Parlement vergaderde op
trouwdag
Prinses Irene
van
Communistische dreiging op
eiland Zanzibar bezworen
Tanganjika en Zanzibar gaan samen
Ook in zuid-Rhodesië apartheidspolitiek
Veel NBG-tegels in
Makkum besteld
Orgelconcert
door Feike Asma
Hwat bringt üs de
R.O.N.O.
Kcninginnedei
Gouden filmpjes
in Bolsward
VRIJDAG 1 MEI 1964
104e JAARGANG
No. 34
BLOEMENHULDE VOOR BERNARD HAITINK
T
I
üs hjoed p p
to sizzen
Bevrijdingsdag dinsdag 5 mei a.s.
zal ons blad NIET verschijnen
ADMINISTRATIE
BOLSWARDS NIEUWSBLAD
Het Concertgebouworkest, dat in het kader van „Amsterdam promotion” in
New York drie concerten heeft gegeven, arriveerde dinsdagochtend op Schip
hol. Foto: dirigent Bernard Haitink (rechts) ontvangt van de heren Ir. N.
Snijders (links) en J. N. Strijkers (midden), resp. voorzitter en vice-voor-
zitter van „Amsterdam Promotion” een reusachtige bloemenmand.
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
I Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
Ï05157)
Apart Zuid-Rhodesië.
Een niet ongevaarlijke situatie dreigt
zich in Zuid-Rhodesië te ontwikkelen, ’t
belangrijkste deel van de voormalige
Centraal Afrikaanse federatie, waar een
sterke minderheid van blanke kolonisten
de macht in handen heeft. Kon in Noord-
Rhodesië en in Niassaland het koloniale
probleem worden opgelost door het ver
trek van de Engelse ambtenaren, in Zuid
Rhodesië zijn de blanken niet bereid het
heft uit handen te geven. De Zuid-Rho-
desiërs dringen de laatste tijd sterk aan
op de verlening van de onafhankelijkheid
maar Londen probeert het te rekken om
Laos.
Na veel verwarring in Laos heeft het re
volutionaire comité van rechtse gene
raals premier Soevanna Phoema (van de
neutralistische groep) verzocht aan te
blijven, maar dan na een reorganisatie,
welke wel zal leiden tot verwijdering van
communistische invloeden.
over de nieuwe prijzenwet, welke minis
ter Andriessen de bevoegdheid geeft op
te treden tegen indivlduéle prijsovertre-
ders dus voordat hun branche dit
slechte voorbeeld volgt. Het was een be
leidszaak, die vooral de V.V.D. zwaar op
de maag drukte, en die in de Tweede
Kamer met behulp van de Socialisten
pas was aangenomen nadat aan de
wet een tijdelijke werkingsduur was ver
strekt.
De Makkumer tegels met bijbelse voor
stellingen ter gelegenheid van het jubi
leum van het NBG zijn evenals de buf
fervoorraad welke was aangelegd, na
veertien dagen al geheel uitverkocht. De
honderden bestellingen worden wel re
gelmatig uitgevoerd, doch daar de fa
briek slechts omdat de tegels alle met
de hand worden geschilderd per week
een betrekkelijk gering aantal kan ma
ken, is er een achterstand voor levering
aan bestellers van enkele weken.
Niettemin kan men ervan overtuigd zijn
de bestelde tegels te ontvangen. Het is
gebleken, dat behalve voor tafeltjes, een
schouw, enz. ook kerkeraden aan nieuwe
lidmaten deze tegels hebben gegeven
ter herinnering, terwijl dezer dagen een
architect mededeelde, dat hij voor een
nieuwe kerk van plan was een lambri-
zering van tegels aan te brengen. Ook
is bekend, dat een preekstoel met deze
tegels werd verrijkt, terwijl ook naar ’n
Nederlands militair tehuis in Duitsland
een serie tegels zijn verzonden ter op
luistering van het interieur.
In Bolsward is geen drinkwaterleiding en
geen badinrichting. Indien u echter hier
van het gemis inziet en u denkt over
aanschaffing van „eigen” waterleiding
en bad-installatie, vraagt dan inlichtin
gen bij Th. van der Meulen, Bolsward.
Ds. S. K. Bakker van Zwolle zal een
de eerste friese preek houden voor
de Krite Franeker van it Frysk Selskip.
De Herv. kerk werd voor dit doel vrij
willig afgestaan door H.H. kerkvoogden.
Adv.: Friesch volkssanatorium te Joure.
Bij plaatsgebrek hebben Friezen de voor
rang.
Benoemd tot wethouder van de gemeen
te Bolsward, de heer S. E. Lunter, be
noemd tot parkwachter, de heer Johs.
Jonker uit Halfweg.
Hevige aardbeving te Catania op Sici
lië. Drie steden werden verwoest.
Foar de taek fan Keninginne
Mocht hja ’t, as prinses, bliid sjen
Famke, yn ’t paleis allinne
Sintsje fan har heit en mem
lensemens soms ing to fielen
Yn it tryste, hege thüs
Wittend, it lan en de Ryksdielen
Trou om it Oranjehüs.
Seis de taek fan Keninginne
Fjouwer famkes, waerden great
Soene har plichten mei waernimme
Har troch de opfoeding leard
Greate bern gean eigen wegen
Frijheits swiet lokjende sang
It aventür net Ongenegen
Sunder rem fan selsbitwang
Fleur om de Aide Keninginne
Houlikswielde fan Soestdyk
Lytse bern om de alden hinne
Memmeleafde makket ryk
Oarlochsleed, Skieden, om utens
Frjemd folk yn it heitelan
Lykwols, fan noarden oant suden
len om ’t nasjenale pén
DONDERDAG 7 MEI 1964
19.5520.10 üre: Literair Leven
J. Smit spreekt over: „Stand van za
ken in de Friese literatuur” (H)
FREED 8 MAEI.JE 1964
18.4019.20 üre: Fryske ütstjüring
Foar de bern: Fan trije lytse nikker-
kes, fan Joop van der Weg, oerset
ting M. Hylkema, forteld fan Anne-
chien Piebenga.
„Wy binne jong”, mei bydragen fan
Willem Abma, gearstald troch Johan
van der Zee.
It famkeskoar „Scheppingsgave” fan
Burgum sjongt „Jounbea”.
Johan van der Zee lést it forhael
„Bifrijing”, fan Rink van der Velde.
In petear yn de rige „Friezen om
utens”.
Jierdei fan üs Keninginne
Nou al fiif en fyftich kear
Brocht ’t folk, tichtby, fier fandinne
Har earbiedich hulde en ear
Waeiden read, wyt, blauwe banen
Fan it stédhüs, de doarpstoer
Jimmeroan hertlik spontaen en
Trou om ’t monarchael bistjür
Abqnnementsprijs f 2 40 per kwarta»!
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
le week mei 1914
Aljende kij
binne ornaris net de bésten
Jierdei fan üs Keninginne
Yn it memmehert in woun
Eagen wiet en dróf fan triennen
Loft fan wolkens griis oerroun
Lokwinsk; Foarst 't gebet, foriene
Mei hja hjoed de Treaster sjen
Underdanen, dy’t it forstienen:
jierdei fan in soarchfolle mem.
PIET
ten als zeer ernstig zal worden opgevat.
De Iswestija, het blad van de Russische
regering, heeft zijn afkeuring uitgespro
ken over de verkenningsvluchten. Het
meent, dat Cuba het recht heeft gebruik
te maken van Russische wapens voor
zijn verdediging en dat Rusland niet lijd
zaam zal toezien, wanneer er een ver
raderlijke aanval op Cuba wordt gedaan.
De gehele wijze, waarop het artikel is
gesteld, wijst er evenwel op, dat Moskou
de kwestie van de verkenningsvluchten
niet tot een belangrijke zaak wil maken.
Waarom echter deze vrij plotselinge, in
tense Cubaanse activiteit? Men brengt
haar wel in verband met het feit, dat
binnen enkele weken de laatste Russi
sche militairen (niet de deskundigen)
van Cuba zullen worden teruggetrokken
en dat wij hier te maken hebben met ’n
voorproefje van hetgeen gaat gebeuren,
wanneer Castro de eigen beschikking zou
krijgen over de afweerraketten, welke
Rusland heeft geïnstalleerd. Maar het is
nog de vraag of Castro er de beschik
king over krijgt. Het is niet uitgesloten,
dat Castro de aandacht van binnenland
se moeilijkheden wil afleiden door een
buitenlandse bedreiging te construeren.
Ook, is niet onmogelijk, dat Castro be
vreesd is, dat president Johnson, vooral
ook met het oog op de verkiezingen een
krachtiger Cubaanse politiek zal gaan
volgen dan de laatste jaren. En mis
schien vreest hij, dat in deze constellatie
de kansen op Amerikaanse actie wel wat
zijn gegroeid, kansen, waarvoor hij de
wereld op tijd wil waarschuwen, ook al
doordat hij daarmee Rusland dwingt
weer eens te zeggen, dat het achter Cu
ba staat.
intussen te pogen een grondwet aan
vaard te krijgen, welke acceptabel zou
zijn voor de grote meerderheid van de
bevolking, die uit negers bestaat.
Tot voor kort was de betrekkelijk ge
matigde Winston Field minister-presi
dent, maar nu is hij opzij geschoven door
Ian Smith, de minister van financiën, die
een felle voorvechter is van de blanke
suprematie en niets gevoeld voor het
langzaam verlenen van stemrecht aan
de negers, zoals Londen dat wil. Smith
staat achter een zogenaamd gemeen-
schapsontwikkelingsplan; dat heel sterk
gelijkt op de practijk van de apartheid in
Zuid-Afrika. Een van de eerste daden
van Smith als nieuwe minister-president
was de arrestatie van Nkomo, de voor
naamste negerleider. Dit heeft tot de
eerste botsingen met de negerbevolking
geleid, die tegen deze arrestatie was
gaan betogen. Het is te voorzien, dat de
geest en sfeer van onderdrukking van
de rechten van een zo grote meerderheid
van de landsbevolking op den duur tot
aanzienlijke spanningen leidt en dat een
regering zich dan alleen staande kan
houden door de dreiging met bruut ge
weld, zoals ’t in feite ook in Zuid-Afri-
ka het geval is.
Het wordt niet onwaarschijnlijk geacht,
dat Smith zal overgaan tot een eenzijdi
ge afkondiging van de onafhankelijkheid
van Zuid-Rhodesië.
Keizer Wilhelm heeft als hoofd van de
Evangelische kerk van Pruisen een
wijziging in het kerkelijk gebed bekrach
tigd, waarbij voortaan ook wordt ge
beden voor de luchtvaarders.
Cubaanse activiteit.
Sinds de grote crisis om Cuba van het
najaar van 1962 voeren de Ver. Staten
verkenningsvluchten uit boven Cuba, ’n
Onderdeel van de overeenkomst tussen
Kennedy en Chroestsjov was, dat de ont
manteling van de raketbases, welke
Chroestsjov had toegezegd door de Ame
rikanen of door een andere instantie zou
mogen worden gecontroleerd. Hiertegen
hebben de Cubanen zich fel verzet. Ame
rika achtte zich toen gerechtigd deze in
spectie vanuit de lucht te voeren. Afge
lopen week is de Cubaanse regering ui
terst actief geworden om een einde te
maken aan deze „schendingen van de
Cubaanse soevereiniteit” en Raul Roa,
de Cubaanse minister van buitenlandse
zaken, heeft in een brief aan Thant, de
secretaris-generaal van de Ver. Naties,
geschreven, dat de Ver. Staten een nieu
we crisis in het Caribische gebied voor
bereiden, gelijk aan die van oktober 1962.
Amerika zou een groot aantal straal
vliegtuigen in Florida en op vliegdek
schepen samenbrengen. Deze zouden be
stemd zijn om bombardementsvluchten
boven Cuba te maken.
President Johnson heeft op een perscon
ferentie al gezegd, dat Amerika niet van
plan is met de verkenningsvluchten op te
houden en dat elke actie tegen de vluch-
PRINSES IRENE EN VERLOOFDE
IN ROME AANGEKOMEN
Hand in band stapten prinses Irene en
haar verloofde, prins Charles, dinsdag
over ’t Fiumicino-vliegveld van Rome
nadat zij daar waren aangekomen uit
Parys voor hun bruiloft van woensdag
Het paar maakte ’n gelukkige Indruk
De verrassing Is ditmaal uit Afrika gekomen, waar het grote Tanganjika aan de
Oostkust en het kleine Zanzibar voor deze kust hebben besloten een unie aan te
gaan. Men kan wel aannemen, dat in deze combinatie Tanganjika de leidende rol
zal spelen. Het was een verrassing en ook een opluchting, want sinds de revolutie
van het begin van dit jaar, die de sultan van Zanzibar in ballingschap dreef, dreig
de de communistische invloed op het eiland overhand toe te nemen. Sommigen
zagen in Zanzibar al een Afrikaans Cuba, van waaruit een subversieve activiteit
geheel Afrika zou kunnen bedreigen.
Hoewel het huwelijksfeest van prinses Irene geheel bulten het Binnenhof is om
gegaan, heeft 'deze gebeurtenis deze week toch een stempel gedrukt óók op de
werkzaamheden der volksvertegenwoordiging.
Beide kamers hadden op die dag, in tegenstelling tot de Koninginnedag, een open
bare vergadering belegd: moest daarin geen aandacht worden geschonken aan
het huwelyk van de tweede dochter ook ai was het haar moeder, de koningin
dan ook onmogelijk gemaakt de kerkelyke inzegening bij te wonen?
In één opzicht raakte het huwelijk ons
staatsbestel namelijk wel: door het aan
gaan van een huwelijk zonder toestem
ming van de Staten-Generaal hield prin
ses Irene namelijk op troonopvolgster te
zijn. Moest dit feit niet geboekstaafd
wdfden? Daarbij rees echter weer de
vraag wanneer dit moest geschieden.
Het recht op de troon vervalt n.l. als het
huwelijk is aangegaan: en wanneer was
dat het geval: bij de huwelijksinzegening
te Rome of bij de aantekening op de
Burgerlijke Stand te Baam?
Al deze formele moeilijkheden ten spijt
neigden de parlementariërs tenslotte
toch naar de opvatting, dat het niet juist
zou zijn het huwelijk te negeren. Het
persoonlijk geluk der prinses woog
zwaarder dan de politieke bezwaren te
gen de aspiraties van haar a.s. echtge
noot. Tenslotte is nog niet alle contact
tussen prinses Irene en haar ouders ver
broken. Zondag ontmoette prins Bern-
hard het verloofde paar in Brussel. Dit
lekte uit toen het paar op de terugweg
een autobotsing had. Wellicht gold het
hier een laatste poging van de Prinses
om haar ouders over te halen naar Ro
me te komen.
Vooral Baboe, de minister van buiten
landse zaken in het nieuwe bewind, gold
als ’n communist, die de niet-communis-
tische president Karoeme geheel zou
overheersen. Maar Baboe werd in zijn
invloed geremd door het feit, dat hij
Arabisch bloed in zijn aderen had, en zo
als men zich misschien zal herinneren,
was de opstand van januari niet alleen
een daad van politiek vooruitstrevenden
maar ook een actie van de meerderheid
van negers tegen de eeuwenlange over
heersing van de Arabische minderheid
op het eiland.
Baboe bevond zich op een reis in Azië
en het is niet uitgesloten, dat president
Karoeme van zijn afwezigheid gebruik
heeft gemaakt om tot aansluiting bij
Tanganjika te besluiten. Wellicht is het
feit, dat de voornaamste macht op het
eiland de 300 man tellende Tanganji-
kaanse politie-afd., niet zonder betekenis
geweest. President Nyerere van Tangan
jika had deze politiemacht in januari ter
beschikking van het nieuwe bewind ge
steld om de orde en rust te handhaven.
Men vermoedt, dat Karoeme op deze po
litiemacht steunde in zijn machtsstrijd
tegen .de communisten en zijn regering.
De dreiging van Nyerere om deze politie
macht terug te nemen zou Karoeme er
toe hebben gebracht zich dan maar ge
heel in de armen van Tanganjika te
werpen.
Voor Tanganjika betekent het ongetwij
feld een machtsuitbreiding en dat kan
president Nyerere ongetwijfeld in de bin
nenlandse verhoudingen niet ongelegen
komen, want het ligt nog vers in het ge
heugen, dat hij een beroep op Engelse
troepen moest doen om muiterijen in zijn
«igen leger te onderdrukken.
Kameragenda.
Overigens hadden de beide Kamers na
tuurlijk nog vele andere zaken aan haar
i hoofd: de Eerste Kamer had bijvoorbeeld
j de begroting van Volkshuisvesting on
der handen. Tevens moest zij beslissen
Onder auspiciën van de Stichting Orgel-
centrum wordt op woensdag 6 mei in
de Martinikerk alhier een orgelconcert
gegeven door Feike Asma.
Dit concert maakt deel uit van enkele
die reeds in het Westen des lands wer
den gegeven en speciaal georganiseerd
zijn naar aanleiding van het feit, dat
het regeringsgenootschap „Pour Lettres,
Arts en Sciences” te Parijs Feike As
ma heeft onderscheiden met de zilveren
medalje voor zijn verdienste voor de
Franse kerk- en orgelmuziek.
Deze onderscheiding is hem op 26 april
j.l. te Parijs door de Franse Minister
van Kunsten en Wetenschappen in het
Grand Palais de la Mutualité uitge
reikt.
Het programma voor dit concert ver
meldt uitsluitend werken van Franse
orgelcomponisten.
Uitgevoerd wordt: Choral III C. Franck,
Cotrège et Litanie, Marcel Dupré; La
mentation, Alexandre Guilmant; sym
phonic No. 5 (geheel) van Ch. M. Wi-
dor.
Wereldreis.
De Tweede Kamer hield zich bezig met
een aanpassing van de wetgeving aan de
nieuwe oorlogswet en aan een wijziging
van de L.O.-wet, waardoor o.a. Esperan
to facultatief op het U.L.O. zal kunnen
worden onderwezen.
Opvallend was, dat zij eerst zonder de
bat haar goedkeuring schonk aan een
suppletolre begroting van Buitenlandse
Zaken, waarop de kosten der wereldreis
van prinses Beatrix prijkten.
Aanvankelijk hadden de kamerleden
hierop bij de schriftelijke voorberei
ding nog al wat aanmerkingen gehad.
De regering had die bezwaren blijkbaar
met haar antwoord weggenomen. En
waarschijnlijk voelden ook weinig ka
merleden ervoor om over de kroonprin
ses te spreken in de week, waarin haar
zuster de aandacht der wereldpers in
Rome tot zich trok.
In verband met HEMELVAARTSDAG moeten advertenties en berichten
voor het vrij dagnummer één dag eerder in ons bezit zijn. Gaarne vóór
woensdagmorgen 10 uur.
Kardinaal Alfrink.
Vorige week had de Irene-kwestie ook
al vele gemoederen in beroering ge
bracht. Kardinaal Alfrink gaf toen n.l.
antwoord op de vragen, welke de Her
vormde kerk hem had gesteld naar aan
leiding van de, ietwat geheimzinnig aan
doende, geloofsovergang der Prinses.
De kardinaal bevestigde nu, dat de prin
ses in januari j.l. voorwaardelijk was
gedoopt. Hij voegde er echter aan toe,
dat dit niet zou zijn geschied, als hij
destijds had geweten hoe de Londense
doop in Buckingham Palace in 1940 was
verstrekt. De kardinaal schreef de her
doop toe aan het feit, dat
a. hij pas in een laat stadium was be
trokken;
b. dat plotseling een belangrijke getuige
verhinderd was geweest de overgang
in Rome op 3 januari bij te wonen
Ten overvloede gaf hij uiting aan zijn
bereidheid om met andere kerkgenoot
schappen te overleggen, hoe voortaan bij
geloofsovergangen zal moeten worden
gehandeld. Hij stak daarbij niet onder
stoelen of banken, dat een geloofsover
gang op zich zelf genomen niet de oecu
menische éénwording dichterbij brengt.
Hwat hat Qcibe Skrocir
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeeï, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeeï, Workum en Wymbritseradeel.
