DE GAULLE DREIGT
NU ZELF
Nauwelijks feeststemming bij
binnenlandse politiek
ipbrb
Een retourtje voor Peron
Min.Bot versus de omroepverenigingen
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiihiiiii
„üt
1 SB
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
üs hjoed p p
to sizzen 1
Gouden filmpjes
De fearboat
Samle neilitten wurk
fan Teatske Alzum
Ih*
J
gig
f
VRIJDAG 11 DECEMBER 1964
103e JAARGANG
No. 96
Wilson in Washington.
PYT
Segni afgetreden.
Een retourtje voor Peron.
Graanprijs.
Tot nu toe had De Gaulle zijn ministers
de bedekte dreigementen laten uiten,
maar nu neemt hij deze zelf in zijn mond
indien de berichten waar zijn. En daar
over bestaat niet veel twijfel.
Erankrijk beschouwt de vorming van ’n
multilaterale kernmacht, die tot doel
heeft de banden tussen de Amerikaanse
en de Europese defensie zo hecht moge
lijk te maken, als een gevaar voor zijn
politieke doel de Europese defensie om
Erankrijk te groeperen en op deze basis
een onafhankelijke politiek te voeren. De
Gaulle heeft nooit verborgen gehouden,
dat hij niets gevoelt voor een zogenaam
de geïntegreerde defensie in vredestijd
en dat is nu juist de kerngedachte van
het Atlantisch bondgenootschap.
De M.L.F., zou men kunnen zeggen, die
werkt deze gedachte in het nucleaire
vlak uit. De Gaulle wenst het Franse
kernwapen als een afzonderlijk instru
ment en vooral als politiek instrument.
President Segni van Italië is afgetreden.
Vier maanden geleden was de 73 jaar
oude president door een beroerte getrof
fen, die hem gedeeltelijk verlamde. Er is
nu wel een lichte verbetering ingetreden
maar zijn toestand eist een langdurige
periode van herstel en dan nog is het
presidentsambt ongetwijfeld te zwaar.
Het aftreden veroorzaakte een openljjker
belangstelling van de kant van gegadigr
den dan dat de laatste maanden fatsoen-
lijkheidshalve mogelijk was. De meeste
candidaten behoren tot de chr.-democra-
tische partij, zoals de waarnemend pre
sident Merzagora en de oud-ministers
Pella, Leone, Piccioni en Fanfani.
Maar het is niet uitgesloten, dat de chr.
democraten een offer moeten brengen
aan het bondgenootschap met de socia
listische partijen en dat zij een niet-chr.-
democraat zullen moeten accepteren.
Vooral de sociaal-democraat Saragat, de
huidige minister van buitenlandse zaken
schijnt bijzonder op het ambt belust te
zijn.
Een oud-president is In de afgelopen we
ken even in het nieuws geweest, name
lijk Peron, die in 1955 door een staats
greep uit Argentinië was gejaagd. Peron
leefde sindsdien in Spanje. Zijn aanhang
in de vakbeweging in Argentinië was
niet te onderschatten en bij diverse ver
nisten toch een macht te zijn, waarmee
men rekening had te houden.
Perons aanhangers leefden in voortdu
rende afwachting van zijn terugkeer en
vorige week leek het er van te komen.
Peron vertrok per vliegtuig van Madrid
naar Brazilië, maar verder is hij niet ge
komen, want de Braziliaanse regering
weigerde hem verdere doorgang. Er zat
voor Peron weinig anders op dan maar
weer in het vliegtuig te stappen, maar
Spanje stelde intussen enige eisen. Hij
mocht het land voorlopig weer binnen,
mits hij zich van alle politieke activiteit
zou onthouden. Was Peron zo naief te
denken, dat zijn triumftocht in Brazilië
zou beginnen?
Het klinkt zo onwaarschijnlijk, dat som
mige waarnemers menen, dat hij alleen
maar een gebaar tegenover zijn mede
standers wilde maken. Hij had beloofd
nog dit jaar terug te keren, maar nu kan
hij de blaam werpen op ’n internationale
samenzwering.
Opmerkelijk is, dat de berichten over z’n
komst en over zijn verblijf in Brazilië in
Argentinië zelf niet de minste opschud
ding hebben verwekt. De belangstelling
was zeer gering.
Verenigde Naties.
Na uitstel van enkele maanden is nu de
vergadering van de Ver. Naties geopend.
Gewoonlijk gebeurt dat in september,
Nauwelijks echter waren deze moeilijk
heden opgelost of nieuwe problemen
drongen zich aan het kabinet op. De mi-
openheid jhr. Van Meeuwen en enkele
andere kvp-senatoren over hun laatste
aarzelingen tegen het anti-remwetje
heen hielp.
Loononderhandelingen.
In onze binnenlandse politiek heerst er
echter nauwelijks een feeststemming.
Wel behandelde de Eerste Kamer dins
dag j.l. de nieuwe wet op de kansspelen,
waardoor de hoofdprijs in de voetbaltoto
evenals in de staatsloterij - op f 100.000
zal worden gebracht, en de verhoging
van de algemene ouderdomswet tot een
sociaal minimum. Maar daar staat te
genover, dat de pogingen om in de Stich
ting van de Arbeid overeenstemming te
bereiken ten aanzien van de loonsver
hogingen in 1965 mislukt zijn. Toen de
regering niet bereid bleek af te wijken
van haar beslissing, waarbij het percen
tage op 4.7% werd bepaald, zegde de
vakbeweging haar medewerking aan de
loonpolitiek op. Het gehele georganiseer
de overleg, dat als een van de grootste
sociale verworvenheden van de na-oor-
logse periode werd beschouwd, kwam
daarmee op losse schroeven te staan.
Van werkgeverszijde werd gesteld, dat
het anders had kunnen lopen als minis
ter Andriessen maar had toegestaan
een loonsverhoging in de prijzen door te
berekenen. Aangezien dinsdag j.l. de be
groting van Economische Zaken net op
de agenda van de Kamer prijkte, was dit
een dankbaar onderwerp van gesprek.
De Paus zal bemiddelen Inzake een wa
penstilstand rond Kerstmis.
Er bestaan plannen tot uitbreiding van
de werf van Zwolsman te Workum.
Een Zwitserse vrouw, eerst getrouwd
met een Duitser, die zij 2 zoons schonk,
trouwt na het overlijden van haar man
met een Eransman, waarna zij opnieuw
tweemaal een zoon kreeg. Al deze 4
zoons werden onder de wapenen geroe
pen. De eerste twee trokken het Duitse
uniform aan, de laatste twee werden
soldaat in het Franse leger. Successieve
lijk sneuvelden ze alle vier. De thans
kinderloze vrouw pijnigt zich thans van
angst dat haar kinderen wellicht elkaar
de dood hebben aangedaan.
Het gemeentebestuur van Bolsward ver
pacht de tollen van het Hollanderzet,
de Ymswoldertille, de brug in de buren
te Parrega, de huizinge te Exmorrazijl
en de opkomsten der Nijezijl te Oost-
hem.
De fearboat, selden lekke
Lang yn in swide rop
Lykwols stadichoan rekke
Hy juskes efterop
Reizgerstal elk jier minder
Troch bus en treinforkear
Dat faren yn ’e winter
Lokket de lju net mear
De N.S. üntofreden
Dy feartsjinst moat derüt
Lykwols ’t leit yn ’e reden
Kaem it ta dit bislüt
De Steat sil niks forlieze
Erfaring hat it leard
Mar de Süd Westhoek-friezen
Reitsje moaiwis dupeard.
Eik woe de fearboat brüke
Al gong dan soms it praet
Dat ’t bütengats flink spoeke
Mannichien sésiik waerd
Hja hearden rare grysjes
Mar tochten, niks gjin toer
Hwant sokke akkefysjes
Binne meast rilkgau wer oer
Fan Starum nei Inkhuzen
Langstme wurdt iepenbier
Jow de boat noch gjin krüs en
Gun him noch in pear jier.
Abonnementsprijj f 2 40 per kwartn!
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
2e week december 1914
It is in wiis man
dy’t mjitte hólde kin
Fan Starum nei Inkhuzen
Oer de ólde Sudersé
De feartsjinst die fortuten
De rederij stie ré
Ja, elk mocht graech ris fare
Mei reizgers roun it drok
Sa’n feartsjinst is je ware
De winst bliek aerdich tsjok
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderaded, llennaarderaded, Ilinddoopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
Hoe het met de multilaterale vloot ver
der zal lopen, is nog niet duidelijk. Van
het overleg, dat Johnson en Wilson, de
Engelse minister-president, de eerste da
gen van deze week in Washington heb
ben gevoerd, is nog niet veel bekend ge
worden. Men kent wel ’t Engelse stand
punt: een poging het gehele Engelse
kernwapen met event, drie polarisduik-
boten en 180 verouderende bommenwer
pers in te brengen, waar tegenover er
van de vloot m. gemengde bemanningen
niet veel terecht zou komen, daar men
deze overbodig en te duur acht.
In ruil hiervoor wenst Wilson een gro
tere zeggenschap in de vaststelling van
de politieke richtlijnen, vooral wanneer
het gevaar van het gebruik van deze
wapens zou dreigen. In Amerika ver
denkt men Engeland er een beetje van
een uitzonderingspositie onder de bond
genoten te willen innemen, maar daar
mee gaat Johnson niet akkoord. Vorige
week heeft hij in een rede te George
town duidelijk gemaakt, dat een van de
doelstellingen van de M.L.F. ook is de
Duitsers een gelijkwaardige positie met
de andere bondgenoten te geven, dus
enige invloed op het nucleaire bondge
nootschappelijke beleid, zulks om het
voor hen minder aantrekkelijk te maken
met De Gaulle en diens Europese wapen
in zee te gaan.
I Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 15
Iclef.-2451 - Na 18.30 uut 2660 of 2335
[(05157)
GROTE BRAND IN ROTTERDAM
Een overzicht van de grote brand, wel
ke maandag een fabriek van schuim-
plastic in Rotterdam in de as heeft
gelegd. Behalve de fabriek gingen ook
een opslagplaats, de kantoren en een
viertal woonhuizen in de vlammen op.
Hoewel er tijdens het begin van de
brand in de fabriek werd gewerkt zijn
er geen persoonlijke ongevallen ge
meld. De materiele schade wordt ge
taxeerd op meer dan 2miljoen gul
den
De K.F.F.B., dy’t yn 1963 de posthume
roman „Iepen Finsters” fan Teatske Al
zum ütjown hat, krige fan de famylje de
biskikking oer al har neilitten wurk. Dit
bistiet üt in great tal koarte forhalen,
publisearre yn De Boalserter krante, De
Tsjerne, It Heitelón, Frysk en Frij, De
Stim fan Fryslan, It „Friesch Dagblad”,
ensfh.
Ek waerden noch in stik as 15 forhalen
yn hanskrift foun, dy’t noch net earder
printe binne.
De hear E. S. ds Jong fan Boalsert hat
opdracht krige alle forhalen (sketsen,
mearkes, allegoryen, harkspullen) to
sammeljen. Der binne nou al in lytse 80
koarte forhalen yn tiidsfolchoarder gear-
brocht. Teatske Alzum biwarre seis net
alles. Hja joech ek wol koarte forhalen
oan oaren wei to lézen. It is de fraech
oft hja alles weromkrige hat. Yn elk ge-
fal binne der by partikulieren al forha
len efterhelle, dy’t net yn har neilitten
papieren foarkamen. De K.F.F.B. siket
wegen om al dizze forhalen yn ien bon-
del üt to jaen. It wurdt dan in boek yn
it formaet fan Iepen Finsters, mar fan-
sels mei aerdich mear pagina’s. Hwa’t
noch wurk fan Teatske Alzum yn bisit
hawwe mocht, wurdt forsocht him of
har yn forbining to stellen mei de samler
E. S. de Jong, Hid Heroplantsoen 1 to
Boalsert. De bondel sil de sammelnamme
„Diggels” krije, üntliend oan ien fan de
koarte forhalen.
President De Gaulle heeft de Verenigde Staten medegedeeld, dat hij het Frans-
Duitse verdrag zal opzeggen indien West-Duitsland deelneemt aan de zogenaamde
M.LJf., de door Washington voorgestelde multilaterale kernvloot. De correspon
dent van The New York Times te Parijs meldt, dat De Gaulle een boodschap van
dergelijke strekking heeft meegegeven aan Charles Bohlen, de Amerikaanse am
bassadeur, die hem kort voor zijn vertrek naar Washington had opgezocht. De
diplomatieke medewerker van de Engelse Sunday Telegraph meldde, dat De Gaul
le bij diezelfde gelegenheid heeft gezegd, dat Frankrijk in 1969 uit de NAVO zal
treden, wanneer de M.L.F. of wat daarop lijkt werkelijkheid wordt. In 1969 moet
het NAVO-verdrag namelijk worden hernieuwd.
Behalve het dreigement de Atlantische
defensie de rug toe te keren, hadden de
ministers van De Gaulle ook gedreigd de
medewerking aan de EEG stop te zetten
wanneer er op 15 december in Brussel
geen overeenstemming was bereikt over
de gemeenschappelijke graanprijs. De
Gaulle heeft dit dreigement niet, zoals kiezingen bleken de zogenaamde pero-
Het kabinet-Marynen is ook de politieke moeilijkheden, die verbonden waren aan
de invoering van het z.g. weggeld, te boven gekomen. Nadat in het voorlopig ver
slag der Tweede Kamer van alle kanten bezwaren waren gemaakt, heeft minis
ter Van Aartsen zicii bereid verklaard, het weggeld te laten vallen mits de
kamerleden andere middelen ter voeding van het Wegenfonds, dat de opbouw van
ons wegennet moet garanderen, zouden aanwijzen. Het was de liberale afgevaar
digde Joekes, die daartoe de oplossing wees. In plaats van het weggeld komt er nu
een verhoging van de motorrijtuigenbelasting.
maar het eerste uitstel verschoof de da
tum tot na de Amerikaanse presidents
verkiezingen begin november.
Een tweede uitstel moest een oplossing
brengen in de crisis, die de wereldorgani
satie bedreigt. De Sovjet Unie en Frank
rijk zijn achter met hun betalingen, dat
wil zeggen, zij weigeren mee te betalen
aan de diverse door de Algemene Ver
gadering goedgekeurde operaties ter
handhaving van de orde en de veiligheid
zoals in de Kongo en het Midden-Oosten.
Wanneer een lid teveel schuldig is kan
hem zijn stemrecht worden ontnomen,
maar de Sovjet Unie betoogt, dat alleen
de Veiligheidsraad besluiten ter hand
having van de orde kan nemen, zodat
door de Algemene Vergadering genomen
besluiten onwettig zijn.
Amerika liet weten deze kwestie bij de
opening onmiddellijk aan de orde te stel
len; Rusland liet weten bij een intrek
king van het stemrecht uit de V.N. te
treden en pas op het laatste ogenblik
heeft secretaris Thant een oplossing we
ten te bereiken, die op uitstel van de
kwestie neerkomt. Er gaan geruchten
over Ruslands bereidheid tot een sym
bolische betaling.
Voor het eerst bezet een Afrikaan, de
Ghanees Quaison-Sackey, de voorzitters-
zetel. Het ledental is door toetreding van
Malawi, Malta en Zambia nu op 115 ge
bracht.
TANKER ERNSTIG BESCHADIGD
BIJ AANVARING
Een detailopname van het gat dat ont
stond, nadat de Nederlandse tanker
„Alhena” bij de ingang van de Nieuwe
Waterweg in aanvaring was gekomen
met de Noorse tanker „Sigvik”
nisters Scholten en Bot ondervonden
weliswaar weinig moeilijkheden bij de
behandeling van het anti-remwetje in de
Eerste Kamer alleen de liberalen,en
de pacifisten stemden tegen maar de
minister van O. K. en W. maakte van
deze gelegenheid gebruik om duidelijk
te maken, dat van hem geen toestem
ming tot het verzorgen van reclame-uit-
zendingen door de omroepverenigingen
was te verwachten, als er niet tegelijk
een „opening” in het omroepbestel tot
stand zou komen. En hij ontwikkelde ’n
plan om op het derde F.M.-radionet te
gaan experimenteren met een uitgebrei
de N.R.U.
D.w.z. de omroepverenigingen met an
dere belangstellenden, zoals de OTEM,
TVNR en diverse dagbladen. Al aan
stonds spraken de antirevolutionaire
prof. Diepenhorst en de socialistische
prof. Samkalden hun scepsis uit; hoewel
aan de andere kant dit streven naar
Televisiebeleid.
Maar de volgende dag, in de openbare
commissie-vergadering van O., K. en W.
van de Tweede Kamer, brandde de strijd
pas los. Met voorbijgaan van de plannen
die minister Bot daags tevoren had ont
vouwd, diende de K.V.P.-afgeVaardigde
Baeten een ontwerp-motie in, waarbij de
regering werd uitgenodigd per 1 maart
a.s. bekend te maken onder welke voor
waarden reciametelevisie en nieuwe ge
gadigden voor zendmachtigingen zouden
kunnen worden toegelaten. Het ging de
K.V.P. er om deze motie, namens de ge
hele onderwijs-corrimissie aan de
Tweede Kamer voor te leggen als deze
eind van de maand de onderwijsbegro
ting in een voltallige vergadering behan
delt. De antirevolutionairen en de so
cialisten waren daartoe aanstonds be
reid; de christelijk-historischen aarzel
den en de liberalen stemden tegen.
De vraag rees namelijk in hoeverre die
motie, maar ook het plan-Bot in over
eenstemming was met het akkoord van
Wassenaar, dat een soort wapenstilstand
op het radio- en t.v.-front heeft gelast
tot 1 juli 1965 wanneer de pacificatie-
commissie misschien een eenstemmig
eindrapport zal hebben uitgebracht.
Hoe dit zij, men kan er staat op maken,
dat hierover het nodige zal worden ge
zegd als de begroting in de laatste week
voor kerstmis in behandeling komt. Be
sloten is daarvoor niet één maar zelfs
twee vergaderingen uit te trekken. Daar
voor zal een enkel ander begrotings
hoofdstuk naar 1965 worden verschoven,
waaronder dat van het kabinet van vice-
premier Biesheuvel, dat op de betrekkin
gen met de overzeese rljksdelen in de
West betrekking heeft. Daar wordt ove
rigens groot feest verwacht in verband
met het 10-jarig bestaan van het Statuut
voor het nieuwe koninkrijk. In de ko
mende maanden zullen prinses Beatrix,
minister-president Marijnen en kamer
voorzitter Van Thiel er een bezoek bren
gen.
,xs> -
dat met de M.L.F. In eigen mond behoe
ven te nemen, want de Duitse regering
heeft na langdurig overleg met de W.-
Duitse boerenorganisatie ingestemd met
een gemeenschappelijke graanprijs, zij ’t
dan, dat er niet 425 mark per ton, maar
440 mark wordt geboden, terwijl de
Duitse prijs nu 475 mark bedraagt. Dat
is Sus wat hoger, dan de Fransen had
den gehoopt, maar overeenstemming
l(jkt nu mogelijk.
Men neemt aan, dat de Fransen er ook
niet over zullen vallen, dat als datum
van ingang 1 juli 1967 wordt genoemd.
De invloed op de verkiezingen van vol
gend jaar is dan tot een minimum be
perkt. Overigens gaan de Duitse boeren
niet met lege handen naar huis. Volgend
jaar zal de Duitse landbouw niet minder
dan 840 miljoen mark meer aan subsi
dies ontvangen en het jaar daarop tot
1970 1,1 miljard per jaar. Verder subsi
dies van verschillende aard, zoals com
pensatie voor verzekeringspremies en be
tere sociale voorwaarden. Er wordt ook
gedacht aan een fonds ter verbetering
van de Duitse landbouw, want men moet
beseffen, dat na 1970 regelrechte subsi
dies verboden zullen zijn. Maar de staat
kent vele sluipwegen.
Tevens worden sollicitanten opgeroepen
naar de vacature-betrekking van 3e
ambtenaar ter secretarie. Jaarwedde
f 100,Ouderdom: minstens 15 jaar.
Onderwas: M.U.L.O.
s
Hwat hat Qcibe Skroar
f.
Y my-
