VEILIGHEIDSRAAD
Anti REM-wet zal
na
Prinsjesdag
behandeling komen
MALEISIË KLAAGT NOOD BIJ
in
Generaal Ngoejen Khanh weer in het zadel
Prinses Irene op bezoek in Nederland
om huwelijks-cadeau uit te zoeken
us hjoed p y
to sizzen
Gouden filmpjes
Hwat bringt üs de
R.O.N.O.
Ijs...Ijs!
26 sept. bitinkiiig
SI ach by Warns
h
B 1
1
F ïW -
-
|||f
VRIJDAG 11 SEPTEMBER 1964
103e JAARGANG
No. 70
Chroestsjov naar Bonn.
Mart. W. H. de Weerd
Mao's aanspraken.
Chili.
Generaal Ngoejen Khanh, vorige week als lichamelijk en geestelijk ziek nitge-
schakeld van de leiding In Zuid-Vietnam, heeft enkele dagen later zijn terugkeer
in de hoofdstad kunnen vieren. De junta en het drieimansc.liap zjjn van het toneel
verdwenen. Khanh fungeert weer als premier en heeft in de dagen van zijn
retraite de steun verkregen van de boeddhistische leiders, die kort tevoren zulke
ernstige bezwaren tegen zijn persoon en zijn politiek hadden. Het is niet uitge
sloten, dat de boeddhistische leiders toch min of meer de schrik om het hart
is geslagen, toen zij de richtingloosheid en de tegenstrijdige ambities van de
politieke leiders zagen en dat zij op grond daarvan gemeend hebben, dat Khanh
het minste kwaad was. Maar geheel zonder concessies aan de boeddhisten is
Khanh er niet afgekomen.
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Abonnementsprijs f 2 40 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
2e week september 1914
Prins der Nederlanden bracht een
1 Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OS1NGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Tclef. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
:(O>157)
en Maleiers oorzaak van de dood van 12
personen. Er zijn ongeveer 300 perso
nen gearresteerd, voor de helft ongeveer
doordat zjj het uitgaansverbod hebben
overtreden. Er bestaat weinig twijfel
aan, dat Indonesië dit vuurtje heeft aan-
gewakkerd, maar men moet toch ook
bedenken, dat dat alleen maar mogelijk
is, wanneer er zich een grote hoeveel
heid ongenoegen heeft verzameld.
Troonrede.
Als eerste exemplaar van de jubileum
uitgave bood minister Toxopeus konin
gin Juliana een verzameling van alle
troonredes aan, welke door haar voor
zaten en moeder in de afgelopen 150
jaren zijn uitgesproken. Dat was een
zeer toepasselijk geschenk, zo vlak vóór
de derde dinsdag in september, waarop
koningin Juliana de tweede troonrede
van het kabinet Marijnen zal moeten
uitspreken. Zaterdag a.s. zal de zitting
1963/1964 officieel worden gesloten. Van
de week hield de Eerste Kamer nog
een korte vergadering om de verhoging
van de parlementaire schadeloosstelling
der Tweede Kamerleden te behandelen
en de verplichte inschakeling van een
procureur b(j een kort geding te bedis
cussiëren. Doch volgende week begint
het parlementaire leven pas echt.
Anti-REMwet.
De belangstelling gaat uiteraard voor
al uit naar de anti-remwet, die waar
schijnlijk kort na Prinsjesdag in ba-
Wacht nu niet langer,
maar luister naar raad
Kom met je centen, straks ben je te laat
nü schijnt de zon en mi is het warm
en aan ijsco’s eet je je zó maar niet arm
Maak er een feest van, eet ijs
en doe wijs
Drie Engelse kruisers door Duitse onder
zeeërs in de grond geboord. In Hoek v.
Holland 23 man en 5 doden onderge
bracht. Vermoedelijk zijn 2400 man om
gekomen.
Arbeid
is de heit fan it fornoegen
Cyprische dreiging.
De Veiligheidsraad kan het druk krij
gen, want Athene en Ankara hebben
beide om een bijeenkomst van de Vei
ligheidsraad gevraagd. Athene met het
oog op de snelle verslechtering van de
Cyprische situatie, Turkije in verband
met het optreden van de Cyprische re
gering. Premier Papandreoe van Grie
kenland heeft bovendien de N.A.V.O.
verzocht tussenbeide te komen om de
Ik heb wafels in een vorm van 'n hartje
zelfs voor vijftien en ook voor 'n kwartje
Ze zijn er van mokka- en van caramel
ill aardbei en noot, dat weet je toch wel
Een likje te geef, éen ijsco te koop
Straks loopt men mijn zaak overhoop
want m’n Italiano’s
die heerlijke ijsco’s
zijn
Zóóóóó I
THSDEI 15 SEPTEMBER 1964
19.2020.00 Ore: Fryske ütstjüring
„Minsken dy’t hwat to sizzen haw-
we”: Ds. Sj. Bijleveld hat in petear
mei de hear Koffeman, direkteur fan
it Geref. Sintrum foar Maetskiplik
Wurk yn Ljouwert
„Twentwirre”, in program foar jon
ge minsken tusken tweintich en tri-
tich jier, gearstald fan Douwe Kies
tra.
O. Santema haldt in praetsje yn de
rige „Aide doarpshistoarjes”.
Ik heb ze in bekers, ik heb ze van tien
Ik heb ze met slagroom bovendien
Er zijn in frambozen en in chocola
en in vanille, ga dót zelf maar na!
Ik heb limonade, bevroren aan stokjes,
voor frisse dranken ijsblokjes en brokjes
en de Italiano’s
die heerlijke ijsco's
zijn
Zóóóóó
handeling zal komen. Voor de A.V.R.O.-
televisie deed scheepsbouwer Verolme
een vaderlijk beroep op minister Schol-,
ten om de wet niet toe te passen, om
dat zij impopulair zou zijn bij het Ne
derlandse volk. Minister Scholten liet
bfj dezelfde gelegenheid er echter geen
twijfel over bestaan, dat de Nederland
se regering geen „rechtsvacuüm" (geen
juridisch luchtledig) zo vlak voor haar
zeegrens kan dulden.
Het lijdt nauwelijks twijfel of zijn voor
stel zal een meerderheid in de Tweede
Kamer verkrijgen. Het is echter wel
duidelijk, dat de liberalen willen pro
beren in ruil voor een verbod van de
REM een opening te maken in het tele-
visiebestel voor een wettelijke gelegen
heid tot reclame-televisie. En de voor
zitter van de c.h.u., mr. Beernink, liet
doorschemeren, dat een goedkeuring van
de wet nog niet zou betekenen, dat hij
ook een verbod van de REM zou toe
juichen. Daarentegen zijn de anti’s weer
geneigd alle medewerking aan de REM
strafbaar te stellen.
Kortom, het zal alles bij elkaar toch
wel een boeiend debat worden en er
zal vermoedelijk toch nog heel wat wa
ter langs de REM vloeien alvorens er
tegen dit kunstmatig televisie-eiland op
de Noordzee kan worden opgetreden.
Hwat hat Qabe Skrocir
Trakteer toch je zelf voor
een luttele prijs
Och, mijn Italiano’s
die heerlijke ijsco’s
zijn
zóóóóó
weg
Klacht bij de
Veiligheidsraad.
Maleisië heeft een klacht bij de Ver.
Naties ingediend en woensdag is de Vei
ligheidsraad met de behandeling van de
kwestie begonnen. De klacht is „duide
lijke en niet te verontschuldigen agres
sie”.
Dat Indonesië niet van terugkrabbelen
weten wil, blijkt wel uit de verklaring
van Subrandio, de minister van buiten
landse zaken, dat Indonesië tot dusver
in het defensief is geweest, maar nu een
peil heeft bereikt, waarop het zich kan
permitteren in het offensief te gaan, niet
uit expansiezucht, zoals men soms zou
kunnen denken, maar om weg te vagen
wat zijn revolutie in de weg staat. Het
klinkt weinig overtuigend en men doet
er het beste aan aan te nemen, dat In
donesië zich zelf ziet als de kern van
een groter Maleisië.
Krektlyk as alle jierren sil de slach by
Warns fan 1345 ek fan 't jier wer bitocht
wurde: de slach fan de Fryske frijheit,
troch üs folk bifochten op graef Willem
IV fan Hollan en Henegouwen mei syn
ridders. De bltinking sil wêze op ’e da
tum: sneon 26 septimber, de middeis om
healwei trijen en op it histoarysk sté:
it Reade Klif by Warns en Skarl, om de
tinkstien hinne. Under de flaggen en
mids sang fan it folk en klang fan it
Warnzer muzykkorps sil Fedde Schurer
sprekke oer: „De bitsjutting fan de frij
heit”, wylst juffer Leny de Vries hopet
foar to dragen D. A. Tamminga’s Bal
lade fan de ridderslach, G. N. Visser’s
„Fryslan is myn libbenssin”, Schurer's
„It wite hynder en Hope”, en G. G. Brou-
wer’s „Frisia Cantat”.
Fierder is der dizkear fan de Stlfting
Slach by Warns in ütnoeging ütgien oan
de haden fan de twatalige legere skoal-
len yn Fryslan om mei ien of mear fan
har heechste klassen de bitinking mei to
meitsjen.
Vlak voor Prinsjesdag heeft prinses Irene een bliksem-bezoek aan Nederland
gebracht. Een paar dagen tevoren was zij in Keulen gesignaleerd, maar op
Soestdijk had men geen aanwjjzingen, dat ze naar Nederland zou komen. Doch
maandag j.l. nam zij voor één dag afscheid van haar man om op uitnodiging
van het Nederlands comité, dat indertijd een huwelijkscadeau voor haar bij
elkaar heeft gespaard, oud-Hollandse meubels voor haar flat in Madrid te komen
uitzoeken.
De 26-jarige Mary Chipperfield maakt een niet alledaags ritje op de 15-
jarige witte rinoceros „Gus” in de dierentuin van Southampton. De vader van
Mary, Jack Chipperfield kocht het 314 wegende dier van de dierentuin in
Hannover. „Gus” zal de titelrol spelen in de film „Rinoceros” naar een to
neelstuk van Eugene Ionesco over een man, die in een rinoceros verandert.
Hr. Ms. kruiser „De Zeven Provinciën” heeft een gedaanteverwisseling onder
gaan. Het schip is nu ondermeer uitgerust met een lanceerlnstallatie voor ter-
rlerraketten (foto), die door Amerika is geschonken.
De
bezoek aan Sneek. In het St. Antony zie
kenhuis inspecteerde de prins de afde
ling van het Roode Kruis. Hierna ver
trok de prins naar het interneringskamp
in Gaasterland.
Op 60 mijlen van Parijs verloren de
Duitsers 6000 krijgsgevangenen en 50
kanonnen.
Turkse oorlogsdreiging af te wenden.
Athene en Ankara staan hier in feite
scherper tegenover elkaar dan wel no
dig zou zijn, wanneer president Maka
rios niet zeer eigenzinnig zjjn eigen
weg ging en daarbij meende Athene te
kunnen chanteren. Papandreoe heeft
hem vorige week laten weten zeer ont
stemd te zijn over Makarios’ besprekin
gen met Nasser zonder voorafgaand
overleg met Athene.
In Ankara heeft premier Inönu, die ook
sterk rekening moet houden met de ge
laden stemming in zijn eigen land, in
de Turkse Nationale Vergadering de
Griekse regering gewaarschuwd niet
met gesloten ogen de weg van Maka
rios te volgen, daar dit tot oorlog tus
sen beide landen zou kunnen leiden.
Tot contact met haar familie kwam 't
tijdens dit opgewekt bezoekje niet.
Prinses Irene deed wel een poging om
haar moeder te bezoeken. Doch konin
gin Juliana had die middag juist toe
gezegd ’t nieuwe gebouw van de staats
drukkerij, die dit jaar 150 jaren be
stond, in Den Haag te zullen openen.
Geen der aanwezigen merkte iets bijzon
ders aan de Koningin tijdens dit be
zoek; zij toonde zich zeer geïnteresseerd
in de zeer moderne en fraaie zetterij en
drukkerij, die over de grootste bedrijfs
hal van heel Europa beschikt. In zijn
welkomstwoord wees hoofddirecteur
Oltheten er bovendien op, dat er een
„oranjedraad” loopt door de geschiede
nis van de staatsdrukkerij. De oudste
staatsdrukker verzorgde de „apologie”
van prins Willem de Zwijger en de
acte van afzwering van Philips II. Dat
Tenslotte nog een verkiezingsuitslag,
die niet van belang ontbloot is. Met
een ruime meerderheid heeft de linkse
chr. democraat Frel in Chili het presi
dentschap veroverd.
Zijn voornaamste tegenstander was de
linkse socialist Allende, wiens bewon
dering voor Castro toch niet voldoende
aantrekkingskracht voor de Chilenen
bleek te hebben. De linkse chr. demo
craat werd gesteund door alle conser
vatieve elementen.
Om hen gunstig te stemmen heeft
Khanh een aantal generaals, die ver
bonden zijn geweest aan het rooms-ka-
tholieke bewind van de vroegere presi
dent Diem, overreed naar het buiten
land te gaan. In overeenstemming met
de boeddhistische wensen probeert
Khanh zijn regering een sterkere inslag
van niet-militairen te geven. In de Ver.
Staten is men er niet ontevreden over,
dat Khanh, die het vertrouwen van de
Amerikaanse regering heeft, weer terug
is gekeerd.
„DE ZEVEN PROVINCIËN” MET GELEIDE WAPENS
Indonesische actie.
Op een andere plaats in Zuid-Oost-Azië
duurt de onrust voort. Men weet, dat
president Soekarno van Indonesië van
het ogenblik van de vorming af ge
werkt heeft aan de ondergang van de
federatie Maleisië, die bestaat uit Ma-
lakka, Singapore en de voormalige En
gelse gebieden op Borneo.
De contacten van Maleisië met Enge
land geven Soekarno het voorwendsel
hier te kunnen optreden tegen een neo
kolonialisme, waardoor de belangen van
Indonesië bedreigd worden.
Tot voor kort bleven de acties beperkt
tot dreigende vuisten en het in'brand
steken van de ambassade van Engeland
in Djakarta, terwijl alleen op Borneo
wat activiteit van guerillastrijders viel
waar te nemen. Maar nu wijst veel er
op, dat Indonesië bereid is tot een open
lijker vorm van agressie over te gaan.
Kortgeleden is een aantal guerillastrij
ders in Malakka zelf aan land gezet,
hetgeen de regering heeft genoodzaakt
de noodtoestand af te kondigen. Moei
lijkheden dreigen voor Maleisië ook
van de andere kant.
In het overheersend Chinese Singapore
zijn sinds vorige week woensdag onlus
ten en straatgevechten tussen Chinezen
Ontspanning in het Westen zoekt pre
mier Chroestsjov nu vooral, omdat de
spanningen in het Oosten bepaald niet
afnemen. De geestdrift voor de grote
communistische conferentie, waarop
China veroordeeld moet worden, is nog
zeer gering en nu laat China weer eens
doorschemeren, dat Rusland toch eigen
lijk in Azië gebied het zijne noemt waar
het geen recht op heeft.
Mao Tse-toeng heeft tegen een Japanse
delegatie bijv, gezegd, dat China Rus
land noog steeds geen rekening en ver
antwoording had gevraagd over Wladi-
wastok, Chabarowsk en gebieden ten
oosten van het Baikalmeer, die Rus
sisch zijn geworden.
Mao had zelfs gezegd, dat Rusland de
Koerillen maar aan Japan moest terug
geven, hetgeen de Prawda tot een felle
aanval heeft uitgelokt. Heel boos was
de Prawda ook over het feit, dat Mao de
wereld niet langer in drieën verdeelde:
Amerika, socialistische landen (Rusland
en China) en derde landen, maar In
tweeën Amerika-Rusland aan de ene
China aan de andere kant, want, aldus
Mao, Rusland en Amerika hebben een
complot gesmeed om de wereld te over
heersen. Het is begrijpelijk, dat Moskou
zich wat onbehaaglijk voelt bij het aan
wakkeren van aanspraken op grondge
bied van de Soyjet-Unie, vooral wan
neer in het kader van de emancipatie
van de satellieten de sterke centralisa
tie van de Sovjet-Unie misschien ook
niet meer te handhaven is en er in de
oostelijke gebieden dus wel eens vreem
de invloeden zouden kunnen optreden.
Al was het maar, dat de bevolking daar
bezwaren ging maken tegen de Euro
pese Russen, die in alle leidende posities
de toon aangeven.
was nog In de voorgeschiedenis; koning
Willem I richtte het huidige bedrijf op.
Al die jaren door is de functie van de
Staatsdrukkerij dezelfde gebleven. Zij
verzorgt de publiciteit voor de staat; zij
draagt er met andere woorden zorg
voor, dat iedereen met de inhoud van
wetten en regeringsbesluiten bekend kan
zijn. In dit opzicht vervult zij een on
misbare functie; op haar werkzaamheid
berust een der grondbeginselen van on
ze rechtspraak. „Een ieder wordt ge
acht de wet te kennen.”
De voorzitter der Eerste Kamer, mr.
Jonkman, gaf de staatsdrukkerij dan
ook de hoogste lof, die de Staten-Gene-
raal bedenken kunnen. Een motie van
vertrouwen kent ons parlementaire be
stel niet; haar instemming blijkt als
zij zwijgt. Welnu, over de begroting van
het Staatsdrukkerij- en Uitgeverij-be-
drijf voor 1964 is in de volksvertegen
woordiging geen woord gezegd! Dat
komt natuurlijk ook doordat in de Raad
van Advies verscheidene Kamerleden
zitting hebben.
Premier Chroestsjov gaat, vermoedelijk
begin volgend jaar, een nieuw land toe
voegen aan de respectabele lijst van be
zochte landen, n.l. West-Duitsland, het
hoofdkwartier van de oorlogshitsers,
zoals Bonn herhaaldelijk in de Russi
sche propaganda is genoemd. Dit be
zoek is echter een teken van toenade
ring, dat wel wat afsteekt van de felle
politiek tegen Berlijn, die enkele jaren
geleden voor de spanningen in de we
reld zorgde.
Kan dit bezoek van veel belang zijn?
In Bonn waarschuwt men al niet te
veel verwachtingen te hebben. Het be
zoek past geheel in het kader van de
Russische politiek van toenadering en
bestendiging van de huidige situatie.
Daar zijn de meeste landen tevreden
mee, maar West-Duitsland niet. Dat
wenst de hereniging van het land en
bondskanselier Erhard nal Chroestsjov
ongetwijfeld op het hart drukken, dat
dit een voornaam doel van de Duitse
politiek is. Maar het zal wel vreemd
moeten lopen, wil Chroestsjov iets an
ders dan de status quo aanbieden. Maar
ook in Bonn is er wel wat veranderd.
Daar hoort men nu de stelling, dat de
hereniging niet het resultaat kan zijn
van druk op Rusland, zoals men vroeger
wel zei, maar dat de weg via de ont
spanning loopt.
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschiint int Bdlsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseraded, Workum en Wymbritseradeel.
1,1
We
C’ -
„GUS” WORDT FILMSTER
