Hoogspanning rond Cyprus
in
Schermutselingen
Scheveningen
Jl,
Sffs I
II
Een gevaarlijke crisis in Zuid-Oost-Azië
Grote Pier's nazaat Zwolsman
wilde Pierprijs handhaven
I
z?
Pierenversclirikker
Afscheid
D. van der Goot
Gouden filmpjes
Expositie te Workum
üs hjoed p p
to sizzen
^—£3
103e JAARGANG
No. 62
VRIJDAG 14 AUGUSTUS 1964
GEMEENTESECRETARIS
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderaded, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
Hwat hal Qabe Skroar
WW
-
,x~.^******
-
8 - S‘l
-
DRIE JAAR EEN MUUR TUSSEN OOST- EN WEST-BERLIJN
Vorstverlet.
wSSwSSiSSii
K. L. M.
Opera.
de
X
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel Uriel
Contractprijzen op aanvraag
De kabelbaan over de Grevelingen
is maandag j.l. voor liet eerst in
werking getreden: de eerste lading
steen is - zonder officieel vertoon -
via de gondel aan de baan op z(jn
plaats in het water gestort. Nog
bevinden zich de gondelvaarten in
een proefstadium, maar het is dan
toch al zo ver, dat er daadwerkeljjk
met het afdammen een begin is ge
maakt.
EERSTE STEENLADING IN
DE GREVELINGEN
I Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
X05157)
Een andere particuliere instelling, waar
over het Rijk zorgen heeft, is de K.L.M.
Het scheen met deze maatschappij weer
wat beter te gaan. Maar onlangs trad
het bestuur van de vliegersvereniging
„en bloc” af, omdat de ledenvergadering
zich niet had kunnen verenigen met de
De Duitsers in België hebben een groot
tekort aan paarden. Hun bewegingen
worden daardoor belemmerd.
De terugtocht van de Belgische troepen
binnen de vesting Antwerpen is volko
men gelukt.
De stad Tongeren staat grotendeels in
brand.
Op 31 augustus zullen dit jaar geen rid
derorden worden toegekend.
In Rozendaal komen een groot aantal
Belgische vluchtelingen aan.
De dingen dy’t de measte ijn graech
witte wolle, binne ornaris fan it soarte,
dêr’t hja neat mei to meitsjen ha
3e week augustus 1914
Abonnementsprijs f 2 40 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Zoiets is niet aardig
Andriessen schoot vaardig
Uit zijn prijzenslof.
Geen wetsovertreden!
Pierprijs naar beneden,
Menens? nou en of!
De EMS handelingen
Hier bij Scheveningen
Oogsten nergens lof.
Wie zal koning kraaien?
Zwolsman is een taaie
Hij houdt voet bij stuk.
Durft regeringsheren
Vlotweg te negeren,
Zo krijgt hij ze tuk.
Ik bepaal de prijzen
’k Zal het je bewijzen
Dat ik mij nooit buk.
Het stadhuis te Workum stejt van 15
tot 29 augustus werken ten toon van
Jan Murk de Vries uit Harlingen. Jan
Murk de Vries, geboren te Bolsward,
heeft zich in de loop der jaren ontwik
keld tot een kunstschilder met een ge
heel eigen visie. In het verleden heeft
hij ook reeds te Bolsward (Ons Gebouw)
geëxposeeerd.
Bolswards Nieuwsblad
Gisteren was het drie jaar geleden, dat In Berljjn de muur werd opgericht,
die het communistische deel van de stad sindsdien scheidt van het westelijke
deel. Ter herdenking aan diegenen die om het leven kwamen bij een poging
naar het westelijke deel te ontkomen, werden er vjjf plaquettes in de muur
gemetseld op de plaatsen, waar de slachtoffers omkwamen. Foto: op de
steen op de voorgrond staat: Opgedragen aan Rolf Urbad, slachtoffer van de
muur der schande.
stichting een grote onenigheid was ont
staan tussen de leiding en een aantal
artisten, welke zo hoog liep, dat het
bestuur tenslotte besloot de stichting
te ontbinden. Sedertdien zijn verscheide
ne deskundigen aan de studie getogen,
hetgeen tot nogal uiteenlopende conclu
sies voerde. Er waren er, die suggereer
den, dat er eigenlijk geen reden was om
de stichting te ontbinden; er waren er
ook, die wilden bewerkstelligen, dat de
zetel van de opera zou worden ver
plaatst naar een meer centraal gelegen
plaats in de Randstad Holland, dat wil
zeggen van Amsterdam naar Leiden.
Staatssecretaris v. d. Laar heeft nu zijn
goedkeuring gehecht aan het liquidatie-
besluit van de huidige stichting. Hij is
tot de conclusie gekomen, dat het niet
met zijn verantwoordelijkheid in over
eenstemming is te brengen, nog verder
een subsidie van enkele miljoenen gul
dens te verstrekken aan een instituut,
dat zich zelf zo in opspraak heeft ge
bracht. Hij geeft de voorkeur aan een
nieuwe opera, te stichten door het Rijk,
welke haar zetel echter opnieuw in Am
sterdam zal krijgen. Het bouwen van
een opera-schouwburg ligt z.i. op de
weg van de gemeente van vestiging.
Tezelfdertijd hakte de staatssecretaris
voor de kunst, drs. v. d. Laar, de knoop
met betrekking tot de Nederlandse
Opera door. Men weet, dat er bij deze
woorden niet van' daden vergezeld doen
gaan. Zo er op het ogenblik al gevaar
dreigt voor een uitbreiding van het
Vietnamese conflict, dan zou dat eerder
komen van de kant van de Zuid-Vietna
mese regering, die de laatste tijd her
haaldelijk heeft gedreigd haar strijd te
gen de communistische Vietcong-rebel-
len te zullen uitbreiden tot Noord-Viet
namees grondgebied.
Intussen moet worden afgewacht in hoe
verre de Veiligheidsraad in staat zal
zijn bij te dragen tot een vermindering
van de spanning in Zuid-Oost-Azië.
Secretaris-generaal Oe Thant van de
Verenigde Naties heeft reeds te kennen
gegeven, dat zijns inziens de wereld
organisatie in deze kwestie slechts van
weinig nut zal kunnen zijn, daarbij zin
spelend op het feit, dat Peking, een der
belangrijkste stukken van het Zuid-Oost-
Aziatische schaakspel, geen lid is van
de Verenigde Naties.
De altijd al gevaarlijke toestand in en rondom het gebied van het voormalige
Franse Indo-China is in de afgelopen dagen uitgegroeid tot een gevaarlijke
crisis door de botsing tussen Noord-Vietnamese en Amerikaanse strijdkrachten.
Tweemaal binnen drie dagen hebben Noord-Vietnamese motortorpedoboten een
aanval uitgevoerd op Amerikaanse torpedobootjagers die in de golf van Tonkin
in de internationale wateren patrouilleerden. De Amerikanen, die het eerste
Incident nog beschouwden als een geïsoleerde gebeurtenis, zagen zich na de
tweede aanval genoodzaakt terug te slaan. De Amerikaanse tegenactie was
beperkt maar hard: een grootscheepse luchtaanval op Noord-Vietnamese marine
bases. Tevens bracht Washington de kwestie in de Veiligheidsraad van de Ver
enigde Naties.
Er zijn In het afgelopen weekeinde harde klappen gevallen in de oude Scheve-
ningse Kurzaal. Het optreden van „The Rolling Stones” imitators van „The
Beatles” bracht een aantal „teeners” tot zulk een hysterie, dat stoelen en
tafels, ja, alles wat los en vast staat, door de zaal naar het toneel werden ge
smeten. Daardoor duurde het optreden slechts kort, hetgeen de agressiviteit van
een aantal toehoorders nog vergrootte. Zaalwachters en politie moesten ten slotte
ingrijpen om de jonge mensen naar huis te krijgen.
Wie moet de vlag strijken?
Andriessen denkt wijken,
Nee geen sprake van.
Al doet hij vermeten
Ik durf me best te meten
Met zo'n heer Zwolsman.
Hij mag niet bewonderd
Hij wil steeds het onderst
Uit mijn prijzenkan.
Het zal ons benieuwen, heus.
Wie krijgt 't deksel op de neus?
PIET
Opstanden in de Kongo.
Voor de regering-Tsjombe wordt de
toestand in de voormalige Belgische
Kongo met de dag uitzichtlozer. Er ope
reren nu al drie opstandige bewegin
gen in het land, die tezamen reeds meer
dan een zesde van het Kongolese grond
gebied aan het regeringsgezag hebben
onttrokken.
De belangrijkste van deze drie rebel
lengroeperingen is ongetwijfeld die van
Gaston Soumialot, die zich inmiddels
heeft aangediend als „de nieuwe Loe-
moemba” en wiens volgelingen in de af
gelopen week Stanleystad, de op twee
na belangrijkste stad van de Kongo, in
handen hebben gekregen. Stanleystad
was eens het bolwerk van Loemoemba
en, na diens dood, van Loemoemba’s
„politieke erfgenaam” Gizenga en het
is daarom dan ook geenszins verbazing
wekkend, dat de bevolking van deze
stad de loemoembistische rebellen geen
strobreed in de weg heeft gelegd. Teke
nend voor de Kongolese verhoudingen
is het overigens, dat diezelfde bevolking
premier Tsjombe slechts weinige dagen
voordat de rebellen de stad innamen,
een ovationele ontvangst had bereid.
Dat Stanleystad en ook andere steden
en gebieden in de Kongo de rebellen
die toch slecht bewapend en georga
niseerd zijn zo gemakkelijk in han
den vallen, komt, omdat het tegen hen in
het veld gebrachte leger van de centrale
regering een vrijwel te verwaarlozen
factor vormt. Over het algemeen ver
toont dit leger bijzonder weinig strijd
lust. Integendeel: het gros van de sol
daten vlucht bij de eerste berichten
over de nadering van de rebellen.
Tsjombe heeft inmiddels de verwach
ting uitgesproken, dat ’t militaire beeld
spoedig zal worden gewijzigd nu vijf
tienduizend leden van de vroegere Ka-
tangese gendarmerie de gelederen van
het centrale leger zijn komen verster
ken, maar waarnemers in Leopoldstad
betwijfelen ten zeerste of de ex-gendar-
men in staat zullen zijn de rebellen
een halt toe te roepen en terug te drin
gen.
Hoewel wij nog midden in de zomer
zitten, denkt de bouwwereld net van
vakantie terug alweer aan de win
ter. Hoe kan worden bevorderd, dat er
bij kou 4 gr.) omstandigheden wor
den geschapen, waardoor er toch kan
worden gebouwd. De overwerkpremie
is verbeterd om te bevorderen, dat de
bouwproduktie zoveel mogelijk aan de
ambitieuze plannen van minister Bo-
gaers zal voldoen.
op Cyprus zouden kunnen verergeren.
De kans is groot, dat de jongste ont
wikkelingen op cn rondom Cyprus aarts
bisschop Makarios, de (Grieks-)Cypri-
sche president, tot rede zullen brengen.
Niet alleen deze resolutie van de Vei
ligheidsraad moet wel ontnuchterend
op hem werken, maar vooral ook en
kele begeleidende omstandigheden.
Een opmerkelijke ontwikkeling was na
melijk, dat de Griekse regering, die tot
voor kort vrijwel steeds één lijn trok
met de Cyprische president, niet alleen
naliet spectaculaire militaire tegen
maatregelen te treffen tegen de Turkse
luchtaanvallen, maar bovendien Maka
rios openlijk opriep van nu af aan
slechts met diplomatieke middelen te
streven naar een oplossing van het Cy
prische probleem.
Even belangrijk was de reactie van de
Sovjet Unie op een Cyprisch verzoek
om militaire bijstand: Moskou liet het
bij een sympathiebetuiging aan het
adres van Makarios en een verzoek aan
Ankara de luchtaanvallen te staken. Dit
alles, gevoegd bij de ook nu weer dui
delijk tot uiting gekomen vastbesloten
heid van de Verenigde Naties om elk
militair treffen tussen de N.A.V.O.-
bondgenoten Griekenland en Turkije te
verhinderen, zou Makarios er wel toe
moeten dwingen in zijn strijd om de
toekomst van Cyprus meer dan tot dus
ver gebruik te maken van de diploma
tieke arena.
Met het parlementaire leven hadden
deze Scheveningse schermutselingen
weinig uit te staan; maar zij vielen
toevallig samen met een strijd, welke
de grote man van de Exploitatie Maat
schappij Scheveningen, die de Kurzaal
exploiteert, R. Zwolsman. tezelfdertijd
achter de schermen met minister An
driessen voerde. Het ging om de zoge
naamde „Pierprijs”. Omstreeks de tijd,
dat de Scheveningse Pier met een nieuw
kunstmatig eilandje door de firma Ve-
rolme werd uitgebreid, verhoogde
Zwolsman de toegangsprijs van f 0,50
tot f 1,met 100
Dit bracht de-minister van Economische
Zaken, prof. Andriessen, op Zijn spoor.
Deze waarschuwde de E.M.S., dat hij
van zijn bevoegdheden, welke de nieuwe
Prijzenwet biedt om tegen individuele
ondernemers op te treden, gebruik zou
maken, indien de toegangsprijs niet zou
worden verlaagd. De bewindsman was
namelijk van mening, dat een verhoging
met 5 cent voldoende was om de ge
stegen kosten op te vangen.
Zwolsman weigerde het hoofd te bui
gen en zo verscheen maandag een prijs
maatregel, waarbij de E.M.S. werd be
volen om dinsdag haar prijs op het
verlangde peil te brengen. Het was de
eerste keer, dat van deze wettelijke be
voegdheid gebruik werd gemaakt.
Wegens het bereiken van de pensioen
gerechtigde leeftijd is aan de heer D.
van der Goot met ingang van 1 septem
ber 1964 eervol ontslag verleend als ge
meentesecretaris van Workum.
In verband daarmee zal op maandag 31
augustus a.s., ’s middags om half drie
een openbare raadsvergadering worden
gehouden, waarin de heer Van der Goot
officieel afscheid zal nemen van de ge
meenteraad en van zijn andere, daartoe
uitgenodigde persoonlijke en ambtelijke
relaties.
Tijdens een van half vijf tot half zes te
houden receptie zal er voor een ieder,
die daartoe behoefte gevoelt, gelegen
heid zijn persoonlijk afscheid te nemen
van de heer Van der Goot en tevens
kennis te maken met de nieuw-benoem-
de secretaris, de heer H. M. Gielink.
Strijd op Cyprus.
De Veiligheidsraad heeft zich het afge
lopen weekeinde ook weer enige keren
moeten bemoeien met de kwestie-Cy-
prus. Op het eiland waren de Grieks-
Cyprische strijdkrachten een actie be
gonnen om de nog resterende bolwer
ken van de Turkse Cyprioten in han
den te krijgen. Turkije had daarop ge
reageerd eerst met waarschuwings-
vluchten boven het eiland en vervolgens
met luchtaanvallen op Grieks-Cyprische
militaire posities. De Raad aanvaardde
aan het slot van de debatten een Ame-
rikaans-Britse ontwerp-resolutie de
Sovjet Unie en Tsjechoslowakije ont
hielden zich van stemmen waarin
wordt aangedrongen op stopzetting van
de vijandelijkheden op het eiland en
waarin op alle bij het conflict betrokken
landen een beroep wordt gedaan zich
te onthouden van daden, die de toestand
Tot nadere aankondiging wordt
tweede postbestelling opgeheven.
Wie zal de match winnen?
Zwolsman ging beginnen,
De pierprijs omhoog
Toegang wordt een gulden!
’t EMS-rijk wil geen schulden
Dus wij moeten droog
Over het pierslootje
Daarom dit fors stootje
Zwijg - geen epiloog.
nieuwe afvloeiingsregeling, waarover de
leiding met de K.L.M.directie tot over
eenstemming was gekomen. Deze week
volgde een nieuwe klap.
Het Westduitse ministerie van verkeer
weigerde vergunningen af te geven
voor chartervluchten van de K.L.M. voor
Westduitse vliegvelden. Het ging hier
bij vooral om vluchten voor Amerika
nen, die de laatste tijd flink wat geld
in het laadje brachten. Dat wekte de
afgunst der Duitsers, die van mening
waren, dat de Nederlanders hiermede
een „afspraak” schonden. Hoewel lijn-
vluchten ongehinderd doorgang vinden,
heeft de staatssecretaris van verkeer,
Keyzer, contact opgenomen met Bonn
over deze discriminatie. Het gaat vaker
stroef in de contacten met Bonn over
het vervoer. De Rijnvaart is een ander
strijdpunt. Het betekent, dat Nederland
op het gebied van 't vervoer nog steeds
als concurrent wordt gevreesd.
Deze crisis, enkele maanden voor de
Amerikaanse presidentsverkiezingen,
heeft president Johnson ongetwijfeld in
de kaart gespeeld. De leden van de Se
naat en van het Huis van Afgevaardig
den hebben zich vrijwel unaniem achter
het beleid van de president geschaard
en hem volmachten toegekend om ook
verder aan de crisis het hoofd te bie
den. Bovendien is de republikeinse can-
didaat voor het presidentschap, senator
Goldwater, die de huidige regering
reeds dikwijls heeft verweten, dat zij
te slap optreedt tegen de communisten
in het algemeen en in Zuid-Oost-Azië
in het bijzonder, een sterk argument in
de verkiezingsstrijd ontvallen en de re
publikein heeft dan ook te kermen ge
geven, dat hij de kwestie Indo-China
vermoedelijk niet langer in zijn cam
pagne zal betrekken.
De grote vraag, die onmiddellijk na
de incidenten in de Golf van Tonkin
allerwege is gesteld en die tot nu toe
niet is beantwoord, is, welke drijfveren
er achter het Noord-Vietnamese optre
den zaten. Betrof het hier een provoce
rende actie van Noord-Vietnamese ma-
rine-officieren of stond hun regering
zelf er achter? Of was het in werke
lijkheid communistisch China, dat zijn
bondgenoot opstookte? Indien de actie
werkelijk met politieke oogmerken uit
gevoerd werd, dan is de meest plausi
bele verklaring tot dusver, dat de com
munisten daarmede hebben willen be
reiken, dat op een eventueel te Genève
bijeen te roepen veertienmogendheden-
conferentie over de kritieke toestand in
Laos ook de kwestie-Vietnam ter spra
ke zal komen (zoals Peking al meer
malen heeft geëist).
Het is nog niet duidelijk hoe de crisis
zich verder zal ontwikkelen, maar een
verdere verscherping van het conflict
lijkt voorlopig niet te verwachten. De
Verenigde Staten hebben duidelijk te
kennen gegeven, dat het hen slechts
om een verscherpte actie te doen was
en de communisten wekken niet de in
druk, dat zij het op een groot militair
treffen willen laten aankomen.
De Russische reacties op het Ameri
kaanse optreden zijn in feite vrij ge
matigd geweest en de Chinezen hebben
weliswaar felle taal geuit, maar die
