Sovjet wil wereldconferentie
van
alle communistische partijen
Vrijheid ter zee en in de lucht
Qabe Skroar
Nieuwe complicaties in het geschil om Cyprus
Chartervluchtmoeilijkheden bij K.L.M.
Martin Luther King
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Gouden filmpjes
VRIJDAG 21 AUGUSTUS 1964
103e JAARGANG
No. 64
Hwat hat
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Wymbritseradeel.
GEEN HUWELIJK VAN KROONPRINS HARALD
Het
na
partijen
PIET?
PASTOOR VAN LEUR
N oord-Rhodesia.
Zuld-Oost-Azië.
Encycliek.
K. L. M.
gezonken in de
Pieren aaien.
T.V. Noordzee is op de beeldbuis verschenen. Op 15 augustus zijn de proefult-
zendingen begonnen. Tevoren had de heer Verolme een zegevierende persontvangst
in het Amsterdamse Hilton hotel gehouden. Daarbij pleitte hij vurig voor de
vrijheid ter zee en van de omroep. Het Hilversumsc „monopolie” noemde hij een
schande.
Tot plm. september Is ernog slechts van proefuitzendingen sprake. Doch daarna
begint het echt. Waar het nu om gaat, is of de Noordzee-televisle zich populair
zal weten te maken, voordat de Tweede Kamer van haar zomerreces terugkeert.
4e week augustus 1914
FRIESE VIERLING
VOOR HET EERST NAAR SCHOOL
De Friese vierling Lautenbach uit
Deinum is dinsdag voor het eerst naar
de lagere school gegaan. En dat de
eerste rekenles aan v.l.n.r.: Willem,
letje, Dirkje en Meint was gewijd, ligt
voor de hand
Common’stische wereld
conferentie.
de nieuwe herder van de R.K. Parochid
te Witmarsum, die maandag j.L als*
zodanig werd ingehaald.
Advertentieprijs: 15 cent per mta
Ingezonden mededelingen dubbel urief
Contractprijzen op aanvraag
In Noord-Rhodesia heeft de negerin
Alice Lensjina, de leidster van de zich
„Strijd tegen de
armoede”.
m om er
bereiden,
gelukkig
christelijk noemende Loempa-sekte, zich
overgegeven aan de regeringstroepen.
Deze troepen waren uitgezonden om een
einde te maken aan de activiteiten van
de Loempa’s, die in de afgelopen we
ken, daartoe aangezet door „Profetes”
Alice, velie dorpen hadden platgebrand
en tal van bewoners hadden gedood.
Gedurende de acties van de Loempa’s
en tijdens hun strijd met het leger zijn
in totaal ruim vijfhonderd doden geval
len. De Noord-Rhodesische autoriteiten
hebben goede hoop, dat aan het bloed
vergieten nu een einde zal zijn geko
men.
De Belgen protesteren tegen de beschie
ting van Mechelen door de Duitsers als
zijnde een open stad.
Londen heeft 12000 man In staat van
vertrek voor aanvulling van de geleden
verliezen.
De Duitsers deden een inval in Belgisch
Congo. België heeft de hulp van de En-
gelsen ingeroepen.
Twee Duitse kruisers
zeeslag bij Helgoland.
Men forliest jins freonen as jins tosken
Op ’t eintsjebislüt
hat men gjin pine mear
mar ek gjin tosken
Een vliegmachine vloog over Enkhulzen.
Zij kwam uit het zuidoosten en bewoog
zich op tamelijke hoogte naar het zuid
westen. Het gesnor van de motor maak
te, dat menigeen haar gezien heeft.
De Belgische koning heeft met de gene-*
rale staf Antwerpen verlaten.
In Lemmer werd 10.000 pond bot aan?
gevoerd en 1500 pond zeeaal. Notering*
resp. 7-10 en 10-15 cent.
De aanvoer op de paardenmarkt te
Bolsward bedroeg 80 stuks.
Abonnementsprijs f 2 40 per kwarts»!
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
De zege wimpelt
Allen, doortinteld
van *t ideaal
Ik sta, tegenkanters
Ik kan niet anders
God helpe mij:
Maak ons ras Vrij!
In ’t ooguitstralen
de idealen
waarvoor hij vecht
Het burgerrecht
Als koen voortrekker
Geestkrachtopwekker
In 't Vaderhuis
zijn geen aparten
blanken en zwarten
Hoop blijft gevoed
de braambosgloed
zal niet uitdoven
voor die geloven
Gelijkheid komt!
Ons ras, gestompt
getrapt, vertreden
heeft veel geleden
Maar, hand in hand
houden wij stand
Sociale aspecten
Zij die ons nekten
om de huidskleur
(inferieur)
het zal hen blijken
dat wij niet wijken
Geen zwaard gewet
Lijdelijk verzet
kan muren breken
Ons Lichtend teken
is Christus’ kruis
Bolswards Nieuwsblad
In Zuid-Oost-Azië, waar kort geleden
een crisistoestand ontstond als gevolg
van de aanvallen van Noordvietnamese
De kans dat de kamerleden tussentijds
van hun zomervakantie zullen terugke
ren om het Remwetje te behandelen
wordt niet hoog aangeslagen. Op het
ogenblik bereidt zich een vrij groot aan
tal Kamerleden er n.l. op voor om naar
Zwolsman aan zijn standpunt vast. Hij
liet voor de prijs van een gulden de
bezoekers echter ook toe tot het vierde
pier-eiland, dat Verolme daar onlangs
had aangebracht. Opnieuw vond hjj
echter de overheid tegenover zich.
De bouwpolitie merkte, dat het niet ver
antwoord was al bezoekers op 't vier
de eiland toe te laten en de Haagse
officier van Justitie gelastte de E.M.S.
zich aanstonds aan de aanwijzing van
minister Andriessen te onderwerpen.
Nolens volens boog Zwolsman het hoofd.
De rechter zal nu moeten beslissen.
De vraag is of de zaak belangrijk ge
noeg is om zo hoog te spelen. Er zijn
er, die vinden, dat, als toeristen bereid
z(jn in hun vakantie veel geld uit te
geven, de overheid dit Zwolsman niet
moet verhinderen. Aan de andere kant:
als Zwolsman zich van de prijsbeheer-
sing niets zou behoeven aan te trekken,
zou dit dan eerlijk zijn? Overigens: het
toerisme is op andere punten (de ver
keersveiligheid, het toezicht op hotels
en kampeerterreinen) ook aan beper
kingen onderworpen. De A.N.W.B. heeft
zojuist aanbevolen ook maatregelen te
treffen tegen de z.g. „weggoolfles”, die
onlangs in gebruik is gekomen. Daar
van wordt gevreesd, dat allerlei mooie
plekjes in de natuur niet alleen met
„schillen en dozen” doch ook met „glas”
zullen worden overladen.
De heer Zwolsman zal nochtans wel niet
erg over de regering te spreken z^n.
Minister Bogaers heeft n.l. ook een
stokje gestoken voor zijn woningbouw-
plannen, die hierop neerkwamen, dat
degenen, die f 10.000,in zijn project
zouden steken, eerder onder dak zoudon
komen. Minister Bogaers kwam echter
tot de conclusie, dat hij de E.M.S. hier
voor geen bouwvergunning had ge
geven.
Het deze week plotseling ziek worden van de bemiddelaar van de Verenigde
Naties in de kwestle-Cyprus, de Fin Tuomioja, heeft het zoeken naar een op
lossing van het Cyprische probleem ernstig bemoeilijkt. Tuomioja stond juist op
liet punt om uit Genève te vertrekken voor overleg met de Griekse, de Turkse
en de Cyprische regering, toen h(j door een hartaanval werd getroffen. Aangezien
het onwaarschijnlijk Is, dat de Fin zjjn bemiddelingswerk In de naaste toekomst
zal kunnen hervatten, zal seeretaris-generaal Thant, in overleg met de bij de
kwestle-Cyprus betrokken partjjen, een nieuwe bemiddelaar moeten aanwjjzeii.
Reeds is de naam genoemd van de Amerikaan Dean Acheson, die als speciale
vertegenwoordiger van president Johnson Tuomioja in de afgelopen weken behulp
zaam is geweest bij diens pogingen in Genève een rechtstreeks gesprek tot stand
te brengen tussen Turkije en Griekenland. Maar Achesons kansen zijn gering,
doordat hij zeker voor de Grieks-Cyprioten een onaanvaardbare figuur is.
De foto, gemaakt toen Kroonprins Harald van Noorwegen, enige tijd
geleden, was afgestudeerd aan de Militaire Academie in Oslo, laat zien hoe
de Prins zyn diploma bekeek, samen met Sonja Haraldsen. Uit Oslo komen
berichten, dat de Noorse regering ontkennend heeft gereageerd op verhalen
in de Noorse pers dat van officiële zjjde Kroonprins Harald Is afgeraden met
het knappe burgermeisje te trouwen.
in het
steeds
K.L.M. 79 diensten met Duitsland on
derhoudt, is de Lufthansa pas deze week
begonnen met een dagelijkse Viscount-
dienst tussen Frankfort en Amsterdam
De vrachtcapaciteit van óe K.L.M. op
West-Duitsland, die 30.8 ton bedroeg,
wilde zij opvoeren tot 180 ton. Heel
eerlijk zegt de Lufthansa; al wij el
ders zoveel vrijheid genoten als de
K.L.M. bij ons, waren wij van onze ver
liezen af.
H.M. de Koningin heeft de wens te ken
nen gegeven, dat met het oog op de
tijdsomstandigheden haar verjaardag
niet feestelijk zal worden gevierd. Ook
van het uitsteken der vlaggen dient te
worden afgezien.
Intussen is duidelijk geworden waarom
Griekenland, ondanks alle vroegere be
loften van steun aan president Maka
rios, geen militaire tegenmaatregelen
heeft getroffen toen Turkse straaljagers
Grieks-Cyprische stellingen bestookten,
nadat de laatste bolwerken van de
Turkse Cyprioten waren aangevallen.
Voor een deel viel de Griekse houding
ongetwijfeld te verklaren uit het besef
in Athene, dat Griekenland tegen het
militair superieure Turkije weinig zou
kunnen uitrichten. Maar er was meer.
De regering te Athene verweet president
Makarios, nadat de Cyprische crisis
over haar hoogtepunt heen -was, dat hij
een aanval op de Turks-Cyprische bol
werken had gelast, zonder daarbij re
kening te houden met een met de
Griekse premier Papandreoe gemaakte
afspraak, eerst Athene te raadplegen
alvorens tot militaire acties over te
gaan.
In kringen rond Tuomioja is daarop de
mening ontstaan, dat deze onenigheid
tussen Athene en Nicosia wel eens de
weg zou kunnen openen tot het sluiten
van een accoord tussen Turkije en Grie
kenland, dat zich tot nu toe weinig be
reid had getoond, welke compromis
oplossing dan ook te aanvaarden.
Inmiddels heeft premier Chroestsjov van
de Sovjet Unie, in antwoord op Maka
rios’ verzoek om militaire hulp, de Cy
prische regering steun toegezegd.
De Turkse Cyprioten hebben deze Rus
sische toezegging echter niet hoog op
genomen en ook in de Westelijke hoofd
steden is er tot nu toe geen grote be
zorgdheid door ontstaan. Want Chroest
sjov heeft in zijn vaag geformuleerde
boodschap zorgvuldig vermeden te zeg
gen, waaruit die hulp zou kunnen be
staan en bovendien heeft hij tegelijker
tijd de nadruk gelegd op een vreedzame
regeling van het Cyprische geschil.
Ook de moeilijkheden, welke de K.L.M.
ondervindt bij haar chartervluchten op
West-Duitsland, zijn deze week weer
onder de openbare aandacht gebracht.
De socialistische afgevaardigde Posthu
mus heeft de regering schriftelijk de
vraag voorgelegd of het Westduitse ver
bod niet in strijd is met het streven
naar goede betrekkingen, dat bij het
sluiten van het verdrag met West-Duits
land voorop stond.
Intussen heeft de Lufthansa een ver
klaring voor het Westduitse optreden
gegeven. Daarin werd er op gewezen,
dat de K.L.M., ondanks dringende ver
zoeken, haar onevenredig hoge aandeel
Duits-Nederlandse luchtvervoer
verder uitbreidde. Tertvijl de
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
Nog een tweede conflict „op zee” is
deze week in een acuut stadium ge
komen. Minister Andriessen had, zoals
vorige week verhaald, de Scheveningse
se pierprijs, die door de E.M.S. van
Zwolsman van f 0,50 tot f 1,was ver
hoogd, te hoog bevonden.
Hij gelastte een verlaging tot f 0,55.
De E.M.S. weigerde; er werd proces
verbaal opgemaakt. Maar nog hield
De Sovjet Unie heeft thans de eerste
stappen ondernomen, welke moeten lei
den tot een wereldconferentie van alle
communistische partijen, die ongetwij
feld het ideologische geschil tussen
Rusland en China als een der voor
naamste agendapunten zal hebben.
Vijfentwintig communistischi
heeft Rusland uitgenodigd ha|f decem
ber in Moskou bijeen te kon:
de wereldconferentie voor te
Niet alle partijen zijn eve/f
met de Russische conferèntieplannen.
Vandaar dat Chroestsjov wat op zjjn
tijdschema is achter geraakt; oorspron
kelijk zou de wereldconferentie in de
herfst van dit jaar worden gehouden.
De nog resterende maanden zal Chroest
sjov hard nodig hebben om de ook nu
nog aarzelende partijleiders volledig
achter zich te krijgen.
de overzeese rijksdelen te gaan om daar
de stand van zaken in ogenschouw te
nemen.
Daarbij bevindt zich o.a. de Kamervoor
zitter, mr. van Thiel, en zijn eerste
plaatsvervanger, Bommer. Bovendien
wacht de Kamerleden eind september
nog een korte parlementaire industrie-
reis. Het is niet waarschijnlijk, dat zij,
behalve de jaarlijkse beslommeringen
rond Prinsjesdag, nog veel andere be
slommeringen op hun rug kunnen ne
men.
Waarschijnlijker lijkt het dat het anti-
remwetje tegen oktober in behandeling
komt. Maar misschien zullen de Ka
merleden tijdens hun reis door de West
toch nog wel eens over dit onderwerp
spreken. Want de wet op het continen
taal plat, die met de Rem verband
houdt en die onlangs ter goedkeuring bij
de Tweede Kamer is ingediend, stuit in
de West nogal op wat bezwaren, door
dat een aantal onzer rijksgenoten daar
op het continentaal plat van Venezuela
woont.
torpedoboten op twee Amerikaanse tor-
pedobootjagers en het daarop volgende
bombardement door de Amerikanen van
Noordvietnamese marinebases, is het
de afgelopen dagen betrekkelijk rustig
geweest, zodat de conclusie gewettigd
lijkt, dat de crisis daar over haar hoog
tepunt heen is. Er was algemeen re
kening gehouden met de mogelijkheid,
dat communistisch China militair zou
ingrijpen, waardoor een directe con
frontatie tussen Amerikaanse en Chi
nese strijdkrachten vrijwel niet te ver
mijden zou zijn geweest. Inderdaad
heeft Peking enkele militaire maatre
gelen getroffen, maar de aard daarvan
was tamelijk onschuldig. Zo zond het
onder meer een aantal straaljagers van
een sterk verouderd type naar de N.-
Vietnamese hoofdstad, Hanoi, zodat de
door het conflict opgewekte spanningen
aanzienlijk zijn verminderd.
De Veiligheidsraad van de Ver. Naties,
die na een eerste bespreking van het
conflict zijn zitting had verdaagd, is
nog niet opnieuw bijeen geweest. Op
de uitnodiging van de Raadsvoorzitter
aan Noord- en Zuld-Vietnam om een
vertegenwoordiger naar New York te
zenden, heeft Zuld-Vietnam inmiddels
positief gereageerd, maar Hanoi wees,
zoals te verwachten viel, het aanbod van
de hand.
Het gaf, daarin bijgevallen door Peking
te verstaan, dat de Ver. Naties waar
van Peking geen lid is niet het recht
hebben het geschil te onderzoeken en
eiste, dat de veertien landen waar
onder Peking die in 1954 hebben
deelgenomen aan de Geneefse conferen
tie over Indo-China, opnieuw bijeen ko
men om de „daden van agressie van
de Verenigde Staten tegen Noord-
Vietnam te veroordelen. Door dit stand
punt in te nemen hebben Noord-Viet
nam en China de Sovjet in een moeilijk
parket gebracht. Want het waren de
Russen, die tijdens het debat in de Vei
ligheidsraad de belangen van Noord-
Vietnam verdedigden en er zelfs op
aandrongen, dat de Noordvietnamezen
zelf zouden worden gehoord.
Paus Paulus VI heeft zijn eerste ency
cliek, Ecclesiam suam, gepubliceerd,
ruim een jaar na de verschijning van
de belangwekkende encycliek Pacem in
terris van zijn voorganger Johannes
XXin. Vrij algemeen was de eerste
indruk, dat deze pauselijke zendbrief
wat conservatiever en minder indruk
wekkend en inspirerend is dan de ge
schriften van Johannes XXHI.
I Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 a Na 18.30 uur 2660 of 2335
1(03157)
Amerikaanse Congres heeft,
een partijstrijd van bijna vijf maanden,
het wetsontwerp van president Johnson
inzake de „strijd tegen de armoede”,
goedgekeurd. Met het desbetreffende
program, waarmee een bedrag gemoeid
is van bijna eenmiljard dollar, wil
Johnson, o.a. door middel van leningen
aan kleine boeren en zakenlieden, basis
onderwijs en het inzetten van een bin
nenlands „vredecorps” naar het voor
beeld van het Amerikaanse Peace Corps
dat in verscheidene minder-ontwikkelde
landen werkzaam is de ook in zijn
land op uitgebreide schaal voorkomen
de armoede te lijf gaan. Deze wet
het eerste grote werkstuk van de re
gering-Johnson, zal ongetwijfeld een
belangrijk onderwerp vormen in de ko
mende verkiezingsstrijd. Senator Gold
water, de republikeinse candidaat voor
het presidentschap, behoorde tot de
tegenstemmers. In zijn ogen is de wet
niet meer dan een verkiezingsstunt.
