Nu de halve wereld vacantie houdt
Jaarverslag „Achlumv.1811
I
h
Moet Bolsward nog meer doen
voor het sociaal toerisme?
Fr i j
üs hjoed p
99
Fan de Marl iny toet’
es
Zilveren filmpj
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
to sizzen
Eindavond van de
Chr. huishoudschool
„Nijenhove”
f
7'M
VI
103e JAARGANG
DINSDAG 21 JULI 1964
No. 55
Wymbritseradeel.
BIJ HET BEGIN VAN DE BOIWVAKVAKANTIE
t
Mart. W. H. de Weerd
Nou, tabeh dan
H. R. KINGMA
het
Te koop een brik J. Piso, Workum
Tj. de J.
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
U heeft het in de krant kunnen lezen, voor de radio kunnen horen, voor de T.V.
kunnen zien, niet alleen in ons land, in geheel West-Europa is de „grote trek”
aan de gang. In Nederland alleen zijn reeds, uaar schatting, 2 miljoen mensen
die als bouwvakkers en employé’s in toevoerlbedrijven met vakantie gingen. Hier
kamen de scholen nog bij. Welnu, men heeft meteen weer een voorproefje gehad
van ons wisselvallig klimaat.
GEFAERLIK PESSIMISME
Heden gemalen snijbonen, le kwaliteit
zachte pronkers 7 ct. p. pond.
der
der
loch gjin groep yn Nederlan sa yn de
publike oandacht west hat as de agra
riërs, mei namme de boeren en har folk.
Hwat is der net oer skreaun en wreaun,
hoefolle publikaesjes binne der oan wijd
en hoefolle gearkomsten fan allerhanne
soasiologen en ekonomen hawwe har mei
it lanbou-fraechstik ynlitten. Troch al
dat skriuwen en praten is der linkende
wei in publike opiny foarme, dy’t seit:
de buorkerij is krekt as de binnenskip-
per en de lytse krudenierswinkel, de
doarpssmid en weinmakkerij net mear
fan üs tiid. Us eardere agraryske maet-
skippij wurdt omfoarme yn in yndus-
triële en de boer en syn folk binne for-
dwinende eleminten yn it libben. Ta-
komst sit der net yn, as jo hwat oars
krije kinne, doch dat dan en bileaven lit
jou bern net dit fak kieze, mar lit it
hwat oars wurde of leare. Dit is de pu
blike opiny en dit wurdt troch elk fierder
krante. En siz nou net, dat it komt fan
de minne ütkomsten fan it boerebidriuw,
hwant dat is net wier. Dy hawwe wol
pürmin west, mar dat wie yn de jierren
tusken 1920 en 1940. Mar yn dy strie-
minne pearioade is dat lüd nearne for-
nomd. Men prate doe fan krisis en ma
laise, mar net fan boer-óf-wurden. Krekt
oarsom, men hat doe alles op alles set
om de pleats to bihalden en nea is der
langer en füler wrotten foar minder sin
ten as om de tritiger jierren hinne.
Dêr stiet foaroer, dat fan 19451965 de
boeren de tiid hawn hawwe, dy’t mei
troch de lege hieren foar fierwei de
measten folie better en gunstiger wie as
de jierren dêrfoar. It mei net lykje as
men dy tiden forgeliket. En dochs is der
op it heden en de léste jierren in geast
fan pessimisme en tokoart oan bitrou-
Op 31 december van het verslagjaar, al
dus bovengenoemd verslag is de voorz.
de heer H. R. Kingma, afgetreden als
commissaris der maatschappij, wegens
het bereiken van de 70-jarige leeftijd.
Gedurende 42 jaar heeft hij de onderlin
ge gediend, waarvan 40 jaar als dage
lijks bestuurslid en de laatste 27 jaar als
voorzitter.
Commissarissen hebben de heer Kingma
als waardering voor het vele en belang
rijke werk, dat hij voor de maatschappij
heeft verricht, benoemd tot ere-voorz.
Door herverzekering was het bestuur in
nog nooit een camping-terrein heeft,
jammer dat er geen botenverhuur is,
zelfs geen kanoverhuur, dat een zwem
bad ontbreekt, enz.
De tijd is nog niet aangebroken, dat
Bolsward op zijn lauweren kan gaan
rusten, er kan ook op het gebied van
openluchtfilm enz. nog veel meer wor
den gedaan.
Wie neemt het initiatief?
3 pond magere runderlappen met als
toegift 1 pond metworst f 1.15. 3 pond
vet rundvlees f 0.90. 3 pond magere run
derlappen f 1,4 pond varkensworst
plus 1 pond metworst f 1,2 pond
runder- of kalfsgehakt 45 ct. Varkens
poten per stuk 5 ct. v.h. E. Bolta. Gr.
Dijlakker 47, Bolsward.
Dansen in 6 lessen, le Sneeker Dans
school. Dir. P. Heeringa
Ds. H. Kreb te Westzaan heeft bedankt
voor het beroep naar de Herv. gemeente
te Arum.
Geslaagd voor de hoofdacte A. Ooster-
haven te Edens.
4e week juli 1939
Reizgje is de kunst
jin rounom Ier,re thus to fielen
Abonnementsprijs f 2 40 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
De skoalle wurut sluten
foar bern giet it o .n
It geit der al buten
yn diverske toan:
Gjin tael en gjin sommen
gjin plaknammen mear
gjin leskes oer blommen
Derüt foar in kear
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V„ Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(03157)
Bolswards Nieuwslilai
Sa njonkenlytsen
is 't skoalreisketiid
Yn bussen, op fytsen
sjongt mannichien bliid:
Nei bosken, nei dunen
mei sek en mei pak
nei hei, sé of tunen
Elts’ien syn gerak
Hwat hat Cjabe Skroar
hoofdzakelijk geleden in het 4e kwart,
o.a. op 1 okt.: boerderij met inventaris
en inboedel te Tzum en op 4 nov.: boer
derij, inventaris, levende have en inboe
del te Blauwhuis.
Voor de hooicontrole heeft de Maat-
schapij negen controleurs in dienst, wel
ke een intensieve controle uitoefenen op
hooibroei. De ondervinding heeft geleerd
dat onze verzekerden uit het boerenbe
drijf deze controle zeer op prijs stellen.
De controle van de elektrische leidingen
en bliksemafleiderinstallaties is opge
dragen aan onze inspecteur, de heer I.
Idsinga. Een keuringsrapport wordt de
eigenaar van de installatie toegezonden
na elke controle, met verzoek eventuele
gebreken, welke brandgevaar opleveren,
zo spoedig mogelijk te herstellen. Voor
In minske is altyd min of mear in bern
fan syn tiid en mei it foroarjen fan de
tiid bliuwt hy ek net deselde De publike
opiny is net maklik to üntrinnen en
dizze hat in greate ynfloed op üs halden
en dragen.
Nou is it sa, dat dy publike opiny op
houd wurdt üt in bipaelde wize fan tin
ken en fielen. Der is altyd in kearn fan
wierheit yn en der is ek altyd in bipael
de oerdriuwing, in swart-wyt-tekening,
dy’t net mei de realiteit oerienkomt. Ek
is it sa, dat dy publike opiny folie lan
ger oanhaldt as mei de feiten oerien to
bringen is, in goede of minne namme
duorret jierren langer as winlik reedlik
is nou kin men sizze, dat nei de oar-
zoen. Er zijn ook meer op de toerist
gerichte attracties, zoals het wekelijks
optreden van de Skotsploech, de orgel
concerten, enz. Toegegeven dat een
toerist zich te Bolsward niet behoeft te
vervelen (er is ten slotte nog een Omke
Romke, een weekmarkt, een carillon
enz.) toch moet men ook zoveel werke
lijkheidszin hebben te durven constate
ren, dat er ook hiaten, leemten en ge
miste kansen zijn. Bolsward biedt veel,
in verhouding tot veel andere plaatsen
wellicht zelfs zéér veel maar hij een
drachtig samenwerken zou er nog veel
méér kunnen gebeuren. Dat de gracht
zich niet op zijn zondags toont met de
stutbalken is een noodzakelijk kwaad,
maar dat er grote drijfpollen heen en
weer varen kan toch moeilijk als een
toeristische attractie gelden.
De tentoonstelling van kunstnijverheid
onder het stadhuis met de wekelijkse
demonstratie, die zo heel erg aansloeg
bij het publiek, is geruisloos verdwenen,
het idee om in elk geval op donderdag
het winkelpersoneel in oud- of nieuw
Friese dracht te steken, is in de praktijk
op weinig uitgelopen.
Het Julianapark is slechts kuierplaats
voor renteniers en moeders met kinder
wagens (honden en autopeds niet toe
gelaten), het wordt niet voldoende ge
ëxploiteerd. Zelfs het dure podium doet
weinig dienst, dit jaar zelfs niet eens
in de heamieldagen, toegegeven dat het
toen ook geen pretje zou zijn geweest.
Heeft men in tal van plaatsen, ook
daar waar praktisch geen outillage is
(bijv, te Jorwerd) een openluchtspel-
traditie opgebouwd, in Bolsward wordt
in dit'opzicht niets of weinig gedaan.
Zelfs gesubsidieerde verenigingen op
muzikaal of vocaal gebied, treden er zeer
sporadisch op. Soms komt de gedachte
op, dat de Bolswarders het al aardig
gaan verleren naar het park te gaan.
Zou het toch maar niet beter zijn alle
hekken wagenwijd open te zetten en
het geld nu aan parkwachters uitgege
ven te besteden voor de aanschaf van
een paar eenvoudige speeltuigen op het
grasveld? Het park wordt langzamer
hand wat te deftig, is te statisch, doet
niet volop meer mee in onze dynami
sche tijd.
Jammer is ook dat Bolsward -de
eerste stad na of vóór de Afsluitdijk
wen üntstien ünder de boerestan, dy’t
net minder as gefaerlik is. Hwant sa-
lang de fijan fan buten kaem, koe hy
bistriden wurde, mar ’t nou hy yn de ri-
gen fan de boeren seis oan it wurk is,
giet dat folie minder. Men moat my
goed bigripe. Ik pleitsje net foar de op-
fetting, dat in boerejonge ek perfoarst
wer boer wurde moat, sa as dat wol
west hat. Mar men moat ek net yn it
oare uterste forfalle. En dêr liket it
tsjintwurdich gauris op. Dêr binne spi-
tigernóch alden, dy’t bisykje har bern
de buorkerij tsjin to meitsjen, de jonges
mei ambysje foar it boerebidriuw hwat
oars oan to praten, hwert hja alhiel
gjin idé op hawwe. Hja beare sa mal
fan de eigen situaesje, dat it dizze bern
bang om it hert wurdt en miene, dat
hja dan mar, sij it mei tsjinsin, in oare
wei ütgeane.
Ik bin dêrom och sa bliid mei it feit,
dat de hear Van der Mark al inkelde
jierren skreaun en sein hat, dat wy
dwaende binne om mei sokke merakels
de oanwas fan jonge boeren yn gefaer
to bringen.
Mei ynbigryp fan ruilforkavelingen en
it sanearen fan to lytse bidriuwen, mei
to rekkenjen op mear kij per man en
mear hektares per bidriuw hawwe wy
yn koarten in gebrek oan opfolgers. En
nou is dizze wike in rapport ütkomd,
dat dizze freze mei düdlike sifers ünder-
strekét. It is sa, dat hjir yn Fryslan jit
mear as de helte fan de bisteande bi
driuwen to lyts is en dat dizze yn ien of
oare foarm fordwine sille. Mar it lan
bliuwt en bringt men al dizze bidriuw-
kes troch ruilforkavelingen en gearfoe-
gingen ta reedlike bidriuwen, dan sille
der fan de 23000 bidriuwen oer inkelde
De Chr. Dandbouwhuish.school Nijen-
'aove hield j.l. vrijdagavond in de Doele,
die tot in de uiterste hoeken was be
zet, een ondanks de w>armte goed ge
slaagde eindavond, die, dank zij de vlot
te afwerking van het talrijke punten
tellende programma reeds een half uur
eerder was afgelopen dan was gepland.
Wegens uitstedigheid van de voorzitter,
de heer E. Oldenziel, stond de avond
onder leiding van de heer D. Sandstra,
die liet zingen Bs. 89 1 en voorlas
1 Cor. 12 4-11.
Voor de pauze werd het programma
grotendeels gevuld met het uitreiken
van de diploma’s. De geslaagden kre
gen ieder een handdruk en vriendelijke
gelukwens.
De V.V.B.-opleiding zorgde voor een
aardige afwisseling door .aanschouwe
lijk onderwijs” te geven en hun bijdra
ge met een zangstukje te besluiten.
Ook de assistenten-A zorgden voor een
lied. Ook ging deze klas enkele volks
dansen demonstreren. Namens de Vor-
mingsklas bood mej. Sietske van
Valk mej. Eerdmans, de directrice
school, een bloemruiker aan.
Deze wees in haar toespraak op
grote aantal mogelijkheden die het huis-
houdonderwijs biedt, ook ten aanzien
van de verzorgende en verplegende be
roepen. Ook wees zij op de opleiding
voor leerling-verkoopster en de moge
lijkheid via een vooropleiding de oplei
ding tot lerares te volgen.
Een aardig onderdeel was ook het raden
van de namen van docenten aan de
hand van leuk ontworpen rebussen.
De opleiding I had (vaak „gedurfde”)
liedjes gemaakt op de docenten.
Na de pauze volgde de opvoering van
een leuke operette. Deze operettes, in
gestudeerd door mej. Pilon, vinden in
het algemeen veel bijval. Aan de cos
tumes en de grime was ook nu weer
veel zorg besteed. Jammer dat de in
houd van dergelijke zangspelen in de
regel veel te kinderlijk is en het geheel
daardoor niet altijd evenredig is aan
de kosten en moeite er aan besteed.
Na een dankwoord aan alle medewer
kers werd het dit jaar zeer geslaagde
schooljaar door mej. J. Eerdmans met
dank aan God gesloten.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Ilindeloopen, Wonseradeel, Workum en
staat de hoge brandschaden op te van
gen en de reserves nog iets te verster
ken.
De brandschaden over 1963 waren aan
merkelijk hoger dan vorig jaar. Boekte
de maatschappij over 1962 een schade-
cijfer van f 245.674,94, dit jaar waren de
geleden schaden f 578.639,42.
In de loop van 1963 werd begonnen met
de administratie te moderniseren. Voor
dit doel werd o.a. aangekocht een adres-
seermachine.
De omslag, welke de maatschappij in de
afd. Brandverzekering over 't boekjaar
tsientallen jierren dochs grif 13.000 oer-
bliuwe. En dat binne dan allegearre bi
driuwen fan minstens 15 ha of greater.
Der binne dan altyd rom fiiftüzen bi
driuwen by, hwert twa nedich binne, sa-
dat men yn de takomst dochs grif op
18.000 boeren of arbeiders rekkenje
moat. Mar ek lans in oare wei makket
dit rapport düdlik, dat wy al fierst to
fier gien binne.
Nim oan, sizze hja, dat men oer de hie-
le liny nochris sa fier komt, dat ien man
net foar tsien of toalf mar foar twein-
tich kij stean kin. Wy hawwe hjir
280.000 melke kij. Dan moatte der jit
altyd 280.000 20 14.000 wurkkrêften
wêze, allinnich al foar de greide.
Foar de bou komme der jit 1500 by en
dat makket meimekoar dus ek yn de
takomst 15.500 boeren of arbeiders. Op
it heden binne der noch 36.000 oan it
wurk, dus dan rekkent men al op in
tige sterke formindering.
Mar dit lytsere tal minsken, dy’t boer of
arbeider wurde, is der op it heden net
iens mear, De oanfier fan jonge boeren
of arbeiders dy’t in reedlike biropsop-
lieding hawn hawwe, dat wol sizze,
minstens in Legere Lanbouskoalle, is
fierst to lyts. Yn pleats fan minstens
500 diplomearden per jier, wiene dit der
de léste jierren mar 300 en soms net
iens. De skiljes hingje frijhwat üt it
lead. De publike opiny slacht troch en
keart mannichien fan in goede en for-
antwurde biropskar óf. It wurdt hege
tiid, dat de boeren de beakens forsette,
mei in ünbiriddeneard pessimisme brin-
ge se de bern net op it goede paed en
ündergrave hja har eigen krêft.
goedgekeurde bliksemafleiders op boer
derijen wordt een reduktie op de brand-
premie verleend.
Door de vertegenwoordigers en inspec-
teur-boden wordt steeds bijzondere aan
dacht besteed aan de rookleidingen, of
deze ook brandgevaar opleveren.
Indien er bij het uitbreken van ’n brand
voldoende en goede brandblusmiddelen
aanwezig zijn, is er een grote kans om
de brandhaard te bedwingen.
Teneinde nu het aanschaffen van een
brandblusapparaat te stimuleren, stelt
het Bestuur die deelhebbers, welke een
bedrijfsperceel en/of bedrijfsgoederen bij
de Maatschappij hebben verzekerd, in de
gelegenheid tegen gereduceerde prijs
Saval brandblusapparaten aan te kopen.
Tot heden werden 3214 apparaten ge
plaatst.
Op een snikhete zaterdag begon het pas
goed. Vooral in de morgenuren was het
erg druk op de weg. Zong men vroe
ger van „de wandelstaf ter hand geno
men”, de tippelaars vormen zo langza
merhand in onze gemotoriseerde we
reld toch wel een uitstervend ras.
Wij zagen in dit weekend slechts één
klein groepje met rugzak en al wat
daarbij behoort, wandelen. Het waren
padvinders. Zelfs slierten fietsen, bela
den met dekens en zeildoek onder het
plastic, als status symbool er een pan
netje aanbengelend, zagen wij veel min
der dan andere jaren.
Alles bromt en tuft. Het aantal auto’s
is ontzettend toegenomen. Zaterdagmor
gen was het tussen Bolsward en Sneek
op bepaalde uren niet mogelijk in te
halen, omdat er elk ogenblik wel een
tegenligger was. In Sneek konden de
stoplichten het niet verwerken, men
moest soms enkele malen optrekken
om eindelijk aan de beurt voor het groe
ne licht te komen.
Sneek maakt in dit opzicht met spoor-
overgang, tweemaal een stoplicht en
soms nog een brug, geen goede beurt.
De afstand Bolsward-Sneek of Sneek-
Joure (hoewel ook daar bruggen lastig
kunnen zijn) doet men veelal vlugger
dan de afstand Bolswarderweg-Jouster-
kade in Sneek zelf.
Typisch dat het op de weg Sneek-Hee-
renveen minder druk was dan op de
weg Bolsward-Sneek, een verschijnsel,
dat vele automobilisten opvalt. En dit
terwijl het gedeelte Bolsward-Sneek nu
niet bepaald tot het beste van Rijksweg
43 behoort, al is er aan de accomodatie
met vluchtheuvels, parkeer- en in- en
uitrijstroken de laatste tijd wel veel
gedaan. Zo ergens dan zou dit gedeelte
in aanmerking komen voor een vier-
baansweg, in elk geval voor verbre
ding met een betonstrook. De ruimte is
er wel. Of verwacht men dat de tot
standkoming van de rechtstreekse ver
binding Bolsward-Leeuwarden verbete
ring zal brengen?
Toch is het ook weer overdreven te
zeggen, dat het verkeer zaterdag over
de weg „kroop”, ’s Avonds bijv, reed er
van Heerenveen naar Sneek een file van
ongeveer 40 personenwagens vrij con
stant met een snelheid van 110 km. Al
leen een paar dafjes en eendjes zakten
er onder uit.
Toch schijnt zich langzamerhand een
wijziging te voltrekken in de manier
waarop men de vakantie besteedt.
In de eerste na-oorlogse jaren hoorde
het bijna zo dat een autobezitter naar
het buitenland trok. Duitsland, België
en Luxemburg werden al spoedig „te
gewoon”, het moest minstens Italië zijn.
Hiervan komt men toch wel enigszins
terug. In Diever kwam men bijv, in
Ellert en Brammert welhaast parkeer
ruimte te kort. Allemaal autobezitters,
die „wel verder konden komen”, maar
toch de rust en het natuurschoon kozen
boven het verslinden van duizenden
kilometers.
Nadat in de nacht van zaterdag op
zondag een windhoos even had laten
zien, dat in ons land niet spoedig de
bouwvakkers een rustige vakantie ge
boden wordt, herstelde het weer zich
opvallend spoedig. Het werd wat een
winderig weekeinde, waarbij de zeilers
niet bepaald over gebrek aan briesjes
hadden te klagen.
Ondanks de grote trek naar elders werd
Bolsward geen dode stad. Gingen er
honderden, er kwamen ook velen.
Wat vroeger niet voor mogelijk werd
gehouden, blijkt thans toch realiteit, in
Bolsward gaat men graag overnachten.
De hotels zijn praktisch altijd volge
boekt. Het is in dit verband de vraag
of Bolsward de toerist wel voldoende
service biedt, ondanks het feit, dat de
stad voortdurend „in het nieuws” is en
zich een goede naam heeft verworven
•als cultureel en toeristisch centrum.
Toegegeven dat er veel te bieden valt,
wat de eigen bewoner al gewoon is
gaan vinden. We noemen het historisch
schoon, de frontgevel van de Broere-
kerk, de Martini met zijn boeiend inte
rieur, het stedeschoon met grachten en
gevels, het zo’n wijd uitzicht biedend
stukje Hoog Bolwerk en niet te ver
geten het 350-jarige stadhuis met zijn
tentoonstelling. Er zijn er de steeds te
rugkerende evenementen, als orgelcon-
cours, heamieldagen, bolletongersdei en
uitreiking literaire prijzen, al vallen de
meeste hiervan buiten het eigenlijke sei-
1963 heeft geheven, bedroeg f 695.690,46.
Dit bedrag was bestemd om de onkosten
reassurantiepremie en ’t aandeel in de
Otos-schaden te dekken.
Gedurende het 10-jarig tijdvak 1954/
1963 is de omslag osteeds onveran
derd gebleven. Het verzekerde kapitaal
steeg gedurende dit boekjaar met een
bedrag van f 50.954.833,of 7.35%.
Over 1962 was de stijging f 29.080.617,
of 4,38%.
De bij de maatschappij verzekerde vee
houders en landbouwers doen ieder jaar
per 1 augustus, door middel van een
aangifteformulier, een gespecificeerde
opgaaf van hun vee, hooi en landbouw-
produkten. Voorzover verzekerden niet
anders wensen, worden voor het vast
stellen der verzekerde sommen richtprij
zen vastgesteld door een tariefcommis-
sie. De tariefcommissie voor 1963 be
stond uit de heren J. L. Wiersma, Ach-
lum; R. F. Bruinsma, Sexbierum en H.
T. Hettinga, Hartwerd.
De verzekerde sommen voor stamboek-
vee kunnen door verzekerde zelf op
aparte lijsten worden aangegeven.
Goederen welke slechts voor een deel
van het jaar aanwezig zijn, kunnen op
korte termijn worden verzekerd.
De grote schaden werden door de Mij
i
-yx.
,v-
k
