Hoe Johnson heeft
gewonnen
Ouderdomsvoorziening in
de branding
Chinees bezoek aan Rusland
Gezonden
voor
zieken
Met de winter
zicht
m
Kabinet Marijnen niet meer
homogeen
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Gouden filmpjes
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeet, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
103e JAARGANG
VRIJDAG 13 NOVENÏBER 1964
No. 88
üs hjoed
to sizzen
Chinezen in Moskou.
Rijnmond.
van.
Franse voorwaarden.
Duits plan voor Europa.
EUROPORT 1964
Europese unie.
Uitstel.
4
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Verschijht DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A, J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(03157)
Burgemeester Mr. G. E. van Walsum heeft dinsdag in de Rotterdamse Ahoy-
hal de derde Internationale vakbeurs voor scheepvaart en scheepsbouw
„Europort 1964’’ geopend. De burgemeester toonde zich als stadsbestuurder
al even behendig in het manoeuvreren met een wagentje, dat veel in de haven
wordt gebruikt
vier jaren minister van justitie, heeft
in de staat New York een senaatszetel
veroverd. Het is niet uitgesloten, dat
dit voor hem een opstapje naar het pre
sidentschap betekent.
Bondskanselier Erhard had deze zomer
president De Gaulle bij diens bezoek aan
Bonn Duitse voorstellen toegezegd om
de Europese politieke eenwording een
stapje verder te helpen. Deze voorstel
len zijn vorige week gereed gekomen
en er is een samenvatting van gepubli-
hoogd met dit doel voor ogen. De be
lastingverlaging zou dan tegelgk kun
nen dienen om de verzwaring van de
premielast op te vangen.
Er kwam echter een kink In de kabel.
Nadat minister Veldkamp zich met be
trekking tot de verhoging van de AOW
Kerk door brand verwoest. Een dag voor
h\j na een grondige restauratie zou wor
den opgeleverd, is is de gereformeerde
kerk in de Parkstraat te Velp door een
fikse brand volkomen verwoest. Alleen
de buitenmuren bleven overeind staan,
de rest viel aan h' vuur ten prooi.
Precies 25 jaar geleden te Bolsward de
eerste cursus in zuivelbereiding gegeven
in de huidige fabriek van vruchtensap
pen van fa. Donker..
De Engelse verliezen op het oorlogster-
rein belopen thans, aldus werd te Lon
den meegedeeld: 57.000 man. De Duitse
verliezen in de slag om de Yzer bedroe
gen alleen reeds 90.000 man.
Abonnementsprijs f 2 40 per kwart»»!
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
2e week november 1914
De roazen sille gau forgean
mar de toarnen bliuwe stean
Op Schiphol arriveerde dinsdagoch
tend een groep van 34 amerikaanse
zakenlieden, afkomstig uit de staat
Neveda, die tijdens hun verblijf van
enkele dagen in ons land, belangstel
ling wil opwekken voor Nevada als
vakantieland. De groep, hier gefoto
grafeerd bij de aankomst, staat onder
leiding van de gouverneur van Nevada
de heer Grant Sawyer (in het midden,
met beide handen in de jaszakken).
A. A. Sepp uit Amsterdam verbond zich
na bevestigd te zijn door Ds. Britzel aan
de Doopsgezinde gemeente te Witmar-
sum.
Wanneer wjj, zoals wij vorige week beloofden, de nadere cijfers van de Ameri
kaanse verkiezingen bekijken, dan zien wij, dat bjjna 40 miljoen kiezers aan
Johnson de voorkeur gaven tegen 25 miljoen aan Goldwater. In percenten uitge
drukt komt Johnson op 61,2 tegen Goldwater op 38. Belangwekkend is vooral hoe
de stemmen zjjn verdeeld en waar Johnson winst en verlies heeft geboekt en
om welke redenen. Behalve Arizona, dat vier jaar geleden ook republikeins was,
heeft Goldwater slechts gewonnen in vroeger democratische Zuidelijke staten:
Alabama, Louisiana, Mississippi, South Carolina en Georgia. Alle andere staten
ook de vele republikeinse bolwerken in het Noord-Oosten, midden-Westen en de
bergstaten in het Noord-Wcsten, vielen aan de democratische kandidaat toe.
Hwat hat Qabe Skroar
Hoofdonderwerp van de gesprekken op het Binnenhof vormde deze w’eek het
voorstel van de Minister van Sociale Zaken, dr. Veldkamp, om de uitkeringen
van de Algemene Ouderdomsvoorziening op te trekken tot een sociaal minimum
met ingang van 1 januari a.s. Men zal zich herinneren, dat dit punt een grote
rol heeft gespeeld bij de kabinetsformatie in de zomer van 1963, waaruit tenslotte
het kabinet-Marijnen te voorschijn is gekomen. Dit werd gevormd door de drie
grote confessionele partijen ter rechterzijde, samen met de v.v.d. Dr. de Kort
sloot toen immers de socialisten van verdere deelneming aan de besprekingen
uit, omdat zij z.i. te hoge eisen stelden, met betrekking tot de verbetering der
Algemene Ouderdomsvoorziening. Doch de aangezochte minister van Sociale
Zaken, de k.v.p.er dr. Veldkamp, stelde als vorwaarde voor zijn toetreding tot
het rechts-liberale kabinet, dat de ouderdomsvoorziening zou worden verbeterd
en dat van een eventuele staatsbijdrage door de liberale ministers, die de nood
zaak van belastingverlaging sterk naar voren hadden gebracht, geen beginsei-
kwestie zou worden gemaakt.
Een verrassing was vorige week de
verschijning van een Chinese delegatie
onder leiding van niemand minder dan
Tsjoe En-lai, de Chinese premier, in
Moskou ter bijwoning van de viering
der herdenking van de oktoberrevolutie
van 1917. Het wordt langzamerhand een
verwarrend geheel. Van Moskou uit
werden, na een kleine stilte de aanval
len op de Chinezen herhaald, hetgeen
er op zou wijzen, dat het geschil tus
sen de beide reuzen van de communis
tische wereld nog in volle kracht
woedt. Nu verschijnen de Chinezen in
vol ornaat in Moskou, hetgeen op een
toenaderingspoging zou kunnen gaan
lijken.
Het is misschien allebei mogelijk. Want
het is opgevallen, dat de Chinezen in
hun aanvallen op Chroestsjow sterke
nadruk hebben gelegd op de onderschei
ding tussen partij en regering. Is het
misschien de opzet de betrekkingen
tussen de regeringen te verbeteren zon
der een oplossing van het ideologisch
geschil te forceren?
In elk geval lijkt het onwaarschijnlijk
dat Peking en de nieuwe machthebbers
in Moskou elkaar in de armen zullen
vallen en alle misverstanden op de brede
rug van Chroestsjow zullen laden.
ceerd. De regeringen van de Zes zullen
beginnen met de ondertekening van een
conventie, waarbij z(j zich verplichten
binnen een bepaalde termijn een ver
drag van een politieke unie tot stand
te brengen. Van het begin af aan, dus
ook voordat de politieke unie een feit
zal zijn, zullen zij met elkaar overleg
plegen over buitenlandse politiek, defen
sie en culturele samenwerking. Los van
de regeringen moet een consultatieve
commissie worden gevormd, die betrok
ken moet worden bij het overleg over
de politieke unie.
AMERIKAANSE ZAKENLIEDEN
IN ONS LAND
er soms sprake van een verkoeling
het kabinet tussen de confessionele
Enka (mej. v. d. Vlis) sprak te Bols
ward voor een volle Doelezaal over:
„Waarom heden Soc. Dem.?
Het kwik is ’s nachts al weer onder 0’C
geweest. De waterleidingbedrijven in Ne
derland vragen u: Controleert u nu uw
hoofdkraan en het daarbij behorende af-
tapkraantje.(Deze bevinden zich aan ’t
einde van de toevoerleiding naar de per
celen, meestal in kelder of meterput).
Deze hoofdkraan en het aftapkraantje
moeten in dichtgedraaide toestand geen
water doorlaten. Als dit wel het geval is
kan de binnenleiding bij vorst niet wor
den afgesloten en afgetapt en hebt u er
het grootste belang bij de defecte kraan
nu te laten repareren. (In de meeste ge
vallen zorgt het waterleidingbedrijf hier
voor). Zodra het flink vriest is snelle re
paratie door grote drukte uitgesloten.
Als u toch de hoofdkraan en het aftap
kraantje controleert zorgt u dan meteen
voor het tochtvrij maken van de plaats
waar deze kranen (en eventueel een wa
termeter) zijn opgesteld?
Deze maatregelen voorkomen waar
schijnlijk overlast en onnodige kosten als
het flink gaat vriezen.
op 1 januari a.s. had vastgelegd, bleek
het om conjuncturele overwegingen
moeilijk om op datzelfde ogenblik de
belastingen te verlagen. Verschillende
organisaties van zelfstandigen, midden
standers en boeren, lieten dan ook niet
na bij de Tweede Kamer te protesteren
tegen de voorgenomen lastenverzwaring.
Anderzijds adresseerden ook de vakor
ganisaties voor een verdere verbetering
der A.O.W. Tegen die achtergrond
wordt het begrijpelijk, waarom de kvp
bij de algemene financiële beschouwin
gen te kennen gaf, waarom zij de be
lastingverlaging het liefst toch op 1
januari a.s. zag ingaan.
Anderzijds waren er de socialisten, die
te verstaan gaven, dat zij desnoods be
reid waren voor een verbetering der
A.O.W. een deel van de belastingverla
ging op te offeren. Bij de regeringsfrac
ties wekte dit debat tegenstrijdige ge
voelens
midden
recht.
Bij zijn verder beraad besloot het kabi
net tenslotte een middenweg te bewan
delen; de verbetering van de ouderdoms
voorziening en de belastingverlaging
zouden tegelijk onder handen worden
genomen. De A.O.W. zou wel worden
verhoogd zij het met niet zoveel als
de vakbeweging wenste; hiertoe zou de
schatkist een bijdrage leveren maar
óók de premies zouden worden ver
is
in
ministers en hun liberale collega’s?
Ongetwijfeld heeft de afval van de wd
bjj de stemming in de Remkwestie, de
verhouding tussen de regeringspartijen
geen goed gedaan. Misschien heeft dit
er ook wel toe bijgedragen een aantal
k.v.p.ers in de verleiding te brengen de
liberale minister Toxopeus in de Bijl-
mermeerkwestie de nederlaag toe te
brengen.
Vorige week heeft ook de Eerste Ka
mer deze minister van binnenlandse za
ken laten blijken, dat het tijd wordt
voor de grote steden nieuwe bestuurs-
voorzieningen te zoeken voor de samen
werking met hun randgemeenten in een
districtsbestuur. Zowel van p.v.d.a.-
zijde als van de kant der k.v.p. was die
aandrang onmiskenbaar. De anti-revo-
lutionaire partij-voorzitter Berghuis
voegde daaraan toe, dat de minister ver
standig zou doen, daarin zijn kracht te
zoeken en de Bijlmermeerkwestie nu
maar niet verder op de spits te drijven.
op. Aldus kwam de A.O.W.
in de politieke branding te-
Darijs heeft laten weten, dat het
voorlopig niet veel in deze plannen ziet.
In de eerste plaats gevoelt De Gaulle
niets voor een dergeijke supranationale
commissie, ook al is zij alleen maar
raadgevend. In de tweede plaats biedt
het geen oplossing voor de problemen,
die De Gaulle zich heeft gesteld: de
formulering van een buitenlandse poli
tiek voor geheel Europa, die gericht is
op een zo groot mogelijke onafhankelijk
heid van de Ver. Staten. Parijs ziet het
Jüuropese complex niet los van de M.
L. de multilaterale kernmacht van
de N.A.V.O., waarin Amerika en Duits
land een nauwe, geïntegreerde samen
werking van de Westelijke bondgenoten
in verwezenlijkt wensen. Engeland heeft
H
Op 15 november start een nationale ac
tie voor elf organisaties, werkzaam op
het gebied van de volksgezondheid. Elf
organisaties zullen door deze actie hun
heilzaam werk kunnen blijven voortzet
ten. Een nationale zaak, de strijd tegen
volksziekten. Wie kent niet de ver
schrikkingen van de reuma, kanker, po
lio of tuberculose?
Wij worden er zelfs dagelijks in onze
directe omgeving mee geconfronteerd.
Kent u de angst van de astma-lijder
Ieder moment van de dag kan een hel
voor hem worden. Kunt u 45 seconden
uw adem inhouden? Na die 3/4 minuut
kunt u weer verlicht ademhalen. Als u
dit probeert hebt u een klein Idee van
de ademnood, die astma-lijders moge
lijk dagelijks meermalen ondervinden.
Zwakzinnigenzorg, sinds kort bij een
breed publiek eindelijk bekend, behoort
eveneens tot het werkterrein van die elf
organisaties, die in een actie zijn ver
enigd. Wij noemen u voorts nog de Kruis
verenigingen, waarvan de wijkzusters ’n
vertrouwd beeld vormen in het gezin, de
straat, de stad, het dorp. Wij geloven
dat het werk van deze verenigingen vol
doende bekend is.
Het Nederlandsche Roode Kruis, een
kruisvereniging die altijd en overal klaar
staat, is ook een van de instellingen, die
in deze actie zijn vertegenwoordigd.
Veel geld is nodig om deze instellingen
hun werk te laten doen. Tezamen bal
den zij „de vuist” om in één actie bij u
aan te kloppen. Laat hen niet buiten
staan, haal ze binnen, in uw hart! Thans
kunt u gezondheid kopen, gezonden voor
zieken!
De Nationale televisie-actie „Gezonden
voor zieken 3” is een loterij, dat wil
zeggen, een controleerbare vorm
collecteren. U kunt wel doen en
winnen.
Op duizenden verkoopadressen, herken
baar aan het symbool van deze actie,
kunnen de loten uw aandeel in de
strijd voor de volksgezondheid wor
den gekocht. De loten kosten f 1,25 per
stuk en zijn verkrijgbaar in acht ver
schillende kleuren. Indien u 8 loten
koopt en deze doorverkoopt aan uw fa
milie, vrienden en/of kennissen dan loot
u door middel van een gratis coupon mee
naar extra prijzen.
Het lijkt echter voorbarig om aan der
gelijke meningsverschillen al te veel
politieke consequenties tte verbinden.
Op andere punten liggen de menings
verschillen weer heel anders. Zo lijken
de ministers van binnenlandse zaken
mr. Luns, en zijn collega van landbouw
en visserij, mr. Biesheuvel, nogal ge
nuanceerde denkbeelden te koesteren
met betrekking tot de Europese crisis,
die door de dreigementen van de Franse
president De Gaulle om de E.E.G. en
de N.A.T.O. te verlaten, is ontstaan.
Beiden wijzen weliswaar het plan voor
een Europese Politieke Unie af, dat mi
nister Spaak en bondskanselier Erhard
hebben bedacht om De Gaulle te kal
meren maar de gronden waarop lij
ken nogal verschillend. Mr. Luns ge-
gevoelt eigenlijk helemaal niet voor een
Politieke Unie zonder Engeland; mr.
Biesheuvel schijnt zo’n Unie in zijn
hart niet te verwerpen, hjj bemerkt er
echter een tekort aan op, namelijk, dat
zij geen oplossing biedt voor de militaire
wensen van De Gaulle, die vooral be
zwaar heeft tegen een samenwerking in
Atlantisch kader op het gebied van de
kernbewapening, als die uitgaat van
Amerikaanse leiding.
Hoe zal het kabinet Marijnen op dit
punt tot een homogeen standpunt ko
men?
De winst voor Goldwater in het Zui
den is vooral toe te schrijven aan de
rassenkwestie, die in de rest van het
land ma.ar een ondergeschikte rol
schijnt te hebben gespeeld. Vooral op
het platteland heeft Johnson véél
stemmen verloren aan Goldwater, de
tegenstander van de wet op de burger
rechten, die de negers gelijke rechten
geeft en rassendiscriminatie verbiedt.
Merkwaardigerwijs is die achteruitgang
niet in de steden tot uitdrukking geko
men. Slechts in Louisiana en Missis
sippi heeft Johnson ook in de steden
minder stemmen veroverd dan Kennedy
vier jaren geleden. In de andere steden
was zijn aanhang groter. Moet men hier
uit concluderen, dat de belangstelling
Van de stadbewoner meer naar de wat
vooruitstrevende sociale politiek van
de democraten uitgaat? Men moet niet
vergeten, dat industriële ontwikkeling
vaak afhankelijk is van kredieten van
de federale regering. In het Zuiden en
het Noorden hebben bijna alle negers,
die stemden, op Johnson gestemd, ter
wijl vier jaren geleden nog 60 pct. van
de negers op de republikeinse kandidaat
stemden.
Er is dus weer een nieuwe verschuiving
opgetreden, die niet gemakkelijk onge
daan zal zijn te maken. De nadruk van
de democratische winst komt te liggen
op lagere inkomstengroepen, die voor
90 pet. op Johnson hebben gestemd en
de negers, die voor de partij het groot
ste nog niet aangeboorde kiezersreser-
voir vormen.
Het Huis van Afgevaardigden telt nu
293 democraten en 138 republikeinen
tegen resp. 257 en 178 in de oude sa
menstelling. Het gevolg van deze winst
is, dat de democratische fractie over
het algemeen progressiever is dan die
in het scheidende Huis. In de Senaat,
waarvan om de twee jaren een derde
van de zetels beschikbaar komt, hebben
de democraten nu met 67 één man meer
dan tevoren. Robert Kennedy, de laatste
onder zijn nieuwe socialistische regering
veranderingen aan de oorspronkelijke
opzet geformuleerd, die een Engelse
deelneming mogelijk zouden maken.
Deze weeek is Gordon Walker, de En
gelse minister van buitenlandse zaken,
in Bonn geweest om de zaak met de
West-Duitsers door te praten en het is
niet uitgesloten, dat Bonn wel oren naar
de Engelse voorsteden heeft, die pre
mier Wilson volgende maand officieel
aan Washington zal voorleggen. De
Gaulle zal alles in het werk stellen om
een dergelijke combinatie, die Frankrijk
met zijn wens naar een derde macht
volledig isoleert, te verhinderen.
In Parijs verluidt daarom dat de voor
stellen van Erhard over een politieke
unie pas aan de orde kunnen komen,
wanneer de fundamentele problemen
zijn opgelost. Dat zijn voor Frankrijk
defensie en de graanprijzen. De Gaulle
heeft gedreigd zijn medewerking aan
de Gemeenschappelijke markt stop te
zetten, wanneer op 15 december geen
gemeenschappelijke graanprijs tot stand
is gekomen. Men krijgt de indruk, dat
men in Duitsland naar een compromis
aan het zoeken is, dat enerzijds De
Gaulle tevreden zal stellen, anderzijds
de boeren geen geld zal kosten. Subsi
dies zijn mogelijk, maar ook niet voor
onbeperkte duur.
In de Franse pers waren berichten ver
schenen, dat Frankrijk misschien uit de
N.A.V.O. zou treden, wanneer de MLF
tot stand zou komen. Dat Franse stand
punt blijkt wel wat, maar niet veel ge
nuanceerder te zijn. Frankrijk zou niet
uit het Atlantische bondgenootschap
treden, maar zijn medewerking aan de
opbouw van de N.A.V.O. stopzetten.
Aangezien dit bij een militair bondge
nootschap van het geïntegreerde karak
ter van de N.A.V.O. het essentiële is,
lijkt het Franse argument meer op ju
ridische haarkloverij. Ongetwijfeld ge
bruikt De Gaulle dit alles als drukmid
delen om zijn wil door te zetten, maar
het heeft .er veel schijn van dat men
in de andere landen beseft, dat hjj
Frankrijk bij'~ weigeringen meer zou
1 schaden dan de andere landen.
Bolswards Nieuwsblad
a -
wngówin j
OBOTli
