Militaire dictatuur Brazilië Urker mannenkoor trok belangstelling enorme a.s. Irene treedt op 29 april te Rome in het huwelijk in Engelse verkiezingen pas in het najaar Koninklijk gezin niet aanwezig I 1 JAARGANG Simmer-dreamen Yn Boalsert komt in Fan de Marlinytoer DINSDAG 21 APRIL 1964 ■- 1 1 -1 'n us hjoed p p to sizzen STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND Zilveren filmpjes Reeds 1000 dagjes mensen naar Makkum „boekebal” Hwat hat Qabe Skroar A No. 3f Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en W ymbritseradeel. VERJAARDAG VAN CHROESJTSJOW Cyprus. J. s. zijn enkele Tj. de J. Bolswards Nieu wsblac Advertentieprijs: 15 cent per mm Ingezonden mededelingen dubbel tarief Contractprijzen op aanvraag Op 25 april zal worden aanbesteed het wegvak BolswardSneek. Te Bolsward zal de weg om de stad worden gelegd. r Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward Administratie- en Redactie-adres: Marktstraat 13 Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2335 ÏOJ157). MEI DE BONGEL OAN ’E POAT Elts bidriuw Is in gearwurklng fan ka- pitael en arbeid. It binne de beide roei riemen, dy’t de produksje foarüt bringe. Hja kinne mekoar net misse en biyn- floedzje mekoar aloan. Hoe mear kapi- tael yn in bidriuw stutsen wurde kin yn de foarm fan treflike produksjemiddels, hoe fruchtberder de arbeid. Mar ek oarsom: hoe kundiger en bi- tüfter de wurker is, hoe mear hy mei de produksjemiddels birikt. Yn it boere- bidriuw is it net oars. Jow in kundige, handige en iverige boer in pleats mei béste groun, moai forkavele, alles om ’e pleats hinne, mei ütstekende wetteróffier moderne gebouwen en de meast ge- skikte masines en wurktugen. Jow him Militaire dictatuur in Brazilië. dan triuwt men boer en arbeider yn ün- soslale forhéldingen. De arbeider siket it dan yn oare wei en de boer wurdt mei de bern, sa lang se noch by him bliuwe wolle, de dupe fan de histoarje. Okker- deis binne de nije kollektive arbeidsoer- ienkomsten wer öfsluten. En fansels- sprekkend op trije kondysjes: heger lean, minder Oren en mear frij. Mocht men it oars forwachtsje? Dat is ommers de tendins fan it hiele moderne libben. Mar hoe sil de boer dit dan wer klear krije? De arbeider kriget 25 frije wike-einen. Wit jo hwat dat bitsjut? Dat wol sizze, dat de boer de tritich kij allinnich bi- rêdde moat, mei melken, fuorjen, skjin hélden en mjuksjen. Ekstra melkers dy binne krap en djür. Hwat oare oplossing kin der wêze as sjen it spul sa to krijen, dat men in great diel fan it wurk mechanysk dwaen kin. Mar dat moat kinne en dêr moat de pleats op boud wêze. De logyske kon- klüzje is, dat der alles op set wurde moat om üs pleatsen sa to meitsjen, dat hja foar in hjoeddeisk bidriuw geskikt binne. Dat freget jild, dat ferget kapi- tael en net sa’n bytsje. In heal jier lyn kaem in fikse jonge boer by syn lan- hearre om ris to praten oer de moog- like forbetteringen. Hy hie to min stél- romte en alles wie net sa botte geryf- lik. Nei lang birie en folie advlzen waerd bisletten, dat de hiele binnenboei derüt moast en in dübele hollénske stél mei in betonnen souder foar it hea deryn. Nou soe men sizze, dat soks alhiel yn de geast wêze soe fan de regearing, dy’t al tsien jier lang de boeren foarhéldt, dat hja dy kant üt moatte. De lanhearre pinfiske earst ris nei de noarmen fan de grounkeamer en de ütkomst wie, De Russische eerste minister Nikita Chroesjtsjow heeft vrijdag zijn zeven tigste verjaardag gevierd, ter gelegenheid waarvan president Bresjnev hem de Orde van Lenin, alsmede de „Gouden Ster” heeft aangeboden in verband met zyn benoeming tot „Held van de Sowjet-Unie” Te Soest werd de Katholieke Volks partij opgericht, n.l. door een aantal oud leden van de opgeheven Katholiek Demo cratische Partij. Polen zal zich verzetten tegen een even tuele inlijving van Dantzig door Duits land. Het Coöp. Stoom Zuivelfabriek te Win- sum zal worden opgeheven. Op 22 april zal de produktie worden stopgezet. Dat dit voor Winsum een gevoelige slag be tekent behoeft geen betoog. Pogingen om de fabriek te behouden bleken vruch teloos. Fa. V. v. d. Plaats vraagt enige jongens voor de theepakkertf. Aanvangsloon per week f 3.50. Lit jou eigen bou net yn ’e steek om by jou buorman tüch to wjüden Abonnementsprijs f 2.40 per kwartaal (bij vooruitbetaling) Giro 887926 ’k Seach de weagen Troch de wyn Boartlik Yn ’e sinneskyn Hja gyngen troch De ien nei d'oar Jimmer oan Yn 't selde spoar Tümeljend, spattend Op 'e ein Tsjin ’e stiennen Stikken slein ’k Hear se sjongen Yn ’t sêft gerüs Lüsterjend Wy gean nei hüs In melodie Hast sünder grinzen Sa’n simmer-dei Mei, Ijochte tinzen Uitslag verkiezing Provinciale Staten: S.D.A.P 10 zetels (was 13 zetels); A.R.P 12 (12), C.H.U. (9), Vrijz. Dem. Bond 8(6), Chr. Dem. Unie 3(3), R.K. Staats partij 3 (3), Liberale staatspartij 2 (2), Communistische Partij 1 (1), Troelstra- beweging 2 (0), N.S.B. 0 (1) Forskynd by A. J. Osinga to Boalsert „Herman de Streuper” fan G. Burgy. 185 blêdkanten. Priis f 1,85. 4e week april 1939 Winst voor rassen scheiding. In Amerika is men nog maar aan de voorverkiezingen toe. Wij hebben New Hampshire gehad, waar de grote aan hang van Lodge bij de republikeinen een verrassing was. Vorige week is Wiscon sin aan de beurt geweest, een republi keinse staat even ten Westen van de grote meren. Geen van de prominenten had zich hier candidaat gesteld en al les zou volgens de verwachting zijn verlopen, wanneer Wallace, de democra tische gouverneur van Alabama, zich niet candidaat had gesteld. Wallace heeft zeker geen kans de democratische can- didatuur voor de presidentverkiezingen te verwerven. Zijn doel was aan te ge ven, dat er in het Noorden heel wat meer voorstanders van rassenscheiding zijn, dan via de liberale woordvoerders eigenlijk wel zou blijken, en Wallace, een van de felste tegenstanders van rassenintegratie of liever gezegd het vervallen van de huidskleur als reden tot discriminatie, heeft succes gehad. Hij behaalde een kwart van het totaal op de democraten uitgebrachte stemmen waarbij er een vrij groot gedeelte van republikeinen afkomstig is, hetgeen in Wisconsin kan. Een kwart van degenen, die hun stem hebben uitgebracht, heeft hiermee gedemonstreerd de scheiding der rassen te prefereren. Dat zijn de genen, die vrezen dut hun huis in waar de zal dalen, inzien er een neger naast hem komt wonen en dat gelijke rechten voor de negers voor hen een gevaar op de arbeidsmarkt betekenen. President Mazzili van Brazilië heeft zijn tussentijdse ambt maar kort ver vuld. Het Congres heeft nu generaal Castelo Branco gekozen om de resteren de ambtstermijn van de afgezette pre sident Goulart te vervullen. Maar er is toch meer aan het veranderen. Er is een jacht op linkse extremisten geopend, waarbij het haast onvermijdelijke is, dat elke tegenstander tot linkse extre mist wordt gebombardeerd en daaren boven hebben de militaire bevelhebbers een z.g. institutionele wet geprocla meerd, welke de militaire ministers ge durende zestig dagen het recht geeft leden van wetgevende lichamen te ont slaan en burgers voor tien jaren van hun politieke rechten te beroven. Dat is al gebeurd met oud-president Quadros en veertig parlementsleden. In Brazilië is nu kort en goed een militaire dicta tuur ingesteld, die, naar men moet vre zen, meer de belangen van de bezitten de klasse zal verdedigen dan het begrip sociale rechtvaardigheid zal invoeren. De spanningen zijn nog niet ten einde. In Engeland zullen pas in het najaar, vermoedelijk in oktober, algemene verkie zingen worden gehouden, zo heeft Sir Alec Douglas Home, de eerste minister, bekend gemaakt op de dag, dat in het gebied van Groot Londen verkiezingen werden gehouden voor de raad van Groot Londen. De maximale levensduur van het Engelse parlement is vyf jaren, zodat dit jaar wel verkiezingen moeten wor den gehouden. Maar de premier heeft het recht het parlement te ontbinden en nieuwe verkiezingen uit te schrijven op elk ogenblik, dat hem dat gunstig of noodzakelijk Ijjkt. Nederlaag. Of de kansen zullen keren is moeilijk te bepalen. Wij kunnen nu alleen maar vaststellen, dat Labour op het ogenblik een voorsprong heeft op de conservatie ven, die haar bij verkiezingen een meer derheid van ongeveer 100 zetels zou op leveren. Niet alleen het opinie-onderzoek, ook de verkiezingen in Groot Londen spreken duidelijke taal. Van de 100 zetels ver overde Labour er ongeveer 60. Dat dit ook op het nationale vlak wel iets zegt, kan men opmaken uit het feit, dat ruim éénvijfde deel van de Engelse kiezers voor deze raad mag stemmen. Opmerke lijk is, dat de liberalen bij deze en ook andere graafschapsverkiezingen, totaal geen succes hebben gehad. Dat zou on getwijfeld de conservatieven nog ten goede zijn gekomen en desondanks zit ten de conservatieven in de moeilijkhe den. Lang heeft men in conservatieve krin gen geaarzeld tussen verkiezingen in het najaar of in het voorjaar. De voor standers van het voorjaar wezen er op, dat de economische situatie op het ogenblik bijzonder goed is, dat de werk loosheid voortdurend daalt en dat ’t best mogelijk is, dat Engeland tegen het na jaar weer last krijgt van de gevolgen van overbesteding, waartegen dan im populaire beperkende maatregelen moe ten worden genomen. De voorstanders van verkiezingen in ’t najaar, die dus de premier op hun hand hebben gekregen, betoogden, dat elk opinie-onderzoek weer uitwees, hoever de conservatieven bij Labour achter kwamen te liggen en dat er niets mee verloren ging als men de verkiezingen uitstelde, maar dat het zelfs mogelijk zou zijn, dat de kansen wat zouden keren. dat zy zullen trachten deze wet met al lerlei amendementen haar kracht te ontnemen. Overleg in Moskou. Maandagavond heeft het bericht, dat premier Chroestsjov zou zijn overleden, een korte opschudding in de wereld ver wekt. De Amerikaanse beurs is er even scherp door gedaald, hetgeen wel aan geeft, dat de Amerikanen vertrouwen hebben in het gezonde verstand van de Russische premier. Chroestsjov was net terug van een bezoek aan Hongarije of hij moest weer een delegatie van de hoogste Poolse leiders ontvangen. Het heeft heel wat voeten in de aarde, wan neer er ruzie in de familie is. Hongaren en Polen staan in alle opzichten achter het Russische standpunt in de strijd te gen de Chinezen, maar men neemt aan, dat zij het minder tactisch vinden een grote conferentie te beleggen om de Chinezen uit te stoten. En toch zou Chroestsjov daar nog steeds naar toe willen. prima kij mei hege produksje, frij fan T.B. en A.B. Hwat kin der dan net mak ke wurde ünder normale waersomstan- nichheden. Hwat is dan op sa’n pleats mei sa’n boer de arbeidsproduktiviteit heech en de kostpriis leech. Mar sokke ideale omstannichheden moat jo mei in lantearntsje sykje büten de nije polders. Eltse enquêtte wiist it wer üt, dat it agrarysk bisit oan pleatsen en lan oer- wegend matich en min is. Dat tsien- tüzenen bidriuwen to lyts binne, min forkavele, lést ha fan wetter, lést ha fan droechte, knippich binne, ynpannich, to sacht, üngaedlik en al sa mear. En de greatste bongel oan ’e poat fan de ratio nele produksje foarmje de gebouwen. Nou 't de leanen aloan fierder stige, de frjemde wurkkrêften hoe langer hoe tin ner siedde binne, de leanbidriuwen ek net oars kinne as har tariven forheegje, de boerehelp trije, fjouwer goune yn 'e üre ha moat, nou is it sa düdlik as hwat, dat men net buorkje kin yn omstan nichheden, dy’t de arbeid in lege pro- duktiviteit jowe. Dus dat aide en aider- wetske stallen en büthuzen, aparte hok ken foar in diel fan it fé, hege stallen, lytse doarren, bidompte romten, wiete souders, koart om alle oerurven narich- heden fan eardere tiden sa hurd mooglik oan ’e kant moatte. Allinnich produktyf wurk kin de hege leanen goed meitsje. Boeren en arbeiders hawwe itselde maet- skiplike rjucht op in reedlike arbeids- tiid en oannimlike omstannichheden. Mar wol men fan de boerestan net in nationale efterbliuwende groep meitsje, dan sil men de middels fine moatte om har bidriuwen sa to meitsjen, dat hja in bulte wurk mei in reedlik oantal üren oan 'e kant krije kinne. Slagget dat net, ogenblikken voordat te Parijs door een woordvoerder van het huis Bourbon-Par- ma de sensationele huwelijksaankondi ging werd gedaan. Van enig overleg is geen sprake ge weest en ook minister-president mr. V. G. M. Marijnen was zondagmiddag of ficieel nog geheel onkundig van het voornemen van prinses Irene en prins Carlos Hugo. Aangenomen mag worden dat geen burgerlijk huwelijk zal worden gesloten, aangezien in Italië het kerke lijk huwelijk tevens burgerlijke rechts geldigheid heeft. Het wekt evenwel bevreemding, dat het Vaticaan een andere datum noemt, n.l. de 15e of 29e mei. Op Cyprus hebben zo af en toe zware gevechten plaats tussen Griekse en Turkse Cyprioten, waaraan de troepen van de Verenigde Naties nog niet veel hebben kunnen doen. Intussen is presi dent Makarios enkele dagen in Athene geweest, waar premier Papandreoe zich volledig achter het standpunt van Ma karios heeft gesteld, n.l. dat de bevol king over haar eigen lot moet kunnen beslissen en dat de accoorden van Zurich onuitvoerbaar zijn gebleken. Makarios heeft ook een onderhoud gehad met ge neraal Grivas, die indertijd in de strijd tegen de Engelsen als Dighenis de aan voerder was van de terroristische orga nisatie. Eoka. Makarios zou hem het commando over de nationale garde wil len toevertrouwen. Filibuster. Op dit ogenblik is de Senaat bezig met de behandeling van de z.g. wet op de burgerrechten, die een einde moet ma ken aan allerlei discriminerende prak tijken en die moet garanderen, dat elke Amerikaanse burger, ongeacht Zijn huidskleur, zijn stem kan uitbrengen, hetgeen in het Zuiden bepaald niet het geval is. De Zuidelijke senatoren zijn fel tegen de wet, maar ze zijn in de minderheid. Daarom nemen ze hun toe vlucht tot het middel van de minder heid, de filibuster, ofwel het eindeloze doorpraten om een stemming te voor komen. Dat kan enkele maanden duren totdat een meerderheid van tweederde de spreektijd eens zal bekorten. Maar dat doen senatoren niet graag. Wallace hoopt nu, dat de uitslag van Wisconsin aarzelende senatoren zich ervan bewust moet worden dat er vrij veel kiezers zyn, die niets voor de wet gevoelen en Min of meer in het kader van de 350- jarige herdenking van de eerste steen legging van het raadhuis te Bolsward gaf zaterdag het Urker mannenkoor ’n kerkconcert in de aloude Martini. Aanvankelijk lag het in de bedoeling, dat het koor een serenade zou brengen voor het bordes van het stadhuis, maar een mild voorjaarsbuitje moest de orga nisatoren er wel van af doen zien. De officiële ontvangst ten stadhuize ging uit de aard der zaak wel door. In de kerk was de belangstelling voor dit koor gewoon enorm. Men moet teruggaan naar de gemeen schappelijke kerstwi j dingssamenkom- sten Om zich eerder een dergelijk groot aantal bezoekers te herinneren. Niet al leen waren alle stoelen en banken bezet, ook alle dicht (soms welhaast te dicht) op elkaar geplaatste en uit het Juliana- park aangesleepte banken waren bezet, toen Ds. H. Kreb het kerkconcert open de en het koor Hallelujah welkom riep. Velen, zeer velen zelfs, moesten zich bo vendien met een staanplaats tevréden stellen. Het zal de roem van dit koor geweest zijn (optreden voor radio en t.v.), de goed geplande reclame voor dit gebeu ren en wellicht de zaterdagavond, die de bezoekers naar Bolsward deden stro men. Of was het misschien de (uit de aard der zaak gratis toegankelijke) serenade die duizenden gelokt zou heb ben, waarvan er nu honderden het con cert gingen bijwonen? Men mag toch niet veronderstellen, dat het feit,, dat dit koor in Urker costuum verscheen de toeloop op een dergelijke verrassende wijze heeft bevorderd, al zal ook dat het zijne er toe hebben bij gedragen. Hoe dan ook, de minnaars van goede koorzang, vooral die van het geestelijk lied, zijn wel aan hun trekken gekomen. Voor deze overbezette kerk zong het De zomerse dag heeft zondag j.l. veel mensen naar het IJsselmeerstrand bij ’t recreatie-oord „De Holle Poarte” en Sankop te Makkum gelokt, in de mid dag waren het er rond de 1000 mensen die verpozing zochten in het nog wat frisse water, weer een ander nestelde zich op het zonnige terras van het ter ras van het restaurant, weer een an der vleide zich neder in het mulle zand na een genoeglijk verblijf op het recrea tie-oord, verlieten in de namiddag de „dagjes”-mensen het IJsselmeerstrand koor onder leiding van Frits Bode met weer. Klaas Mulder aan het orgel op bezie lende wijze. Geopend werd met The Lords Prayer in een bewerking van de organist, die, evenals ook de dirigent zelf, met ver schillende andere bewerkingen stempel op het programma zette. Als enige soliste (alt) werkte mede Riek van der Haar, eerst wat schuchter, maar later met meer klankvolume, beter aan gepast aan de enorme ruimte van deze kerk. Het koor werd afgewisseld met orgelspel, o.a. met een eigen improvi satie van „Ruwe stormen mogen woe den”. Zeer veel waardering vonden en kele negro-spirituals met Jo Schrijver en K. P. Hakvoort als solisten. Het laatste lied Nederland en Oranje bezorgde het koor een welhaast ovatio neel en welverdiend applaus. In verband met de behouden terug komst van H. M. Koningin Juliana en Z. K. H. Prins Bernhard werd het aan- gekondigde „Dankt, dankt nu allen God” dat als samenzang het programma zou besluiten, vervangen door een met veel overtuiging gezongen Wilhelmus. Rients Gratama yn Fryske Boekewike op tournee Rients Gratama sil mei syn dat it heechste, hwat de noarmen talieten soe wêze in hierforheging fan 1500 gou ne. Dat wie it uterste maksimum. De bigreating fan de kosten wie lykwols 80.000 goune. Hjir ha jo nou de bongel oan ’e poat. Hoe wol men nou 80.000 goune ynfesteare mei de wissichheit, dat jo oan öfskriuwing en rinte maksimael 1500 goune weromkrije kinne? As jou öfskriuwing dan 1% is, hélde jo jit gjin ien persint as rinte oer. Is it winlik gjin kloof en skande, dat de regearing, dy’t dizze noarmen makket, der op spekuleart, dat óf boer óf eigner, óf beide, dochs dizze stap sette sille, ünder dizze ünreedlike en ünbillike foar- waerden Sjocht men dan net, dat dit biwald hoe langer hoe mear it kapitael, it bifruch- tsjende kapitael, üt de lanbou weijaget? En dan léze wy jitteris yn it rapport fan it Lénbouskip oer: Landbouwpoli tiek op langere termijn, de wiere wur- den: „De landbouwonderneming zal met het oog op deze stijgende kapitaalbehoefte in toenemende mate kapitaal moeten aantrekken van derden. Ook uit dien hoofde zal de aanwending van het ka pitaal in de landbouw in de toekomst steeds meer een commercieel karakter krijgen. Het kapitaal zal steeds meer een belo ning moeten kunnen ontvangen overeen komstig de algemene beloningsvoet, wil het in de landbouw blijven!” Dêr wachtsje wy nou al tweintich jier op, mar jit altyd kreupelt it aide hyn- der fierder mei de bongel oan ’e poat Rients Gratama sil mei syn ploech yn de Fryske Boekewike yn oktober in tournee troch Fryslan meitsje mei in allinne foar dizze Boekewike gearstald kabaret-programma, dat hy. „Boek-wyt- op-swart” neamd hat. De première sil wêze op de Fryske Boekeioun yn Boal sert op freed 9 oktober, de Boalsert-dei mei de wênstige ütrikking fan de pro- vinsiale literatuerpriis. Dy dei sil bi sletten wurde mei in „boekebal”, it earste dat yn Fryslan balden wurdt. It Boun fan Fryske Kunstners sil dat „boekebal” opsiere mei in eigen pro gramma „De wylde lantearne”. Rients Gratama en syn ploech sille de wyks nei „Boalsert” it kabaret-program ma „Boek-wyt-op-swart” bringe op It Fean (moandei 12 oktober yn de Skou- boarch), Ljouwert (tiisdei 13 oktober yn de Harmony), Snits (woansdei 14 oktober yn Amicitia), Dokkum (ton- gersdei 15 oktober yn de Harmony) en Drachten (freed 16 oktober yn De La- wei). Dizze tournee giet üt fan de stif- ting „It Fryske Boek Foar, yn en nei de Fryske Boekewike yn oktober sil der yn forskate dielen fan Fryslan, dêr’t gjin boekhannels binne, in „boekebus” ride. Oan dizze wize fan propaganda foar en it for- keapjen fan Fryske boeken wurdt mei- dien fan pleatselike kriten,« jongerein- organisaesjes en Fryske studinten üt Grins („Bernlef”). De aksje foar it Fryske boek docht for- b’ten. Op ’e jiergearkomste fan de stif- ting „It Fryske Boek” die üt de sifers bliken, dat der in 1963 goed 50 persint mear Fryske boeken forkoft binne as yn 1962. Prinses Irene zal over enkele dagen een eenzaam huwelijk sluiten te Rome. Op 29 april zal zij in de basiliek van Santa Maria Maggiore door Paolo kardinaal Giobbe, de vroegere pauselijke nuntius te Den Haag, met prins Carlos Hugo in de echt worden verbonden. De Koningin, noch een van de andere leden van de koninklijke familie zal bij de plechtigheid aanwezig zijn, maar wel duizenden carlistische aanhangers van de Bourbons-Parma. Het huwelijk betekent een definitieve breuk tussen de families van Oranje en van Bourbon Parma. De Koningin werd eerst zondagmiddag per telefoon door prins Xavier op de hoogte gesteld, nauwelijks i

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1964 | | pagina 1