Ds.J. G.H. Eggink komt
naar
1964, JAAR VAN VEEL
EEUWFEESTEN
„Bloemkamp
Ws iy»
Een eeuw geleden werden er veel
initiatieven genomen
Clandestiene zender
Fan de Martinytoer
x
Groot Volleybal-
lournooi
Zilveren filmpjes
Platteland
üs hjoed p
to sizzen
liet zwijgen opgelegd
In samenwerking met de Rijkspolitie te
Weerselo hebben opsporingsambtenaren
Indiase premier
Sjastri overwerkt
103e JAARGANG
No. 49
DINSDAG 30 JUNI 1964
99
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
I
Wymbritseradeel.
fa-
Tj. de J.
^1
le week juli 1939
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
l Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
SULVEREN SIED, GOUDEN FRUCHT
Dizze spreuk wie jierren lyn, faeks noch
wol, de slogan, hwermei in forsekerings-
maetskippij har reklame makke, mar
diskear hat hja relaesjes op in oare saek
dy’t fan 'e wike offisieel har wurk bi-
goun is. Yn it doarp Oentsjerk, in pear
kilometer to’ Noarden fan de strjitwei
tusken Ljouwert en Grins by Swarte-
weisein, is de earste Praktykskoalle foar
it greidebidriuw iepene. De earste yn
Nederia.nl
Foar de bouboeren wiene al twa sokke
skoallen yn Sélan ien en ien yn de nije
polders, mar foar it greidebidriuw wie
dy der jit net. In jier as fiif lyn wie it
de hear P. van der Mark, dy’t doe yn-
spekteur fan it lênbou-ünderwiis wie
GROOTSE KUNSTSKIBAAN VAN
EUROPA IN HEER HUGO WAARD
Zaterdag is in Heer Hugo waard de
grootste Kunst-ski-baan van Europa
geopend. Na de officiële opening werd
een landenwedstrijd Nederland-Beigië
gehouden. De foto toont de baan, tij
dens de voorbereidingen voor de lan-
den-wedstrijd
Holland, ik sta stil in jou verloren
en zie je eindeloze zee
waaruit je wolken zijn geboren
die drijven over dorp en stêe
Holland, ik sta stil van jou te dromen
en hoor je winden in een lied
dat suiselt door je wilgebomen
en fluistert in je pluimend riet.
Holland, in jou staat mijn kleine woning
ik zie heni aan een landweg staan
en plotseling hoor ik moeder vragen:
„Mijn jongen, waar kom jij vandaan?”
Mart. W. H. de Weerd
Samenstelling gemeenteraad Bolsward:
RK Staatspartij, 5 zetels: T. v. d. Zee,
J. Boekema, P. Bijvoets, F. v. d. Meer,
S. Nota; SDAP, 2 zetels: D. de Jong,
Sj. Hollander; V.D.-L. St., 2 zetels: D.
Steensma, W. Brandenburg; AR partij,
2 zetels: D. B. Eerdmans, J. Th. Prins;
CHU, 2 zetels: L. Zittema, J. de Haan.
Idem Hennaarderadeel. CHU 6 zetels:
F. Galerna, Y. J. Ringnalda, F. Wijnstra,
W. Terpstra, M. A. Wiersma, J. R.
Boschma; VD en VB 2 zetels: S. Dan-
tuma, K. Hellinga; AR 2 zetels: S. A.
Zandstra, H. P„ Boersma; SDAP 1 ze
tel: J. Pagels. (De heer J. R. Boschma
werd met voorkeurstemmen gekozen).
Het nieuwe gemeentehuis van Baardera-
deel zal deze zomer worden voltooid.
Neat bringt de moed sa goed oan
it Ijocht as de tsjinspoed
Abonnementsprijs f 2 40 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Holland, ik sta stil naar je te kijken
en zie een boer langs akkers gaan
daar ginds die zwarte, stoere dijken
voorbij een veld met wuivend graan
Bolswards Nieuwsblac
Als dit jaar de vlag op de wipbrug bij het lemswalderset komt en de buurtschap
aldaar op gepaste wijze gaat feesten, is dat omdat die brug dit jaar 100 jaar
bestaat. In 1864 werd het initiatief genomen de „zetten” door een vaste oever
verbinding te vervangen.
Maar ook in ander opzicht was 1864 een vooruitstrevend jaar voor Bolsward.
In dit jaar begon men buiten de Blauwpoort te bouwen, rypte het plan een
kunstweg naar Exmorra aan te leggen, een stoombootlijn op Heerenveen te
openen, ontstond het eerste telegraafverkeer. Kortom, Bolsward geraakte op
meer dan één wijze uit zjjn isolement. Zelfs in sociaal opzicht waren er verbete
ringen, n.l. het instellen van een z.g. spijscommissie. Over deze en tal van andere
zaken ontlenen we gegevens aan wat „Observator” in de twintiger jaren in dit
blad schreef over oud-Bolsward.
De heer J. Krol, burgemeester van He-
melumer Oldephaert en Noordwolde
benoemd tot burgemeester van Vriezen-
veen.
Idem Wonseradeel. AR 4 zetels: S. F.
Brüne, D. Steringa, M. van Althuis, J.
J. Burggraaff; CHU 5 zetels: G. van
Slageren, H. N. H. K. de Jong, S. Zood-
sma, Joh. Tigchelaar; E. Reidsma; RK
Staatspartij 1 zetel: F. G. Bergsma;
Vrijz. Dem. Bond 3 zetels: W. K. Post-
ma, A. de Vries; J. Tichelaar; SDAP 2
zetels: B. Elsinga, P. Sieswerda.
dox-Hervormd predikant naar Drachten
aannam, was dan ook, zo zei hij des
gevraagd in een interview, toegestaan
aan de Drachtster Courant, waaraan
wij deze gegevens ontlenen, het feit,
dat tot zijn (zuider)wijkgemeente een
aantal inrichtingen van deze aard zou
den behoren.
Het lijdt, volgens genoemd blad, geen
twijfel of de nog nooit opgeloste tegen
stelling binnen het orthodoxe deel van
de Hervormde gemeente van Drachten
(tegenstellingen die uiteraard hun weer
slag vinden in het moeizame ver
loop van de beoogde integratie tussen
beide modaliteiten) zijn er mee oorzaak
van geweest, dat Ds. Eggink, voorstan
der van die integratie, van standplaats
verandert.
De bevestiging in Bolsward op 5 juli
vindt des morgens plaats in een ge
combineerde dienst. Ds. Kreb treedt als
bevestiger op, Ds. S. J. Wouda als liturg
en Ds. Eggink zal in diezelfde morgen
dienst een korte predikatie houden. Die
zelfde middag denkt hij in de kapel
van „Bloemkamp” zijn eerste dienst te
houden.
Van een afscheidsdienst In Drachten
was zondag eigenlijk geen sprake; de
dienst in de Grote kerk werd echter
gevolgd door een samenzijn in „De Rij
zende Zon”, waar voor wie dat wensten
gelegenheid was om persoonlijk af
scheid te nemen van Ds. en Mevr. Eg
gink.
Ds. J. G. H. Eggink, Ned. Herv. predi
kant te Drachten is zondagmiddag j.l.
in een avondmaalsdienst in de Grote
kerk voor de laatste maal in Drachten
voorgegaan.
Hij is n.l., als geestelijk verzorger van
het verpleeghuis- en revalidatiecentrum
„Bloemkamp”, beroepen te Bolsward als
predikant met bijzondere opdracht.
Op zondagmorgen 5 juli a.s. zal hij als-
zodanig in de Bolswarder Martinikerk
bevestigd worden door één van de beide
Bolswarder Hervormde predikanten, Ds.
H. Kreb, die tevens voorzitter is van
het stichtingsbestuur van „Bloemkamp”.
Begin april j.l. ontving Ds, Eggink, zo
als wij destijds meldden, een benoeming
als geestelijk verzorger van „Bloem
kamp”, dat momenteel een honderdtal
patiënten telt, maar een capaciteit van
140 bedden heeft.
Het bestuur van „Bloemkamp” wordt
naar evenredigheid gevormd door
vertegenwoordigers van de drie Protes
tantse kerkgenootschappen in Bols
ward: 11 Hervormd, 8 Gereformeerd en
2 Doopsgezind.
Op die benoeming is naderhand ook een
beroep gevolgd en wel als (derde) Her
vormde predikant van Bolsward, met
bijzondere opdracht. Die opdracht be
staat dan in de geestelijke verzorging
van „Bloemkamp”, maar als predikant
zal Ds. Eggink ook zitting hebben in
de Bolswardse kerkeraad, hetgeen ove
rigens geen verplichting tot werk bin
nen de kerkelijke gemeente inhoudt.
Evenals de voorgaande jaren organi
seert de phaatselijke volleybalvereni
ging ,,Set Up” weer haar Heamielvolley-
baltournooi op zaterdagmiddag 4 juli
a.s. op het R.E.S.-terrein.
Dat dit tournooi er mag zijn, blijkt wel
uit de steeds groeiende belangstelling
uit alle delen van Friesland, die aan de
uitnodiging gevolg hebben gegeven om
naar Bolsward te komen.
De deelnemende verenigingen zijn:
Oldehove, Smash, Postale, Rang, Lekas,
E.B.L., D.H.C. uit Leeuwarden; Olym
pus ’63, R.K.V.C., Wrotters, Lankhorst
uit Sneek, D.B.S., Balk, Oeverzwaluwen
Koudum, Makkum uit Makkum, Vot
rom uit Roodhuis, S.N.V.V. uit St. Ni-
colaasga, S.V.W. en Vios uit Workum,
Friso uit Joure en Set Up.
De heren spelen in een ere-klasse, eerste
en tweede klasse, terwijl de dames in
een eerste-, tweede- en derde klasse
spelen. Op tien velden zullen 36 teams
op sportieve wijze om de hoogste eer
strijden.
Met medewerking van de plaatselijke
middenstand is het mogelijk fraaie prij
zen ter beschikking te stellen.
Gezien de sterkte-verhoudingen van de
verschillende teams kan mooi volleybal
en spannende wedstrijden tegemoet ge
zien worden.
De organisatoren verwachten dan ook
veel publieke belangstelling. De toe
gang tot het veld is geheel gratis.
Fransken it seine: net allinnich
it savoir, mar it „savoir faire”. En
de direkteur-generael fan de lanbou Ir.
J. W. Wellen makke it yn syn iepenings-
rede jitteris düdlik, dat hwer’t alles der
op wiist, dat de measte boeren der mei
har hüshalding allinnich foar komme to
stean, dat it dan fan it greatste bilang
is, dat hja ek praktysk tige ünderlein
binne mei it omgean fan de djüre ma-
sines, yn it bysünder mei de melk-
masines. Hy seach foar de bikwame
boer in goede takomst, mar ek allinnich
foar dizze. West-Jerope sil yn de kom-
mende tiid mear ien gehiel wurde op
ekonomysk gebiet, sei er, mar de regea-
ringen fan dizze Jannen biseffe goed,
dat hja de lanbou net los litte kinne.
Hja kinne neffens him fêst rekkenje
op de stipe en de meiwurking fan har
oerheden, as se seis soargje goede fak-
Iju to wêzen. By in modern boerebi-
driuw giet it om in kapitael fan twa of
trije ton en dy’t dat biheart, sil op tech-
nysk en ekonomysk gebiet bikwaem
wêze moatte. It ünderwiis, praktysk en
theoretysk nejst it ündersiik wol de boe
ren dêrta yn steat stelle.
Dêrom wurde de skoallen aloan better
makke en sil ek de leartiid jit ütwreide
wurde, foaral oan de middelbere skoal
len. Dizze praktykskoalle kin dêrby in
wichtich middel wêze en hy winske
Fryslan lok mei it feit, dat dizze earste
en iennige skoalle hjir üt ein sette. En
sa is it lytse Oentsjerk mei ien slach
it doarp wurden, hwert agrarysk Ne-
derlan mei greate bilangstelling nei sjen
sil. It sied fan Van der Mark winskje
wy fan herten de gouden fruchten ta,
hwert de greidboeren fan de takomst
fan ite sille.
demonstraesjes. Ek waerd de jeugdher-
berch biskikber steld foar ynternaet en
koe de jonge direkteur de hear: Ir. A.
Osinga, in Fryske boeresoan, oan ’e
slach. Nou wurkje hja al mei in man
of tsien en binne de oanjeften foar ün-
derskate kursussen al in jier yn it foar
fol boekt. It liket winsklik hwat mear
to fortellen fan it doel en de opset fan
dizze nije skoalle. Alderearst hat men
it each op de praktykfoarming fan jon
ge leararen by it agrarysk ünderwiis.
Binammen de saneamde praktykleara-
ren, dy’t nou sawol by de legere as de
middelbiere skoallen dwaende binne,
moatte seis goed op ’e hichte wêze fan
alle moderne middels. Hjir wurde hja
dêrfoar set mei ünderskate typen melk-
masines, fentilatoren, trekkers, pakje-
parsen, koartorh alle moderne ark en
reau. Hjir wurde hja mei alle hangre-
pen fortroud makke en moatte hja der
mei wurkje oant hja se dreame kinne.
Foar dizze praktykleararen is dit ün-
misber, mar ek foar melkmasine-yn-
strukteurs, féfoer-adviseurs, stalkontro-
leurs en al sokke lju is dit nije ynstitüt
in ünmisber middel om har seis deskun-
dich to meltsjen. De learlingen fan de
Hegere Lanbouskoalle yn Ljouwert krije
hjir har praktyklessen yn féteelt en fé-
fuorjen, likegoed yn han en masinael
melken. In great diel fan it jier sil de
skoalle yn bislach nomd wurde troch de
learlingen fan legere en middelbere
lanbouskoallen, dy’t hjir in wike hinne
geane om de moderne praktyk seis to
dwaen. Dêrom is der safolle lan by en
wurde der meidertiid in hündert kij hal-
den om oefenmateriael to hawwen. De
direkteur helle by de iepening jit oan,
dat it net giet om it witten allinnich
mar binammen om it dwaen. Sa as de
Verschiint in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
hjir yn Snits en nou deputearre fan
Fryslan, dy’t by de organisaesjes oan-
trune om dizze saek oan to pakken.
Dat gie net sa flot yn earsten, mar hy
sette steech troch en wist op it lést de
lju om de tafel to krijen.
Doe’t der earst in kommisje en letter in
tydlik bistjür kaem, die it bliken, dat it
better wie dizze saek to spyljen yn it
nasjonale flak en gyngen de trije sin-
trale boere-organisaesjes en de arbei-
dersorganiaesjes mei it wurk troch. De
opset wie in skoalle to krijen, dy ’t
yn gearwurking mei it bisteande ünder
wiis binammen de praktyk fan it mo
derne greidboersbidriuw oanleare soe.
Dêrfoar moast er komme likernóch 90
h.a. lê.n, ien of twa bidriuwsgebouwen,
in skoalle mei les- en demonstraesje-
lokalen en in ynternaet om de kursisten
Onderdak to jaen. Dat wie net sa’n byt-
sje en it hat ek hiel hwat fuotten yn it
gat hawn om safier to kommen.
Hwant hwer fynt men soks op in gaed-
lik plak disponibel büten de nije pol
ders Wol wie fan bigjin óf de oandacht
fallen op de bikende Stania-state, mar it
like der earst net folie op, dat men der
slagje soe'mei lan of pleatsen. Sünder
mis hat Mr. Oppedyk van Veen, boarge-
master fan Tietsjerksteradiel der hiel
hwat oan dien om de bislissing nei Oen
tsjerk mooglik to meitsjen. Net allin
nich dat it foarmekoar kaem om by in
stik of seis boeren de learlingen prak
tysk oefenje to litten, al ringen slagge
it ek om hwat lan en in pleats to keap-
jen en ien fan de gemeente to hieren.
Dêrby wie it in wolkomme omstannich-
heit, dat de hüshaldskoalle yn Oen
tsjerk sluten wurde moast fanwege to
min bilangstelling.
Doe koe dy brükt wurde foar lessen en
Naast zSjn werk in „Bloemkamp” is Ds.
Eggink, die zich in het najaar met zijn
gezin ook metterwoon in Bolsward
hoopt te vestigen, belast met het onder
houden van contacten, voorzover die op
pastoraal terrein liggen, met de familie
van de patiënten. Hij zal voorts lessen
gaan geven aan de opleiding van de
ziekenverzorgsters in deze inrichting.
Drachten, waar Ds. Eggink in februari
19é zijn intrede deed, was zijn derde
gemeente, na Halle (bij Doetinchem)
en Avereest/Balkbrug. In beide laatst
genoemde gemeenten werd hij actief be
trokken bij de geestelijke verzorging in
inrichtingen en ziekenhuizen, een vorm
van pastorale arbeid die hem steeds
meer ging boeien. Een van de redenen
waarom hij destijds 't beroep als ortho-
eigenlijke bruggen. De namen Hollan-
derzet, en Ymswolderzet getuigen nog,
dat mein er losliggende barten had voor
de overtocht.
In 1864 zijn het „flapbruggen” gewor
den. De doorvaartswijdte werd groter
en bij de twee genoemde bruggen moest
nu ook een brugwachterswoning komen,
want bij deze bruggen behoort ook een
brugwachter. De boeren, die voor hun
landerijen en bedrijf bij de verbetering
belang hadden, hebben tot de vernieu
wing en afkoop van onderhoud stellig
wel iets bijgedragen, de schipperij, die
er ook door gebaat was, dat de bruggen
breder waren (en ook de vaart werd
gebaggerd) maar er wordt sedert ook
tol geheven. Elke 3 jaren moest daar
voor de concessie bij de Regering aan
gevraagd worden. Voor die bruggenbouw
is door Bolsward indertijd f 16.000,
geleend.
Nog in hetzelfde jaar dat deze Wor-
kumervaart zo werd verbeterd, rees ’t
plan een stoombootdienst te openen van
Workum over Bolsward en Sneek naar
Heerenveen, dagelijkste dienst vice versa
De ondernemer, de heer C. Troste Jr„
had van die stoombootdienst grote ver
wachtingen.
In die tijd waren de spoorlijnen Harlin-
gen-Nieuwe Schans en Leeuwarden-
Meppel in aanleg, terwijl ook nog an
dere lijnen in onze provincie werden
geprojecteerd.
Ter verbetering van de verkeerswegen
diene ook nog dat Bolsward f 500,
toestond als een bijdrage aan Wonse
radeel voor de aanleg van een kunst
weg naar Exmorra. Er zou een nieu
we weg gelegd worden door de lande
rijen langs Sijbrandahuis, van het dorp
Exmorra naar de Bolswarder-Tjerkwer-
derweg. De provincie heeft er ook enige
subsidie voor toegestaan en de gemeen
te Wonseradeel heeft er een geldlening
voor moeten aangaan van f 23.000,
Het werd evenwel reeds najaar van
het volgend jaar eer met de aardebaan
en de bruggen werd aangevangen.
Bolsward gevoelde in die tijd ook krach
tig, dat het met de tijd mee moest.
Dat werd ook getoond in de actie voor
een spoorlijn en.ook gehoord door het
wegbreken der poorten.
PTT dezer dagen de clan
destiene zender „Casanova”, ook uit
zendend onder de namen „Winnetou”,
„Top en Flop”, opgespoord en inbeslag-
genomen.
Daarbij is procesverbaal opgemaakt te
gen de 18-jarige timmerman B. M. N.,
de 17-jarige etiketteerder G. H. J. L.
en de 21-jarige landbouwer G. J. M., al
len te Weerselo.
In het jaar 1864 hield men voor het
eerst een nieuwjaarsuitdeling vanwege
het Gemeentebestuur aan de behoeftige
gezinnen. Vroeger bestond hier de ge
woonte, dat op de eerste dag des jaars
de gegoede ingezetenen als het ware
bestormd werden met nieuwjaarswen-
sers. Het was allengs ontaard in een
echte bedelpartij. Om aan dat lastig
misbruik een einde te maken, werd
men verzocht, aan de deur geen giften
te verstrekken op de nieuwjaarsdag.
Het plaatselijk bestuur zou voor een
uitdeling zorgen, daartoe in staat ge
steld door de inschrijvingen op een daar
voor rondgezonden circulaire. De som
van bijna f 350,kwam op die wijze
binnen en werd aan de Spijscommissie
ter hand gesteld.
In 358 gezinnen, samen 1213 personen
tellende, werd naar gelang de grootte
van het gezin, een hoeveelheid spek en
meel uitgereikt, terwijl in de gestichten
de verpleegden ook onthaald werden en
hen bovendien ieder een kleine gelde
lijke bijdrage werd geschonken.
Dit gebruik heeft zich tot voor de oor
log gehandhaafd.
Meestal werden de biljetten door de po
litieagenten bezorgd en teruggehaald
bij de burgerij, terwijl het geven aan
de deur niet meer geschiedde.
In het jaar 1864, 26 januari, stelde de
Raad de grond buiten de Blauwpoort,
de zogen. „Stadsdelen” beschikbaar
als bouwterrein voor burgerhuizen. Vóór
het huis van de heer Hokwerda moest
het terrein onbebouwd blijven, maar
verderop tot aan de boerenhuizinge van
de heer M. Galema, werd de grond in
erfpacht verkrijgbaar gesteld. De te
genwoordige Harlingerstraat werd in
korte jaren aan de zuidzijde volge
bouwd. De boerenplaats is later afge
broken, het terrein is thans door de
fabriek „Hollandia” ingenomen.
Ouden van dagen kunnen zich zeker
nog herinneren, dat het terrein naast
de weg, waar nu die reeks huizen staat,
des zondags als een soort speelterrein
werd beschouwd. Er werd veel gekaatst
en nog meer „koek geslingerd”. Don
derdags was het een bergplaats voor
de talrijke boerenwagens, die boter en
kaas naar de Waag brachten en hun
paarden daarna stalden bij de herber
gen; „Het Wapen van Wonseradeel”,
thans café Boermans (in 1864 was er
kastelein S. P. van der Wei) en „de
Nieuwe Stadsherberg” toen kastelein
H. P. Hilarides.
Deze herberg is afgebroken omstreeks
1880.
Een zaak van belang voor de handel,
moge hier niet onvermeld worden ge
laten.
De 30e mei werd aan de Raad meege
deeld, dat een missive van de Commis
saris des Konings was ingekomen, dat
het plan bestond een telegraaflijn van
Sneek naar Bolsward aan te leggen,
met uitnodiging een geschikt lokaal be
schikbaar te stellen voor een telegraaf
kantoor. Er werd toen aan Burgemees
ter en Wethouders machtiging verleend
voor de stichting van een nieuw ge
bouw op het Hengstepad. Spoedig daar
na werd het aanbesteed en Fokke Ham
burg werd aannemer voor de som van
f 2165.—.
Dit gebouw is later, toen post en tele
graaf in één kantoor verenigd zijn, ver
kocht. Omstreeks de 20er jaren was het
de sigarenwinkel van de heer A. Bakels.
In 1864 was het postkantoor bij „De
drie Posten”, in het huis later bewoond
door Dr. Beekhuis bewoond. Directeur
was toen de heer J. Witteveen, maar
nog in hetzelfde jaar, werd deze ver
vangen door de heer L. C. van der Feltz
Het telegraafkantoor, dat 15 jan. 1865
voor het verkeer geopend is, stond on
der leiding van de telgrafist 3e klas,
J. Theunisse.
Op ’t gebied van handel en verkeer kan
nog vermeld worden, dat dit jaar de
drie bruggen over de Workumervaart,
die aan Bolsward behoorden, vernieuwd
en verbeterd werden en de gemeente
Wonseradeel de brug te Tjerkwerd ook
veranderde. Voorheen waren het geen
Hwat hat (jcibe Sb roar
van de
Nog geen drie weken nadat hij wijlen
premier Nehroe had opgevolgd, is de
nieuwe eerste minister van India, de
59 jarige Lal Bahadoer Sjastri, over
werkt. Officieel althans is dit de reden
die wordt opgegeven voor het afzeggen
van al zijn afspraken; sedert vrijdag
avond ligt hij, met een lichte tempera-
tuursverhoging, op bed
