Stijgende spanning in verre oosten
optreden
Soekarno
over
van
In Nederland andere
politieke partijen?
QabeSk
ra
roar
Een centraal antennesysteem voor t.v.
Spaak zoekt aansluiting bij De Gaulle
Mislukte aanslag in Vietnam
;W
s
4 S
T
üs hioed p p
to sizzen
103e JAARGANG
No. 72
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1964
Hwaf hal
Het
weer in onze
aan
Gouden filmpjes
Mr. Marijnen zal
bezoek brengen
Friesland
omgeving
■i I
IV ymbritseradeel.
Advertentieprijs: 15 cent per tnm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Neat moaijer as alderdom
nüds jeugdige bilangstelling
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Spaak’s draai.
Tot ieders grote verbazing heeft vorige
week Spaak, de Belgische minister van
buitenlandse zaken, op een vergadering
van de West-Europese Unie te Parijs
voorgesteld vrijblijvend voor een jaar
of drie een proef te nemen met de Euro
pese politieke unie zoals president De
Gaulle die wil. Parijs noemt dit voorstel
belangwekkend, vooral omdat Spaak z’n
voorwaarde voor een unie dat Engeland
eraan moet meedoen, heeft laten vallen.
Of Nederland Spaak hierin zal kunnen
volgen, is nog helemaal niet zeker. De
leiding zou moeten berusten bij drie
wijze mannen, die Europees en niet na
tionaal zouden moeten denken. Daar zal
De Gaulle wel weer bezwaar tegen ma
ken.
De mededeling was een grote verras
sing voor de kamerleden, want bij de
voorbereiding van het Rem-debatje had
minister Scholten geweigerd, het radio-
en televisiebestel in de discussie te be
trekken. In deze week, waarin de Ka
mer over de Rem zou spreken, bleek
minister Bot van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen zelfs voornemens naar
Polen te gaan. De Kamer nam daar
echter geen genoegen mee. Haar aan
drang had tot gevolg, dat minister Bot
besloot zijn reis uit te stellen. Had dit
feit de regering bewogen om haar be
langrijk werk besluit, dat voor de toe
komst van Rem en omroepverenigingen
van grote betekenis is, dan toch maar
bekend te maken?
Bouwproduktie.
In de tweede plaats bracht de troonrede
de verheugende tijding, dat de woning
bouw van 95.000 op 100.000 zal worden
gebracht. Daarmee zijn we in 1970 nog
wel niet van de woningnood af, zoals
het streven van minister Bogaers is,
maar er zit toch een opgaande lijn in.
Daarbij komt dat de regering ook een
wegenbouwplan heeft ontworpen. Zowel
om economische redenen als uit een
oogpunt van verkeersveiligheid acht zjj
het nodig de vernieuwing en uitbreiding
van het rijkswegennet te versnellen in
de periode van 1965 tot 1970. Dit be
tekent, dat daarvoor een deel van de
bouwcapaciteit in beslag zal worden ge
nomen. De prioriteit van de woningbouw
is dus niet meer zo absoluut als vorig
jaar.
Voor vele weggebruikers was het een
teleurstelling te vernemen, dat voor het
rijkswegenfonds een „weggeld” zal wor
den geheven.
De Duitse kroonprins heeft thans in
Namen zijn hoofdkwartier.
Een Duits vliegtuig liet een bom vallen
boven Maastricht, welke terecht kwam
in de tuin van de heer Graafland. Zij
maakte een gat met een middellijn van
150 cm. De familie die aan het ontbijt
zat werd door de knal opgeschrikt. De
dienstmeid die net in de keuken kwam
werd een paar meter weggeslingerd.
De boeren in Wonseradeel maken geen
haast met het verkopen van aardappelen
Zij denken ze maar aan het vee te voe
deren als de prijs niet hoger wordt. Be
neden f 1,per halve hl. denkt men ze
niet af te leveren.
Voordracht hoofd der openbare lagere
school te Burgwerd: 1. S. Schiere; 2. Tj.
Donia; 3. A. Scheepvaart.
De Russen hebben de passen in de Kar
paten bezet.
Vervroegde oproeping van de lichting
1915 in militaire dienst.
3e week september 1914
Abonnementsprijs f 2 40 per kwartail
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
PRINSJESDAG 1964
II.M. Koningin Juliana spreekt de
Troonrede uit
PRINSJESDAG 1964
Een close up van H.M. Koningin Ju
liana in de gouden koets met prins
Bernhard en de prinsessen Beatrix en
Margriet op weg naar de Ridderzaal
Naar wij vernemen zal de minister-pre
sident mr. V. G. M. Marijnen volgende
week een bezoek brengen aan de drie
noordelijke provincies. De min.-president
brengt dinsdag een bezoek aan Drente,
waarna ’s avonds een bespreking zal
plaats vinden met de bestuurscommissie
Noorden des Lands. Woensdagmorgen
bezoek de premier Groningen en ’s mid
dags Friesland, waar het provinciaal be
stuur met minister Marijnen verschillen
de Friese problemen hoopt te bespreken,
met name op het terrein ook van de in
dustrialisatie. Het ligt in de bedoeling
om met de minister-president zowel de
grootste Friese kern (Leeuwarden) als
één der kleinere kernen te bezichtigen.
houden met de aanvallen van parachu
tisten e.d. van Indonesië qp Maleisië. Er
worden nog steeds infiltranten gedood
of gevangen genomen. Maleisië had een
klacht wegens agressie bij de Veilig
heidsraad ingediend en Indonesië heeft
zijn optreden ook niet geloochend. Het
heeft de zaak alleen maar omgedraaid
en verklaard, dat het neo-kolonialisme,
waarvan Maleisië het symbool is, een
agressie tegen de gedachte van de Indo
nesische revolutie pleegt door zijn be
staan alleen al. Wanneer de Veiligheids
raad de Indonesische aanval niet kan
stopzetten, aldus Razak, de Maleisische
minister van buitenlandse zaken, (en
daar is alle kans op) dan „behouden
wij ons het recht voor, iedere actie te
ondernemen, die nodig is om ons zelf
te verdedigen en agressie te doen stop
zetten”. President Soekarno schijnt de
afkondiging van de staat van beleg
voor enkele gedeelten van Indonesië te
overwegen.
Engeland is bezig op het ogenblik vloot-
eenheden in de buurt van Singapore te
concentreren en The Times schrijft, dat
Engeland de machtsmiddelen aan het
verzamelen is om eventueel offensief
tegen Indonesië te kunnen optreden,
wanneer dit Maleisië zou aanvallen. Ma
leisië heeft een bijstandsverdrag met
Engeland.
Arabische top.
In Alexandrië hebben in een van de
weelderige paleizen van ex-koning Fa-
roek de regeringsleiders van de Ara
bische landen vergaderd. Het centrale
punt van de agenda was de aftapping
van het water van de Jordaan, voordat
het in Israël zou komen, opdat Israël
het niet zou kunnen gebruiken voor be
vloeiingswerken in de Negeb-woestijn.
De Arabieren hadden in januari al over
eenstemming bereikt over het principe,
maar nu het op uitvoeren aankomt, zijn
de oeverstaten, Libanon, Syrië en Jor
danië, toch wel bang voor eventuele Is
raëlische reacties. Water is een levens
voorwaarde in het Midden-Oosten en
Israël kan niet toestaan, dat het ver
stoken wordt van die hoeveelheid wa
ter uit het stroomgebied van de Jordaan
die het toegewezen heeft gekregen in
een overigens niet door de Arabieren
aanvaard plan van een tien jaren ge
leden; waaraan ieder zich tot nu toe wel
heeft gehouden.
Vlak voordat de Tweede Kamer aan het lang verbeide Rem-debatje begon,
bracht de Troonrede van koningin Juliana belangrijk nieuws: het kabinet-Mary-
nen had besloten over te gaan tot het centraal antennesysteem. De proefnemin
gen in een Haags stadskwartier, waar men geruime tijd vele buitenlandse stations
heeft kunnen zien, Is zo gunstig uitgevallen, dat het systeem over het hele land
zal worden toegepast. Niet alleen buitenlandse stations zullen voor de kijkers
in Nederland bereikbaar worden, doch ook regionale en plaatselijke kanalen
zullen tot de mogelijkheden gaan behoren.
Stabiel is de toestand In Zuid-Vietnam nauwelijks te noemen, ook al Is een
poging van een aantal uitgeschakelde officieren, de macht in handen te nemen,
mislukt. Generaal Khanh heeft op voldoende trouw van de meerderheid van
het leger en vooral van de luchtmacht kunnen rekenen om aan het langste eind
te trekken, toen zondagmorgen generaal Lam van Phat, tot voor kort minister
van binnenlandse zaken, ten strijde trok tegen de „verrader” Khanh. De volgen
de morgen was de opstand ineengestort. Het leger is Khanh dus trouw gebleven,
terwijl van de kant van de bevolking nauwelijks belangstelling voor de dissidente
generaals te verwachten was, want zjj waren in opstand gekomen uit protest
tegen de toenemende boeddhistische invloed in de regering, die hen hun baaantje
al had gekost.
Het boeddhisme is een a-politieke gods
dienst, maar in Zuid-Vietnam heeft het
zich onder de ambitieuze leiding van
Quang Do tot een politieke macht ont
wikkeld, waarvan men de richting nog
niet helemaal bepalen kan. Sommigen
hebben in de boeddhistische uitlatingen,
naast afkeer van communisme en neu
tralisme, een nauwelijks verhuld anti-
Amerikanisme menen te ontdekken, 't
Is in elk geval een macht geworden,
waarmee de politieke leiders terdege re
kening zullen moeten houden.
Maandag 14 september werd in het zui
den van ons land nog een tropische dag,
Völkel (N.Br.) meldde 31 gr. Groningen
(stad) rapporteerde 27,1 als maximum,
in Allingawier werd het 24,2 gr. In de
laatste 25 jaar zijn alleen in 1947 en in
1961 op een nog iets latere datum zulke
hoge temperaturen gemeten. In 1961 n.l.
werd bij Bolsward op 19 september 25,9
graden waargenomen.
Hierna is het weer deze week de rich
ting van de herfst ingeslagen, vooral
woensdag toen een diepe depressie van
985 mb ’s avonds de Noordzee passeerde,
de wind nam in buien toe tot kracht 9
Beaufort. Donderdagmorgen werd in Al
lingawier 6,8 mm regen gemeten over
het afgelopen etmaal.
Op de Atlantische Oceaan is het ciclo-
nen-seizoen vroeg begonnen. Zij krijgen
aardig klinkende meisjesnamen van de
Amerikaanse weerkundigen, in alfabeti
sche volgorde. Op het ogenblik is er
sprake van vier n.l. Cleo (vrijwel uitge
werkt), Dora, Ethel en Florence resp.
dus nummer 3, 4, 5 en 6 van het sei
zoen. De resten van deze .wervelstormen
bereiken nu en dan West-Europa als
„normale” depressies. De vooruitzichten
voor onze omgeving: Na het wegtrekken
van de stormdepressie van woensdag
avond breekt er voor ons weer een rus
tiger tijd aan, er vormt zich tijdelijk een
hogedrukgebied boven onze streken. Tot
zaterdagavond verwachten we langzame
weersverbetering, vooral zaterdag droog
en iets warmer, zondag is er weer een
depressiedreiging vanuit het westen met
toenemende wind.
Makarios bindt wat in.
Een nieuwe crisis op Cyprus is weer
achter de rug. Sinds enige tijd blok
keren de Griekse Cyprioten enkele dor
pen waarin Turkse Cyprioten zich heb
ben verzameld. Voor enkele dorpen was
de blokkade van korte duur, maar het
dorp Kokkina is al wekenlang versto
ken van voedselaanvoer. Deze situatie
wekte de ergernis in Ankara, waar
men dreigde deze blokkade door aan
voeren over zee te doorbreken, wanneer
niet binnen enkele dagen de blokkade
opgeheven zou worden. Wanneer dit van
Grieks-Cypriotische zijde verhinderd zou
worden, zou dat als een bewijs worden
opgevat, dat Makarios de Turkse Cy
prioten aan de hongerdood wilde over
geven. Dan zou Ankara tegenmaatrege
len moeten nemen.
Daartoe behoeft het niet te komen, want
zondag hebben de Ver. Naties op Cy
prus al voedsel uit eigen voorraden naar
Kokkina gezonden, nadat Makarios, na
een onderhoud met de Indiase generaal
Thimayya, die het bevel over de troe
pen van de Ver. Naties voert, verklaard
had, de voedselzendingen toe te laten.
Met zijn al spreekwoordelijke huichel
achtigheid heeft Makarios verklaard:
„Ik wens geen lijden op dit eiland”.
Opmerkelijk is wel, dat zijn gevoeligheid
wordt versterkt door de ernst van de
Turkse dreigementen. Maandag stemde
hij zelfs toe in het lossen van Turkse
schepen. Een oplossing van het politieke
probleem is nog steeds niet in zicht.
Stijgende spanning is in het Verre Oos
ten te signaleren, ondanks het feit, dat
de Veiligheidsraad zich heeft bezig ge-
Boiswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
De oeverstaten willen eerst sterk genoeg
zijn om een Israëlische aanval af te
slaan. Dat willen zij op eigen gelegen
heid kunnen doen, want zij hebben weer
stand geboden aan de Egyptische plan
nen het in januari ingestelde verenigde
Arabische commando bevoegdheid te
geven troepen van het ene Arabische
land naar het andere over te brengen.
In de praktijk betekent dit, dat de oever
staten hebben geweigerd Egyptische
troepen op hun grondgebied toe te laten.
Want zij hebben ook wel door, dat voor
Nasser het water van de Jordaan een
middel had kunnen zijn zijn macht over
de oeverstaten uit te breiden, dat alles
uit naam van de Arabische eenheid. De
schijn van alles wordt gered door Jor
daanse werkzaamheden in de Jarmoek,
die binnen de perken van het oude ver
delingsplan van tien jaren geleden blij
ven, voor te stellen als een flink op
treden tegen Israël. In feite zijn de Ara
bieren nog bang voor Israël.
Verkiezingen zijn in een aantal landen
in het vooruitzicht. Denemarken en
Zweden kiezen deze maand een nieuw
parlement. Men verwacht niet veel ver
anderingen. In november komen de
Amerikaanse verkiezingen en volgens
de stand van het ogenblik maakt Gold
water, de extreem rechtse, republikein
se candidaat geen schijn van kans. Men
verwacht zelfs, dat een niet onaanzien
lijk aantal republikeinen president John
son zal verkiezen boven de candidaat
van hun eigen partij.
In oktober worden in Engeland parle
mentsverkiezingen gehouden; vermoe
delijk zal het 15 oktober worden. Nog
niet zo lang geleden leek het, dat de
socialisten een flinke overwinning zou
den kunnen behalen, maar met de
mooie zomer achter de rug en met de
beslissende keus dichterbij begint de
voorsprong van Labour voortdurend iets
terug te lopen. Het gaat er ook steeds
meer op lijken, dat vele liberale kiezers
toch maar op conservatieve candidaten
zullen stemmen, daar hun eigen candi
daten weinig kans hebben.
De verkiezingscampagne is nu geopend.
Labour heeft een zeer belangwekkend
verkiezingsprogramma gepubliceerd,
waarin economische planning als cen
traal punt wordt gesteld. Hierdoor hoopt
Labour een einde te maken aan het ach
terblijven van Engeland in economische
groei bij de andere Europese landen.
Belastingen.
In feite betekent dat voor die groep
natuurlijk een belastingverhoging. Dat
is de keerzijde van de algemene belas
tingverlaging van 1 miljard gulden,
waarvoor minister Witteveen al eerder
plannen op tafel had gelegd. De teleur
stelling hangt echter samen met het
feit, dat die grote belastingverlaging
pas in 1966 zal worden ingevoerd. Om
conjuncturele redenen heeft minister
Witteveen de aanvankelijke gedachte
om haar midden 1965 in te voeren weer
laten vallen.
De vakbeweging had een andere reden
om teleurgesteld te zijn. Om een ver
dere verbetering van de algemene
ouderdomsvoorziening te bewerkstelli
gen, had Zij graag een deel van de be
lastingverlaging geofferd. Voorts stem
de het haar tot ontstemming, dat in de
troonrede zo weinig ruimte werd gela
ten voor een loonsverhoging. Dit achtte
de vakbeweging, gelet op de krapte op
de arbeidsmarkt, niet wezenlijk. Het
was het Katholieke Vakverbond, dat
deze ontstemming het eerst tot uitdruk
king bracht.
Nieuwe party.
Haar algemeen secretaris, drs. Coppes,
had tijdens het weekeinde toch al van
zich doen spreken. Op de zomerconfe-
rentie van de Katholieke werkgemeen
schap in de Partij van de Arbeid in
Oosterbeek sprak hij over de maat
schappelijke ontwikkeling in de komen
de 25 jaren.
Daarbij sprak hij de verwachting uit,
dat er in de komende 25 jaren nieuwe
partijen zullen ontstaan. Er heerst ver
starring in ons politieke leven, een ka
tholieke zuil, een protestantse zuil en
een socialistische zuil houden elkaar in
evenwicht. Velen voelen zich in de con
fessionele partijen niet meer thuis: daar
moeten compromissen gesloten worden,
die eigenlijk in de volksvertegenwoor
diging thuis behoren. Zij leggen aldus
een dood gewicht in de schaal. Maar
voor degenen, die zich in de confessio
nele partijen niet meer thuis gevoelen,
is de P.v.d.A. evenmin aantrekkelijk!
A. O. W.
Ook het socialistische kamp vertoont
met Zijn radio-omroep burners teke
nen van verzuiling.
Drs. Coppes wekte zijn toehoorders op
een breed samengestelde studiecommis
sie te vormen om de mogelijkheid van
politieke vernieuwing te onderzoeken.
Er zyn, zo betoogde hij, onder het rim
pelloze oppervlak van de politieke vij
ver onderstromingen gaande, die het
gevaar voor labiliteit inhouden.
Als symptoom noemde hij de Koekoek-
partij. Laat ons, nu het nog tijd is, als
democraten samen gaan studeren.
Ji* w
f
