Senator Humphrey ploegmaat
president Johnson
van
Minister Luns sloot crediet-
overeenkomst met Indonesië
REIZEN EN TREKKEN
i
S f4
H
w
ra
roar
Oproep rassen-demonstraties te staken
Bi
Hu at bringt üs de
R.O.N.O.
Gouden filmpjes
VRIJDAG 7 AUGUSTUS 1964
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeeï, Hennaarderadeel, Hindcloopen, Wonseradeel, WorJtum
üs hjoed p
to sizzen
Hwat hat jO
K. W
W'
fc’-*
af ff i
103e JAARGANG
No, 60
CHAMPAGNOLE
WILLEM BARENDSZ.
Laos.
PYT
Zuid-Vietnam.
trekken kan zijn blik aanzienlijk verruimen.
aan
de heer
De rassenrelien in de Verenigde Staten, waarover wij vorige week hebben bericht,
hebben bij velen de vrees doen ontstaan, dat herhaling hiervan de republikeinse
candidaat Goldwater in de kaart zal spelen, doordat de blanken geërgerd over
de acties van de negers, zich tot de candidaat zullen wenden, die de beste ver
tegenwoordiger tegen de rassenintegratie zal zijn. Voor de leiders van de zes
voornaamste negerorganisaties in de Verenigde Staten is dit aanleiding geweest
een oproep aan de negers te doen alle demonstraties en straatacties uit te stellen,
tot na de presidentsverkiezingen van begin november.
Advertentieprijs: 15 cent per tnm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
De eerste geredde, Michel Jaques (in het midden met donkere bril) wordt
voorzichtig de trap van het boorplateau af geholpen
Aldere en nijere opnamen fan Klaes
Westra,
„In feit fan 'e wike”, in reportaezje
oer in aktueel barren yn Fryslan.
Arbeidsverbod.
Het kabinet regeert aangezien ook
de koninklijke familie met vakantie in
Italië vertoeft in feite zo’n beetje
alleen het land. De jonge staatssecreta
ris van onderwijs, Mr. Grosheide (a.r.)
liet dit deze week ook wel bemerken.
Hij kondigde aan, dat het voorwaarde
lijk arbeidsverbod voor 14-jarige jon
gens, waartoe enige tijd geleden in
overleg met de Tweede Kamer werd be
sloten, niet op 1 september 1965 in
de moeite dit soort bedrijven eens te be
zoeken en te bekijken wat daarvan kan
worden toegepast in het eigen bedrijf.
Bedenk daarbij echter wel dat het boe-
rebedrijf geen confectie- doch maatwerk
is. Het invoeren van nieuwe systemen
moet passen onder de eigen omstandig
heden.
Elders is er veel te zien op het gebied
van bedrijfsgebouwen. De hoge bouw-
werking zal treden, maar al eerder, na
melijk öp 1 april 1965.
Hij deed dit in antwoord op schriftelij
ke vragen, welke drie k.v.p.-Kamerle-
den de heren Albering, Maenen en
Kleisterlee hadden gesteld.
Daarbij kwam hij overigens slechts ten
dele aan het verlangen van deze volks
vertegenwoordigers tegemoet.
Willem Barendsz soe sjeze
Neist ha de Japanezen
Him aenst as eigendom
De les fan de histoarje
Nel in opgeande gloarje
Forsinkt de léste rom
In gloarjedream fortolke
De Willem Barendsz swalke
Fol hoop it ségat üt
Ring waerden hja yndachtich
Walfisken binne minmachtich
't Liket in skrale büt
It hat hiel selden leane
De dryste jagersdreamen
Forfleagen sa yn reek
Hwa sjocht noch kans to winnen
Hy kin 't fan üs oernimme
Wy krije ’t net wer op streek
Skoalmasters, dy’t tortelden
fan de romrofte helden
swalkjend oer de oseaen
neamden üs Nova-Zembla
Yn spanning harken bern ta
hoe’t Heemskerk, boatsman Barendsd
op blyn aventür farend
sünder birjocht fan thüs
tusken poalfokse en bearen
winters binei bifrearen
yn har: Bihalden Hüs
Dat wiene echt trochsetters
fiskjen oan alle wetters
Pikbroeken fan alear
Nederlün makke namme
ündernimmingsgeast flamme
de hiele wrald yn ’t roun
Har jagers op walfisken
Heechst op 't produksjelistke
Der waerd omraek oan woun
Neiteam liet letter hearre
Soks sil jitris prebearre
Opnij in gouden stoun?
Abonnementsprijs f 2.40 per kwarto!
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Elegance Is de kunst
om itselde oars to dwaen
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 a Na 18.30 uur 2660 of 2335
«0)157)
Pogingen, om in het aangrenzende Laos
tot een regeling te komen, zijn weer
mislukt. Butler, de Engelse minister van
buitenlandse zaken, heeft een vergeefs
bezoek aan Moskou gebracht. Niet al
leen vielen zijn voorstellen met betrek
king tot Laos niet in goede aarde, ook
de gedachten van de Engelsman over
een studie van defensiebegrotingen als
onderdeel van het streven naar ontwa
pening, vonden geen instemming.
Wat Laos betreft, had Butler vastge
steld, dat de drie partijen (links, rechts
en neutralistisch) in Laos onderling
overleg zouden plegen en dat vervol
gens de drie leden van de internatio
nale controlecommissie (Canada, India
en Polen) een nieuwe conferentie van
veertien mogendheden zouden voorbe
reiden. Deze zou dan pas bijeenkomen,
als er in Laos wapenstilstand zou heer
sen en de communistische Pathet Lao
zich op de stellingen van voor het voor
jaarsoffensief zou hebben teruggetrok
ken. De Russen willen onrnicidelljjk een
veertienmogendhedenconferentie, in de
wetenschap, dat het daar toch niet van
komt. Want het begint wel duidelijk te
worden, dat Rusland zich steeds meer
gaat distanciëren van de situatie in
Laos. Het wenst geen medeverantwoor
delijkheid voor een situatie, waarin het
door toenemende Chinese invloed wei
nig meer te zeggen heeft.
Er Is veel te zien.
Ook op het terrein van het boerebedrijf
is er veel te zien. Dit is zowel het ge
val in onze omgeving en eigen land als
in het buitenland. In de eigen omgeving
zijn bedrijven met een uitstekende be
drijfsvoering of bedrijven waar nieuwe
systemen worden toegepast die de te
verrichten werkzaamheden vlugger en
Vice-president.
Wie Johnson zal kiezen als hij officieel
is aangewezen als democratische can
didaat, is nog niet bekend. Wel heeft
hij alle leden van zijn regering uitge
schakeld. Dus geen Robert Kennedy,
geen Rusk, geen Stevenson, geen Schri-
ver, allen, die sterk met de naam van
John Kennedy verbonden waren. Som
migen wilden de democratische kansen
vergroten door een beroep op de senti
menten, die de naam Kennedy wakker
roept, een beroep dus op de vooruitstre
vender maar Johnsons afwijzing hier
van duidt er op, dat hij het Zuiden en
de conservatiever gezinde kiezers niet
te veel van de democratische partij wil
vervreemden. Bovendien is Robert Ken
nedy als minister van justitie nauw
betrokken bij de door het Zuiden ge
hate wet op de burgerrechten. De kan
sen zijn groot, dat Senator Humphrey
van Minnesota de ploegmaat van John
son zal worden.
President Johnson heeft een beroep ge
daan op alle Amerikanen de wet op de
burgerrechten na te leven en alle acties
te vermijden, welke tot een verscher
ping van de rassenstrijd zouden kunnen
leiden.
Voortdurend meer gaat de presidents
verkiezing haar schaduw vooruit wer
pen en alle daden en woorden op poli
tiek terrein worden in verband gebracht
met de wens van de candidaten de kie
zers zo sympathiek en zo flink, maar
toch ook zo verantwoordelijk mogelijk
voor te komen. De candidaat voor het
presidentschap is niet de enige, hoewel
voornaamste trekpleister van zijn par
tij. De aanwijzing van de candidaat
voor het vice-presidentschap, welke ge
daan wordt door de hoofdcandidaat,
houdt meestal rekening met de wense
lijkheid een voor het gehele land even
wichtige ploeg in het veld te brengen.
De ultra-conservatieve Goldwater, af
komstig uit het Zuidelijke Arizona, pro
testant van geloof, heeft William Miller
gekozen, afkomstig uit New York en
rooms-,katholiek. Goldwater heeft het
compromis vermeden om een liberaal
gezinde vice-president te kiezen, die zou
moeten dienen om de liberale kiezers
zoveel mogelijk te lijmen.
Cyprus.
Met Cyprus wil het nog steeds niet in
de goede richting. De Indiase generaal
Timaja, de opperbevelhebber van de
politiemacht van de Verenigde Naties,
heeft medegedeeld, dat de toestand
voortdurend slechter wordt en ook op
het diplomatieke terrein stuit iedere
bemiddelingspoging af op de onwil van
president Makarios. Deze heeft in
Athene premier Papandreoe gedwongen
zijn aanvankelijke instemming met ’t
plan-Acheson weer in te slikken.
Acheson is in opdracht van president
Johnson bezig met bemiddelingspogin
gen tussen Grieken en Turken, beseffend
dat met overeenstemming tussen deze
twee al veel gewonnen zou zijn.
Achesons plan hield in aansluiting bij
Griekenland, maar de vorming van
twee autonome Turkse kantons op het
eiland, compensatie voor Turkse Cy
prioten, die het eiland zouden willen
verlaten en de overdracht van een klein
eilandje van de Dodekanesos aan Tur
kije.
Papandreoe was, zoals ook was geble
ken na de besprekingen, welke hij kort
tevoren in Londen had gevoerd, wel te
vreden met een ontwikkeling, welke tot
aansluiting bij Griekenland zou voeren
en hij was bereid iets te doen om de
Turken in staat te stellen hun gezicht
te redden en het eiland in de kring van
de N.A.V.O. te trekken. Maar Makarios
ziet zijn rijk ten einde lopen wanneer
het komt tot de aansluiting bij Grieken
land, waarvoor hij vroeger zo heeft ge
ijverd. Hij spreekt er ook niet meer
van, maar van zelfbeschikkingsrecht, in
de hoop, dit zo gunstig mogelijk voor
zich zelf te kunnen uitleggen. Hg wijst
het plan van Acheson af, omdat dit nog
enige ruimte laat aan Turkse autono-
tan het streven naar „goodwill”
geringen.
„Wy binne jong”, in program foar
tusken de 13 en de 20 mei bydragen
fan Willem Abma.
De wens, van de Zuid-Vietnamese rege
ring om de aanval op Noord-Vietnam in
te zetten met guerillastrijders e.d. is
de laatste weken steeds nadrukkelijker
gesteld. Vergeten wordt meestal, dat al
drie jaren lang wordt gepoogd guerilla-
eenheden in het Noorden op de been te
brengen, zonder veel succes overigens.
Vergeten wordt ook, dat de guerilla in
het Zuiden veel minder afhankelijk is
van steun uit het Noorden dan men
wil doen geloven. Hoe het zij, de re
gering van Saigon, zich bewust van
haar onstabiliteit, schijnt de aandacht
te willen afleiden door een buitenlands
avontuur en zij meent,, dat de kans de
Amerikanen in de kwestie te mengen
gunstig Is, nu Johnson voor de verkie
zingen vermoedelijk niet te slap tegen
over de communisten zal willen lijken.
Maar al heeft de Amerikaanse regering
enige maanden geleden een debat over
een aanval op het Noorden op zijn
zachtst gezegd niet ontmoedigd (enkele
generaals noemden het zelfs een posi
tieve en noodzakelijke actie), men is er
op het ogenblik toch, wel van terug ge
komen. Ball, de plaatsvervangend mi
nister van buitenlandse zaken, heeft
namelijk weer uitdrukelijk verklaard,
dat de oorlog in Zuid-Vietnam zelf moet
worden gewonnen en dat Washington
er niet op uit is de oorlog uit te brei
den. Er is zelfs tegengesproken, dat
er nog 6000 Amerikaanse adviseurs naar
Zuid-Vietnam zouden worden gezonden,
zoals wij vorige week berichtten. Het
zijn er nu nog maar 600. Ongetwijfeld
speelt zich in Amerika ook een strijd
af tussen een meer militante groep en
een terughoudende, waarvan de laatste,
vooral vertegenwoordigd door het mi
nisterie van buitenlandse zaken, op het
ogenblik weer aan het langste eind
trekt.
FREED 14 AUGUSTUS 1964
18.4019.20 ure: Fryske ütstjüring
,Hop, hop, Hynke’, in sjongprogram-
ke foar de bern, ülf. Ria Postma—
Stolk.
mie, maar hij zal Acheson wel dankbaar
zijn voor deze punten, want daarop kan
hij de aansluiting bij Griekenland laten
stranden.
De Fransen beschoten een Duits lucht
schip, dat bommen uitwierp. Het schip
moest dalen. Twee officieren, bestuur
ders werden gevangen genomen.
Japan heeft officieel de oorlog
Duitsland verklaard.
Een goede organisatie en pro
gramma is noodzakelijk
Zo zou er meer te noemen zijn. Het is
maar een greep uit het vele dat op ons
afkomt. Er eens op uittrekken is be
langrijk. Het beste is dit te doen in ge
organiseerd verband. Uw vereniging of
organisatie leent zich hiervoor bij uit
stek. Het op excursie gaan in groeps
verband is daarom belangrijk omdat dan
beter een goed programma kan worden
opgesteld. U krijgt dan te zien wat voor
u en uw collega’s belangrijk is. Als u
dan weer thuis komt kunt u uw eigen
bedryf en wat u daar toepast eens ver
gelijken met wat u gezien hebt. Op deze
wijze komt u frisser tegenover uw ei
gen omstandigheden te staan en dat is
van groot belang. Als u de kans krijgt,
trek er dan ook eens op uit.
Bolswards Nieuwsblad
het optreden van de Prinses niet langer
door de ministeriële verantwoordelijk
heid kon worden gedekt.
Misschien droeg daartoe nog bij, dat
beide Kamers der Staten-Generaal
thans met zomerreces zijn.
De Duitsers hebben Padouveller in
brand gestoken en vrouwen en kinderen
gefusilleerd.
en Wymbritseradeel.
Churchill.
Tenslotte een afscheid: Sir Winston
Churchill, de grote Engelse staatsman
en de inspirerende figuur uit de tweede
wereldoorlog, heeft voor het laatst een
bezoek gebracht aan het Engelse La
gerhuis, waarin de nu 89-jarige in 1900
zijn intrede heeft gedaan. Sinds 1955
nam hij geen deel meer aan de debat
ten, maar op regelmatige tijden ver
scheen hij er toch nog. Van het nieuwe
parlement, dat in oktober zal worden
gekozen, zal Sir Winston Churchill
geen deel meer uitmaken, daar hij zich
niet meer candidaat heeft gesteld.
In een motie heeft het Lagerhuis zijn
„grenzeloze bewondering” voor Churchill
uitgesproken.
Vlaggen.
Een andere kwestie speelde zich vooral
op het terrein van de gemeentepolitiek
af: op 5 augustus was prinses Irene
jarig. Het kabinet-Marijnen besloot, dat
er voor dit lid van het Oranjehuis even
als vorige jaren van de rijksgebouwen
zou worden gevlagd. Maar, zoals een
aantal gemeenten in het Zuiden des
lands er op de trouwdag van prinses
Irene niet voor gevoelde het voorbeeld
der regering te volgen en de driekleur
binnen te houden, zo waren er nu 10
gemeenten, w.o. Sneek en Heerenveen
meer noordelijk gelegen dus
waarin tegen het wél vlaggen bezwaar
rees.
Vroeger bestond de regel, dat er voor
alle leden van het Koninklijk Huis zou
worden gevlagd. Op staatsrechtelijke
gronden kan thans worden gesteld, dat
prinses Irene door haar huwelijk tot
een ander huis Bourbon Parma is
overgegaan. De regering legde er even
wel de nadruk op, dat de Prinses ook nd
haar huwelijk lid van de Oranjefamilie
bleef. Maar deze gedachte spon het ka
binet niet verder uit; zij kon er met
name niet toe besluiten ook voor de
schoonzoon van het Koninklijk Paar de
vlag uit te steken.
De opwinding over dit vlagincident was
echter lang niet zo groot als over de
huwelijkssluiting van prinses Irene,
waarbij de ministerraad vaststelde, dat gemakkelijker laten verlopen. Het loont
Vrij vragen.
Al zijn de beide Kamers der Staten-
Generaal op zomerreces, het stellen van
schriftelijke vragen staat de Kamerle
den vrij. Vorige week maakte de R.K.-
socialist Tans van dit recht gebruik
door te informeren naar de toestand van
de openbare H.B.S. in Roermond. Van
die vragen ging de suggestie uit, dat
de bouwkundige toestand er ongunsti
ger was dan op de confessionele H.B.S.-
en in Midden-Limburg.
De regering heeft op deze vragen nog
niet geantwoord.
Wel diende minister Bogaers van repliek
op de socialistische klacht, dat de bouw
van woningwetwoningen bg het schema
achterbleef. De energieke bewindsman
bleek zich hierover geen grote zorgen
te maken, integendeel, hg kon de Ka
mer de verheugende tijding brengen,
dat de bouw het voorgenomen aantal
van 90.000 5. 95.000 woningen wel zal
bereiken. Dat betekent nog wel geen
opheffing van de woningnood, maar het
is wel moedgevend voor de werkers in
de bouw, die deze week, na een welver
diende vakantie, weer aan het werk zijn
getogen.
Benoemd tot voorw. directeur en le
machinist der Coöp. Ver. voor Electri-
sche Centrale te Makkum,
T. R. E. Kennedy van Dam.
Inmiddels is minister Luns naar India
doorgereisd; hij zal pas aan het einde
van de week in Nederland terugkeren.
Zo begint hij langzamerhand de bijnaam
te verdienen, welke men hem toeschreef
toen hij in de periode 1952-1956
nog als minister zonder portefeuille op
het departement van buitenlandse za
ken naast mr. Beyen optrad: Minister
van buitenlandse reizen.
De grote uittocht om deze tijd van het jaar bewijst, dat het reizen en trekken de
mens in het bloed zit. De vaak overvolle wegen spreken in dit opzicht een duide
lijke taal. Wat is toch de oorzaak van deze onrust? Dit kan zijn het even op de
achtergrond schuiven van de beslommeringen die hem dagelijks omringen, waar
door hij frisser tegenover zijn eigen zaken komt te staan om deze des te beter
te kunnen hanteren. Bovendien kan hij nieuwe ideeën opdoen die hem van pas
kunnen komen voor zijn eigen omstandigheden. Het is ook nü de tijd voor de boer
eens elders te kijken en waar te nemen wat er rondom hem afspeelt. Reizen en
2e week augustus 1914
De armoede veroorzaakt door de oorlog
doet zich alom reeds gelden. De vlees-
prgzen verlaagd. De koningin heeft
f 20.000,toegezegd aan het Centraal
Comité tot verlening van steun.
Met het oog op de onrustige tijden en
ook wegens de financiële malaise is de
kermis te Bolsward dit jaar niet doorge
gaan.
Ranger-VIL
Het enige succes, waarop de Amerika
nen deze week trots kunnen zijn, is
het geslaagde schot op de maan. De
Ranger-VII heeft zijn koers volgens de
berekeningen völvoerd en is in staat
geweest een goede 4000 foto’s van het
maanoppervlak van zeer geringe hoog
te naar de aarde over te seinen. Deze
foto’s zijn van groot belang voor de
wetenschap en ook voor het voorberei
den van de plannen om mensen op het
maanoppervlak te doen landen. Zelfs
Moskou heeft zich onder de indruk ge
toond van de Amerikaanse prestatie.
kosten bij de traditionele bouw dwingen
tot een eenvoudiger opzet. Er wordt in
ons land en ook in het buitenland op dit
terrein veel geëxperimenteerd. Het is
voor degene, die wil bouwen of verbou
wen de moeite waard eens kennis te ne
men van wat er op dit gebied te koop
is.
Het onderling samenwerken van bedrij
ven begint hier en daar vaste voet te
krijgen.
Een goed voorbeeld is de boerencoöpera
tie in Baarderadeeï. Wat de toekomst
zal brengen op dit gebied ligt nog ver
borgen, maar ervaringen uitwisselen
over dit probleem is belangrijk. De ko
mende winter leent zich hiervoor uit
stekend maar men moet het eerst ge
zien hebben.
In dezelfde week, waarin iets gebeurde, dat vroeger als een wonder zou zijn
beschouwd het van nabfj fotograferen van de maan geschiedde er ook
in de Nederlandse politiek iets, dat voor kort als een onmogelijkheid werd be
schouwd: minister Luns ontmoette de Indonesische president Sukarno.
Er kwam zelfs een overeenkomst tot stand. Er zal tot uitwisseling van ambassa
deurs worden overgegaan; de repatriëring van Ambonnezen zal worden ver
gemakkelijkt, het accoord betreffende het zelfbesclükkingsrecht van Nleuw-
Guinea werd nog eens bevestigd. Bovendien zal Nederland aan Indonesië tot
een bedrag van f 100 miljoen export-credietgaranties verstrekken. Dit zal bij
voorbeeld worden gebezigd voor verbetering van het vliegveld Keimajoran, waarb(j
de K.L.M. ook een zeker belang heeft. In het algemeen zal bij deze overeenkomst
het mes wel aan twee kanten snijden; het Is echter een Interessant symptoom
van de Nederlandse en de Indonesische re-
v
