Twee staatslieden
nemen
afscheid
Strijdlust op het
Binnenhof ontwaakt
r
bii
O
Ben Bella kon opstandige beweging bedwingen
Regering gaat investeringen vertragen
Bolsward
Nieuwe Russische
Gouden filmpjes
üs hjoed p
to sizzen
Edith Piaf
tarwesoort
Aan de Burgerij van
Gastrop Rauxel
kreeg Rolswardsc
stadsvlag
W
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
'OS’SS
VRIJDAG 18 OKTOBER 1963
102e JAARGANG
No. 80
l'
JAARLIJKSE PAARDENMARKT TE ZUIDLAREN
De grote
Bolsward, 17 oktober 1963.
OPRUIMINGSWERK IN DE PIAVE-VALLEI
Multatuli-avond in de Doele
Gehuwde vrouw.
Zwammerdam.
Twee Europese staatslieden zijn sinds liet schrijven van het vorige weekoverzicht
van het toneel verdwenen. Bij de oude Westduitse bondskanselier Adenauer was
dit tevoren keurig geregeld, maar het vertrek van McMillan, de Engelse premier,
kwam als een volledige verrassing, hoezeer er ook op werd gespeculeerd, dat hij
afgelopen zaterdag aan het slot van het conservatieve partijcongres zijn bedoe
lingen voor de toekomst wat duidelijker zou maken. Het was geen vrije wil van
McMillan, maar ziekte, die hem heeft gedwongen de koningin om zijn ontslag te
verzoeken. De dag vóór het partijcongres werd geopend werd bekend gemaakt,
dat McMillan zich voor een operatie aan de prostaat in het ziekenhuis had laten
opnemen. Zelfs wanneer alles naar wens zou gaan, hetgeen het volgens de be
richten doet, dan zou het toch wel wat weken duren, voordat de ongeveer zeventig
jarige het werk volledig zou kunnen hervatten. Men moet niet vergeten, dat er
voor volgend jaar verkiezingen op het program staan en campagnes vergen veel
van een mens.
De drukke weken op het Binnenhof zijn begonnen. Dinsdagmiddag, bij de aan
vang van de vergadering van de Tweede Kamer, werd de minister van financiën,
prof. Witteveen, door acht socialisten en twee pacifistische socialisten bestookt
met mondelinge vragen over de voorgenomen vertraging der overheidsinvesterin
gen met 5 °/o. In de dagbladen waren berichten verschenen, dat hiermee een be
drag van meer dan 150 miljoen gemoeid zou zijn. Alarmerend maakten ze melding
van het voornemen van het „rode potlood” van de minister om een streep door
allerlei nuttige uitgaven te halen.
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Ikndelszdvertenuc» bij contract reductie
5e week oktober 1915
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 Na 18.50 uur 2505 of 2555
(K5157)
een belangrijke
van de industriële bedrijvig-
Aangezien het overleg binnen de kring
van het kabinet nog niet is afgesloten,
bleek minister Witteveen niet bereid be
dragen te noemen. Hij gaf echter te
den kunnen plaatsen, maar hij heeft zich
nog niet bereid verklaard zijn oude, titel
op te geven.
geen levenskracht hebben getoond en
dat moet voor een niet onbelangrijk deel
ook worden toegeschreven aan het werk
van Adenauers minister van economi
sche zaken, Ludwig Erhard, die een so
ciaal gericht liberalisme tot de basis
van de Duitse economische ppbloei heeft
gemaakt.
bij tevens een arbeidsverbod voor 14-
jarige jongens ter discussie stond, ver
zekerde minister Veldkamp ongevraagd,
dat de maatregelen, welke de regering
verder ter ontspanning van de arbeids
markt heeft aangekondigd dat wil
zeggen stimulering van overwerk en van
de arbeid van gehuwde vrouw en AOW-
trekkers slechts op basis van vrijwil
ligheid tot uitvoering zullen worden ge
bracht. Kennelijk hadden de aankondi
gingen der regering nogal tot misver
stand aanleiding gegeven. Want feite-
Weer krijg ik van de Redactie de gelegenheid om mij via het Bols-
wards Nieuwsblad tot U te richten.
Het gaat nu echter niet om U op te roepen voor een uitbundige
feestviering, zoals bij de uitreiking van de Gysbert Japicxpriis of
ter viering van de Bolletongersdei, maar om U op te roepen goed
te zijn voor medemensen, die het moeilijk hebben.
Diverse artikelen in de pers hebben U reeds verteld; Maandagavond
a.s. zullen radio en televisie ons inlichten over de zeer kommervolle
omstandigheden, waarin vele vluchtelingen in Griekenland en Tur
kije nog moeten leven. Direct na deze uitzendingen komen collec
tanten bij U aan de deur om Uw bijdrage tot leniging van deze
nood op te halen.
Ik ben er trots op dat spontaan de medewerkers van alle gemeente
diensten, versteekt met wethouders, raadsleden en Rijkspolitie deze
actie willen uitvoeren.
U zult hen en daardoor onze medemensen in nood niet teleur
stellen, daar twijfel ik geen ogenblik aan!
Laten wij bedenken hoé goed en mooi wij het hebben en laten wij
daarom gulle en dankbare gevers zijn!
Jcd van de rivier de Don (de
van Rusland) zal dit jaar
Wês
Noch min<
Abonnementsprijj f 1.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
De Burgemeester van Bolsward,
Mr. J. A. GEUKERS.
Bolswards Nieuwsblad
De Jong’» Nieuwsblad
Zwammerdam op het spel stond. De in
woners van het bedreigde plaatsje had
den een leuke wagen het Binnenhof op
gereden, waarop een kartonnen koe
stond ten bewijze van de stelling. „Het
is de waarheid van een koe, Zwammer
dam wil niet naar Alphen toe”.
Ondanks dit aandoénlijk tafereel schaar
den de meeste senatoren zich toch ach
ter minister Toxopeus. De enige troost
voor de Zwammerdammers was, dat ’t
slechts enkele stemmen scheelde. Met
de vlag halfstok verdween de kar van
het Binnenhof.
De opvolging.
vraag is nu wie de nieuwe
leider van de conservatieven zal wor
den.
Vice-premier Butler maakt een goede
kans. Hij is intelligent en heeft de sym
pathie van de conservatieve fractie. Hij
is voor het publiek' evenwel geen mee
slepende persoonlijkheid en dat telt in
een verkiezingsjaar ook wel. Vandaar,
dat hij bij de plaatselijke vertegenwoor
digers minder populair is. Dezen heb
ben hun hoop gevestigd op de dynami
sche lord Hailsham, die al heeft aan
gekondigd van de sinds deze zomer be
staande gelegenheid gebruik te maken
afstand van zijn titel te doen om in het
Lagerhuis zitting te kunnen nemen. Ook
minister Maudling wordt als een candi-
daat beschouwd. Het liefst zou men ech
ter zien, dat lord Home, de minister van
buitenlandse zaken, zich bereid zou ver
klaren de taak op zich te nemen. Dat is
een figuur, waar allen zich achter zou-
Plaats in Europa.
Speciale vermelding verdient de buiten
landse politiek van Adenauer. Van het
begin af aan heeft hij zich gericht op
een zo nauw mogelijke samenwerking
met de westelijke landen. Onder zijn
van alle nationalisme gespeende leiding
is de oude vijandschap met Frankrijk
veranderd in een vriendschappelijke ver
houding, door de deelneming aan de Ge
meenschap voor Kolen en Staal en later
de Europese Economische Gemeenschap
is Duitsland geheel opgenomen in de
Europese wereld, door de Noord-Atlan-
tische Verdrags Organisatie zijn de ban
den met de «Verenigde Staten nauw ge
worden. Dit alles is geen geringe ver
dienste, al kan men niet ontkennen,
dat Ruslands houding in de jaren na de
oorlog de weg heeft vergemakkelijkt.
Adenauer wordt opgevolgd door Erhard.
Een opvolger, waarvan hij zelf niet wil
weten, omdat hij geen politiek gevoel
zou hebben, maar Erhard is een popu
laire figuur, die de chr.-democraten in
1965 weer aan de overwinning moet hel
pen, De accenten liggen bij Erhard wat
anders, maar dit alles speelt zich af
binnen de Westelijke wereld. Koestert
Adenauer een nauwe samenwerking met
De Gauule. Erhard is meer geporteerd
voor samenwerking met de Engelsen en
staat, evenals Schröder, de minister van
buitenlandse zaken, iets minder achter
dochtig tegenover de Amerikanen en de
ontspanningspolitiek, welke op het ogen
blik hoogtij viert.
Eén probleem heeft Adenauer niet kun
nen oplossen, dat van de Duitse hereni
ging en dat zal zijn opvolgers Ook wel
niet gelukken.
Algerije.
In Algerije heeft Ben Bella, sneller dan
wij hadden verwacht, de opstandige be
weging in Kabylië kunnen bedwingen,
maar de moeilijkheden met Marokko
over de grens zijn ondanks overleg toch
ernstig geworden. Er hebben schermut
selingen plaats gehad.
Nu wilde het toeval, dat zich tezelfder
tijd aan de overkant van het Binnenhof
iets afspeelde, dat de aandacht van de
•filmcamera verdiende. De Eerste Kamer
moest namelijk beslissen over de ge-
meentegrenswijzigingen in Zuid-Holland,
waarbij het lot van het 1000-jarige
Filmjournaal.
Een ander belangwekkend onderwerp,
dat de aandacht kreeg, was of de re
gering niet wat kan doen om het Ne
derlands filmjournaal, dat met financiële
moeilijkheden kampt, in stand te hou
den. De zaak werd aangesneden door
mondelinge vragen van de liberale me
vrouw Van SomerenDowner en de so
cialistische afgevaardigde Willems. Mi
nister-president Marijnen bleek bereid
maatregelen te overwegen om de bin
nen- en buitenlandse roulatie van het
filmjournaal te handhaven. Maar hij
voegde er aan toe, dat die maatregelen
slechts van tijdelijke aard zouden kun
nen zijn, omdat het noodzakelijk is, dat
er voor het gehele Nederlandse filmbe
drijf nieuwe grondslagen worden gelegd.
De klok die voor de bruid wil zingen
Maakte haar ’t noodlot zwaar bewust
Nergens laat zich de liefde’ dwingen
Die in een korte roes slechts, kust
De kleurend room, als hemelingen
Bedwelmd door zwoel-zoete wellust
De klok die voor de bruid wil zingen
Was een S.O.S. - ver van de kust
Waarin opgenomen: De Bohwardsche Courant, Westergoo en
kennen, dat de voorgenomen vertraging
op alle investeringen met een levensduur
van meer dan een jaar betrekking zou
hebben, met uitzondering alleen van de
woningbouw. Al wilde minister Witte
veen proberen ook de aanleg van tele
foonaansluitingen zoveel mogelijk bui
ten schot te laten. De investeringen voor
de ontwikkelingsgebieden zullen echter
wel een vertraging moeten ondergaan
en misschien ook de scholenbouw. Tot
troost van de Kamerleden voegde hij er
echter aan toe, dat deze vertraging in
de toekomst bij een ontspanning van
de arbeidsmarkt weer in een versnel
ling zou worden omgezet.
Of dit het komend jaar reeds het ge
val zal zijn, liet hij in het midden. In
elk geval is de regering niet voornemens
om in de rijksbegroting voor 1964 wij
ziging aan te brengen. Omtrent de be
tekenis van de voorgenomen vertraging
gaf de minister van binnenlandse zaken,
mr. Toxopeus, intussen al enig inzicht
door de verwachting uit te spreken, dat
de vertraging voor de lagere publiek
rechtelijke organen ca. f 100 miljoen zou
gaan belopen.
Adenauer.
Dinsdag is de ambtsperiode van bonds
kanselier Adenauer ten einde gelopen,
waarmee hij langer aan de macht is ge
weest dan Hitler. Zijn ambtsperiode
heeft zelfs iets langer geduurd dan de
republiek Weimar heeft bestaan.
Toen in 1949 de zeventiger Adenauer, in
1933 afgezet als burgemeester van Keu
len, na de oorlog in dat ambt hersteld,
maar wegens onbekwaamheid door de
Engelsen hieruit verwijderd, tot bonds
kanselier werd gekozen, had niemand
kunnen denken, dat Adenauer Duitsland
zo lang zou regeren. Deze periode is van
het grootste belang geweest, want
Adenauer heeft meer dan enig ander 't
Duitse regerings- en staatsbestel ge-
bouw.d op de basis van de grondwet. Het
parlement heeft zich weliswaar tevre
den moeten stellen met een betrekkelijk
geringe" rol de bondskanselier nam
in een aantal essentiële kwesties zijn
„eenzame besluiten”, maar de vrijheden
en rechten van de burgers werden niet
aangetast. Er heeft zich een oppositie
ontwikkeld, welke niet tegen de staat
als zodanig was gericht en de kritiek
kon vrijelijk worden geuit ook al, kan
men Adenauer vrij autoritair noemen en
al zijn er wel enkele vlekjes geweest.
Evenwel moet worden geconstateerd dat
extremistische partijen in Duitsland
Mcmillan heeft de les uit zijn ziekte
getrokken en haar als een goed argu
ment weten te gebruiken om afscheid
te nemen. De laatste maanden waren de
stemmen in de conservatieve partij
voortdurend luider geworden, dat de
partij een nieuwe leider nodig had, die
de bevolking het vertrouwen in de con
servatieve regering terug zou geven, dat
blijkens tussentijdse verkiezingen en
opinie-onderzeek deerlijk gedaald was.
Vooral de zaak-Profumo had het ge
zag van de conservatieven veel kwaad
gedaan. En al stond Mcmillan geheel
buiten dit schandaal, als leider van de
conservatieve ploeg leed zijn gezag er
toch onder. Maar dat was het niet al
leen. Het falen van zijn Europese poli
tiek bezorgde hem een ernstige knak,
evenals het besef, dat het economische
groeiproces in Engeland gevaarlijk ach
terbleef bij dat van de andere Europese
landen. Onbehagen en gebrek aan geest
drift kenmerkten de laatste periode van
Mcmlllans bewind.
Maar juist op het ogenblik van zijn ver
trek beginnen de berichten te komen,
dat het economische vertrouwen weer
wat terug begint te komen, dat de werk
gelegenheid verbetert, dat het goed gaat
met de uitvoer, kortom, berichten, die
een regeringshart goed doen. Het is niet
onwaarschijnlijk, dat men hierin de re
sultaten gaat zien van de maatregelen,
welke Maudling, de minister van finan
ciën, bijna een jaar geleden heeft geno
men door de aankoopbelasting op auto’s
sterk te verminderen. Zoals men weet,
is een auto-industrie
stimulans
heid.
Chanson, 1-amour, verwelkte bloemen
Verdriet van zeven en veertig jaar
Vergankelijk ’t extatisch roemen
Chanson, l’amour, verwelkte bloemen...
Parijs schreed peinzend langs de baar
PIET
Een Italiaanse soldaat is met behulp van een vlammenwerper bezig het ver
dronken vee in de Piave-vallei te verbranden
lijk hadden deze problemen niets met
de verlenging van de leerplicht uit de
staan. Het ging om de vraag of de leer
ling op korte termijn van 8 tot 9 of 10
jaar zou kunnen worden verhoogd, zoals
in het ons omringende buitenland al min
of meer het geval is. De debuterende
staatssecretaris Grosheide bleek voorne
mens de zaak aan te pakken, ai liet hij
de Kamer niet in het ongewisse, dat de
volledige verlenging meer jaren in be
slag zal nemen dan het kabinet-Marijnen
zijn toebedacht.
Dat de voornemens der regering, ter
ontspanning van de arbeidsmarkt, zoals
minister-president Marijnen die #bij de
Algemene Politieke Beschouwingen te
berde had gebracht, nogal stof hebben
doen opwaaien, bleek uit het volgend
debat. Bij de behandeling van een nota
tot verlenging van de leerplicht, waar-
Te Drachten is een vereniging van Ba’
ke.spatroons opgericht.
De klok die dof bromt na het sterven
Had weer de wrede dissonant
Illusies braken, niets dan scherven
Een wrak, ontluisterd, uitgebrand
De vrouw die elk geluk moest derven
Al daverde ’t applaus constant
De klok die dof bromt na het sterven
Was als een klacht, ’t leven verzandt
19 december 1915 11 oktober 1963
Zij zong, in rauw betoverend lokken
Opgaan, blinken, verzinken, uit
De bronzen boodschap van 3 klokken
Geboorteuur, groen uur der bruid
En ’t uur als de adem gaat stokken
Een mens voorgoed de ogen sluit
De bronzen boodschap der 3 klokken
Parijs heeft ze voor haar geluid
De klok bij ’t uur van de geboorte
Dreef over kille donkerheid
De mist, geen tedere lichtglimp gloorde
Een komen dat niemand verblijdd’
Zij 'groeide op in obscure oorden
Geen moeder die ’t bedje zacht spreidd’
De klok bij 't uur van de geboorte
Was als ’n stem die klagelijk schreit
In Lemmer wil men de proef nemen met
het inleggen van garnalen.
Gevraagd: keukenmeid, goed kunnende
koken en werken en binnenmeisje, niet
ouder dan 2ï jaar. Vrijzinnig of Ned.
Hervormd. Zuiverheid en goede getuigen
vereist.
Leesbibliotheek K. Falkena Bzn. ruim
4300 delen. Abonnement een half jaar
1 deel per week f 1,
gjin pan yn dyn gewaed
’der in papegaai yn dyn gepraet
In Rusland blijkt men een nieuw soort
tarwe te hebben gekweekt, de „Bezostaja
I”, aldus „De Molenaar”.
Deze nieuwe tarwe-soort geeft bijzonder
rijke oogsten en is bovendien bestand te
gen wind, hagel, vorst en droogte. In ver
schillende delen van de Sovjet-Unie zijn
in het afgelopen jaar reeds oppervlakten
met deze tarwe bezaaid en de verkregen
oogstresultaten varieerden van 7500
8000 kg graan per ha.
In het gebied van de rivier de Don (de
.korenschuur van Rusland) zal dit jaar
1,5 miljoen ha, dat is 60 van het be
zaaide oppervlak, met deze tarwe worden
ingezaaid. Ook in andere delen van Rus
land wordt steeds meer van deze tarwe
verbouwd.
Indien dit bericht juist is, is het ook iets
voor onze tarweverbouwers die steeds
hebben te kampen met de verschijnselen
hiervoor genoemd met betrekking tot het
weer, terwijl de opbrengst bijna het dub
bele bedraagt van de doorsnee-oogsten.
Traditiegetrouw is, op de derde dinsdag van oktober, in Ztiidlaren de jaarlijkse
Paardenmarkt gehouden. De belangstelling was ook dit jaar weer buitengewoon
groot: kijkt u maar op deze overzichtsfoto.
In de Europese zusterstad Castrop Rauxel
is een aantal Europese cultuurdagen ge
houden, waarheen ook door Bolsward 'n
delegatie werd gezonden. De dagen wer
den voor Bolsward meegemaakt door
Burgemeester Mr. J. A. Geukers en loco-
burgemeester J. Visser met hun echtgeno
tes. De stad Castrop Rauxel gaf ter gele
genheid hiervan ’n keurig verzorgd boek
werkje uit, waarin ook een geïllustreerd
artikeltje over Bolsward was opgenomen.
Namens Bolsward bij één van de plech
tigheden het woord gevoerd door burg.
Geukers, die aan het bevriende stadsbe
stuur de stadsvlag van Bolsward aanbood,
benevens een fotoboek over de provincie
Friesland. Er was o.a. een tentoonstel
ling van 20 eeuwen kunst met o.a. bijarda-
gen van Gerrit Benner (geb. te Leeu
warden), een feestconcert, een internatio
naal kleinkunstprogramma, een opvoe
ring van Shakespeare's Ottello, een con
gres over Europese vraagstukken, een bal
letvoorstelling en een uitvoering van de
IX Symphonic van Beethoven met solis
ten uit Frankrijk, Nederland (Aafje Hey-
nis) Engeland en Duitsland.
Hwat bat Qabe Skroar
si:?’"
