Kansen
voor
nationalistische politiek stijgen
REM wil
omroep
vereniging worden
De Gaulle’s
al
e
roar
Johnson wordt waarschijnlijk weer Amerika'spresident
Rumoer in de Europese keuken
Rust op het loonfront
Ml
us hioed
to sizzen
Twee nieuwe Taunus
Cor Verolme
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
modellen
Gouden filmpjes
if Jl
103e JAARGANG
VRIJDAG 25 SEPTEMBER 1964
No. 74
Verschiint in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
PRINS BERNHARD BIJ T. H. EINDHOVEN
een
U-
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Z.K.H. Prins Bernhard heeft dinsdag een bezoek gebracht aan de Technische
Hogeschool te Eindhoven. De foto toont de Prins in de hal voor fysische
Technologie bij een gias-instrumenten-blazerij
It slimste dwaelt allicht de man
dy't mient, dat hy net dwale kin
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
PRESIDENT DE GAULLE
IN VENEZUELA
Omgeven door cavalerie maakt presi
dent Charles de Gaulle in een open
wagen zijn intocht in de Venezolaan
se hoofdstad Caracas
De situatie op de arbeidsmarkt toont
nog steeds een tekort aan 75.000 man
nelijke en 30.000 vrouwelijke werkne
mers. Een lichtpunt heeft Dr. Veldkamp
intussen wel aan de huidige ontwikke
ling ontdekt; het verschijnsel van de
zwarte lonen is aanzienlijk afgenomen.
Abonnementsprijs f 2 40 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
In REM-stad heerst een autocraat
Eens energiek scheepsbouwer
Nu de rebel van Noordlandstaat
Vroeger geen wetsgetrouwer
Nu nationaal ether-piraat
En politiek toeschouwer
Die denkt, ik straks actief, paraat
Dan blinkt de toekomst blauwer
Hij deed, vol statie, Moskou aan
Om een doelpunt te scoren
Vol hoop, mijn ster zal stralen gaan
Helder als nooit tevoren
Straks Kamerkandidaat, neem aan
Vast overal spreekkoren
Kies Cor, de politieke kraan!
De vrijheid wordt herboren
’t Roer van ’t staatsschip zal gewend
Naar moderne begrippen
Weg de conservatieve bent
Vlug Ynzo Scholten wippen
Die heeft ons al te lang geremd
Hij stuurde op TV-klippen
Ik reken op tachtig procent
Mijn naam op ieders lippen
Mevrouw Van Someren, kom mee
U kan ik best gebruiken
Koekoek stelde mij best tevree
Dat is echt geen uilskuiken
Meulink aan boord oh né, oh né
Laat die maar onderduiken
Wij, jongens van de vrije zee
Wij laten ons niet fnuiken
De REM-stad ras-politicus
Dat iedereen hem volge
Dan komt de vrijheid uit de bus
Die jammerlijk verstolde
Weg met het oude bouwsel dus
Het al sinds lang vermolmde
Blijf niet blij met een dode mus
Schaart u achter Cor Verolme!
PIET
Bolswards Nieuwsblad
Bonn.
De Duitse regering bereidt op het ogen
blik ook al een nieuw Europees plan
voor, zodat men binnen niet al te lange
tijd weer een verwarrend debat over
Europa kan verwachten, waarin met
allerlei factoren van politiek, cultuur,
Anti-REM-debat.
Intussen heeft het kabinet op ander ter
rein een overwinning geboekt. Vorige
week werd met grote meerderheid in de
Tweede Kamer het anti-remwetje aan
vaard. Even was er nog politieke span
ning doordat de liberale regeringspartij
niet bereid bleek voor de wet te stem
men. Zij vond dit op juridische gronden
niet juist. Temeer daar er voor een op
treden tegen het radioschip Veronica op
een Europees verdrag wordt gewacht,
zou dit naar het oordeel der V.V.D. ook
ten aanzien van de REM moeten ge
beuren. De overige partijen probeerden
minister Scholten ertoe te bewegen, te
gelijk tegen REM-eiland en Radio-Ver-
onica op te treden. De regering wilde
vooralsnog niet verder gaan dan te be
loven dat een vlag-onderzoek zal wor
den ingesteld.
In de toelichting op zjjn begroting voor 1965 heeft de minister van Sociale Zaken,
Dr. Veldkamp, gewaarschuwd dat de loononderhandelingen komend jaar niet in
zo'n gespannen sfeer mogen plaats hebben als vorig jaar. Anders dreigt gevaar
voor een loonchaos. In het afgelopen jaar is de stijging met gemiddeld 15% in
1964 boven het loonakkoord van 10% uitgestegen.
Opvallend in deze waarschuwing was, dat minister Veldkamp de mogelijkheid, dat
er toch nog enige loonsverhoging zal optreden, minder sterk afwees dan de troon
rede, die, zoals de N.V.V.-voorzitter Roemers het uitdrukte, in feite een soort
loonstop inhield. Minister Veldkamp legde begrip aan de dag voor het standpunt
van de S.E.R., die het ogenblik om over de loonpolitiek in de toekomst tot een
uitspraak te komen, nog niet gekomen acht.
Luns en Spaak
Vorige week hebben Luns en Spaak in
Brussel de lunch gebruikt en de zaken
uitgepraat. Luns heeft misschien wat
bezwerend kunnen werken, want na af
loop verklaarde hij, dat er van een ,plan
Spaak’ niet kan worden gesproken en
dat er van overleg op regeringsniveau
met betrekking tot de Europese een
wording geen sprake kan zijn, voordat
de nieuwe Engelse regering zich heeft
kunnen beraden.
Toch schijnt Luns hiermee wat water in
zijn wijn te hebben gedaan.
Initiatieven worden nu afhankelijk ge
steld van de houding van de Engelse re
gering, terwijl daarvoor Luns’ stand
punt was, dat er zonder Engeland on
der geen enkele voorwaarde iets kon
worden ondernomen. Wilde Engeland
niet, dan zou er niets gedaan kunnen
worden. Wanneer minister Luns zijn
verzet tegen de politieke unie wil voort
zetten, omdat hij daarin niet ten on
rechte een instrument ziet van een
Franse onafhankelijkheidspolitiek die de
Atlantische gedachte doorkruist, dan
zal hij vermoedelijk nieuwe verdedi
gingslinies moeten voorbereiden.
In vele kringen hoort men nu de op
merking, dat Nederland met minister
Luns nu nog de enige is, die de Engelse
toetreding als voorwaarde stelt. Aan
gezien de Engelsen pal voor hun verkie
zingen staan', is van hen geen uitspraak
over toetreding te verwachten, maar
ook na de verkiezingen is, ook wanneer
de conservatieven tegen de verwach
ting in zouden winnen, een toetreding
niet te verwachten. Spaak beseft dat,
maar acht een nieuw initiatief in Eu
ropese zaken noodzakelijk, naar hij
heeft opgemerkt om te verhinderen, dat
het nationalisme in Europa bij het ont
breken van een Europees ideaal de kop
weer gaat opsteken. Men vermoedt, dat
hij de opkomst van een nationalisme in
Duitsland vreest, zoals ook Duitsers dat
al met enige zorg in Beieren op het
congres van de chr. sociale unie van
Franz Joseph Strauss hebben gemeend
te kunnen waarnemen. Dat Spaak daar
bij de aarts-nationalist in Europa, De
Gaulle, in de kaart speelt, schijnt hij
niet voldoende te beseffen.
Ford heeft een nieuwe Taunus aan zijn
personenwagenserie toegevoegd: de
Taunus 20M met een 95 pk V6-motor en
schijfremmen op de voorwielen.
Een vernieuwde Taunus 17M met V4-
motor en dezelfde aërodynamische lijnen
als de nieuwe Taunus 20M werd tege
lijkertijd geïntroduceerd.
De twee nieuwe Taunus series zijn de
compleetste produktielijnen, die ooit
door Ford Duitsland zijn aangeboden.
Twaalf verschillende carrosserieën zijn
verkrijgbaar: sedans, stijlvolle hardtop
coupé’s en stationswagens. De top wordt
gevormd door de luxe Taunus 20M TS,
goed voor 160 km per uur.
De gestroomlijnde, licht gebogen vor
men van de nieuwe Taunus modellen
zijn afgeleid van de vroegere 17M, die in
1960 op de markt kwam. Ford officials
spreken over een „evolutie”. Een evo
lutie echter met belangrijke ontwikke
lingen op het gebied van prestaties,
comfort, passagiersruimte en veiligheid.
Beide nieuwe modellen zijn breder en
langer. Een efficiëntere stroomlijn zorgt
ervoor dat nóg economischer en sneller
gereden kan worden.
Ford Duitsland biedt thans ook voor de
eerste keer een volautomatische versnel
lingsbak.
Speciale aandacht is aan de veiligheid
en bestuurbaarheid besteed. Op de voor
wielen zijn schijfremmen gemonteerd, op
de achterwielen trommelremmen.
De wagen heeft een soepele besturing
en de wegligging is uitstekend door de
onafhankelijke telescopische voorwiel-
vering.
Er is een nieuw verwarmings- en ven
tilatiesysteem. Om frisse lucht in de wa
gen te krijgen behoeven geen ramen
meer te worden geopend. Windgeruis en
tocht zijn daardoor tot een minimum
teruggebracht. De „flowaway” ventila
tie zorgt ook voor onbeslagen achter
ruiten.
De nieuwe Taunuslijn zal in geheel Eu
ropa op de markt worden gebracht.
4e week september 1914
Verbod van uitvoer voor paarden.
Aanbesteding van het maken van een
veelading en walbeschoeiing aan het
Schildwyk. Hoogste inschrijver le werk:
H. Lammertsma f 1595,laagste: J.
van Anholt a f 1357,Tweede werk:
hoogste J. Dijkstra f 381,—, Laagste N.
Jorritsma f 306,20.
Nu vele Duitse boeren verlegen zitten,
trekken er veel melkknechten naar
Duitsland. Het loon is hoog, n.l. f 30
f 42 per maand.
Aanbesteding van de uitbreiding der al
gemene begraafplaats te Bolsward.
crisis, maar zonder dat er iets verdui
delijkt is, is het met een sisser afgelo
pen.
Met een sisser is ook de opmerking af
gelopen, die Japanse bezoekers uit de
mond van Chroesjtsjow meenden te
hebben opgevangen, n.l. dat de Sowjet
Unie nu beschikt over een monstrueus
wapen, dat het leven op aarde kan ver
nietigen. Heel duidelijk meenden de Ja
panners, dat Chroesjtsjow dit gezegd
had in samenhang met China, zodat
men dit als een dreiging aan het adres
van Peking opvatte zich in gebieds-
aanspraken maar wat rustig te houden.
Chroesjtsjow ontkende later over een
nieuw wapen of een verschrikkelijk wa
pen te hebben gesproken en hij meende,
dat vertaalfouten een rol hebben ge
speeld. In Moskou overheerst op het
ogenblik de mening, dat Chroesjtsjow
had geduid op het gehele Russische ar
senaal, dat al verschrikkelijk verderf
zou kunnen zaaien. Ongeveer tezelfder
tijd kondigde pres. Johnson aan, dat
Amerika twee nieuwe afweerwapens in
gebruik heeft genomen: afweerinstalla-
ties, waarmee satellieten in de ruimte
(die bommen zouden kunnen vervoeren)
vernietigd kunnen worden, en een nieuw
radarstelsel, dat verder reikt dan de
horizon. Dit radar geeft Amerika nu ’n
verdubbelde waarschuwingstijd van 30
minuten wanneer aanvallers onderweg
zouden zijn.
Open bestel.
Minister Bot legde tijdens het debat een
belangrijke verklaring af: het feit dat
tegen de REM wordt opgetreden, be
tekent niet dat de regering geen ,open’
omroep- en televisiebestel zou begeren.
Zij is voornemens het F.M.-net en het
Centrale Antennesysteem aan te wen
den voor „opening” van het huidige be
stel. Van de zijde der omroepverenigin
gen werd door Vara-bestuurder Renge-
link aanstonds de nadruk er op gelegd,
hoe moeilijk invoering van het Centraal
Antennesysteem wel zou zijn. Aan de
andere kant besloot de REM zich tot
een „omroepvereniging” om te vormen
om op die manier toegang tot het be
stel te krijgen.
De kansen in Amerika.
De opiniepeilingen in de V.S. wij
zen erop, dat president Johnson begin
november zal worden herkozen met 'n
overweldigende meerderheid. Volgens
deze peilingen verliest de rechts radi
cale senator Goldwater, de kandidaat
van de republikeinen, voortdurend ter
rein. Niet zozeer in het zuiden, waar hij
het Johnson moeilijk kan maken, maar
in het noorden. In het zuiden heeft de
democratische aandrang de negers ge
lijke rechten te geven ertoe geleid, dat
vele traditioneel democratisch stemmen
den zich tot Goldwater zullen wenden,
die de deelstaten de bevoegdheid wil la
ten het rassenprobleem op hun manier
te behandelen. Senator Thurmond, die
als gouverneur van South Carolina in
1948 een zuidelijke opstand tegen de
kandidatuur van Truman heeft gevoerd,
heeft zich nu ronduit tot republikein
verklaard. Dat is een duidelijke aan
wijzing, dat het tweepartijenstelsel in
het zuiden begint door te dringen. In
het noorden daarentegen valt waar te
nemen, dat grote groepen republikeinen
worden afgeschrikt door de extreme en
ondoordachte ideeën van Goldwater en
derhalve overschakelen op Johnson.
Aangezien het noorden veel volkrijker
is dan het zuiden en meer gewicht in
de schaal legt, ligt het voordeel aan de
kant van Johnson.
Op het gebied van wapens en wapenge
weld valt te melden, dat Amerikaanse
oorlogsschepen in de baai van Tonkin,
dus ter hoogte van Noord-Vietnam, in
de duisternis meenden aangevallen te
worden, weshalve zij het vuur hebben
geopend. Even vreesde men een nieuwe
Ministerssalarissen.
Zijn waarschuwing boette ook aan
kracht in doordat op hetzelfde ogenblik
bekend werd, dat de jaarwedden der
ministers met 17% zullen stijgen tot
rond f 66.600,Op zich zelf was dit
geen nieuws. In 1962 is besloten de sa
larissen van het ambtelijk personeel te
„differentiëren”; zowel lager als hoger
personeel zou een salarisverhoging krij
gen, maar de laatste groep meer dan de
eerste, omdat het rijk zijn beste werk
krachten naar het bedrijfsleven dat veel
hogere salarissen betaalde, zag weg
vloeien. Daarom werd besloten dat er in
4 jaren een verhoging van 8% tot 40%
opklimmend zou worden verstrekt. Van
die verhoging krijgen de ambtenaren nu
het laatste deel; daarin delen de minis
ters nu mee. Dat is een gevolg van een
besluit van het kabinet-De Quay. Doch
onbedoeld wekken de leden van het ka-
binet-Marijnen daardoor de indruk, dat
zij water prediken en zelf van de wijn
genieten.
Het zg. plan-Spaak, waarvan wy al kort melding hebben gemaakt, blijft de Eu
ropese gemoederen bezig houden. Men zal zich herinneren, dat Spaak, de Belgi
sche minister van buitenlandse zaken, op een vergadering van parlementariërs
van de Westeuropese unie (de zes plus Engeland) het voorstel heeft gedaan zon
der officieel verdrag dan maar voor drie vijf jaren een proef te nemen met de
Europese politieke unie, die zou kunnen worden geleid door een supranationale
commissie van drie wijze mannen, die elk jaar zouden wisselen, teneinde alle
nationaliteiten een beurt te geven. Het nieuwe hierin was, dat Spaak genegen
bleek de voorwaarde te laten vallen, dat Engeland zou moeten toetreden voordat
hij bereid was in zee te gaan met de politieke unie, waarop De Gaulle zo ge
brand is.
Prinses Irene.
De televisiekijkers konden vorige week
zien hoe koningin Juliana, prins Bern-
hard en hun oudste dochter het Griekse
koningshuwelijk bijwoonden.
Het Koninklijk paar kwam daar te zit
ten naast de Spaanse troonpretendent
Don Juan Carlos, die met een Griekse
koningsdochter is gehuwd.
Het weekeinde daarop bracht prinses
Irene voor het eerst sedert haar hu
welijk mèt haar echtgenoot een be
zoek aan Soes’dy.c.
Verkiezingen in Scandinavië.
In het rustige Scandinavië zijn in twee
landen verkiezingen gehouden: zondag
kozen de Zweden een nieuw parlement,
dinsdag volgden de Denen. De Deense
uitslag is op het ogenblik van schrijven
nog niet binnen, maar als de Denen het
Zweeds®, patroon volgen, zullen de so
cialisten hun positie consolideren. Dat
hebben de Zweedse socialisten, die nu al
32 jaren aan het bewind zijn, reeds ge
daan. Van 114 zetels stegen zij op 117,
hetgeen hun net de absolute meerder
heid in het parlement geeft, zodat zij
niet meer afhankelijk zijn van de hulp
van de communisten of de andere par
tijen. Overigens wisten de communisten
van 5 op 8 zetels te komen in het 233
zetels tellende parlement.
De zwaarste klap kregen de conserva
tieven, die elf zetels verloren. De libera
len bleven ongewijzigd en de boerenpar
tij won drie zetels. Spannend is de ver
kiezingscampagne niet geweest. Per
slot van rekening aanvaarden ook de
conservatieven de sociale verzorgings
staat. Zij aanvaarden ook het algemene
dienstpensioen, dat van staatswege
wordt uitbetaald, maar zij maken zich
vooral zorgen over de belegging die het
enorme pensioenfonds zal kunnen doen.
Zij vrezen hiervan een socialiserende in
vloed. Maar premier Erlander had de
kiezers op zijn hand door te verklaren,
dat de gelden voornamelijk voor de wo
ningbouw gebruikt zullen worden. De
Zweden wonen over het algemeen nog
zeer bekrompen en verbetering op dit
punt lokt wel aan.
Hwat haf
economie en sentiment zal worden ge
goocheld. De regering van Erhard, At
lantisch gezind en weinig geneigd naar
de pijpen van De Gaulle te dansen,
staat in Bonn onder zware druk van
wat men wel de Westduitse Gaullisten
noemt, de betrekkelijk heterogene groep
van Beieren en Rijnlanders in de chr.
democratische unie, die nog geloven dat
een krachtige Europese politiek de
Duitse hereniging zal bevorderen.
Zij vrezen bovendien, dat de toenade
ring, die zich tussen Moskou en Was
hington aan het aftekenen is, zal leiden
tot een aanvaarding van de status quo
met de deling. Zij zien op langere ter
mijn een situatie, dat Rusland, in het
nauw gebracht door China, tot con
cessies in het westen bereid zal zijn.
Een forse Europese houding zal hem
daar te eerder toe dwingen, zo menen
zij.
Er was nog een tweede moeilijkheid. In
een radiocommentaar had de chr. his
torische unie voorzitter, Mr. Beernink
laten doorschemeren, dat het stemmen
voor de wet, nog niet betekende, dat
men ook zou stemmen voor alle uit
voeringsmaatregelen tegen de REM.
Deze Uitspraak wekte bij de socialis
tische oppositie de vraag op of er soms
„schimmenspel” werd opgevoerd.
Als de regeringspartijen zouden menen,
dat de PvdA de kastanjes uit het vuur
zouden halen, dan vergisten zij zich
toch.
Oud-minister Cals en de chr. hist. Mr.
Bot legden daarop zulke bindende be
loften namens hun fractie af, dat de op
positieleider Prof. Vondeling zich ge
rechtigd achtte voor de Wet te stem
men. Daardoor kreeg minister Scholten
voor zijn voorstel een zeer ruime meer
derheid.
:W
wig
