig dagen de staat van
beleg af te kondigen in verband met de
gevaarlijke binnenlandse toestand, waar
bij vooral gedacht moet hebben aan de
houding van Lacerda, de uiterst rechtse
gouverneur van de staat Guanabara, die
Brazilië „een bananenrepubliek in com
munistische handen” had genoemd. Een
zinsnede dus, welke wij in San Domin
go en Honduras ook hebben gehoord.
Maar maandag heeft Goulart zijn ver
zoek weer ingetrokken. Hij was er toe
aangezet door zijn militairen, doch het
verzet in alle lagen van het politieke
leven was zo fel geweest, dat hij het
beter vond het gevaar voor geweken te
verklaren. Vooral de vakbonden waren
uiterst huiverig voor de staat van beleg,
welke hun operaties zeu kunnen hin
deren..
Watersnood, de dijken braken
Lage landen overspoeld
Aardbeving, de binten kraken
Hele steden weggewoeld
Overal gebeuren rampen
Stofwolken van puin en gruis
In het donker branden lampen
Offerzin van het Roode Kruis
In beginsel besloten voor het groene kruis
te Arum een eigen gebouw te stichten.
Het gerestaureerde kerkgebouw te IJs-
brechtum met een toepasselijke rede van
dr. de Munck Keizer geopend.
Nu de onafhankelijkheidsfeesten te Wit-
marsum zo goed zijn geslaagd, wil men
voortaan ieder jaar feestvieren met af
schaffing van de kermis.
