OP BEZOEK BIJ 50 - JARIGE
w
Toto-prijs in vorm van een
cheque uitbetaald
Al
K
3
Een gouden jubileum, dal niet onopgemerkt mag blijven
Qabe Sb roeir
Fan dc Mart iny loer
Zilveren filmpjes
i
jfr
DINSDAG 10 NOVEMBER 1964
103e JAARGANG
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
üs hjoed
w
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
to sizzen
KUNSTIISBAEN
4
-
- ‘Él
No. 87
Bolswards Nieuwsblad
Wymbritseradeel.
NOG ALTIJD ONRUSTIG IN BOLIVIA
Hwat hat
i
mers
deze
DINGEN FAN BELANG
£j. de J.
’s Winters is het park een toevluchtsoord voor hongerende vogels.
Hier zien wij oud-parkwachter Hazenberg bezig op een koude
wintermorgen de eenden te voederen.
Een beeld uit het woelige Bolivia: een opstandeling-scherpschutter heeft zich
verdekt opgesteld op de hoek van een straat in La Paz. Alleen niet verdekt
genoeg voor de fotograaf
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Wy leare fan üs sukses
mar mear fan üs mislearjen
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSJNGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Een moedergeluk als dit vertederde
steeds de parkbezoekers. Helaas was
de laatste jaren een dergelijk tafereeltje
niet vaak te zien.
2e week november 1939
it lean foar de boerestan wêze soe, mar
de smaed hie harres west en men kin
gerêst oannimme, dat er dagen en wi-
ken west hawwe, dat dizze forantwur-
ding as lead op har woegen hat. Hwant
it like soms, oft de kweade der mei
boarte, sa slim wiene de tsjinfallers,
dy’t hyltyd wer pleats founen. Binam-
men doe't hiele bislagen, trochfokte bi-
slagen soms, ófslachte wurde moasten,
wie de forantwurding foar dit alles hast
ündraechlik. Mar aldergeloks wisten hja
fan gjin wiken, omt hja it greate doel
yn it each holden en izerfêst oertsjüge
wiene, dat hja it winae soene. Dérmei
hawwe hja op in bütenwenstige wize ka
rakter en moed toand en sille de nam-
men fan Veenbaas en Sjollema in eare-
plak halde yn de hiele boerestan. Dat
dizze bliuwende forbetteringen fan Frys
lan ütgiene en dér earst mei sukses bi-
yn
yn
Abonnementsprijs f 2 40 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Fryslan klapte yn ’e hannen
It sil him wurde mei de tiid
De haedstêd hat greate plannen
Winterstjêrren blinke aenst swiid
Gjin forlet mear fan „Jaap Eden”
Kansen komme tichterby
De opset stelt üs echt tofreden
Training foar hurdriderij
Skielk de wjokken wiid ütslaen
Ljouwert krijt in kunstiisbaen
Hwannear giet it op de baen ta?
Njontsjentrije en sechtich, hjerst?
Dat hie foar de Frisiana
De moaiste reklame west
Mar sa flot soe’t net losrinne
Rekkenmasters stiene ré
It foarstel wie allang yntsjinne
Troch 't kolleezje b. en w.
Skiepkes skoarje foar de daem
Mar Ljouwert krijt in kunstiisbaen!
Hwannear kin wy de de baen brüke?
Deskundigen hien ’t der oer
It wurdt om dizze fracht to loeken
Foar de brune in drege toer
Dér waerd lang deliberearre
Rendabel of just krek net?
Nou lit b. en w. it hearre
Wy sitte juskes tin yn ’t fet
It plan foarlopich nei de maen
Ljouwert moat sünder kunstiisbaen
Fryslan sil it neist bigripe
Foar 't jild net „fan bügjend frjemd”
Mar de redens bliuwe slipe
En sportmoed giet nea forlern
Wy bin ’t folk fan de alve stêdden
Da’s de nasjenale faem
Krigel ütein 't sil ek rédden
Sünder Ljouwerter kunstiisbaen!
PYT
Dizzer dagen is ien fan de beide mannen
dy’t mei dit wurk bliuwende forbettering
foar de lanbou yn Fryslan brocht haw
we, by syn sulveren ambtsjubileum de
tank brocht fan hiel agrarysk Fryslan.
De hear Sjollema wie dochs mei syn
greate foargonger, Dr. Veenbaas de kop
fan Jut foar alle boeren, dy’t nei 't hja
mienden, de dupe waerden fan de maet-
regels, dy’t nomd binne om dizze erflike
kwalen kwyt to wurderi. Nou ’t dizze
striid woun is en praktysk beëinige, nou
wie de seal to lyts om alle lju plak to
jaen, dy’t fan har tank tsjügje woene,
mar hoe oars wie de stimming, doe’t hja
mei dit wurk ütein setten. Hokfoar
stream fan forwiten en lester binne oer
de hollen fan dizze mannen ütgetten,
hoefolle mistrouwen en ünleauwe moas
ten hja oerwinne. As de striid tsjin de
t.b.c. of de abortus-Bang ris net slagge
hie, wiene hja bidobbe wurden ünder de
smaed fan hiel it boerefolk. Aldergeloks
is it wol slagge en is earst de t.b.c. for
bade en nou likernöch ek de abortus.
Mei sêfte middels yn it bigjin, mei foar-
Ijochting en almar foarljochting en op
it lést, om de saek slutende krije to kin
nen, ek mei hurde hün. Op in stikman-
nich bidriuwen nei is de hiele provinsje
nou t.b. en abortusfrij. De enoarme foar-
dielen fan dit feit, binne foar de boeren,
allegear. En dizze rinne yn de miljoenen
sawol foar de deagewoane buorkerij as
jit yn it bysünder foar de boeren, dy’t
mear foar de fokkerij buorkje. Hwat in
sterke oertsjüging moatte dizze man
nen hawn hawwe, om jlerrenlang de
forantwurding to dragen yn dizze gi-
gantyske striid. Hwant hja wisten£ dat
Wij z(jn even op bezoek geweest bjj een 50-jarige. Er was geen officiële receptie
en we waren in feite de enige bezoeker. Er stond nog wel een fiets, maar deze
moet óf er vergeten zijn, öf de eigenaar heeft zich ergens schuil gehouden. Het
doet er ook niet toe, deze rust beviel ons wel, ze gaf aanleiding tot gepeins.
Van onze jarige gastvrouwe ging toch al (dank zij haar koninklijke naam?)
een zekere voorname rust uit, die als het ware tot dit gepeins nodigde. De deuren
stonden in letterlijke zin van het woord wagenwijd open: prettig, zich welkom
te weten.
Wat een dag, wat een dag en in spanning voorafgaande dagen hebben de Zulde-
ma’s, Patsma's en Werkhoven in Witmarsum de afgelopen week gehad. Natuurlijk
wist heel Wonseradeel en denkelijk heel Friesland, wat er in het aid-Wytmarsum
mei de forneamde koepeltsjerke gebeurd was. Het ging van mond tot mond:
„Geit Zuidema hat 13 punten goed yn ’t toto, mar syn faem hat it ynfulle,
en gjin sikkepit forstftn fan fuotbaljen en it wie foar de earste kear. En dat bleek
ook uit het eerste rijtje, dat Marjan Palsma ingevuld had. Alle 13 fout, maar
dat tweede rijtje alles goed Allemaal zien, beide families is ’t wel goed? de heer
Werkhoven „der op knibbels by foar de tafel.”
Douwe Kiestra syn kleisang oer de lyts-
feint: „dels ha de brimzen stutsen de
neven nachts op béd, it spekfet woe net
tarre en brij koe ik net oan sêd” is hwat
üt de tiid rekke. Fan brimzen heart men
hast net mear, de aksje fan de mannen
fan de „Gezondheidsdienst” foar it fé
hawwe der tige opromming yn hélden.
Goartige kij, d.w.s. kij mei T.B.C. komt
men net mear tsjin en sa’t it nou liket,
sille de kealforsmiters, dy bysünder
skealike en heimsinnige kwael, yn koar-
ten, Fryslan net mear teisterde.
sparren en iepen. Enkele jaren later
zoekt het kind met haar vriendinnen in
het park glimmende kastanjes en rijpe
beukenootjes. Zij rijgt ze tot een streng
kralen of maakt er poppetjes van.
De jaren verstrijken. Het kind is een
struise deern geworden. Er is een mu
ziekconcours in het nu reeds beschut
ting biedende park. Fanfare- en harmo-
niekorpsen blazen dat het een lieve lust
is om de hoogste eer: een beker, me-
dalje of lauwertak.
Tussen de nummers door en laten we
eerlijk zijn, ook wel eens tijdens de
nummers wandelt jong Friesland on
der het schemer gevende lover. Amor
is actief. Meer dan kastanjes en beuke
nootjes wordt er gevonden: een schar
rel, een vriendschap, een verkering.
Later als de fanfareklanken reeds lang
zijn weggestorven, als de vis- en fruit-
stalletjes zijn afgebroken, het vertrapte
gras zich weer heeft opgericht, wan
delt er nog vaak een paartje in het
park, een paartje met goede herinnerin
gen aan die eerste avond.
En weer verstrijken enige jaren. En
weer wordt er een kindervragen langs
de rulle paden geschoven. Het kind van
weleer werd moeder. Ze weet het nog
zo goed, die kinderwagen was geen hoge
strooien, maar een erg diepe met kleine
wieltjes.
En nu, de haren licht vergrijsd, herhaalt
zich de historie. De moeder van toen
werd „beppe” en ook de mode herhaalt
en kreaket it fan tiid ta tiid slim, mar
dochs hja komme fierder en mei yngong
fan dizze moanne is wer in greate stap
foarüt set.
Yn prinsipe is men it lens wurden oer
ien molkpriis foar de seis EEG-lannen.
Dy sil dan foar dit hiele gebiet yn de
buert fan de 32 sinten komme to lizzen
en de seis lannen moatte oant 1970 ta
yn har binnenlansk priispeil sadanige
maetrigels nimme, dat rounom dizze
priis ek makke wurdt. Dus sünder by-
dragen üt de skatkist langer. Dat hüldt
ü.m. yn, dat de büter en tsiis, ek yn ei
gen lün dy molkpriis goed meitsje moat
te en dus omheech moatte. Fiif jier lang
sil der by de ynlanske büterpriis 30 st.
it kilo by moatte en by de tsiis 10 oant
15 st. de kilo. Dêrtroch sil de skatkist
miljoenen subsydzje bisparje en de kon-
suminten likefolle mear bitelje moatte.
kroand waerden is in dübele felisitaesje .JSlagget de opset, dan sille dus de molke
en de suvelprodukten yn 1970 har eigen
priis opbringe en is dêrmei in ein komd
oan in perioade fan molkpriis debatten
yn de beide Keamers. Geleidelik oan giet
de hiele saek nei Brussel en wurde dér
de prizen foar hiel West-Europa bipaeld.
Hjir moat daliks by sein wurde, dat de
priis fan de konsumpsjemolke jit net re-
gele is en dat hjir in tige hjit hangizer
foar mannich lan oan de balke hinget.
Mar hja wrotte troch en as de hege hea-
ren net om politike redens it spul yn it
tizen meitsje, sil ek hjir in bliuwende
forbettering fan greate importansje bi-
rikt wurde. Yn in optimistyske buoi soe
men sizze kinne: „Sa njonkenlytsen
komt Jabik yn ’e broek”.
Scheffer en Westra. Tevens was de toto
leider, de heer C. de Boer met zijn staf
van jonge medewerkers op het appèl.
Afgevaardigden van de boerenleenbank
waren de voorzitter de heer G. Smid en
de kassier, de heer U. U. Hiemstra. Ook
vv „Arum” had afgevaardigden naar dit
grote gebeuren gestuurd, n.l. de voorz.
de heer L. S. Hilarides, Arum en de
beren B. v. d. Bos en J. Smit van Ach-
lum. Pingjum liet zich vertegenwoordi
gen door de heren A. v. Dijk, Tj. Kamstra
Mr. A. van der Werf, had als voorzitter
van de F.V.B. de leiding van de avond,
hetgeen hem zeer goed was toever
trouwd (wat men ook van een advocaat
kan verwachten). Dikwijls werd om zijn
humoristische opmerkingen hartelijk ge
lachen. Verder legde hij de nadruk op de
zelfwerkzaamheid en mogelijkheden van
de toto.
De heer Mullenberg kwam de eer toe om
de gelukkige winnaar de cheque uit te
reiken wat niet eerder gebeurde dan na
dat spr. 'n overzicht had gegeven van
de vier jaar toto. Hij sprak over het be
lang van de welvarende toto. 1 Is de
sport niet alleen, maar ook de organisa
ties op gezondheidsgebied hebben belang
bij een rijke toto.
Na deze uitleg richtte spreker zich tot
de 18 jarige Geit en gaf een algemene
raad en de situatie, waarin Geit en de
18 jarige Marianne verkeren. Dikwijls is
de ervaring deze „Als niet tot iet... enz.”
Dit is echter niet de goede weg en de
heer Muilenberg zei: „Je mag om mij
steenrijk worden, maar als je jezelf ver
liest is alles verloren.” Met het overhan
digen van de cheque voegde hij er aan
toe, dat het geld hen tot ’n zegen mocht
zijn. Na het tekenen van de cheque
kwam de voorzitter van de -boerenleen
bank zijn handtekening er ook nog bij
zetten, terwijl de kassier ’t waardevolle
papier daarna in ontvangst nam en het
zeker een goede plaats in de kluis heeft
gegeven. De kassier, de heer U. U.
Hiemstra voerde daarna het woord en
wees er op, dat de winnaar „de goede
koers” had gekozen om dit grote bedrag
„vast te zetten”.
De heer A. Hofstra sprak voor ,V. en O.’
en voor de familie Zuidema, terwijl hij
namens de familie Zuidema, de heer
J. Werkhoven een prachtig bloemstuk
aanbood voor al zijn steunende bemoeie
nissen. De heer Werkhoven voerde even
eens net woord en sprak over de saam
horigheid die tussen de Werkhovens en
Zuidema’s is.
zich, de wielen van de wagen, waarin
zij nu haar kleinkind duwt, zijn weer
groot, net als 50 jaar geleden. Het park
is intussen volwassen geworden, de
boompjes zijn groot. En misschien de
plantertjes wel dood.
Vijftig jaar is een lange tijd. Twee oor
logen teisterden inmiddels de wereld.
Veel leed werd geleden, veel liefs ge
noten.
De herfstbladeren vielen vijftig maal.
Tientallen malen was er rijp of rijm of
sneeuw. Vijftig maal was er het prille
groen. Nu is het november 1964. Weer
vallen de herfstbladeren. En beppe denkt
aan de herfst van het leven, die straks
ook voor hiér komen gaat.
Dan schrikken we wakker uit ons ge
peins. Ja, inderdaad, de bladeren val
len, maaar „beppe” is er niet. Ze was
er alleen in onze verbeelding, toen we
zo heel alleen op bezoek waren bij ons
jarige park.
Eigenlijk wel vreemd, dat we nog steeds
moederziel alleen zijn. Het park kost
schatten geld. Op de gemeente-begro-
ting staan cijfers met 3 en 4 nullen.
Wordt het niet genoeg gewaardeerd?
Trekt men er liever op uit, ronkend
langs de drukke wegen, dan dat men ge
niet van het brons en goud en soms
van het vlammend rood der late herfst
tooi? Even bekruipt ons de gedachte,
dat het niet alles rozegeur en mane
schijn was met „ons park”.
Eens was er de hertenkamp. Het werd
een mislukking. Eens werd er op her
haald aandringen van de vroede vade
ren, een 2de ingang gebouwd. Perma
nent zit deze dicht: de jeugd heet tè
vernielzuchtig te zijn, dan dat deze vrije
toegang kan hebben. De eens zo trotse
volière leek ons maar dun bevolkt. Iepen
vallen onder de schimmelziekte. Het
dure podium in de vijver staat 360 van
de 365 dagen ongebruikt, het theetuin-
idee werd een fiasco, de oude muziek-
Ja het was zo! Werkhoven naar de se
cretaris, de heer K. Westra van de gym
nastiekvereniging .Volhardt en overwint’
of kort gezegd: ,V. en O.’.
De andere dag toog men naar den Haag
en werd daar ontvangen als de mensen
van „Pim Muliers” dorp. Directeur J.
Muilenberg van de Stichting Sporttoto
stelde de bijna over hun toeren zijnde
gasten op hun gemak, op de hem eigen
rustige manier van handelen.
Na deze spannende dagen keerde men
weer huiswaarts met de toezegging, dat
de heer Muilenberg in hoogst eigen per
soon de cheque in Witmarsum kwam
uitreiken.
Als afgevaardigden van „V. en O.” wa
ren aanwezig voorzitter A. Hofstra,
In verband met onlusten de Tsjechische
hogescholen voor de tijd van 3 jaar ge
sloten.
Het St. Maartensfeest Weer met opge
wektheid gevierd.
Geslaagd voor het 3e gedeelte notarieel
examen de heer N. L. J. Bruinsma te
Bolsward.
Duits oorlogsvliegtuig bij Roermond
neergestort.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeeï, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
tent, waarvoor op de begroting reeds
jaren geleden een post stond voor „op
brengst verkoop” staat er nog en men
weet er kennelijk geen raad mee. Eens
huisde er een heuse aap in het park.
Ook dit lie op teleurstelling uit, de
goudvissen zijn ook al uitgedund.
Neen, nu geen kritiek en pessimisme
meer. Denk aan het 'moment waarop
het park toch heus een functie had, aan
landdagen en concoursen, aan heamiel-
feesten en culturele programma’s, aan
openluchtpolonaises en tuinfeesten.
Wat was er al een variatie in de afge
lopen jaren: de Maastrichter Staar en
Zwarte Riek, de Marirtferskapel en
Johnny Jordaan, Kindercircus en kerk-
koorzang, Tetman en theater, zelfs de
gymnastiek en een opera ontbraken niet.
En dan het eendjes voeren met de lieve
jeugd, het kiekjes maken bij zwanen
of pauwen of het perk als plaats van
stille overpeinzing voor de bejaarde ge
nietend van het herfstgetij van' zijn
leven.
Eens lag Bolswards park buiten, nu
reeds binnen de bebouwde kom. ’s Zo-
ziet men er liefdevolle zusters,
rijdend achter de invalidewagens met
patiënten uit Bloemkamp.
Het park kreeg er een functie bij.
Naarmate Bolsward meer uitgroeit, er
flats verrijzen, er scholen worden be
zocht, er patiënten worden verpleegd,
zal het meer worden gewaardeerd.
Onze hartelijke gelukwens aan
jarige, en nog vele, vele jaren.
wurdich. En likegoed de treflike organi-
saesje fan Suvelfabriken en Stamboek,
dy’t har mei de hiele hüd efter dizze sa-
ken set hawwe en dêr hiel hwat mil
guod om trochslokke moasten.
Bliuwende forbetteringen, dêr moat men
aloan it each wer op rjuchtsje.
Sawol yn it ekonomyske as
it bidriuwstechnyske, sawol
it sosiale as yn it kulturele binne dat de
dingen, dy’t de boerestan reëel foarüt-
bringe. It bigjint der nou op to lykjen,
dat it pionierswurk op in hiel oar flak
fortuten bigjint to jaen. Wy bidoele hjir
it wurk fan dy foaroanmannen, dy’t op
ynternationael gebiet de posysje fan de
boer yn bettere banen bringe wolle. Ek
hjir binne de swierrichheden sünder tal
Een simpel courantenberichtje in onze
„Gouden filmpjes” gaf aanleiding tot
ons bezoek. Het was deze maand juist
50 jaar geleden, dat de fa. Taconis uit
Joure het toen pas aangelegde Juliana-
park overdroeg aan ’t gemeentebestuur.
Al zijn er geen serenades gebracht, al
werd er geen erewijn geschonken, al
ontbrak elk openbaar huldebetoon bij
dit gouden jubileum, toch is het waard
er bij stil te staan.
Het stichten van dit park was de zo
veelste daad van gemeenschapszin van
twee eeuwenoude Bolswardse stichtin
gen, dat wij gewoon de tel zijn kwijt
geraakt.
Ditmaal was het ter gelegenheid van
de onafhankelijkheidsfeesten in 1913 dat
men een blijvende herinnering wilde
creëren. Het werd een park, genoemd
naar het kleine prinsesje, waarop al
ler hoop van de Oranjelievende Neder
landers destijds was gevestigd: Juliana.
Het trotse inrijhek houdt in vergulde
letters de nu koninklijke naam hoog, in
grafzerkletters staat er onder vermeld,
wie de schenkers waren: het Sint An
thony Gasthuis en Het Weeshuis. Oók,
dat uit instemming met deze vorste
lijke gave het toenmalig stadsarmenhuis
de Hendrik Nanneshof, (ook een aloude
stichting, maar even arm als haar naam
deed vermoeden) het toegangshek
schonk. Het park lag buiten de stads
poorten. Het moet er wel kaal zijn ge
weest die eerste jaren, even kaal aan
boomgewas als het nu nog is in ons In
dustriepark of op het nieuwe sportvel
dencomplex, maar de vijvers waren ge
graven, de paden aangelegd, de bomen
geplant, het rosarium ontworpen, de
muziektent opgericht, de banken getim
merd, de sloten uitgediept. Het wande
len kon beginnen, aanvankelijk meer
uit nieuwsgierigheid, dan om te genie-
ten van lommer en loof en zich te re
creëren tussen boom en bloem en bla
dertooi. Maar goed, het park werd spoe
dig een begrip en Bolsward had weer
iets, om met recht trots op te kunnen
zijn
1914. Een jonge vrouw schuift haar
strooien kinderwagen op hoge ranke
wielen door de nog rulle paden. Het
kind geniet van de late najaarszon.
Wanneer dit kind een vijftal jaren later
aan moeders hand opnieuw het park
betreedt, zijn de boompjes reeds tot
bomen uitgegroeid en is het park in
aanleg reeds een schone stadstuin ge
worden. Mèt het kind groeien de stam
men, de struiken, de treuren, de wilgen,
de kastanjes, eiken, beuken, popels,
