India’s eenheid op het spel door
overlijden
premier Nehroe
van
Huren en posttarieven
deze
omhoog
zomer
f
Chroestsjov van trip door Egypte terug
Verlaging fiscale progressie-facior
Amerika wil Verenigde Naties in
Zuid-Oost Azië inschakelen
ifrrrn
Bill®
VRIJDAG 29 MEI 1964
Nehroe
Ulo Witmarsum
Gouden filmpjes
w
Weer muggenplaag?
wordt opgelieven
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindcloopen, Wonseradeel, Workum en
us hjoed p
to sizzen
103e JAARGANG
No. 40
W ymbritseradeel.
„LOEIENDE LORD” STARTTE PIRATENZENDER
(14 nov. 1889 27 mei 1964)
ver-
PIET
te-
Televisle.
SJOUKJE DIJKSTRA NAAR „HOLLIDAY ON ICE”
Laatste week mei 1914
Ook te Pingjum is een nieuwe stoom-
dors- en persmachine gearriveerd. Na
Kimswerd, Arum en Witmarsum is dit
de 4e in de omgeving.
Eerstaankomende Bolswarder in de op
1 juni gehouden elfsteden-rijwieltocht.
J. M. Kingma Th.zn. Hij arriveerde om
6.16, de eerstaankomende G. H. Stouten
Historie zal het oordeel spreken
Over wat Nehroe heeft gedaan
Zijn naam blijft een symbolisch teken
Ook nu hij stil is heengegaan
Niemand haalt de oogst ongerept binnen
Wij mogen het evenwel verstaan
De zachte krachten zullen winnen
De palm by het einde van de baan
Hij werkte, wijs en klaar bezonnen
Lands eenheid geconsolideerd
Zo heeft hij het hart des volks gewonnen
Ook internationaal geëerd
Dank zij zijn gematigd optreden
Als staatsman, soms ook diplomaat
Mocht hij ’t verbrokkelde ijzer smeden
Tot een vrije homogene staat.
De iennige wei om soun te wurden:
ite hwat jo net wolle,
drinke hwat jo net metfo
dwaen hwer't jo gjin sin oan ha
neilitte hwat jo graech wolle soene
Abonnementsprijs f 2 40 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Tclcf. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(03157)
Op bepaalde plaatsen langs het Ijssel
meer ondervindt men last van de IJssel-
meermuggen, velen nog wel bekend uit
de periode na de afsluiting van de Zui
derzee, toen er een ware plaag ontstond.
Kwaad deden de muggen niet, doch ze
waren door hun grote aantallen wel bij
zonder lastig. Auto’s moesten dikwijls
stoppen omdat de radiateurs zo dik on
der de muggen kwamen, dat er geen
koeling meer mogelijk was en het water
ging koken. Bovendien werd het uitzicht
belemmerd door de koek te pletter ge
slagen muggen op de voorruiten. Ver
scheidene mensen, die nog geen water
leiding hadden, kwamen in ongelegen
heid, omdat de regenputten vol muggen
kwamen, die van de daken werden mee
gespoeld, Het lijkt er op, dat we opnieuw
zo’n periode tegemoet gaan, al durven
deskundigen zich op dit punt beslist niet
aan voorspellingen te wagen. Wel is het
zo, dat de weersomstandigheden voor de
ontwikkeling van de muggelarven guns
tig zijn. Ook nu ondervindt het weg
verkeer al overlast, in het bijzonder op
de Afsluitdijk, waar de muggen dikke
lagen op de voorruiten en fronten vor
men.
Het gemeentebestuur van Wonseradeel
hield met de oudercommissie, het hoofd
en de leraren van de openbare ulo-school
te Witmarsum een bijeenkomst om het
al of niet voortbestaan van de school te
bespréken. Het blijkt niet mogelijk te
zijn de ulo-school te handhaven. De aan
gifte van nieuwe leerlingen is te gering.
Men betreurde het dat deze school, op
gericht in 1921, met het nieuwe leerjaar
zal moeten worden opgeheven.
De school stond in 1921 onder leiding
van het hoofd der openbare lagere school
B. Luxwolda, van 1922 tot 1925 Pasma,
van 19251960 de heer Tj. de Vries en
van 1960 tot 1964 de heer H. Papa. De
heer Tj. de Vries was van 1960 tot 1964
nog als tijdelijk leraar aan de school ver
bonden, hij heeft meer dan veertig jaar
zijn beste krachten aan de ulo school te
Witmarsum gegeven.
Woensdagmorgen Is vrij plotseling Pandit Nehroe, premier van India, overleden.
Wie zal zijn opvolger zijn?
Na de schok van het nieuws van Nehroe's overlijden heeft de aandacht zich in
Londen en Washington onmiddellijk gericht op deze vraag. Onmiddellijk waren
er symptomen van een beginnende crisis, zoals de daling op de beurs van Calcutta.
Nehroe was niet slechts India’s premier, hjj was India. Thans zal bewezen moeten
worden, dat India meer is dan een door „Pandjiti” bijeengehouden veelheid van
staten en volkeren. Nehroe zelf gaf geen opvolger aan. Hij vreesde jaloezie, partij
strijd en onbehagen over een dergelijke eenzijdige benoeming.
Hoewel Gulzarilal Nanda, het oudste lid van Nehroe’s kabinet, inmiddels reeds
als premier is beëdigd, is deze benoeming waarschijnlijk toch niet van blijvende
aard.
Binnenkort zal de Congrespartij weer een nieuwe leider kiezen, die dan tevens
premier zal zijn.
Men vermoedt echter, dat de keus zal vallen op de man, die door Nehroe als
zjjn plaatsvervanger was aangewezen: de 59-jarige minister zonder portefeuille,
Lal Bahadoer Sjastri.
Te Sneek stonden nog ruim 400 maaiers
bij de Waag hun diensten aan te bieden.
De meeste maaiers konden f 3.15 per
pondemaat bedingen met eigen kost. De
hooiers kregen f 14,met kost.
Dave Sutch de „Loeiende Lord”, die zich enkele maanden krijsend en zingend
candidaat stelde voor het Britse pralement (zonder resultaat overigens), is
nu een „Piratenzender” op de Noordzee gestart. Zjjn schip, de „Cornucopia”
(Hoorn des overvloeds) zendt op de 200 meter gedurende drie perioden per
etmaal, voorlopig kost dit grapje hem 50.000 gulden per maand, maar Sutch
is er van overtuigd, dat miljoenen Britten op hem hebben zitten wachten.
Op de foto zien we de Lord, gestoken in min of meer originele boekaniers-
kiedij, tweede van links. Zyn „Backing Group” zag meer In jungle-kled(j en
had er een luipaardvel a la Tarzan bij aangetrokken, voor zij zich op de plecht
van de omgebouwde vissersboot opstelde.
Anders staat het met de z.g. verlaging
der fiscale progressiefactor, welke door
de liberale minister Witteveen wordt
voorbereid om op een conjunctureel ge
schikt tijdstip door te voeren. Het lijkt
wel zeker, dat hij dit het liefst zal wil
len combineren met de verhoging van
de A.O.W., die de k.v.p.-minister Veld
kamp heeft voorbereid.
Dit punt zal deze week waarschijnlijk
in het kabinet worden behandeld. De
a.r.-voorzltter, dr. Berghuis gaf te ver
staan, dat di regeringspartijen elkan
der hierover toch moesten weten te
vinden. Een kabinetscrisis zag h(j eer
der ontstaan op het punt van de com
merciële t.v., waar de a.r.p. tegen en
de v.v.d. voor is. Dit punt begint te
spannen nu de z.g. pacificatie-commis-
sie binnenkort zal moeten adviseren of
bij de voorlopige bezetting van het 2de
net reclameboodschappen kunnen wor
den uitgezonden.
De toestand in Zuid-Oost-Azië is de af
gelopen week ter sprake gekomen in
de Veiligheidsraad, die bijeen was om
een klacht van Oambodjo te behande
len. Cambodja beschuldigde Zuid-Viet-
nam en de Ver. Staten ervan, zijn grens
gebied te hebben geschonden bij achter
volging van Zuid-Vietnamese opstande
lingen. De Ver. Staten kwamen met het
voorstel, de toestand aan de Cambod-
jaans-Vietnamese grens te laten stabi-
seren door een troepenmacht van de
Ver. Naties, waaraan Amerika bereid
was een bijdrage te leveren. Stevenson
verdedigde de Amerikaanse politiek in
ZuidOostAzië, die op niets anders
is gericht dan op steun van een
bevolking, die zich wil verdedigen te
gen communistische omwentelingen. Zo
lang de volkeren hun onafhankelijkheid
willen bewaren en ons om hulp vra
gen, zullen wij deze hulp geven, aldus
Stevenson, die uitvoerig sprak over de
gestage militaire infiltratie vanuit N.-
Vietnam en China. Dat is in strijd met
de overeenkomsten van Genève.
Ook in Laos, aldus Stevenson, worden
de overeenkomsten van Genève niet
langer nageleefd. De laatste dagen heb
ben wij een grootscheepse, weloverwo
gen, gewapende aanval gezien op de
troepen van de coalitieregering van pre
mier Soevanna Phoema. Stevenson stel
de voor alle buitenlandse troepen uit
Laos terug te trekken. Stevenson neemt,
met de meeste waarnemers, aan, dat
de offensieven van de Pathet Lao wor
den georganiseerd door de Noord-Viet-
namezen.
vragen heeft kunnen voorzien en dat
het hem nuttiger leek naar een oplos
sing te zoeken, dan de schuldige op te
sporen.
Duideliijk is intussen •wel, dat de mi
nister van Verkeer en Waterstaat krap
in het geld zit. Misschien komt dit ook
wel doordat mr. Van Aartsen pas in
een laat stadium voor het ministerschap
werd aangezocht en dus eigenlijk ach
ter het net viste bij de verdeling der
prioriteiten in het acooord van Wasse
naar.
Op het partijconvent der a.r.p., dat zal
terdag j.l. te Utrecht werd gehouden,
heeft de waarnemend fractieleider
Smallenbroek er op gewezen, dat er
meer aan de wegenbouw zal moeten
worden gedaan, nu er per dag zo’n 700
nieuwe auto’s op de weg verschijnen.
Bij voorbaat kant hij zich derhalve te
gen een structuur belastingverlaging,
zoals door de v.v.d. wordt bepleit.
Op een persconferentie in het R.A.I.-gebouw in Amsterdam Is maandag be
kendgemaakt, dat de europees-, wereld- en olympisch kampioene kunstrijden
op de schaats, Sjoukje Dijkstra, professional is geworden. Sjoukje heeft een
contract voor twee jaar getekend met de grote Amerikaanse IJs-revue „Holi
day on Ice”, met welke revue zij eind september naar Amsterdam komt.
Foto: Tijdens de bekendmaking v.I.n.r.: Morris Chalfen, president-dir. van
de „Holiday on Ice”-organisatie, Sjoukje Dijkstra en Arnold Gerschriler, de
trainer aan wie Sjoukje zoveel te danken heeft
De Tweede Kamer heeft zich verenigd met het voorstel van minister Bogaers per
1 juli de huren van de huizen, welke vóór 1957 zjjn gebouwd, met 10 A 12 procent
te verhogen. De enige onzekerheid, welke is gebleven, is de vraag of de Eerste
Kamer er vóór dit tijdstip in zal slagen het wetsontwerp te behandelen.
In verband daarmede heeft minister Bogaers de mogelijkheid open gelaten, dat
het later in werking treedt. De oppositie ter linkerzijde p.v.d.a., c.p.n. en p.s.p.
bestreed het voorstel onder verwijzing naar het feit, dat de regering niets
doet om de grondspeculatie tegen te gaana. De regeringspartijen k.v.p., v.v.d.,
c.h.u. en a.r.p. waren eerder geneigd het voorstel aan de lage kant te achten,
gelet op de doelstelling der regering hiermede het verschil tussen huren van oude
en nieuwe woningen te verkleinen en aldus een doorstroming van oud- naar
nieuwbouw te bevorderen. De bewindsman zei echter, dat, gelet op de sociaal-
economlsche situatie de noodzaak tot een looncortipensatie meer niet ver
antwoord zou zijn op dit moment; hij stelde echter wel de noodzaak van verder
gaande verhogingen in zicht.
Moskou niet gehaast.
Maken de Westelijke mogendheden en
vooral de Ver. Staten zich zorgen over
de ontwikkeling in Laos, in Moskou is
men minder gehaast. Rusland stemt
weliswaar in met een Frans voorstel de
veertien landen van de conferentie van
Genève weer bijeen te roepen, maar ’t
ziet de crisis toch echt als een binnen
landse aangelegenheid. Wat deze con
ferentie betreft: het Franse initiatief is
in de andere Westelijke landen niet op van Irak, een van de Andere gasten,
Seebohm op het matje.
Emigranten in zekere zin zjjn ook wat
men in Duitsland de Heimatvertriebe-
nen noemt, die Duitsers, die uit gebie
den buiten de Duitse grenzen na 1945
zijn verdreven.
Het verdrevenenkarakter van deze groe
pen vermindert voortdurend en als po
litieke partij zijn zij uitgespeeld.
Maar elk jaar komen de verdrevenen
uit bepaalde streken toch weer bijeen
om wat opgewonden te worden toege
sproken. Bij de Sudetenduitsers is altijd
minister Seebohm de woordvoerder en
dit jaar heeft hij met veel nadruk Su-
detenland weer voor Duitsland opge
ëist.
Met klem zei hij ook, dat de overeen
komst van München (waarbij Tsjecho-
slowakije Sudetenland aan Hitler moest
afstaan) volkomen rechtsgeldig was.
Met dergelijke opmerkingen, welke nau
welijks serieus te nemen zijn, doorkruist
hjj de officiële politiek, welke ervan uit
gaat, dat er geen territtoriale eisen ten
opzichte van andere landen bestaan en
dat er toenadering moet worden ge
zocht.
Anders dan bij Adenauer, die dergelijke
wildheden van zijn ministers over zijn
kant liet gaan, is het bij Erhard ge
gaan. Hij heeft Seebohm op het matje
geroepen en hem duidelijk gemaakt,
dat hij moet weten wanneer hij spreken
en zwijgen moet. Hij heeft Seebohm
niet verzocht zijn ontslag te nemen,
mede vermoedelijk omdat volgend jaar
de Sudetenduitsers toch op de C.D.U.
moeten stemmen, maar het ziet er niet
naar uit, dat Seebohm, die met Erhard
het langst in de Westduitse regering
heeft gezeten, na de verkiezingen van
volgend jaar zal terugkomen. Erhard
blijkt niet de man te zijn, die over zich
laat wandelen, waarbij hij een juister
begrip heeft voor wat past en niet
past.
werd in die kwaliteit door de liberaal
Visser aangesproken over de voorgeno
men posttarieven, ook al per 1 juli a.s.
Van de zijde der regeringspartijen werd
het verlangen geuit de verhoging een
half jaar uit te stellen om uitgevers de
gelegenheid te geven hun contracten
aan te passen. De oppositie vroeg zich
bij monde van N.V.V.-voorzitter Roe
mers af, hoe de verhoging te rijmen
viel met het streven naar prijsbeheer-
sing van de minister van Economische
Zaken.
Mr. Van Aartsen berekende, dat iedere
week uitstel de P.T.T. anderhalf mil
joen zou kosten; hij wees er bovendien
op, dat een verhoging in het buiten
land op veel kortere termijn 14 2
weken pleegt te geschieden.
Telefoon.
Voorts wees hij op de consequenties,
welke zulk een verlies voor de investe
ringen van de telefoondienst zou moe
ten hebben. De socialistische afgevaar
digde, dr. Vermooten, had n.l. door mid
del van mondelinge vragen de aandacht
gevestigd op de achterstand van de te
lefoondienst, die 120.000 aansluitingen
omvat, terwijl er per jaar slechts zo’n‘1 uit Haarlem om 6 üu’n
Chroestsjov in Egypte.
Chroestsjov is maandag naar huis
ruggekeerd van een bezoek van zestien
dagen aan Egypte, waar hij vol trots
de voltooiing van de eerste fase van
de bouw van dam en elektriciteitswer
ken bij Assoean heeft ingewijd.
De dagen zijn ook gevuld geweest met
politieke en economische besprekin
gen. Egypte krijgt voor zijn tweede vijf
jarenplan nog 100 miljoen Egyptische
ponden (ruim 800 miljoen gulden), hoe
wel de Egyptenaren eerst op nog meer
hadden gehoopt. Dit is nog maar een
kwart van de kosten van het plan.
President Nasser en president Aref
prijs gesteld. Amerika en Engeland ge
voelen er meer voor druk uit te oefe
nen op de plaatsen, waar men de ver
antwoordelijken weet, namelijk Moskou
en Peking. Men verdenkt De Gaulle er
van een rol te willen spelen en in zijn
propaganda voor een neutraal Zuid-
Oost-Azië afstand te zullen nemen van
de Westelijke posities.
Overigens heeft de neutralistische pre
mier van Laos de Ver. Staten al
zocht om meer bommenwerpers ten
einde de strijd tegen de communisten
te kunnen volhouden. Maar kan men
een Amerikaans Ingrijpen, verwachten
Het is niet waarschijnlijk, dat dit nu
wordt overwogen, nadat president Ken
nedy, kort na zijn ambtsaanvaarding
tot de slotsom was gekomen, dat ter
rein en omstandigheden Amerikaanse
actie niet toestonden.
Amerika zendt nu verkenningsvliegtui
gen boven de Pathet Lao-troepen en
Rusk, de minister van buitenlandse za
ken, heeft de verantwoordelijke hoofd
steden ervoor gewaarschuwd, dat het
gevolg van de voortdurende communis
tische agressie, de uitbreiding van de
oorlog zou kunnen zijn. Dit wekt wel
de indruk, dat Amerika de ontwikke
ling zeer ernstig opneemt, maar het
verandert zo weinig aan hét feit, dat
ingrijpen weinig zin heeft, doordat men
zeker niet op succes kan rekenen.
Bolswards Nieuwsblad
hebben zich nogal geestdriftig uitgela
ten over het Arabische nationalisme.
Dat heeft Chroestsjov, die in de Arabie
ren liever het communistische begrip
van de klassenstrijd een ereplaats had
zien innemen, wat verdroten, en bij en
kele gelegenheden heeft hij ook niet
onder stoelen en banken gestoken, dat
h(j ontstemd was. Een Arabische arbei
der staat dichter by mij dn een Rus
sische kapitalist, zo zei hij, in een po
ging het rassenelement uit de politiek
te lichten. Verder had hij zich met de
meeste nadruk gekeerd tegen het im
perialisme en het Engelse kolonialisme,
dat de Arabische broeders in Aden on
derdrukt. Hij stelde zich ook achter de
gerechtvaardigde Arabische eisen ten
aanzien van Israël en garandeerde Nas
ser wapens, wanneer hij deze nodig
heeft. Deze ontwikkeling heeft in Israël
de nodige bezorgdheid verwekt, doordat
men beseft, dat op het ogenblik Egyp-
tes militaire macht in de lucht en ook
ter zee en te land aanzienlijk sterker
is dan een jaar geleden en dat het
niet meer zo lang zal duren, dat Egypte
sterker zal zijn dan Israël. Wanneer pre
mier Esjkol binnenkort een bezoek aan
Amerika zal brengen, zal hij er onge
twijfeld op aandringen modernere wa
pens in grotere hoeveelheden van Ame
rika te krijgen, omdat in het behoud
van een machtsevenwicht de enige kans
op vrede zit.
Van de beeloofde activiteit van de anti-
castristen is niet veel gekomen en men
krijgt de indruk, dat de geruchten
vooral waren bedoeld om er bij de emi
granten de moed in te houden, dat te
rugkeer voor de deur staat.
100.000 aansluitingen worden gemaakt.
De minister zei zelfs, rekening te moe
ten houden met een vergroting van de
achterstand. Aangezien iedere aanslui
ting plm. f 2000,kost, becijferde de
p.s.p.er Slotemaker de Bruine, dat er
f 240 miljoen geïnvesteerd zou moeten
worden. Wie is er verantwoordelijk
voor, dat dit niet bijtijds is geschied?
Minister Van Aartsen antwoordde, dat
niemand zulk een 'rhoging van aan-
Posttarieven.
Al met al had minister Bogaers het
heel wat gemakkelijker dan zijn voor
ganger, mr. Van Aartsen. Het feit, dat
deze destijds als een der „zwakke plek
ken” in het kabinet-De Quay werd be
schouwd, heeft veroorzaakt, dat aan
de woningbouw in het regeringspro-
gram de hoogste prioriteit is toege
kend.
Minister Van Aartsen werd overigens
deze week in de Kamer weer aangeval
len. Hij draagt nu de verantwoordelijk
heid voor Verkeer en Waterstaat en
Enige zoon, in zon en weelde
Met zachte zorgen grootgebracht
Maar 't leed met de verdrukten deelde
Voor de gerechtigheid op wacht
Een rustig en een makkelijk leven
Was reeds jong voor hem weggelegd
Maar hij bleef met zijn volk verweven
Sterk aan het ideaal gehecht.
Soms ging de celdeur voor hem open
Hij kende Gandhi’s hoogste wet
Blijf op zelfstandig streven hopen
Door 't wapen: lijdelijk verzet
Gandhi is op zijn post gevallen
Nog lichtte de vaal, bleke vlam
Toen Nehroe, als een der vazallen
De nationale fakkel nam.
Hwat hat (ja be Sb roar
.M
A
s
