Engelse verkiezingen
zorgen voor spanning
Kabinet-Marijnen
doorstond vuurproef
W'
J*
Oppositie wint in België
Motie Smallenbroek aangenomen
ate Skroar
Ijl
Hwat bringt üs de
R.O.N.O.
Gouden filmpjes
Friesland nog half miljoen
VRIJDAG 16 OKTOBER 1964
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIÜIIIIHIIIHliilH
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
us hjoed p
to sizzen
ii
f
1 W
OW»
Bolswards Nieuwsblad
No. 80
103e JAARGANG
LUNCHPAUZE
Strijdpunten.
PIET?
Niet-gebondcn.
Ontwikkelingshulp.
Loonpolitiek.
9
Indien de voorgenomen belastingverlaging niet op 1 juli a.s. ingaat, zou liet
kabinet-Marijnen wel eens moeilijkheden kunnen ondervinden bij de Invoering
van het weggeld ol de verhoging van de collegelden. De k.v.p., die tijdens de
Algemene Politieke Beschouwingen zelfs voor invoering van de belastingverla
ging per 1 januari a-s. pleitte, heeft dat het ministerie en speciaal de liberale
minister van financiën duidelijk te verstaan gegeven. Vooral het eerste pogen
de belastingverlaging per 1 januari a.s. zette kwaad bloed bij ’s ministers
geestverwanten in de v.v.d. De liberalen hadden het gevoel, dat de fractieleider
der k.v.p., drs. Schmelzer, van minister Witteveen iets verlangde, dat deze tegen
over de Europese commissie, die hem bij herhaling op het inflatiegevaar heeft
gewezen, ónmogelijk zou kunnen verantwoorden.
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Tussen schrijven en lezen van dit artikel vallen de Engelse verkiezingen op
donderdag 15 oktober, waarvan de uitslag met meer spanning wordt tegemoet
gezien dan bij vorige gelegenheden, want de leans is nu vrjj groot, dat Labour,
dat sinds 1951 in de oppositie is geweest, de meerderheid zal behalen, hoewel
toch de conservatieven niet geheel kansloos zijn. Diverse bureaus van opinie
onderzoek hebben zich met de verkiezingen bezig gehouden en één ervan, het
bekende Gallup-instituut, heeft de afgelopen week een meerderheid voor Labour
van 6 pet. aangewezen.
DE VLUCHT VAN DE .VOSKHOD’
Dit is een van de opnamen, die maan
dag zijn gemaakt in het Russische
ruimteschip „Voskhod”, terwijl het in
een baan om de aarde was, Op de. foto
is links de commandant, kolonel Wla
dimir Komarov, en rechts de geleerde
Konstantin Feoktistov te onderschei
den.
Oppositie wint in
België.
Bij een bouwwerk In Bad Vilbel, Hes
sen, kan men de arbeiders in de lunch
pauze zien sporten. Het aannemings
bedrijf heeft verschillende toestellen
aangeschaft, waarop of waarmee de
werklieden kunnen ontspannen. Of de
ze ontspannende inspanning de pro-
duktiviteit in de middaguren bevor
dert dan wel belemmert, is nog niet
met zekerheid te zeggen.
Vorige week hebben wij gemeld, dat
Tsjombé, de Kongolese minister-presi
dent, niet werd toegelaten tot de con
ferentie van de niet-gebonden landen in
Kaïro. Eerst mocht hij zelfs niet lan
den in Kaïro, maar toen hij er eenmaal
toch was, heeft de Egyptische regering
hem als een soort gevangene behan
deld. Op de conferentie is hij niet ge
weest, hij heeft de hoofdfiguren slechts
op het televisiescherm kunnen gade
slaan. Dat waren voornamelijk Nasser,
Tito, Sjastri, de Indiase premier en Su
karno.
Uit de redevoeringen van deze figuren
bleek heel wat tegenstelling.
Sukarno bijv, baseerde zich geheel op
de strijd tegen het kolonialisme, dat in
de Engelse vorm de kop nog hooghoudt
in Maleisië, dat derhalve door Indone
sië moet worden vernietigd.
De andere sprekers waren bepaald rus
tiger en legden de nadruk op de vreed
zame coëxistentie. Verder wordt er het
gebruikelijke beroep op de grote mo
gendheden gedaan over te gaan tot al
gemene en algehele ontwapening. Wel
neemt de conferentie stelling tegen de
Drie man in de
ruimte.
om het sociale minimum der Algemene
Ouderdomsvoorziening op te trekken,
pijnlijk zullen gevoelen. Hij verweet mi
nister Veldkamp onvoldoende gevoel te
hebben voor de collectieve verantwoor
delijkheid der ministers, hetgeen bij
dezen kwaad bloed zette.
Aan de andere kant berispte hij de libe
ralen voor hun houding in het REM-
debat. Hij liet er geen twijfel over be
staan, dat hij geen waardering had voor
hun gesmaal op de zuilen.
In Wymbritseradeel en Bolsward honden
opgekocht, die zullen worden afgericht
in het Nederlandse leger.
Het aantal krijgsgevangenen bij Antwer
pen wordt op 28.000 geraamd.
De Belgische regering heeft zich naar
Frankrijk begeven. Koning Albert blijft
aan het hoofd van het leger.
De boer, dat is onbetwist
Al eeuwenlang verstaan
Maar, wordt de boer gemist
De heer gaat naar de maan.
3e week oktober 1914
i schrale pret
s toch gelegd?
het nooit op toe
een gevecht
j in geklaag
niet gezond
veel te laag
het onrecht
an de kaak
jet het slecht
il in gestaak
houd je taai
zet je schrap
uigt straks Parijs
heren krap
saam de prijs
werd een feit
g, minder fraai?
im niet in zicht
star verzet
yn boeken
goed selskip sykje
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Teief. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2333
(05157)
Verschiint in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
THSDEI 20 OKTOBER 1964
19.2020.00 üre: Fryske ütstjüring
Stikelstekke In program hweryn
’t guon fan üs meiwurkers faek(s)
stikeljendewei kommentaer leverje op
aktuele Fryske feiten.
Abonnementsprijs f 2 40 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Slag aan de IJzer woedt in hevigheid
voort.
verstaan, dat de omstreden 4 voor
de regering niet meer dan een werkhy
pothese is.
Vergeleken bij de Algemene Politieke
Beschouwingen staken de Kamerdebat
ten deze week wat kalm af. De Eerste
Kamer behandelde de nieuwe zieken
fondswet: de Tweede Kamer behandel
de een groot aantal, nogal technische,
zaken, zoals de uitverkoopwet e.d. De
nadruk viel op de openbare commissie
vergaderingen, waarin de pleno-behan-
deling van de begrotingen van econo
mische en binnenlandse zaken werd
voorbereid. Daarbij kwamen de Pier-
prijs, het regionaal industrialisatiebeleidt
de benoeming van vrouwelijke burge
meesters in Leersum en Geldermalsen,
maar ook de Bijlmermeerkwestie aan
de orde. Belangrijke punten, welke zeer
de aandacht trokken, maar waarover
in een openbare commissie geen beslis
singen kunnen vallen; die zijn aan de
Tweede Kamer in pleno voorbehouden;
Tot voor kort maakten de conserva
tieven zich weinig zorgen, vooral niet
toen bleek, dat Labour de grote voor
sprong, die het vorige zomer had ge
kregen enkele weken geleden bijna ge
heel verspeeld bleek te hebben. De con
servatieven vertrouwden er als vorige
keren op, dat hun rustige campagne
met de nadruk op de bereikte welvaart
de kiezers in hun hokje zou drijven.
Labour concentreerde zich vooral op de
economische situatie, die niet zo goed
is als in de meeste landen op het vas
teland. De economische groei blijft ach
ter, derhalve betoogt Labour, dat de
overheid moet stimuleren en plannen
om de noodzakelijke groei te krijgen.
Sir Alec Douglas-Home, de minister
president, heeft getracht van het on
afhankelijke kernwapen het centrale
punt te maken, in de hoop, dat een na
tionalistisch gezind publiek, beangst
door de kandidatuur van Goldwater in de
Ver. Staten, tegen Labour zou stem-
Brugge werd 14, Ostende 15 oktober
door de Duitsers bezet.
Nu even verkiezingen, waarvan de uit
slag al wel bekend is: die van de Bel
gische gemeenteraden. Hierbij hebben
de oppositie-partijen flinke winst ge
boekt ten koste van de katholieken en
de socialisten, die in Brussel de rege
ring vormen. De liberalen hebben vooral
in de steden en met name Brussel forse
winst geboekt, hetgeen voor een deel
te verklaren valt uit het verzet van
de stadsbevolking tegen de taalwetten.
Op het Vlaamse land heeft vooral de
nationalistisch getinte Volksunie zetels
gewonnen, terwijl in Wallonië de socia
listen stemmen hebben moeten afstaan
aan de communisten.
koloniale politiek van Portugal en de
apartheidspolitiek van Zuid-Afrika.
Dit is evenmin nieuw en ligt bovendien
op een geheel ander vlak dan de poli
tiek van confrontatie van Sukarno.
Opmerkelijk is dat Sjastri er niet in is
geslaagd zijn medeconferentiegangers
ertoe te bewegen de houding van China
in het grensgeschil met India te veroor
delen.
Op de kalverenmarkt te Bolsward be
droeg de aanvoer ongeveer 400. De no
tering bedroeg f 50,-f 60,
Friesland krijgt uit het Provinciefonds
nog een extra verhoging van bijna een
half miljoen, n.l. f 488.000. De belasting
opbrengsten van het rijk, waarin het
Provinciefonds voor ongeveer 0.8 pro
cent participeert, worden voor 1964 na
der geraamd op 13.488 miljoen gulden.
Als gevolg van deze nieuwe belasting
raming en de verhoging van ’t aandeel-
percentage i.v.m. de door provincies aan
het Algem. Burgerlijk Pensioenfonds te
betalen pensioenpremie zullen de midde
len van het Provinciefonds stijgen tot
ruim 108 miljoen. De minister van Bin
nenlandse Zaken, Mr. E. H. Toxopeus,
heeft daarom de uitkeringen bij wijze
van voorschotten andermaal verhoogd.
Pompidou denkt, treedt aan
Ik scoor secuur een doel
Wij zullen ze verslaan,
Ik blijf vast op mijn stoel
Ik heb de meerderheid
Supporters in ’t gelid
Meestal delft in de strijd
De boer het onderspit.
De eensgezindheid tussen de regerings
partijen, die bij het REM-debat door de
afval der liberalen al enigszins had ge
leden, verbeterde hierdoor uiteraard
niet. De anti-revolutionaire fractieleider
Smallenbroek stookte het vuurtje nog
wat op. Aan de ene kant wees hij er
op, dat, nu de belastingverlaging per 1
januari a.s. niet doorgaat, velen de ver
hoging der premies, welke nodig zal zijn
Toch betekenden deze uitvallen niet,
dat het bestaan van het kabinet-Ma
rijnen ernstig in gevaar verkeerde.
Slechts op één punt traden de regerings
partijen handelend op. Zij namen een
motie-Smallenbroek aan, waarin op een
belangrijke verhoging van de hulp aan
de minder-ontwikkelde landen, met na
me in de jaren 1966-’67 werd aange
drongen. Weliswaar stipuleerde de libe
rale fractieleider, mr. Geertsema, dat
deze verhoging niet ten laste van de
voorgenomen belastingverlaging mag
gaan dat wil zeggen, dat hier bezui
nigingen op andere punten tegenover
dienen te staan. Maar de regeringscom-
binatie stemde eensgezind een motie van
de socialistische oppositieleider Vonde
ling af, waarin de belangrijke verho
ging reeds in het jaar 1965 werd ver
langd.
Tijdens het debat speelde de loonpolitiek
nog maar een bescheiden rol. Het wach
ten is op het advies van de Sociaal
Economische Raad. De regeringspartijen
konden echter wel begrip opbrengen
voor het regeringsstandpunt, dat mati
ging geboden is. Juist in plaats daar
van verlangde de k.v.p. belastingverla
ging. De v.v.d. stelde zich op het stand
punt, dat, nu de belastingverlaging is
uitgesteld, er ook in het loonpeil geen
wijzigingen moeten plaats hebben.
De gezamenlijke vakbeweging gaf ech
ter in een openbare brief aan de Twee
de Kamer te verstaan, dat zij de door
de regering geraamde loonruimte van
4 niet passend vond bij de huidige
krapte op de arbeidsmarkt. Op een
soortgelijk standpunt stelden zich de
p.v.d.a., p.s.p. en c.p.n., die een loon
stop tijdens de Kamerdebatten als iets
onmogelijks afschilderden.
Minister-president Marijnen ging op de
brief der vakbeweging tijdens het Ka
merdebat niet in. Maa” hij gaf wel te
Andere bureaus behaalden niet de
3.5 pet. meerderheid die volgens de er
varing nodig is, wil Labour gelijk spe
len met de conservatieven, die bevoor
deeld worden door een geringere con
centratie van hun stemmen in de dis
tricten. Engeland kent het districten
stelsel en het kan gebeuren, dat een
kandidaat met 80 of 90 pct. van het
aantal stemmen wint, terwijl een an
der de volle buit binnensleept met 51 pet.
van1 het aantal stemmen. De 49 pct. van
de tegenstander zijn verloren en zo
heeft Labour meestal meer verloren
stemmen dan de conservatieven.
Politieke commentatoren houden zeer
sterk rekening met een socialistische
overwinning en dat doet ook de beurs
die vorige week vrijdag sterk is terug
gelopen, en dat doen ook de vele En-
gelsen, die graag een gokje wagen. Er
wordt de laatste dagen bijzonder veel
geld ingezet op Labour.
Op het gebied van de ruimtevaart is
Rusland er in geslaagd zjjn voorsprong
te behouden. Maandagmorgen is een
ruimteschip gelanceerd met drie man
aan boord; een vlieger, een arts en een
fysicus. Amerika heeft het plan begin
volgend jaaar een ruimttevaartuig met
twee man in een baan om de aarde te
brengen. Pas enkele jaren later kan
de Amerikaanse Apollo met drie man
de lucht in, de Apollo, die ook bestemd
is voor een tocht naar de maan.
De bedoelingen van de reis van de drie
Russen is in de eerste plaats proeven
te nemen met het ruimteschip, dat
dor de bemanning zelf kan worden be
stuurd; in de tweede plaats om na te
gaan hoe een aantal specialisten op een
ruimtevaart kan samenwerken; in de
derde plaats het verrichten van weten
schappelijk werk in de ruimte en ten
slotte de bestudering van de invloed
van de ruimtevaart op het menselijk
lichaam.
men, omdat Labour tegen het onafhan
kelijke kernwapen is en dat misschien
zelfs wel overboord wil gooien. De al
gemene indruk is, dat deze problemen
het grote publiek niet bijzonder raken.
Daar komt nog bij, dat enkele conser
vatieve leiders op kritieke ogenblikken
blunders hebben gemaakt. Het is bij de
vele verkiezingsvergaderingen gewoon
te, dat politieke tegenstanders interum-
peren, waarop de kandidaat dan met
een elegante draai de lachers op zijn
hand moet zien te krijgen.
In het geval van Sir Alec bleken deze
vrij goedmoedige „hecklers” roerige
jongelieden te zijn, die de premier niet
aan het woord lieten komen. Dit on
dermijnde ongetwijfeld zijn gezag wat
en het werd er niet beter op toen hij
insinueerde, dat Labour deze verstorin
gen organiseerde. Een andere partijlei
der, Quintin Hogg, gevraagd naar de
kwestie Profumo, viel uit, dat men
daarover zou kunnen spreken, indien er
op de voorste socialistische banken in
het Lagerhuis geen echtbrekers zaten.
Hij bedoelde het niet zo kwaad, maar
de publieke schade was gedaan.
Een andere factor is ongetwijfeld, dat
meer mensen uit de middenklasse dan
sinds de oorlog het geval is geweest,
de weg naar de Labourpartij hebben
gevonden, zoals een opinie-onderzoek
heeft uitgewezen. Labour wordt op ’t
ogenblik dus minder als een arbeiders
partij gevoeld, terwijl de conservatieven
zich de betiteling van de party van de
rijken op de hals hebben gehaald door
een belastingpolitiek, die een prikkel
voor geldverdienen moest inhouden,
hetgeen meestal neerkomt op een belo
ning voor degenen die het al hebben
verdiend.
Uitvoerverbod van aardappelen. Der
gelijke maatregelen zullen nog worden
genomen ten opzichte van boter, kaas
en varkensvlees.
Hwat bat
WW
-i
KM
