BEROEP VAN STEENZETTER
DREIGDE UIT TE STERVEN
WINTER EIST VEEL
JONGE SLACHTOFFERS
X
gebed
Week
de
voor
van
eenheid der Christenen
Tochten maken blijft gevaarlijk
Nu een geschoolde kracht en de
best betaalde „bouwvakarbeider"
Fan
de Martinytoer
Zilveren filmpjes
Ml
MOEDIGE PILOOT VOORKOMT RAMP
IV
Tj. de Jong
us hjoed p p
to sizzen
6
DINSDAG 21 JANUARI 1964
103e JAARGANG
No. 6
2660 of 2335
de iissport al
Zo moeten
Florence
hjir in oardiel
Donderdagmiddag werden te Leeuwarden op een aldaar in hotel „De Kroon”
gehouden zeer geanimeerde persconferentie nadere mededelingen gedaan over de
opleidingsmogelijkheden van aanstaande steenzetters. Het beroep van steenzetter
dreigde tot voor kort uit te sterven. Vanouds kwamen de steenzetters van Slie-
drecht, waar dit wel zeer gespecialiseerde beroep veelal overging van vader op
zoon. Jaren aaneen werd op deze wijze in de behoefte aan steenzetters op een
natuurlijke wijze voorzien.
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
3e week januari 1939
UWER KOMT DE NIJE
ELEKTRYSKE SINTRALE
onmogelijk. Men krijgt dan uitkering. In
de zomermaanden kan door overwerk
(tarieflonen) het weekbedrag aanzien
lijk worden opgevoerd. Al werden geen
concrete bedragen genoemd, durven wij
veronderstellen dat op deze wijze ver
kregen weeklonen van om en de bij de
f 200,geen zeldzaamheden zijn.
Voorzover niet in eigen omgeving kan
worden gewerkt, is er een ruime moge
lijkheid om elders in den lande bij wa
terkeringen te worden tewerkgesteld.
Vooral Deltawerken, Europoort en Lau-
werzeewerken bieden een zeer ruime
werkgelegenheid.
Bovendien blijkt in de praktijk, dat som
mige geschoolde steenzetters in vaste
overheids of semi-overheidsdienst wor
den geplaatst, bijv, als kantonnier, hoe
wel dit natuurlijk niet de bedoeling van
deze specialistenopleiding is.
Steenzetters moeten verantwoordelijk
heidsgevoel hebben en zelfstandig kun
nen werken. Zij worden niet voortdurend
op de vingers gekeken, al wordt kwali
tatief het beste werk verwacht. Vaak
moet gewerkt worden op eenzame pos
ten, bijv, langs de Afsluitdijk in kleine
groepjes.
Men moet om een goed steenzetter te
zijn dus teamgeest hebben, rustig van
aard zijn en zo mogelijk gewend aan ’t
werken onder de blote hemel.
Meer dan in het industriële westen wor
den voor deze functie geschikte perso
nen in Friesland, met name in de Zuid
westhoek, gevonden, aldus verzekerde
men ons.
ter te halen, maar kon onmogelijk het
andere jongetje redden.
In allerijl begaf de fietsers zich naar
de boerderij van de heer Joh. L. Hilari-
des onder Arum.
De heren Tj. R. Tolsma en A. Rienstra,
werkzaam bij de heer Hilarides, gingen
met hekkels en een ladder naar de plaats
des onheils, geholpen door de heer J.
Osinga. Het mocht hen echter niet luk
ken om het jongetje te vinden. Men ging
terug naar de boerderij van Hilarides
om een ontsmettingsbak voor aardappe
len te halen en die als boot te gebruiken
onder de brug.
De heer Tolsma mocht eindelijk het kind
onder de brug uit het water halen.
Dr. Jonker uit Witmarsum kon anders
niet dan de dood constateren. Een zwa
ger van de heer de Boer, de heer H.
Rienks, bracht de droeve last naar zijn
ouderlijke woning.
Dat de ouders radeloos waren is te be
grijpen; ieder in het dorp leeft met hen
mee in deze zo moeilijke dagen.
Nog meer verdrinkings-
ge vallen.
Op een verboden gedeelte van de Berg-
sche Achterplas bij Rotterdam is zon
dagmiddag om half drie de 17-jarige
groentehandelaar F. G. A. Kortekaas
door het ijs gezakt dat daar hoogstens
3 cm dik was. Eerst hebben drie man
nen met een ladder geprobeerd de jon
gen uit het water te halen. Toen dit niet
lukte, is men met een bootje naar de
plaats van het ongeluk gevaren. Nadat
men de jongen had gevonden, heeft men
kunstmatige ademhaling toegepast en
een zuurstofbehandeling gegeven, waar
op bleek, dat de jongen nog leefde. In
ernstige toestand is hij naar het Berg-
wegziekenhuis gebracht, waar hij om 5
uur is overleden.
Ook in Wevershoof is een 12-jarige jon
gen in een wak gereden en verdronken.
Ijsselmeer gevaarlijk.
De resp. 17- en 16-jarige Siemen v. d.
Meer en Jacob F. de Boer van Workum
hadden vrijdagmiddag op weg van Wor
kum naar Staveren het ongeluk om een
eindje ten westen van de Molkwerumer
Zie vervolg pag. 2.
Abonnementsprijs f2 40 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur
.(05157)
Over de ijspret van het laatste weekend viel de schaduw van tragische verdrin-
Idngsgevallen. Het maken van tochten zit de Friese schaatsenrijders in het bloed
en zodra de vaarten en kanalen betrouwbaar zjjn is het baantjesrijden op een
Ijsbaan voor de jeugd nauwelijks aantrekkelijk meer. Toch blijft het maken van
tochten uiterst gevaarlijk, zoals de afgelopen week keer op keer is gebleken,
riaatselijk is het ijs, vooral bij bruggen, stroomgaten, eendenwakken en gemalen
erg onbetrouwbaar. We hebben de indruk dat er aan de afzetting van deze gevaar
lijke punten wel het een en ander ontbreekt. Zou hier niet een taak liggen
voor de ijswegencentrale, nu er geen sneeuw valt te ruimen? Vooral het rijden
in schemeravond en donker is levensgevaarlijk en ouders doen er goed aan hun
kinderen vroegtijdig van het ijs te halen. Het zijn vooral de kinderen, die in
gevaar zijn, zoals uit tal van verdrinkingsgevallen is bewezen.
Te Hellevoetsluis is de 9-jarige Johnny
Rudolfs op de Vestinggracht bij het
schaatsenrijden in een wak gereden en
verdronken.
niet zijn beëindigd, kunnen de concrete
loonbedragen nog niet worden genoemd.
De arbeidsbureaux zullen echter zo spoe
dig mogelijk de nodige gegevens ontvan
gen.
De steenzetters werken vrijwel steeds In
tarief. De tarieven zijn zodanig vastge
steld, dat ten minste 15 boven het nor
male loon wordt verdiend.
Reeds thans is de steenzetter de best
betaalde vakarbeider.
Indien niet dagelijks naar en van het
werk kan worden gereisd, wordt door de
werkgever voor onderdak zorggedragen.
Veelal vindt onderbrenging plaats in
woonbarakken. De steenzetter ontvangt
daarvoor een vergoedingstoeslag.
De arbeidstijden zijn afhankelijk van de
getijstromingen. Zij variëren van week
tot week.
In de winter is het steenzetten veelal
Reeds vele jaren komen Christenen uit verschillende kerken, in ver
schillend georganiseerd verband, in januari samen om te bidden voor
de eenheid der Christenen en der kerk. Lang voor de oorlog waren
er bijeenkomsten, uitgaande van de Evangelische Alliantie (waar
in Protestanten uit verschillende kerken elkaar ontmoetten). Ook
uit Anglikaanse kring kwamen initiatieven, terwijl van R.K. zijde
het werk van abt P. Couturier uit Lyon steeds meer naar voren
komt.
Hieruit is ten slotte de huidige vorm van de Week van Gebed
voor de eenheid der Christenen tot ontwikkeling gekomen, waar
voor een liturgie is opgesteld in onderling overleg van de Wereld
raad van Kerken en R.K, leiders. Dit jaar zijn de data van deze
week: 18 tot en met 25 januari. Reeds gaven radio en televisie
gelegenheid, getuige te zijn van bijeenkomsten, die in het kader
van deze week overal ter wereld worden gehouden.
In onderling overleg van geestelijken en predikanten van een aantal
plaatselijke kerken in Bolsward, is besloten ook te Bolsward een
tweetal gebedsdiensten in dit kader te houden en wel op de laatste
2 dagen der week: vrijdag 24 en zaterdag 25 januari. Deze bijeen
komsten, welke om half 8 beginnen, en gehouden worden in de
Doopsgezinde Kerk aan het Skilwyk, dragen een liturgisch karak
ter. Ieder, die gelooft, dat de zaak van de eenheid der Christenen
een wezensvraag is voor alle kerken en gemeenten, en een onder
werp van gebed, vooral ook van gezamenlijk gebed, wordt opge
wekt deze samenkomsten mee te maken.
Jongen verdronken
iu Arum.
Vrijdagmiddag tussen 4 en 5 uur ging
de mare door het dorp Arum, dat er een
jongetje door het ijs was gezakt onder
de „Brakke Piip”, de brug over de Har-
linger vaart tussen Arum en Pingjum.
Het bleek het 10-jarig zoontje Doede
te zijn van de familie A. de Boer. Er is
bijna een uur verlopen voordat men het
kind had gevonden. Het 13-jarig zoontje
van de familie Scheltema, die in de na
bijheid reed, merkte het ongeluk op en
is ook, hoe wist hij zelf niet, tot aan de
hals in het water geraakt, vermoedelijk
door een reddingspoging.
De heer J. Lemstra fietste op de Ping-
jumerweg en hoorde hulpgeroep. Hij
iNNNNNNNNNNNS slaagde er in Jan Scheltema uit het wa
in Amsterdam is, eveneens zaterdag,
de 16-jarige Amsterdamse scholier R.
Schoten bij het schaatsen op de Lijn-
baansgracht door het ijs gezakt en ver
dronken. Omstanders hebben vergeefs
getracht de jongen onder het ijs vandaan
te halen. De brandweer heeft ijlings eni
ge wakken in het ijs gehakt, maar ook
dit mocht niet baten. Na een uur dreg
gen werd het stoffelijk overschot van de
jongen gevonden.
In het afgelopen jaar daalde de bevolking
van Wonseradeel van 13007 tot 12915 in
woners.
In café Timme te Bolsward opgericht een
afdeling van de Vrijzinnige Democra
tische Jongeren Organisatie.
It sprekken is de minske Jown
om de tinzen to forbergjen
Te koop: 10 kippen en een haan, aan en
tegen de leg. P. Kraft, Greonterp.
Glanzend als satijn,
Als een lelie zo rein
Werk’lijk chique fijn!
-.„i uw boorden zijn.
Te Hindeloopen werd een geref. mannen
vereniging opgericht met aanvankelijk 14
leden.
mank binne. Dat is foar sa’n bilangrike
saek in swiere kar, dy’t nimmen to for-
gunnen is. Mar dy’t dien wurde moat,
sünder gefloit of applaus fan de publike
tribune. Dat kin men better biwarje foar
de earstkommenden teenagersshow.
In pear wike foriyn stiene de kranten hjir
yn Fryslan fol fan ynstjürde stikken oer
it nijtsje, dat it P.E.B. in nije sitrale bou-
we soe yn Grou. En party lju wiene der
daliks by om to sizzen, dat soks healwiis
dwaen wie. Hja seagen de sylsport, it
reedriden, de alfstêddentocht en de
skyntme en de rest fan it wetterlan al om
hals Kocht en yn har ünstjür makken hja
elts en ien en binammen it P.E.B. de
skerpste forwiten. Dit alles wie in gefolch
fan it feit, dat Deputearre Steaten yn in
me op ’e hichte to kommen fan it fraech-
stik, hwert it hjir om giet. De measte yn
stjürde stikken wiene fan lju, dy’t dat net
dien hiene en dèrom de planke glêd mis
sloegen. Dêrtroch wurae enormiteiten
forkoft dy’t pynlik wêze soene as se net
sa healwiis wiene. It koe dochs bikend
wêze, dat de foarsitter fan Dep. Steaten
in greate leafhawwer is fan de sylsport
en net minder fan de iissport. It koe likc-
goed bikend wêze, dat in oar lid fan it
kolleezje foarsitter is fan it komité foar
de alfstêddentocht. En sa soe ik troch-
gean kinne. Mei men nou mar domwei
forwiten dwaen, dy’t kant noch wal rei-
en de
Een scholing was er niet. Het beroep Doordat de loononderhandelingen nog
werd van vader geleerd. Dat het jaren
duurde voor men het onder de knie had
werd vanzelfsprekend gevonden. De laat
ste jaren worden er enerzijds veel steen
zetters gevraagd. De Deltawerken, de
verhoging van de Friese zeewering, de
Lauwerzeewerken enz., vragen een gro
ter aantal van deze krachten, dan Slie-
drecht ooit zou kunnen leveren.
Anderzijds heeft het hoge loon van de
steenzetters er allerminst toe geleid, dat
de animo bij de zoons van de nog aan
wezige vaklieden er door zou worden
aangewakkerd. Integendeel, de steenzet-
terszoons gaan nu veelal studeren of een
ander „duur” beroep kiezen, vader kan
het nu wel betalen.
Daar het onderhoud en de nieuwe aan
leg van zeeweringen en polders de voor
ziening van steenzetters zeer urgent ma
ken is er verleden jaar als novum te
Harlingen een speciale cursus voor
steenzetters gehouden, die bijzonder
goed heeft voldaan.
Thans is opnieuw inschrijving mogelijk
(via de arbeidsbureaux). Voorheen werd
er ook wel een cursus gehouden, n.l..
op de Brabantse heide, ergens tussen
Breda en Roosendaal! Deze was veel
minder op de praktijk gericht dan de
cursus te Harlingen, waar veel deelne
mers waren en opnieuw worden ver
wacht uit de Friese Zuidwesthoek.
De opleiding is niet alleen geheel gratis,
maar het belang van het instandhouden
van deze bedrijfstak wordt zo urgent ge
acht, dat men de cursisten zelfs loon
uitkeert, n.l. een basisloon van wat be
treft een gehuwde met 2 kinderen van
momenteel f 97,verhoogd met diverse
toeslagen tot f 121,33.
Momenteel, want vermoedelijk wordt
dit bedrag (waar de kortingen voor so
ciale voorzieningen enz. nog moeten
worden afgetrokken) nog aangepast, d.i.
verhoogd.
Voordat wij nog iets meer vertellen over
de hierboven bedoelde opleiding tot
steenzetter, mogen we eerst ten behoe
ve van de niet-ingewijde de vraag wel
stellen: Wat doet een steenzetter eigen
lijk?
De steenzetter brengt met behulp van
natuursteen of kunststeen een bescher
mende bekleding aan op dijken, strand-
hoofden en kribben in de grote rivieren.
In de meeste gevallen zijn dit de beken
de basaltblokken, die in de regel uit
Duitsland komen ,maar schaars worden,
omdat men de aanwezige basalt gaat ge
bruiken voor wegenaanleg.
Eisen, welke aan een steenzetter wor
den gesteld zijn een zeer goede licha
melijke conditie (bijv, geen zwakke rug
of slecht functionerende gewrichten;
geen rheumatische aandoeningen) en
voor dit beroep passende karakter
eigenschappen. Alvorens tot de oplei
ding te worden toegelaten, wordt men
daartoe medisch gekeurd en psycholo
gisch onderzocht.
De opleiding geschiedt in drie fasen,
n.l. de basisopleiding, de nascholingen en
die der „nazorg”.
De basisopleiding wordt gegeven aan 't
centrum voor vakopleiding van volwas
senen en wel op een buitenterrein aan de
Koningsbuurt te Harlingen.
De duur van de opleiding is ongeveer 6
maanden. Alle in de praktijk voorko
mende werkzaamheden worden geleerd,
waarbij vooral aandacht wordt besteed
aan de kwaliteit van het werk.
De opleiding is vóór alles praktisch, pot
lood en papier zijn zelfs af geschaft!
De nascholing vindt plaats aan de Af
sluitdijk op een speciaal daartoe aange
wezen dijkvak. Het in fase 1 aangeleer
de wordt geperfectioneerd, terwijl te
vens het tempo wordt opgevoerd.
De werkzaamheden worden uitgevoerd
onder precies dezelfde omstandigheden
als bij de particuliere aannemers. Duur
van de nascholing, al naar gelang de
prestaties 3 a 5 maanden.
Indien kwaliteit en tempo voldoende zijn
wordt men in het vrije bedrijf te werk
gesteld.
Gedurende ongeveer 1 jaar wordt regel
matig nagegaan of de oud-cursist zich
volledig weet aan te passen. Zou hij als
nog moeilijkheden ondervinden, dan kan
zo daartoe de behoefte bestaat, een be
paald werkonderdeel nogmaals worden
onderwezen.
Om de stad Hengelo te sparen voor een ramp, nam de kapitein-testvlieger Af. G.
(.„Matje") Janssen, donderdagmiddag het besluit, niet zijn tijdens de start in
brand gevlogen vliegtuig van het type starjighter te verlaten, maar om een
noodlanding te maken op de vliegbasis Twente, hetgeen gelukte. Foto; Kapi
tein Janssen bij een toestel van genoemde type.
Vriendjes in wak gereden.
Een even droevig, zo niet nog tragi
scher ongeluk deed zich voor op de vaart
tussen Bolsward en Exmorra.
Hier lieten twee vriendjes, de 10-jarige
Hendrik de Jong en de 11-jarige Albert
Dijkstra, resp. uit de Pieter Tanjéstraat
en de Pater Brugmaanstraat uit Bols
ward, het leven.
Het gebeurde zaterdagmiddag. De jon
gens waren op weg naar Exmorra om
’n bezoek te brengen aan de grootouders
van Hendrik de Jong.
In de vaart, die naar Exmorra leidt,
was bij een gemaaltje, dat de dag tevo
ren nog had gedraaid, een wak over de
gehele breedte, dat de jongens, die de
zon in het gezicht hadden, kennelijk niet
hebben gezien.
Enkele mensen, die deze gevaarlijke
plaats even tevoren langs de walkant
waren gepasseerd, hoorden hulpgeroep
en zagen de jongens in het wak verdwij
nen. Bij een van de jongens, die vrij snel
op het droge kon worden gehaald, is zon
der resultaat een uur lang kunstmatige
ademhaling toegepast. Naar de andere
jongen heeft men een uur moeten dreg
gen.
Ook hier moest worden geconstateerd,
dat er helaas niet voor een voldoende
afzetting was gezorgd, hetgeen de jon
gens noodlottig is geworden.
De verslagenheid in Exmorra en in
Bolsward is algemeen.
In Bolsward vlagde de C.V.O.-school
gister halfstok.
XXNXXXNNXXNNNXXXXNNXXNXNNNNNXNXNNNNNNNXNNNXNNNNNNNNNXNNXX
Hwat haf Qabe Skroar
bisletten gearkomste oan de hearen fan it
yngenieursbureau: de Gruyter, dy’t in ün-
dersyk troch hiel Fryslan dien hiene om
de meast geskikte fêstiging ta to rieden,
de gelegenheit joegen om ütliz to dwaen
fan har bifinings. Dit bureau hat him
spesialisearre op sokke bilangrike pro-
jekten en wit hwat der allegear oan fêst
sit. Wy achtsje dit bigjin alhiel korrekt.
Earst moat men witte, oan hokfoar bi-
tingsten it plak foldwaen moat, hwert
strak foar tsientallen miljoenen yn stutsen
wurde.
Dit plak moat alderearst bidriuwstech-
nysk forantwurde wêze.
Dat is Prov. bistjür dêrfoar in earsteklas
deskundich bureau oan it wurk sette, wol-
le wy graech en fan herten priizgje.
Hwant dêrtroch wurdt düdlik, hokfoar
faktoren fan bilang binne en jit mear,
hoefolle jild bisparre wurde kin troch de
kar fan it goede plak. De fjouwer punten
dy’t bidriuwstechnysk frege wurde, binne
dizze: alderearst moat it nije plak sa wê
ze, dat de takomstige üntjowing fan dizze
produksjeboarne hjir alhiel plak fine kin.
Men moat in terrein fan likernóch 20 h.a.
biskikber krije.
In twadde swiere eask is, dat hjir fol-
dwaende koelwetter to krijen is, ek foar
de takomst. Dit is gjin lytse saek, mar kin
mar op inkelde plakken foun wurde,
hwert in bulte wetter yn in circuit streame
kin, sünder de skipfeart en de iissport al
to folie dwers to sitten.
Foar de oanfier fan stookmateriael en
masines, tsjinstauto’s en allerhanne kabels
en materialen moat sa’n sintrale oan it
spoar lizze, tagelyk oan greatskipsfarwet-
It plak fan de nije sintrale is in hiel bi
langrike bislissing. Dizze wurdt op in
krekte wize tarieden troch it Kolleezje,
mei help fan deskundigen. Dêrnei wurde
oan alle kanten advizen frege en oant twa-
ris ta komt dizze saek yn it publyk by in
steatesitting. Hwat wol men nou oars of
better. Wol men de goede kar tofoaren
ünmooglik meitsje troch in hetse fan it
publyk op to roppen.
De ynwenners fan Fryslan kinne der op
rekkenje, dat hja, dy’t de bislissing nim-
me moatte, dit dwaen sille troch in krekt
ter en oan in goede dyk. En as léste wich
tige bitingst is it plak dan it béste, hwan-
near it sa folie mooglik yn it sintrom fan
de provinsje leit. Dat jowt de koartste for-
bining en it minste streamforlies.
Op groun fan dizze easken is men oan it
syltjen gien en kaem men troch forgeli-
king fan kosten en foardielen op it lést
ta fjouwer of fiif mooglikheden, dy’t lyk-
wols lang net allegear like goed wiene.
Fan dit tal moat nou it P.E.B. en dêrnei
Dep. Steaten en dêrnei de Prov. Steaten
ien ütsykje. Yn de jannewarissitting fan
de Steaten sil him nou it twadde bidriuw
ófspylje. Dep. Steaten komme dan mei in
twatal, hwert hja op dit stuit jit gjin kar tsje? En dêrtroch simming meitsje
üt dwaen wolle omt der jit ünderskate sfear tofoaren bidjerre?
punten binne, hwert hja krektere sifers T'
oer hawwe wolle. Yn dizze wiken hat der
in yntensyf gearwurkjen west mei twa
bilangrike provinsiale tsjinsten, to witten
de Prov. wettersteat en de Prov. Plano-
logyske tsjinst. Dit oerliz hat er ta lieden,
dat Harns en it Hearrenfean as kansmak
kers óffierd binne. Der bliuwe oer: But-
.gum en Grou. As de Steaten dizze moan-
ne mei Dep. Steaten it iens blike to wêzen
dan sil letter oan de Steaten de defini
tive kar fan it Kolleezje fan G.S. foarlein
wurde- Nou kin ik my skoan yntinke. dat
party minsken foar dizze kwestje bilang- ófweagjen fan alle bilangen, dy’t der mei
stelling hawwe, ik haw ek neat gjin bi- -r
swier, dat hja gebrük meitsje fan har de-
mokratysk rjucnt om oer in publike saek
meiprate to wollen. Likemin jildt myn bi-
swier foar de kranten, dy’t hjir oer skriu-
we wolle.
Mar wol mei frege wurde, dat de lju, dy’t
hjir in oardiel oer jowe, de muoite nim-
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baardcradeel, Hennaarderadcel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeél.
