arbeidskrachten
Na de „üngetiid” het
heamielfeest
zicht
m
In ons land zijn reeds
57.000 buitenlandse
I
Men wil ,als mens behandeld worden
Variaties op traditionele programma
MHlMi
Hja woe net
minder wêze
üs hjoed p p
to sizzen
2
Gouden filmpjes
Avond-vierdaagse
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
1
Hwat bat (gabe Sbroar
103e JAARGANG
VRIJDAG 19 JUNI 1964
No. 46
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeél, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
PIET
kSS'
Do tewerkstelling van buitenlanders In Nederland was aanvankelijk bedoeld als
noodmaatregel, om een acuut tekort aan werkkrachten te overbruggen. De ont
wikkeling die zich sindsdien heeft voorgedaan duidt er echter op, dat deze maat
regel niet van uitsluitend tijdelijke aard Is. Wel doet zich een komen en gaan van
buitenlandse arbeidskrachten voor. Men kan in dit verband zeggen, dat veelal
vóór het jaar om is nadat men is tewerkgesteld, meer dan de helft van de men
sen alweer is vertrokken.
Maar er zijn er ook die nablijven. En hoewel exacte voorspellingen in dit verband
niet mogelijk zijn omdat de ontwikkeling van de conjunctuur hier een belangrijk
woord meespreekt, mag er tocli wel op gerekend worden dat bepaalde sectoren
van het Nederlandse bedrijfsleven het ook de komende jaren en misschien zelfs
meerdere jaren niet zonder buitenlandse arbeidskrachten kunnen stellen.
Premier Nikita Chroesjtsjow is dins
dagochtend met zijn echtgenote in
Kopenhagen aangekomen. Op de foto
wordt het echtpaar Chroesjtsjow ver
welkomd door de Deense premier Jens
Otto Krag
Zo vlug en voorspoedig het dit jaar ging met de „üngetiid”, zo stil bleef het
aanvankelijk rond de jaarlijkse heainlelfeesten. Wel hoorden we bij geruchte,
dat het dit jaar een feest in nieuwe stijl zou worden, maar van de zijde van het
comité, i.c. de Zomercommissie, bleef het stil.
Nu zijn de kaarten op tafel gelegd. Men was zo vriendelijk ons Inzage te geven
van “het programma, dat w(j hieronder in vogelvlucht weergeven. Wij zouden
het willen kenschetsen met „variaties op een traditioneel programma”. De hoofd
punten zijn gehandhaafd. Wat zou ook het heamielfeest zjjn zonder de traditionele
intocht, wat zonder Tetman, zonder sportdag en teenagershow. AI deze elementen
zijn aanwezig, maar er zijn „versieringen” en nieuwe elementen aan toegevoegd.
De lezer oordele zelf.
Advertentieprijs: 15 cent per tnm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Koartlyn waerd yn Wytmarsum
op it gritenijhüs in houlik sletten
nei wy miene to witten, troch de
boargemaster seis. Sa as wenst is
folget nei it sluten fan ’t houlik
in felicitaesje oan it troude pear
en by it fuortgean kriget elk fan
menhear Oosterhoff noch In fikse
hAndruk. Sa wie it ek dizze kear.
Nou wie der by dy trouwerij ek
in lyts famke fan sa’n 3 jier Aid.
Doet it hantsjejaen öfroun wie,
sei it lytse famke tsjin 'e boarge
master: „Krij ik ek in hantsje fan
dy Dêr waerd lüd om lake.
De frucht fan de arbeid
is It swietste fan alle fornoegen
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Tclef. 2451 Na 18.30 uur 2660 of 2335
’(07157)
CHROESJTSJOW
IN DENEMARKEN
spel, balco, kinderfietsmolen, schiettent,
en natuurlijk zal het hoofd van Jut
ook niet ontbreken, evenmin als de golf
baan.
Medewerking van organisaties, midden-
standers, buurtverenigingen, particulie
ren, scholen wordt ingeroepen om ver
siering en verlichting te doen aanbren
gen. Het hoeft niet duur te zijn, als 't
maar stijlvol is, als iedereen maar mee
doet, als we met elkaar de overtuiging
hebben, dat Bolsward weer één kan zijn
en ieder op zijn eigen wijze de schou
ders er onder wil zetten in de over
tuiging, dat Bolsward als vanouds veel
kan presteren en daardoor in de belang
stelling kan komen, waarmee zeer velen
hier ook weer gebaat zullen zijn.
De Zomercommissie doet zijn best en
hoopt op aller spontane medewerking,
zonder welke geen enkel feest kan sla
gen.
Bij de benoeming van een gemeente-ar-
chitect staakte de stemmen. Jan van
Hiele te Maassluis en Willem van Stra
ten te Apeldoorn kregen elk 6 stemmen
Het lot besliste hierna ten gunste van
de laatste.
3e week juni 1914
Jonge dames, heren
Lustig paraderen
Samen aan de zwier
Scholen en gemeenten
Die hun jeugd flink trainden
Opgewekt plezier
Tippelen met graagte
De avond-vierdaagse
Wordt traditioneel
Zeker best bevallen
Jongeren kiezen allen
Het sportieve deel
Wie is de geslaagde?
De avond-vierdaagse
Doet het wel zo vlot!
Deze demonstratie
Toont in frisse gratie
’t Sportieve genot.
Jonge dames, heren
Kunnen ouderen leren
Spieren blijven fit
Inspanning vermijden
Laat de brommer rijden
Maak een autorit
Het gemak is beter
Zoveel kilometer
Benen stijf en stil
Prima resultaten
Elk krijgt in de gaten
’t Is geen zwaar karwei
Wester, zonneblinken
Muziek, vrolijk zingen
Speels, spontaan en blij
Tippelen behaagde
De avond vierdaagse
Lijkt haast op een feest
Elk zal 't nuttig vinden
Onderling verbinden
In sportieve geest.
Abonnementsprijs f 2 40 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblad
DE FRATELLTS met een reuze accor-
deonshow;
OLGA en BERRY, het vermaarde zang-
duo;
THE YOUNG SISTERS, het charmante
teenagersduo (zeer bekend van hun
vele gramofoonplaten), die als zin
gend duo ook de harten van vele
„Twenny’s” zullen stelen;
JOHNNY AND HIS CELLAR ROC
KERS, het bekende teenager-orkest;
HARRY TOUW, conférence.
De mechanische speeltuin is dezer da
gen weer opgesteld op Plein 1455 en
heeft ook vele attracties, zoals auto
scooter, holly-canes, swingmill, duik-
bootspel, zweefmolen, octopus, bumper-
MBS....
Afscheid van de heer Laagland als ge-
meente-secretaris te Bolsward, nadat de
ze de functie 40 jaar als zodanig had
bekleed. Tijdens zijn ambtsperiode was
het verdwijnen te betreuren van de
steenfabriek, de dakpannenfabriek en
enkele pottenbakkerijen. Ook werd het
hoog bolwerk afgegraven. Bij het begin
van zijn ambtsperiode stonden de boe-
rewagens met kaas en boter vanaf de
waag tot den Hof van Holland te wach
ten. Bolsward telde toen 4819 inwoners,
nu 7155. In 1872 bedroegen de totale In
komsten van de gemeente ruim
f 64.000,waaronder een geldlening
van f 13.000,en een subsidie van het
St. Anthony Gasthuis van f 4275,De
burgemeester genoot in 1872 een jaar
wedde van f 500,de secretaris van
f 900,Thans bedragen deze resp.
f 1800,en f 1600,-—. Burgemeester
was in 1872 M. A. Jentink, die in 1894
zo noodlottig om het leven kwam. Hier
na was burgemeester P. Peereboom, n.l.
tot 1898 toen hij lid van Ged. Staten
werd. Hierna kwam burgemeester C. J.
van der Veen, die in 1910 plotseling
overleed, opgevolgd door M. Oberman.
Bij haar bezoek aan Bolsward in 1905
mocht de heer Laagland H. M. de konin
gin uitleggen wat „praten als Brug
man” betekende. H.M. kende die uit
drukking niet, (gegevens ontleend aan
het afscheidswoord van secr. Laagland):
tournool en zijn er mogelijk nog ande
re evenementen.
’s Middags in het park de jeugdrevue
„Gouden Regen” door het theaterbureau
Carla Flink uit Den Haag. Hierbij ko
men o.a. de Oosterse prinses Fatima
met haar bediende Hassan; Inka, Ne
derlands jongste trapeze-werkster; Bob
by, de toneelspelende hond; Peplno, de
échte clown voor de jeugd, niet te ver
warren met Pipo; de Berdoni’s, even
wichtskunstenaars op het losstaande rij
wiel, enz. enz.
Voor de jeugd een programma om van
te smullen!
's Avonds half acht een grote Teenager-
sterrenparade in het park, waaraan me
dewerken:
Er zijn om en bij 57.000 buitenlandse
werkers in ons land, van ruim 90 ver
schillende nationaliteiten. Een grote
groep wordt gevormd door Belgen, een
17.000 man en ca 7500 Duitsers, doch
dit zijn hoofdzakelijk grensarbeiders. Bij
de andere nationaliteiten staan de Span
jaarden bovenaan met 8300 man, dan
volgen de Italianen met 6700 man. Ver
der zijn er o.m. nog een tweeduizend
Grieken en ongeveer evenveel Turken.
Niettemin steken deze aantallen enigs
zins pover af tegen die in de ons om
ringende landen in West-Europa. In
Duitsland bijvoorbeeld, is 3,3% van de
beroepsbevolking buitenlander, tegen bij
ons 1,3%. In absolute cijfers vertegen
woordigen die 3,3% in Duitsland een
„leger” van 850.000 buitenlandse ar
beidskrachten. (Een gelijk percentage
in Nederland zou een getal van ca
150.000 vreemde arbeidskrachten op le
veren). In Zwitserland overigens een
ongezond voorbeeld wordt maar liefst
28% van de beroepsbevolking door bui
tenlanders uitgemaakt.
Er zijn verschillende redenen, waarom
buitenlanders in Nederland en andere
Westeuropese landen gaan werken. In
de eerste plaats is het om werk te doen
iets wat za veelal in eigen land niet
hebben. En in de gevallen dat dit wèl
het geval is, is dit naar hun gevoelen
vaak zo onvolledig of zo laag betaald,
dat het bijzonder aantrekkelijk is bui
tenlands te gaan werken. Hier kunnen
ze een zeer goed, naar hun maatstaven
bijna exorbitant te noemen loon verdie
nen, dat hun in staat kan stellen na
terugkeer in hun land een eigen bedrijfje
of eigen huisje te kopen. Bovendien
heeft men daar dan met de verworven
vakbekwaamheid betere kansen.
Nederland telt nog vele tienduizenden
open arbeidsplaatsen, al wil dit vanzelf
sprekend niet zeggen dat ze alle voor
buitenlandse krachten bestemd zouden
DE DON DJIGUITEN KOZAKKEN
TE BOLSWARD. Een actie-foto
van het optreden van de Don Djiguiten
Kozakken op het ijsbaanterrein te Bols
ward. Hier ziet U de flitsende openings-
parade. Op de voorgrond Baron Nicolai
Osteletsky, de presentator van de show.
Deze begroetingsgalop in de nationale
costuums, bracht meteen de juiste sfeer
die de hele avond op dit paardenfestijn
zou heersen.
en Wymbritseradeel.
Op de traditionele woensdag, ditmaal
8 juli, is er de grootse intocht van de
Heakeninginne. Deze geschiedt op de
gewone tijd en plaats. Getracht wordt
dit jaar aan de optocht een bijzonder
cachet te geven door divere lagere scho
len mee te laten doen. Zo is er een
wedstrijd gepland met een prijs voor
de mooiste wagen of groep.
Hierna volgt oudergewoonte het Hea-
miel in het park. De jongeren-revue-
groep van de A.B.T.B. en de M.B.A.
zal op het parkpodium een vlot pro
gramma afwerken, met een polonaise
tot slot.
Wie is de heakeninginne?
Ook dit jaar het best gewaarde geheim!
Omke Romke, Skotsploech, „Oranje”
en het korps van Tjerkwerd gaan ge
zamenlijk de beste beentjes vóór zetten
om ook nu weer stad en platteland sa
men een groot en gezellig feest te doen
vieren.
Soep en rijst met rozijnen zullen van
bijzondere kwaliteit zijn.
De traditionele ringrijderij moet helaas
vervallen wegens de toestand van de
Marktstraat. Getracht wordt nog hier
voor iets anders te organiseren.
Op donderdag 9 juli volgt er een optre
den Skotsploech. Ook is er dan een
Carillon-bespeling. Dit is bij uitstek de
dag voor de middenstand om elk wat
wils te bieden.
's Avonds 7.30 uur heeft in het park de
première van Tetman de Vries’ mpzikale
kemeedzje: „As 't nou mar üt is” plaats
Tetman en Myn de Vries, Klaas Wes-
tra, Anneke en Leny de Vries. Muzi
kale verzorging door Joh. Bok. Dit be
looft een kostelijke avond te worden.
Op vrijdag 10 juli is er des avonds gym-
nasten-optocht met keurturnen op het
grasveld van de Dr. J. Halbertsma-
straat.
Om 9 uur is er op die avond de première
van het, in opdracht van de Zomercom
missie door de heer J. P. M. Passage
geschreven stuk (schets) getiteld:
„Tussen VIII en XXI”, lees: tussen 8
en 9 (n 1. ’s morgens 8 uur en ’s avonds
9 uur) te spelen vóór de trappen van
het Stadhuis.
Dit stuk is speciaal geschreven wegens
het feit, dat dit jaar het feest 350 jaar
Stadhuis wordt gevierd. Het heeft ook
betrekking op deze viering en handelt
in de dagen van de eerste-steen-legging.
Een zeer originele vondst, voortgeko
men uit de bestudering van de geschie
denis van ons stadhuis en direct ver
band houdende met de eerste-steenleg-
ging. Dit moet iedefeen (gratis) komen
zien.
Op zaterdag 11 Juli is er een Volieybal-
zijn. Daarvoor zijn de kosten van aan
trekking te hoog en de extra verplich
tingen voor de werkgevers te zwaar.
De buitenlanders werken in Nederland
voornamelijk in de metaalindustrie, de
textiel-industrie, de bouwnijverheid, le-
vensmiddelenbedrijven, kunstzijde-indus-
trie, rubber-industrie, de mijnen en de
elektrotechnische industrie.
Het gros van de buitenlandse werkers
in Nederland is hier naar toe gekomen
via de georganiseerde wervingen, die on
der auspiciëen staan van het Rijks-
arbeidsbureau in Den Haag. Daarnaast
komen ook buitenlanders op eigen gele
genheid naar ons land om er werk te
vinden. Deze laatste categorie komt
voornamelijk uit landen aangesloten bij
de Europese Economische Gemeenschap.
Sinds de jaren 1960/’61, toen de georga
niseerde wervingen begonnen, zijn in
middels een achtduizend Italianen en
een elfduizend Spanjaarden door het
Rijksarbeidsbureau naar ons land be
middeld.
Belangrijk bij deze wervingen is de
voorlichting die aan aspirant-werkers
gegeven wordt. Naast een algemene
voorlichting over Nederland, wordt ook
een meer gerichte voorlichting gegeven
over het bedrijf waar men eventueel
komt te werken.
Het komt voor en men mag dat een
gelukkige omstandigheid noemen dat
candidaten zich op grond van de gege
ven voorlichting terugtrekken. Aan de
andere kant mag niet uit het oog ver
loren worden, dat veel candidaten uit
zodanig armoedige omstandigheden ko
men althans naar Nederlandse be
grippen dat men koste wat het kost
in het buitenland, in Nederland wil gaan
werken. De goede en objectieve voor
lichting sorteert dan niet het effect, dat
men er van de zijde van het Rijksar
beidsbureau aan zou willen toekennen.
De animo In Nederland te komen wer
ken is groot. Waarom dit zo is, terwijl
men toch over het algemeen in andere
landen hogere lonen kan verdienen, valt
misschien af te leiden uit het antwoord
op deze vraag dat buitenlandse autori
teiten èn buitenlandse werknemers heb
ben gegeven; „Men wil graag in Ne
derland werken, omdat men hier als
mens behandeld wordt!”
De buitenlandse werknemers kunnen, en
willen dat ook, aardig wat op zij leggen.
Ze zijn vaak bezeten van een spaarzin,
niet alleen voor zichzelf soms tot op
het uiterste minimum af maar voor
al voor het gezin, het ruimere familie
verband dat is achtergebleven. Er zijn
voorbeelden dat men, dankzij een of
twee jaar werken en sparen in Neder
land, zich zodanig in eigen land heeft
opgewerkt, dat men daar tot een andere
„klasse” als dit woord mag worden
gebruikt is gaan behoren. Overigens
hoort men in Nederland wel eens ver
kondigen dat de huisvesting der buiten
landse arbeidskrachten „ten koste gaat
van Nederlanders”. Dat is een foutieve
conceptie. In de eerste plaats is de grote
massa ondergebracht in woonoorden,
pensions en wat dies meer zij. Af en
toe kan het zijn, dat buitenlanders na
verloop van tijd het geluk hebben woon
ruimte te krijgen, zoals ook een Neder
lander die zou krijgen. Evenmin echter
als de arbeidsplaatsen die door buiten
landers wordt bezet ten koste gaat van
Nederlanders het tegendeel is waar
zo moet ook de huisvesting gezien
worden als een logische consequentie
van het feit dat Nederlandse arbeiders
nodig heeft.
Inmiddels mag worden gesteld dat in
dien de open arbeidsplaatsen in Neder
land eens niet door de thans werkzame
buitenlandse krachten vervuld zouden
zijn geweest, in een aantal sectoren van
ons bedrijfsleven al zal dit onge
twijfeld van bedrijf tot bedrijf en van
bedrijfstak tot bedrijfstak verschillen
ernstige moeilijkheden zouden zijn op
getreden. Dat vooral ook exporterende
industrieën met succes en op volle ca
paciteit kunnen werken, is mede te dan
ken aan het werk van de buitenlanders.
MSS S
