REDDINGS AKTIE IN
STANLEYSTAD
Kabinet Marijnen
vuurproef
voor
iw
e
HET ENGELSE POND GERED
Controverse K.V.P. - P.v.d.A. geluwd
i
1IbR
Et
Leve de W.A.C.-actic
Twangbifel
Gouden filmpjes
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
til
f W.
r
f
“I -
VRIJDAG 4 DECEMBER 1964
103eJAARGANG
No. 94
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
I H
I
w
BELGISCHE PARATROEPEN TERUG
Overleg over Vietnam.
Felle reacties.
PYT
Loonverhoging.
Het Pond gered.
Crisis?
Gaasterland is het weer toegestaan
De Engelsen hebben hun linies verkort.
Remdebat.
s.
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contrirtprijzen op aanvraag
De reddingsactie van de Belgische parachutisten is nu afgelopen. Na intensief
beraad besloten de Amerikaanse en Belgische regering vorige week een bataljon
parachutisten met Amerikaanse transportvliegtuigen over te brengen naar de
Kongolese stad Stanleystad, waar het leven van ongeveer 2000 blanke gijzelaars,
die in handen van de opstandige regering waren, ernstig gevaar liep. Premier
Tsjombe van de centrale Kongolese regering gaf zijn toestemming en in een
snelle actie wisten de parachutisten vele mensenlevens te redden, terwijl de
troepen van het nationale leger, in snelle marsen oprukkend, op ongeveer hetzelfde
ogenblik de stad bereikten. Niet voor iedereen is de redding op tijd gekomen. Een
aantal gijzelaars is gedood.
Maandagavond j.I. voorspelde de liberale fractieleider, mr. Geertsema in een
toespraak te Rotterdam dat het kabinet-Marijnen voor een vuurproef zou
komen te staan. Het leeek wel alsof deze week alle moeilijkheden tegeljjk op de
regering afstormden. In de Tweede Kamer stonden de voorstellen van de liberale
minister van financiën, prof. Witteveen, tot een bedrag van ruim f 1 miljard op
de agenda. Over het lot van de voorstellen bestond geen onzekerheid. De moei
lijkheid vormde de datum van ingang. Minister Witteveen, die zelf lang voor
deze belastingverlaging heeft geijverd, zat met het probleem, dat een belasting
verlaging in de huidige conjuncturele situatie wel eens averechts kon werken.
Daarom wilde hij, hoewel hjj zich vroeger wel voor een datum van ingang van
1 juli 1965 had uitgesproken, bij de sohriftelijke voorbereiding geen definitieve
belofte doen.
Op de militaire luchtbasis van Mels-
broek bij Brussel zijn dinsdagochtend
de eerste Belgische para-commando’s
aangekomen, die aan de operaties in
Stanleystad hebben deelgenomen.
Foto links: de eerste Belgische para’s
verlaten het vliegtuig; rechtsboven:
een bly weerzien; een para wordt door
zijn verloofde omhelsd; rechtsonder:
de commandant van de para-comman
do’s, kolonel Laurent, wordt door zyn
echtgenote begroet
De winkeliers in Bolsward tonen
Eensgezind hun goede wil.
Wij zullen hen dus ook belonen,
Allen staan daar vast bij stil,
Centen spelen er géén rol meer.
Hoe gouwer immen misledige
hoe lytser syn geast
S. HIEMSTRA, Leeuwarden,
Gerard Doustraat 39.
Las ik in uw blad van vrijdag
Enorme W.A.C.-activiteit;
Velen kunnen profiteren;
Een fraai cadeau of heerlijkheid.
Als U de advertenties vindt,
Courant bekijken, keer op keer,
'T zal me benieuwen wie er wint;
Ieder dus naar Bolsward toe,
Een cadeau voor zus, broer, Pa en Moe.
Wy fiele ’t oan dat ’t aeklik spant
Hoewol it koe noch minder
Dér leit licht in oplossing, hwant
Wy skrluwe fiif desimber
Bied it skuldbidrach, de V.N. baes
As kadótsje fan Sinteklaes!
Hy wol har, as 't nypt, ek net kwyt
Dan giet de saek moreel fallyt
Wiene ’t mar figuranten
Twa dwergen der is neat oan wel
Lykwols in pear fan ’t reuzenskaei
Kinne net mist as klanten
Sadwaende giet it hurd om hurd
Skiedsrjochter is in minne put
De hear Oe Thant sjocht net sa bras
Syn V.N. rekken krap by kas
't Stiet der raer foar op ’t heden
’t Saekje is lang net yn 'e bus
Twa fan ’e ploech, Franskman en Rus
Bisoargje ’m muoilikheden
Hja jowe gjin kontribüsje mear
It roun ta op in fikse „bear”
Beide dyt 't skoan bitelje kinn’
Dus it hat net safolle sin
Dy reglemint-oertreding
Mar beide dy’t op T stanpunt stean
't Soe de forkearde kant ütgean
Mei de kasjild bisteding
De V.N. baes hat ünrjocht dien
Foar in kaptael oan Mars forgriemd
Oe Thant sit nou, dat kin net oars
Slim mei twa skonken yn ien hoas
In twangbifel allinne
Dér laitsje de hearen hwat om
Hoe dan As straf foar plichtsforsom
Harren 't stimrjocht üntnimme?
Dêrmei Is neist noch mear forlern
Hja litte de baes de hakken sjen
le week december 1911
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A j. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uu: 2660 of 2335
X05157)
Afrikaanse en communistische
was er een felle reactie op het
Een grootscheepse internationale red
dingsactie heeft ’t Engelse pond gered.
Daartegenover stond, dat de k.v.p. vond,
dat een deel van de verlaging beslist
half 1965 moest ingaan als compensatie
voor de stijgende premielasten voor de
A.O.W. Eigenlijk had de k.v.p. de in
gang nog wel een half jaar eerder willen
doen plaats hebben. Daarom had haar
voorzitter, drs. Schmelzer, en hij
kreeg daarin bijval van de oppositielei
der, dr. Vondeling dan ook bedongen,
dat de belastingvoorstellen nog vóór 1
januari zouden worden behandeld. De
k.v.p. dreigde anders niet met een ver
hoging van college- en kleutergelden en
de invoering van het weggeld in te
stemmen.
Rusland zou reeds tussen 1/3 en 1/2 van
zijn veld- en reserve troepen hebben ver-
1 speeld.
Na de hernieuwde slag aan de IJzer
kwamen te Brussel 27 treinen met dode
Duitsers aan.
Op de slagvelden In België ontwikkelen
zich een speciaal soort vliegen, die soms
met Z.W.-winden overwaaien naar ons
land. Ze lijken veel op de gewone vlees-
of bromvlieg, maar vliegen geruisloos.
De melkboer rekent voortaan voor 1 1.
melk 10 cent. Deze hoge prijs is te wijten
aan het dure bijvoer, dat voor het vee
moet worden aangekocht.
Voor het park te Bolsward zijn 40 ban
ken gemaakt. Ook zal er een muziektent
worden gebouwd.
Abonnementsprijs f 2 40 pet kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblac
Wymbritseradeel.
ment het anti-REM-wetje op de agenda.
Dit was een ander onderwerp van twist
tussen de regeringspartijen en het ka
binet. Met betrekking tot de stemming
over het wetje bestond niet zoveel on
zekerheid. Het zou er wel doorkomen.
Het was meer de vraag of de REM ge
dwongen of vrijwillig haar uitzendingen
zou baëindigen. De kans op het laatste
wordt groter naarmate de TJR.O.S. meer
kans zou maken tot het omroepbestel
te worden toegelaten. Dit zou met an
dere woorden moeten worden openge
broken. Hiervoor voelde de v.v.d. Dat
deel van de confessionele partijen
en de p.v.d.a. dat zich met de om
roepverenigingen verwant gevoelt, was
hier tegen. Dit deel is principieel tegen
commerciële uitzendingen. De liberalen
verdachten hun partners er echter ken
nelijk van wel reclame-uitzendingen
door de omroepverenigingen te laten
verzorgen om de groei van louter com
merciële uitzendingen te voorkomen.
Dat gaf spanningen binnen de regerings-
combi natie.
DE R.E.M. IN DE EERSTE KAMER
Tijdens de behandeling van het REM-
vraagstuk In de Eerste Kamer, werd
do regering vertegenwoordigd door de
minister van O., K. en W., Mr. Th.
H. Bot, de minister van Justitie, Mr.
V. Scholten en de staatssecretaris van
Buitenlandse Zaken, Dr. I. N. Th. Die
penhorst. (links). De behandeling van
het R.E.M.-vraagstuk in de Eerste Ka
mer, werd vanaf de publieke tribune
nauwlettend gevolgd door de heer D.
W. Dettmeijer, politiek adviseur van
de R.E.M. (rechts)
Alleen de Nigeriaanse regering heeft
laten weten, dat zij geen enkel bezwaar
had tegen de humanitaire actie. Ook de
Nigerianen hebben de koude oorlog in
hun achterhoofd, want, zo zegt hun mi
nister van buitenlandse zaken: „Wan
neer de Kongo valt als gevolg van Afri
kaans en buitenlands ondergravings-
werk, is Nigeria het volgende doelwit”.
Ook hier dus de vrees voor de koude
oorlog.
Na de reddingsactie in Stanleystad ver
trokken de parachutisten naar de stad
Paulis, waarin ook blanken in het nauw
zaten. Zondagmorgen zijn de 650 man
uit de Kongo teruggetrokken.
De balans van de operatie is, dat in
Stanleystad ongeveer 1800 en in Paulis
ongeveer 375 blanken zijn bevrijd. Zeker
83 blanken zijn vorige week het slacht
offer geworden van het optreden van de
opstandelingen, maar dit aantal zal mis
schien nog wel wat groter blijken te
zijn. In het door de opstandelingen be
zette gebied bevinden zich nu naar
schatting nog ongeveer 1000 blanken,
vaak op wat afgelegen plantages.
De rebellen hebben de laatste tijd ern
stige tegenslag ontmoet. Stanleystad,
waarvan zij hun hoofdstad hadden ge
maakt, is nu in handen van de rege
ringstroepen en de vier voornaamste
leiders zijn van het toneel verdwenen.
Volgens sommige berichten zijn ze naar
de Soedan gevlucht, hetgeen zou wijzen
op een desorganisatie van de opstand.
Aan de andere kant is de omvang van
de regeringstroepen maar gering en de
ruggegraat ervan wordt nog gevormd
door een paar honderd blanke huurlin
gen.
In de
wereld
optreden van de Belgische parachutis
ten. In diverse hoofdsteden, ook in Mos
kou, heeft een menigte de Belgische, de
Amerikaanse en de Kongolese ambas
sadegebouwen bekogeld en de verzoe
ningscommissie van de Organisatie voor
Afrikaanse eenheid heeft fel geprotes
teerd tegen het buitenlandse militaire
ingrijpen.
Alsof het er hier om te doen was het
oude koloniale bewind te herstellen.
Kenjatta, de Keniase premier, die voor
zitter van de genoemde commissie is,
deed een beroep op de grote mogend
heden de koude oorlog buiten Afrika te
houden. Hieruit kan men opmaken in
welke geest men in Afrika denkt.
kans op de ontregeling van het inter
nationale betalingsverkeer deed de ban-
kierswereld wat terugdeinzen en een
aantal banken in het buitenland kwam
over de brug met een crediet van niet
minder dan 3 miljard dollar.
Het is niet uitgesloten, dat hier wel en
kele toezeggingen van de regering te
genover staan, welke tot een snelle sa
nering van het economische leven zul
len leiden, maar daarover is nog niets
bekend.
Een zekere deflatie, met ongetwijfeld
een bepaalde stijging van de werkloos
heid, is een mogelijkheid, welke even
wel niet zo plezierig is voor een socia
listische regering.
Nu deed zich voor minister Witteveen
de moeilijkheid voor, dat Ifet loonoverleg
tussen werkgevers en werknemers was
mislukt. De eersten hadden 3 gebo
den; de laatsten 7 gevraagd. Beide
partijen waren vervolgens, op verlangen
van de werkgevers, naar de regering
gegaan om te informeren of een even
tuele loonsverhoging door de onderne
mers in de prijzen zou mogen worden
doorberekend. Minister Andriessen sloot
die uitweg echter resoluut af.
Daardoor kwam de regering voor de
noodzaak te staan een Salomonsoordeel
uit te spreken. Hoe zou men de even
tuele economische ruimte tussen loon-
en belastingpolitiek verdelen?
Op dezelfde dag, waarop de Tweede Ka
mer aan de belastingdebatten begon,
werden de voorzitters der werknemers-
en werkgeversdelegaties bij de regering
ontboden om haar beslissing te verne
men.
De regering deed weten, dat zij had
besloten een loonsverhoging van ruim
3’4 toe te staan met een uitloop tot
4.7 (inclusief compensatie A.O.W.)
en de belastingverlaging op 1 juli a.s.
gedeeltelijk te doen ingaan. Daarmee
was de politieke spanning goeddeels uit
het kamerdebat over de belasting weg
gehaald; de tegenstelling werd er nu een
op het sociale front tussen kabinet en
vakbeweging.
In
zuiver wittebrood te bakken.
In Washington is deze week intensief
overleg gepleegd over de ontwikkeling
in Zuid-Vietnam. De oorlog tegen de
rebellen van de Vietcong gaat slecht,
ondanks de vele hulp van de Amerika
nen en de aanwezigheid van ongeveer
20.000 Amerikaanse „adviseurs”. Voor
een aantal soldaten ligt de oplossing in
een uitbreiding van de oorlog naar het
Noorden, naar het communistische N.-
Vietnam, waar volgens hen de voor
naamste kracht van de rebellen ligt.
Worden dezen namelijk van hun bevoor-
radingsbases en trainingskampen afge
sneden, dan zal de oorlog sneller ten
einde zijn. En wanneer men de oorlog
niet volledig wil overbrengen op com
munistisch grondgebied, dan kan men
de toevoerwegen bombarderen. Dat laat
ste is iets, waar generaal Taylor, de
Amerikaanse ambassadeur in Saigon,
niet helemaal afwijzend tegenover staat.
Maar tegenover deze zienswijze staat
die van Rusk, de minister van buiten
landse zaken, en van uiteraard vele an
deren, dat dat bombarderen niet alleen
geen zin heeft omdat de Vietcong in Z.-
Vietnam al heel sterk op eigen benen
kan staan, maar dat het zelfs gevaarlijk
is wegens de reacties van Noord-Viet
nam en in een volgend stadium mis
schien zelfs wel van China. Hij vreest
met andere woorden een herhaling van
de Koreaanse situatie, terwijl Mc-Na-
mara, de minister van defensie, er
vooral bang voor schijnt te zijn derge
lijke plaatselijke conflicten te zeer uit
te laten groeien, zulks in verband met
de dreiging van een oorlog met kern
wapens.
Zo liggen op het ogenblik de zaken in
Washington. President Johnson zal
binnenkort wel enige beslissingen in
deze zaak moeten nemen, want het ziet
er naar uit, dat het traditionele voort
sukkelen wel de langste tijd heeft ge
duurd.
Intern wordt Zuid-Vietnam voortdu
rend wankeler. De vorige week hebben
de troepen enkele malen moeten ingrij
pen tegen betogers, die de nieuwe bur
gerregering geen goed hart toedragen.
j In de Eerste Kamer stond op dat mo-
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeïoopen, Wonseradeel, Workum en
Het kraakte dus op het Binnenhof. Het
was duidelijk, dat er op enkele punten
meer overeenstemming bestond tussen
de p.v.d.a. en bepaalde delen der a.r.p.
en k.v.p. loon- en omroeppolitiek
dan tussen v.v.d. en dit deel der confes
sionele partijen. De vraag of een crisis
binnen kortere of langere tijd tot
de mogelijkheden behoorde, was dus niet
louter academisch.
Tegen die achtergrond was het opval
lend, dat de controverse, welke vorig
jaar was ontstaan tussen de k.v.p. en
de p.v.d.a. over het defensiebeleid, aan
het afnemen was. Vorig jaar stemde de
p.v.d.a. tegen de salarispost van minis
ter De Jong omdat zij geen vertrouwen
had in de reorganisatie, die deze op de
fensie teweeg had gebracht. De k.v.p.-
leider Schmelzer twijfelde toen openlijk
aan de nationale gezindheid van de
p.v.d.a.
Ditmaal liep de storm zo hoog niet op.
Al bleef er in de Kamer een critische
gezindheid over bestaan, dat minister
De Jong slechts een deel van onze Cen-
turion-tanks meent te moeten moderni
seren de kalme humor van deze ge
wezen marine-officier bracht hem toch
veilig door de woelige baren van dit ka
merdebat.
Hwat hat Qabe Skrocir
Men zal zich herinneren, dat de nieuwe
Labourregering, beseffend hoe moeilijk
de economische positie was geworden,
een invoerheffing van 15 heeft inge
steld. Toen bleek dat hiermede het ver
trouwen in het pond nog niet was her
steld, nam de regering haar toevlucht
tot een drastische verhoging van de
rentevoet tot 7 hetgeen credietver-
lening en inflatie zou moeten tegen
gaan. Meestal is de internationale
bankwereld dan opgelucht en verdwijnt
de speculatieve druk. Maar in dit ge
val vertrouwde de internationale bank
wereld de zaak toch nog niet en de
druk op het pond hield aan. De moge
lijkheid van devaluatie leek niet uitge
sloten. Maar juist dat gevaar, met de
3a
i
-
