De NAVO
en
NAVO confereerde
Den Haag
in
Wibe
van
der Zee 25 jier
koster to Wolsum
haar problemen
roar
Chroesjtsjow brengt bezoek aan Egypte
H. Algra fulmineerde tegen
ontaarde kunst
üs hjoed
to sizzen
Navo-show
Don Kozakken
Gouden filmpjes
Toogdag Geref.
Jeugdverenigingen
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
nieuws
aan het licht
Röntgenonderzoek
brengt 2e Rembrandt
I HI I
Mg
-1
VRIJDAG 15 MEI 1964
103e JAARGANG
No. 37
W ymbritseradeel.
VERTEDERDE BLIK VAN KONINGIN FABIOLA
PIET
In
de
Advertentieprijs: 15 cent per mna
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
NAVO-CONFERENTIE
IN DEN HAAG
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tclef. 2451 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
die de revue gepasseerd zijn. Zo wenst
Amerika de steun van de bondgenoten
voor zijn politiek in Zuid-Vietnam, een
steun die het van Frankrijk zeker niet
zal krijgen. Turkije wil de bondgenoten
in het geweer roepen voor de kwestie-
Cyprus, maar Griekenland voelt er wei
nig voor de zaak te bespreken. Voor
Amerika is naast Zuid-Vietnam Cuba
van groot belang en het zou het liefst
zien, dat de bondgenoten zich zouden
onthouden van handel drijven met Cas
tro. Duitsland wil weer eens bevestigd
zien, dat de bondgenoten het eens zijn
over Berlijn en dat zij van harte de Duit
se hereniging wensen.
China tegen topconferentie.
Rusland had voorgesteld in het najaar
een conferentie van communistische par
tijen bijeen te roepen, met als agenda
punt het herstel van de eenheid van de
beweging, maar in de volksmond om
China uit de Internationale beweging te
stoten of in elk geval erin te Isoleren.
Peking heeft nu het plan voor een top
conferentie verworpen. Voorbereidingen
zullen zeker een vijf A zes jaren in be
slag nemen, wil een dergelijke conferen
tie slagen, menen de Chinezen, die aan
geven, dat er vijf kwesties zijn, die druk
ken op de verhouding met Moskou. En
wel de niet opgeloste grensverschillen
tussen Rusland en China, de kwestie van
de Russische hulp of liever de intrekking
ervan, het vertrek van de Russische des
kundigen, handelskwesties tussen beide
landen en de openlijke polemiek tussen
de communistische partijen. De lijst is
veelomvattend en het valt op, dat het
sterk de nationale problemen tussen bei
de landen zijn, die hier de nadruk krij
gen.
Europese Vrijhandelszone, waarvan het
Verenigd Koninkrijk en de Scandinavi
sche landen de kern uitmaken, een po
litiek dak te plaatsen.
Continentaal plateau.
Terwijl de vijftien ministers van Buiten
landse Zaken zo in de Julianakazerne
de gehele internationale situatie verken
den, diende de Nederlandse regering bij
de Staten-Generaal een wetsontwerp in
om haar rechtsmacht op het „continen
taal plateau” de lage strook grenzend
aan de driemijlszone in de Noordzee
te regelen. Zij wil voorkomen, dat voor
onze kust kunstmatige eilanden zouden
verrijzen, waar zij geen zeggenschap
over zou hebben en dus allerlei in Ne
derland strafbare daden straffeloos zou
den kunnen worden gepleegd. De be
doeling van dit voorstel was duidelijk:
het wil voorkomen, dat in navolging
van het schip Veronica op radiogebied
de REM ons land vanaf een kunstmatig
eiland van commerciële televisie gaat
voorzien.
De scheepsbouwer Verolme, die vele mil
joenen ten laste had gelegd aan de bouw
van een kunstmatig eiland op zijn Ierse
werf, protesteerde aanstonds scherp te
gen deze, bij radio Veronica vergeleken
discriminerende behandeling. Toch lijkt
het waarschijnlijk dat het voorstel van
minister Scholten in de Staten-Generaal,
die in meerderheid tegen commerciële
televisie zijn gekant, zal worden aange
nomen. Anderzijds zal de Pacificatie-
commissie, die nog steeds op ons toe
komstig radio- en televisiebestel zit te
studeren, waarschijnlijk toch wel enige
opening aan reclame op het beeldscherm
en in de aether moeten geven. Voor de
VVD is dit een belangrijke test-case voor
haar houding ten opzichte van het ka-
binet-De Quay.
Druk op de knop. 12 portretten 25 ct.
Appelmarkt, Bolsward.
De gasprijs voor kookgas en lichtgas
bleef te Bolsward 7 ct. per m3, voor
muntgas 8 ct. en voor industriegas 6 ct.
Totaal werd afgeleverd 671.920 m3 gas,
waarvan door particulieren 87 straat
verlichting 7 lekverlies 3,5 De
stadsverlichting omvat nu 150 lantaarns
Hiervan worden om 11 uur 59 geblust.
Men zal overgaan op automatische gas
aanstekers. Het bedrijf leverde een netto
winst op van f 8.138,08.
Wed. M. A. Dijkstra te Zurich vierde
haar 97e verjaardag met 24 kinderen en
kleinkinderen om de tafel. Alvorens zich
's morgens de Friese kap op te zetten,
wast zij zich onder de pomp.
In de plaats van de 2 overleden nacht
wachten te Sneek zal het politiecorps
met 2 man worden versterkt.
Neat makket in minske sa forjitlik
as forheging fan stan
3e week mei 1914
Hoge Navo-heren
Sukses met de show
Blijf maar confereren
Niets bereikt? o zo
Hoge Navo-heren
Welkom in Den Haag
Lustig confereren
Heus, geen lege maag
Een natje en een droogje
Hoort er zeker bij
Even een knipoogje
Ja, consumptie vrij!
Hoge Navo-heren
Luns is in zijn sas
Wat je moogt beweren
't Gaat niet gauw te kras
Want je kunt het raden
Hoor ons nieuw volkslied
„Geen woorden maar daden”
Woorden doen ’t hem niet
Hoge Navo-heren
’t Was heus hoffelijkheid
Dames fors te weren
Wat geeft dat gepleit
Tegen het kernwapen
Moeten ze niet doen
Jullie hebt er knapen
Geef ze van katoen!
Hoge Navo-heren
Hoe komt 't op den duur?
Soms gaan ze beweren
Jullie speelt met vuur
Dat kan niet waar wezen
Niemand mee gebaat
Een weermacht moet geprezen
Veiligheid! Paraat!
Abonnementsprijs f 2 40 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
De 19e mei kan een grote dag worden
voor de leden van de hierboven genoem
de verenigingen. Als het weer niet al te
zeer tegenwerkt, zeker ook een plezieri
ge uitgaansdag voor de knapen en meis
jes. Zij zullen uit de gehele provincie
naar het schone Gaasterland komen.
Ds. R. Petersen, geref. pred te Bergum
de voorz. van deze geref. jeugdbond zal
er spreken over een aansprekende titel,
verder is er zang, muziek, declamatie
en een toneelspel. Een gelukkige greep
van het bestuur om twee zo goed bekend
staande personen als Rients Gratema en
Cor Huisman uit te nodigen op deze
toogdag hun medewerking te verlenen.
Bolswards Nieuwsblad
respectabele gevoelens van anderen te
ontzien.
De antirevolutionaire Algra bracht spe
ciaal het werk van een der „zo is het
medewerkers de schrijver G. K. v.
h. Reve ter sprake. Hij wees er op dat
diens bestseller „Op weg naar het ein
de” eerst in gedeelten in het gesubsi
dieerde tijdschrift was verschenen. Het
stak hem, dat daarin door de rijks
kas daartoe in staat gesteld een bru
tale aanprijzing van de homophilie voor
kwam. Hij noemde het feit, dat op school
een meisje een scryptie over dit boek
had moeten schrijven, gelijk staan met
een poging tot aanranding.
Staatssecretaris Van der Laar zei, dat
men een kunstwerk als geheel (hoest be
oordelen en niet op enkele citaten moest
afgaan. Anders zou het werk van Shake
speare, Rabelais, Boccaccio en Erasmus
hoogst bedenkelijk moeten worden ge
noemd.
Zoals het officieel heel voorzichtig heet
te, is echter enige aandacht ge
schonken aan de problemen, die door de
Fransen in het leven zijn geroepen, en
dat tegen een achtergrond van een al
gemene internationale ontspanning, die
de problemen van de alliantie minder
urgent doet lijken. Wat het probleem is,
leert in feite het memorandum dat De
Gaulle in sepetember 1958 aan president
Eisenhower heeft gezonden over de rol
op het wereldtoneel, die hij voor Frank
rijk opeiste. Er is toen wel gesproken
over De Gaulles eis, dat Amerika, En
geland en Frankrijk als directorium aan
het hoofd van de NAVO-zaken zouden
komen te staan, maar dat blijkt de es
sentie van De Gaulles eisen toch niet te
raken. De Gaulle eiste een gemeenschap
pelijke Amerikaans-Engels-Franse poli
tiek in alle wereldproblemen, hij eiste
dat elk van de drie landen het recht van
veto zou hebben op het gebruik van
kernwapenen.
In Den Haag zijn dinsdag de ministers van buitenlandse zaken van de vijftien lan
den van de NAVO bijeengekomen voor de voorjaarszitting van de Raad van de
NAVO op ministerieel niveau. Aangezien er ditmaal geen rechtstreekse militaire
problemen aan de orde zijn, bleven de ministers van defensie, die de afgelopen twee
jaren ook op de voorjaarszitting van de partij waren, thuis. Hieruit kan men niet
opmaken, dat er geen problemen in de NAVO zijn, maar men acht deze nog niet
rijp voor een politieke discussie. Eerst zullen de ministers van defensie op een af
zonderlijke conferentie, eind juni of begin juli, eens bespreken. Maar wat deze mi
nisters bespreken kunnen, zijn de eigenlijke problemen toch nog niet, maar eerder
de technische uitwerkingen van politieke machtsverhoudingen en besluiten.
Een overzicht van de Ridderzaal
Den Haag, dinsdagochtend tijdens
openingszittlng van de NAVO-voor-
jaars-conferentie
Dinsdag stond het Binnenhof weer in de' Internationale belangstelling. In de
Ridderzaal werd de mlnlsterleële voorjaarszitting van de Noord-Atlantische Ver-
dragsorganlsatie geopend. Secretarls-Generaal Stikker, die binnenkort zal aftre
den, mocht dus het genoegen smaken, dat zjjn laatste vergadering van de NAVO-
Raad in zjjn eigen vaderland plaats had, op het Plein, waar hij vroeger als mi
nister van Buitenlandse zaken mede de grondslag heeft gelegd voor deze interna
tionale organisatie, die het Westen tegen de bedreigingen van het communisme
jioet beschermen. Van dit defensief karakter van de NAVO is in de vrjje wereld
echter lang niet Iedereen overtuigd. Uit de Angelsaksische wereld waren zelfs
dames komen overvliegen om hier tegen de NAVO te demonstreren.
Koning Boudewijn der Belgen en Koningin Fabiola brengen een bezoek aan
Zweden. Op de foto kijkt Koningin Fabiola met vertederde blik naar de één
jarige Ulf Einarsson op de arm van verpleegster Asa Haglund in het Karo-
linska ziekenhuis in Stockholm.
Ontaarde kunst.
Deze week behandelde de Eerste Kamer
de begroting van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen. Daarbij kwam de tele-
visie-kwestie natuurlijk ook aan de orde.
Verschillende senatoren namen het pro
gramma „Zo is het toevallig ook nog
eens een keer” kritisch onder de loupe.
Minister Both antwoordde, dat hij de
aanwezigheid van enige „angry young
men” bij de radio kon aanvaarden, in de
hoop dat zij hun vrijheid met wijsheid
zouden gebruiken om de goede naam en van der Zee had der dus in punt efter
Integratie.
Eisenhower heeft hierop geantwoord, dat
Amerika hier moeilijk op in kon gaan,
omdat het in diverse delen van de wereld
regionale pacten had, waarvan de leden
niet gepasseerd konden worden bij de
vaststelling van de politiek.
Overleg over deze kwesties leidde tot
niets en langzamerhand is De Gaulle
zijn dreigement gaan uitvoeren, zijn
medewerking aan de NAVO zoveel mo
gelijk te beperken. Kortgeleden heeft hij
nog alle officieren uit de marinestaven
van de NAVO teruggeroepen. En het
probleem stelt zich nu aan de orde, dat
Frankrijk niet wil meewerken aan een
bondgenootschap met een zo sterk mo
gelijke integratie, doch terug wil naar
een bondgenootschap-oude-stijl met alle
nadruk op nationale legers, die in geval
van oorlog wel zullen samenwerken.
Het probleem, dat de ministers nu uit
de weg trachtten te gaan, is wat men
moet doen met een onwillige bondgenoot
in het midden. Eenvoudige reorganisaties
hebben weinig zin. Een gesprek over zul
ke diametraal tegenover elkaar liggen
de standpunten is in feite zinloos. Maar
het probleem is in de komende vijf jaren
en langer niet meer te vermijden. Vijf
jaren, want over vijf jaren is de moge
lijkheid gegeven, dat bondgenoten uit de
alliantie kunnen treden. Planning moet
tegenwoordig jaren vooruit gebeuren en
moet men nu gaan plannen met Frank
rijk als bondgenoot of niet? Moet men
bovendien de onwilligheid van een bond
genoot de wens van veertien anderen la
ten dwarsbomen?
Behalve dit grote probleem, naar welk
bondgenootschap men moet gaan stre
ven, is er een aantal kleinere problemen
ser zal er echter wel degelijk op toezien,
dat ze geen bedreiging voor zijn positie
in de staat zullen vormen. De communis
ten zullen wel enigszins teleurgesteld zijn
over de woorden van Chroesjtsjow, want
hij toonde zich volkomen ingenomen met
Nassers Arabische socialisme, dat hij
door de omstandigheden gerechtvaardigd
achtte.
Of de besprekingen van beide staatslie
den Nasser nog extra-kredleten zullen
opleveren, zoals hij schijnt te wensen, is
nog niet bekend.
Tolve maeije 1939 gyng de hear W. van
der Zee it ambt fan koster fan de Herf.
gemeente fan Wolsum oan. Dat wie fan
’e wike dus fiif en twelntich jier forlyn.
Koster bitsjut yn ’e regel: in soad dwaen
mar dêrneffens in bytsje fortsjinje.
Gjin wurkterrein is greater as dat fan
'e koster. Hy is ommers de man dy’t
soargje moat, dat de klok goed lyk giet,
en dat de klok op tiid let wurdt. Hy
moat soargje, dat de minske syn léste
ierdske rëstplak kriget. Mar hy is it ek
dy’t soargje moat, dat dümny in glês
wetter op ’e preekstoel kriget en dan is
de koster de representant fan ’e tsjerke,
as der gasten kopime mei hy harren op
’t plak bringe. Hy moat ek soargje dat
de bern en de greaten stilsitte. En mocht
simmerdei de sinne ris skine, dan moat
hy wer soargje, dat de sinne dümny net
yn ’t geslcht skynt. Mar foaral fait it
wurk fan de koster op as it winterdei
kéld is. Hwat is it dan noflik as de
kachel waerm is, hwant it fait wierliken
net ta om mei keilde fuotten de oandacht
by de preek to hélden. Net allinne yn
’e tsjerke lelt it wurkterrein fan ’e kos
ter, ek it lokael byheart ta syn ambt-
gebiet. It lokael spilet sa’n greate rol
by de foarming fan de gemeenteleden
en aspirant-leden.
Hwat koe it lekker waerm wêze by de
kachel as bütendoar de stoarmen rüzen
of hoenear it frear. En as de jonges fan
de C.J.V. de boel ris lekker op ’e kop
set hiene, dan wie it wer de koster, dy’t
soargje moast dat it wer oprêdden waerd
Mar net allinne de koster, ek de koste-
rinne spilet yn dizzen in hiel bilangrike
rol. Sa hat ek it kosterpear Van der
Zee 25 jier lang trou har wurk dien. De
léste moannen stie Wibe van der Zee
ünder doktershannen en dy forbea him
syn wurk langer üt to oefenjen. Wibe
setten en giet nou nei Drylts ta to wen-
jen.
Net ien kin him foarstelle dat Wibe
sneins net mear yn it foarportael fan 'e
tsjerke stean sil, om de doarren foar de
minsken iepen to dwaen. Dat de ge
meente fan Wolsum-Westhlm it wurk
fan Van der Zee wol wurdearre ha, bliek
wol üt it greate kado, dat hja him mei-
inoar jown ha. Hwant tiisdeitojoun hat
de gemeente ófskied nommen fan har
koster. De tiid, dat Van der Zee siik is,
is it kosterskip foar in gedielte forsoar-
ge troch Tsj. Zuiderveld, mar foar In
man fan 86 jier is dit ek gjin dwaen,
sadat der nou ütsjoen wurdt nei in oare
koster.
Aan de voorbereiding van de Don Ko-
zakken-show op maandag 15 juni wordt
druk gewerkt. Daar in Friesland slechts
één voorstelling wordt gegeven, zal aan
dit grote sportgebeuren de nodige pu-
ook buiten Bolsward, worden
opdat duizenden van dit
schouwspel zullen kunnen ge-
Achter Rembrandt’s schilderij „Belshaz
zar’s Feast”, dat kortgeleden door de
National Gallery is aangeworven, be
vindt zich het begin van een tweede
schilderij. Dit is aan het licht gebracht
door een Röntgenonderzoek. De chef-
restaurateur van de National Gallery,
de heer Arthur Lucas, heeft verklaard,
dat het onderzoek heeft uitgewezen dat
Rembrandt, voor hij aan het voltooide
schilderij begon te werken, vier koppen
in de linkerbovenhoek van het doek had
geschilderd. Aan de onderzijde, bij het
midden, schilderde hij een terrien en
andere details.
Chroesjtsjow in Egypte.
Voor het eerst heeft Chroesjtsjow, de
Russische minister-president, de voet op
Afrikaanse bodem gezet toen hij zater
dag in Egypte aankwam voor een be
zoek van ruim twee weken, waarin hij
o.a. de dam zal inwijden, die met Rus
sische hulp bij Assoean in de Nijl is
gebouwd. De betrekkingen tussen Rus
land en Egypte, die enkele jaren bijzon
der koel zijn geweest, zijn nu weer aller
hartelijkst en Chroesjstjow heeft in zijn
redevoeringen op nagenoeg alle punten
zijn steun aan de Egyptische politiek
toegezegd: hij heeft schande geroepen
over de Engelse onderdrukking van de
opstand in Zuid-Arabië, waar de op
standelingen zich gesterkt voelden door
de aanwezigheid van 40.000 Egyptische
soldaten in het aangrenzende Jemen; hij
is opgetreden als de kampioen van het
anti-kolonialisme en als de verdediger
van de Arabische rechten tegenover Is
raël. Israël heeft zijn project om water
van de Jordaan naar de Negeb-woestijn
te voeren bijna voltooid en Chroesjtsjow
sprak van het roven van Arabisch water
door Israël. Hij noemde het een imperia
listisch project, zoals hij Israël een pion
van het imperialisme noemde. Hij deed
net of hij niet wist, dat Nasser tegen de
Egyptische communisten allsbehalve
vriendelijk is, al had hij een aantal van
hen bij wijze van begroeting van Chroes-
jtsow uit de gevangenis ontslagen. Nas-
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
O
bliciteit,
gegeven,
boeiende
nieten.
Op woensdag 3 juni zal ’n speciale krant
„Don Kozakken Nieuws” worden uitge
geven, die in wijde omtrek zal worden
verspreid.
Advertenties voor dit extra nummer
kunnen worden bezorgd bij Drukkerij
A. J. Osinga N.V.
Zij werden in de gelegenheid gesteld, ven de Europese Economische Gemeen-
met bloemen, een petionnement aan te I schap van Frankrijk, Italië, West
bieden. Tenslotte zijn er in de verhou- Duitsland en de Beneluxlanden en de
dingen tot Moskou tekenen van ontspan
ning waar te nemen; door de tegenstel
ling met Peking werd de kracht van ’t
communisme verzwakt. Binnenkort zal
minister Luns zelfs een bezoek aan Mos
kou gaan brengen. Aan de andere kant
waarschuwden zijn collega's uit de Ver.
Staten en West-Duitsland, Dean Rusk
en Schröder, voor lichtvaardig optimis
me met betrekking tot Cuba, Vietnam
en Oost-Berlijn. Een probleem voor de
NAVO is voorts dat de verstandhouding
tussen twee partners Turkije en Grie
kenland met betrekking tot Cyprus
ernstig is verstoord. Alle andere leden
brachten de wens naar voren, dat zij hun
geschil langs minnelijke weg zouden re
gelen. Ook de eigenzinnige houding van
het Frankrijk van president De Gaulle
doet afbreuk aan de eendracht van het
Westen. De Engelse minister van Bui
tenlandse Zaken, Butler, deed een po
ging om de eenwording van Europa weer
op gang te brengen. Hij suggereerde bo-
Hwaf ha* (gabe Sb
