Naar conferentie
over
atoomdefensie
Nog geen eensgezindheid in
regeringspartij en
Frans-Duitse spanningen nemen toe
1964-1965
Het Nederlandse
kamerkoor komt
Wommels
naar
Pacificatiecommissie buiten spel
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllll
4
Zilveren filmpjes
us hjoed p p
to sizzen
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Zuidwesthoekconferentie
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschiint in: Boïsward. Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, B onseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
No. 100
103e JAARGANG
WOENSDAG 30 DEC. 1964
een
J. S.
Laatste week december 1939
Overleg.
Wat verder?
Uitstel.
Atoomdefensie.
Ook is een andere conferentie aange-
kondigd. Eveneens in januari zullen
Advertentieprijs: 15 cent per tnrn
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contra'-tprijzen op aanvraag
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
:(O>157)
hun kracht meer willen richten op mi
litaire doelen. Bovendien zou De Gaulle
over een zekere Amerikaanse Invloed
in Europese zaken moeten heenstappen.
Opmerkelijk is, dat deze coördinatie
tussen twee bondgenoten in feite buiten
het bondgenootschap om gaat en een
bilateraal karakter draagt.
Vrede.
Vorige week maandag werd die brief
bij de behandeling van de begroting van
O., K. en W. in de plenovergadering der
Tweede Kamer in het debat betrokken.
De socialistische oppositieleider, dr. Von
deling, maakte hiertegen aanvankelijk
bezwaar omdat die brief mede was on
dertekend door minister-president Ma-
rijnen. Hij verlangde derhalve een afzon
derlijk debat omdat het akkoord van
Wassenaar hierbij in het geding was.
De antirevolutionaire fractieleider Smal-
lenbroek antwoordde, dat de oppositie
niets met het akkoord der regeringspar
tijen te maken had. De regeringscoalitie
vond echter wel, dat het wenselijk was,
dat de minister-president het radio- en
televisiedebat zou bijwonen. Aldus ge
schiedde.
Maar al kwam het dan niet tot een cri
sis, van eensgezindheid tussen de rege
ringspartijen bleek ook nog geen sprake.
In feite hield de KVP-afgevaardigde
Baeten n.l. aan zijn motie vast. Hij vond
alleen goed, dat de stemming daarover
zou worden uitgesteld. Anderzijds bleek
de VVD vast te houden aan ’n „Publiek
Orgaan”, dat naast de omroepverenigin
gen zendtijd zou krijgen om onder diver
se gegadigden te verdelen.
De VVD verkeert daarbij met een
deel der CHU echter in een minder
heidspositie binnen de regeringscoalitie.
Haar situatie wordt nog bemoeilijkt door
het feit, dat de PvdA bereid lijkt haar
plaats onmiddellijk in te nemen.
De liberale fractieleider Geertsema zei
echter, dat hij niet door al te star aan ’t
akkoord van Wassenaar vast te houden
de kans op reclame-t.v. en 'n meer open
bestel wilde verzuimen. Die kans achtte
hij nu, na het optreden van de REM,
groter dan qoit.
Bij Van der Eems in de Kerkstraat komt
men steeds terug. Lekkere nagelkaas p,
pond 16 ct. Een fijne 40-}- meikaas per
stuk 85 cent.
1 pond soepgehakt met pijp 25 cent, 3
pond magere runderlappen, samen f 1,10
Vier pond varkens- of rundergehakt v.
f 1,Fijne leverworst 20 cent per pnd.
Abonnementsprijs f 2 40 per kwartul
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Wolste gean in lokkich wel
bid God earst, sa giet Er mei
1964
Njoggentsjin fjouwer en sechtich
Stie der iensum op ’e ein
Fan de ploege fuorge
Wurch, en hast skjin tonein
It seach tobek
De fuorge lans
Yn ’e Aide eagen
Kaem hwat glans
In lange rige
Kaem der oan
Foargeande jierren
Fan ’t ieupatroan
Syn tiid wie om
It plak wie frij
Hja skikten op
Der koe ien by
1965
It nije jier
Moast dit wol sjen
Dochs wie forjitlik
As in bern
It wikseljend plak
Fan ’t jierbistek
Dat passe-fiif
en sechtich krekt
It seach de tiid
Noch nochteren oan
En pandere boartlik
Nei de troan
Syn libbensdrang
Wie nij en great
Noch net to remjen
Op dit stuit
Wintermantels, uitsluitend modern goed
en pr. kwaliteiten vanaf f 2.75, Regen
mantels, prima gummi, vanaf f 1,95,
Zijden japonnen, nog enkele restanten
vanaf f 1,50. Bij kindermanteltjes ge
ven wij een passend hoedje cadeau, Wol
len kinderjurkjes vanaf 75 cent. Alles
splinternieuw goed voor oude onver
hoogde prijzen, Directoires prima inter
lock 32 cent, ld. geplatteerde zijde 28 ct,
Onderjurken 55 ct, lakens vanaf 95 ct.,
Baddoeken flinke maten 15 en 20 cent,
Nachtjaponnen 89 cent, Extra wijd 1.25.
Boezeroens 1.20. Flanellen manshemdi i
70 cent.
Die in de motie genoemde „gelijke voor
waarden” waren voor de VVD echter
niet aanvaardbaar. En zonder de mede
werking van deze regeringspartij kon
uiteraard niet van ’t akkoord van Was
senaar worden afgeweken tenzij de KVP
een regeringscrisis wilde riskeren. Om
dit risico te voorkomen besloot het kabi
net Marijnen tot een tegenzet. De fractie
leiders van de vier regeringspartijen
werden op het Catshuis voor een bespre
king uitgenodigd. Als resultaat daarvan
kreeg de Tweede Kamer een mede door
minister-president Marijnen onderteken
de brief, waarin de regering eigener be
weging beloofde de voorwaarden, waar
onder reclame-televisie en nieuwe zend
gemachtigden zullen worden toegelaten,
vóór 1 maart a.s. bekend te maken. Van
de „gelijkheid” van de voorwaarden
werd in die brief geen melding gemaakt
Daarmede werd een kabinetscrisis voor
komen, althans uitgesteld.
De vergadering van de Raad van de Noord-Atlantische Verdrags-Organisatie
(N.A.V.O.) op ministersniveau heeft geleid tot spanningen, met name tussen
Frankrijk en Amerika, welke (beide landen, zo oppervlakkig gezien, juist iets
nader naar elkaar toe zijn gekomen. Het begin was al niet goed. Schröder, de
Westduitse minister van buitenlandse zaken, die bijzonder slecht met zijn Franse
collega schijnt te kunnen opschieten, gevoelde zich beledigd door het feit, dat
hjj bij aankomst op het Parijse vliegveld naar een verre hoek werd gedirigeerd,
vanwaar hij met een klein busje naar de uitgang werd gereden, inplaats van met
een officiële auto. Vervolgens ontbrak bij zijn rit van hotel naar vergaderplaats
bet gebruikelijke politie-escorte, dat de andere ministers wel hadden gekregen.
Technische foutjes, kan men zeggen, maar in een sfeer van achterdocht kan men
zich Schröders ontstemming indenken.
De scheepstra ter „Peter”, die deel uitmaakte van de bemanning van de Neder
landse boot „Tjoba”, heeft het acht dagen uitgehouden in het diep onder water
liggende wrak van het schip. Waarschijnlijk is de kop van de kater in een
luchtbel terecht gekomen. Toen het wrak maandag door twee drijvende kra
nen werd gelicht, zag schipper Oomens de deerlijk verzwakte kater achter
een der ramen, direct haalde hij het beest uit zijn benarde schuilplaats en nam
hem in een doos mee, om hem te verzorgen, (foto)
Het Binnenhof heeft een opwindende tijd achter de rug. Nadat journalisten ette
lijke dagen, bijna zeeziek, hadden rondgedobberd bij het REM-eiland en minister
president Marijnen bij de Algemene Politieke Beschouwingen der Eerste Kamer
harde verwijten van de socialistische oud-minister Vos had moeten Incasseren,
ging de Amsterdamse officier van justitie vorige week donderdag tot verzegeling
van de REM-zender over. De „loyaliteit”, die scheepsbouwer Verolme minister
Scholten had toegezegd, ging niet verder dan het feit, dat de bemanning geen
verzet pleegde bij de geslaagde landing op het eiland.
In de Eerste Kamer had premier Marijnen net tevoren kunnen onthullen, dat het
eiland eigendom was van een Panamese firma en dat de exploitatie vlak voor de
verzegeling was overgedragen aan een Engelse firma.
AmerikaansFranse
toenadering.
Wij spraken in de aanhef over een
zekere Amerikaans-Franse toenadering.
De Amerikanen beseffen, dat Frankrijk
in het bondgenootschap vooral een geo
grafisch sterke positie inneemt. De
Gaulle is in een lelijk isolement gedre-
Slager S. Postma te Tjerkwerd slachtte
een koe van 1006 pond, gemest door R.
Jorritsma Dzn.
Het Ned. Kamerkoor onder leiding van
Felix de Nobel zal op dinsdag 5 januari
1965 in „It Dielshüs” te Wommels een
concert geven. Deze groep, die nagenoeg
op alle podia in Nederland en op zeer
vele in het buitenland, heeft gestaan, be
staat uit 18 beroepssolisten: 6 sopranen,
i alten, 4 tenoren en 4 bassen. Alhoewel
allen solisten, die ook als zodanig regel
matig werkzaam zijn, vormen zij een
harmonische groep, één instrument be
speeld door de vaardige hand van zijn
dirigent Felix de Nobel.
Hij richtte het koor op in 1937, doch dit
trad aanvankelijk slechts voor de radio
op. Het heeft zich voornamelijk toege
legd op de a-cappellazang, dat is de
zang en geheel zonder begeleiding,
een specifiek Nederlandse kunst, welke
haar bloeitijd had in de 15e en 16e eeuw.
Het doel van ’t koor is deze kunst weer
op te laten bloeien.
Op het programma van deze avond treft
u dus komponisten aan uit genoemde pe
riode, doch ook hedendaagse, daar vele
komponisten van deze tijd werden geïn
spireerd tot het schrijven van a-cappella-
muziek juist door de uitvoeringen van
Het Nederlands Kamerkoor.
Ook zal het koor volksliederen zingen,
bewerkt door Felix de Nobel, en negro
spirituals, welke steeds een groot succes
hebben.
Alle onderdelen zullen door de dirigent
mondeling worden toegelicht.
Men late de gelegenheid dit concert bij
te wonen, niet voorbijgaan: het zal een
werkelijke openbaring blijken te zijn.
SCHEEPSKAT OVERLEEFDE ACHT DAGEN EEN SCHEEPSRAMP
Onrust in Vietnam.
In Vietnam valt weer een zekere onrust
te constateren. Jonge generaals en ko
lonels hadden vorige week een Raad
voor de Strijdkrachten in het leven ge
roepen, welke vooral ten doel scheen te
hebben de opperbevelhebber, de ambi
tieuze oud-premier, generaal Nguyen
Khanh, op de vingers te kijken en om
oudere generaals weg te werken. Toen
de Nationale Hoge Raad, een soort par
lement, dat in september in het leven
Is geroepen, niet aan een voortijdig
pensioneringsplan wenste mee te wer
ken, heeft de Raad voor de Strijdkrach
ten zondagmorgen deze Hoge Raad
ontbonden. De strijdkrachten blijven de
regering steunen van Huong, die van
een andere kant onder vuur staat van
Franse keinstrijdmachten. Daartoe zou-, de boeddhistische leiders die graag meer
invloed in de regering zouden hebben.
De jongere militairen hebben een aan
tal boeddhistische leiders in arrest ge
steld en van zijn kant heeft de boed
dhistische hoogste leider de demonstra
ties tegen de regering gestaakt.
Men wacht vermoedelijk van alle kan
ten af hoe zich de zaken zullen ontwik
kelen.
den Franse officieren naar het Ameri
kaanse oppercommando komen.
Er lijken nog wel enkele haken en ogen
te zitten aan een dergelijke samenwer
king, want de Amerikaanse en de Fran
se strategie lopen uiteen. De Fransen
stellen zich nog op het standpunt, dat
vergeldingsaanvallen op steden het
antwoord z(jn, terwijl de Amerikanen
vermoedelijk in Rome of Den Haag de
landen bijeen komen, die belangstelling
hebben voor de gemeenschappelijke
atoomdefensie. Dat zijn Amerika, En
geland, Duitsland, Italië en Nederland.
Elk ander belangstellend lid kan de ver
gadering bijwonen. Er zal worden ge
sproken over de M.L.F. en over de
Britse voorstellen, die hetzelfde doel in
andere vorm nastreven.
Over de Engelse voorstellen heeft pre
mier Wilson in het Engelse Lagerhuis
het een en ander medegedeeld. Hij
moet natuurlijk met allerlei binnen
landse factoren rekening houden maar
uit zijn exposé kon men toch maar al
te zeer opmaken, dat hij de gemeen
schappelijkheid vooral zag in het onder
brengen van de nationale elementen in
een Atlantische kernmacht, met toch
wel een uitzonderingspositie voor Ame
rika en Engeland.
Het aandeel van de andere bondgeno
ten werd ongeveer onder de tafel ge
schoven. Ook uit andere opmerkingen
bleek, dat Wilson voor Engeland nog
wel een speciale rol op het wereldtoneel
wil reserveren, vooral ook in verband
ven, maar het heeft in de ogen van de
voorzichtige president Johnson niet veel
zin de zaken zo op de spits te drijven,
dat onherstelbare dingen onvermijdelijk
zijn. De Fransen hebben enige pauze
gekregen, doordat het beraad over de
kernmacht voortduurt, maar dat hebben
zij toch meer te danken aan de Engelse
tegenvoorstellen. McNamara, de Ameri
kaanse minister van defensie, en zijn
Franse collega Mesner, zijn nu overeen
gekomen, dat er zal worden gesproken
over een coördinatie van de doelwitten
van de Amerikaanse, Atlantische en
AFWEZIG J’ROTEST TEGEN
ZUID-AFRIKAANSE RASSEN
POLITIEK
Het feit, dat 73 van de 115 delegaties
bij de Ver. Naties in New York, de
speech van de Zuid-Afrikaanse minis
ter van buitenlandse zaken, Hilard
Mueller niet wilde aanhoren, en voor
tijdig de zaal verlieten, verhinderde de
minister niet tegen een bjjna lege zaal
te praten. Mueller verdedigde de ras
senpolitiek van zjjn land
De Franse onwil tegenover Schröder
kwam op het politieke vlak toen Couve
de Murville, de Franse minister van
buitenlandse zaken, weigerde na over
leg met Duitsland en de drie Westelijke
landen, die als bezetters hebben gegol
den, een communiqué te ondertekenen,
waarin werd uitgesproken, dat men met
alle macht naar een Duitse hereniging
zou streven. Volgens de Duitsers was
dit de straf voor Schröder, die in de
Raad van de N.A.V.O. niet alleen zijn
steun bleef toezeggen aan de z.g. multi
laterale kernmacht, die door De Gaulle
wordt verfoeid, maar bovendien alle
critici uitdaagde dan eens met construc
tieve voorstellen te komen.
Hierover werd Couve bijzonder boos.
Deze had in zijn rede verteld, dat vol
gens hem de verwezenlijking van de
M.L.F. de zaak van de Duitse hereni
ging geen goed zou doen. Schröder
maakte daaruit op, dat Couve de her
eniging aan de Duitse verwerping van
de M.L.F. koppelde, hetgeen hij
onoirbaar pressiemiddel achtte.
Dat het Gemenebest deze zaken anders
ziet, blijkt al uit een Indiase reactie.
Men vraagt zich daar af of Engeland
zijn machtspositie in de Indische Oceaan
wil herstellen. Een merkwaardig aspect
van het Engelse plan was, dat de in
gebrachte bommenwerpers altijd voor ’n
deel voor afzonderlijke doeleinden moe
ten kunnen worden gebruikt. Van het
element door gelijke monniken gelijke
kappen te maken en zodoende Duits
land te verhinderen verlangens naar
een eigen kernwapen te krijgen, is in
de Engelse versie niet veel overgeble
ven.
Wilson deelde ook mede, dat hij Kosigin
en Brezjnjew, de nieuwe Russische lei
ders, voor een bezoek aan Engeland
heeft uitgenodigd. Dat zal wel voor
jaar worden. Eén van de wensen van
Wilson is, de Russische vrees voor een
Atlantische kernmacht weg te nemen.
Op 2 en 3 januari a.s. wordt er in het
Vormingscentrum van de Ned, Herv.
Kerk „De Oorsprong” te St. Nicolaasga
een weekend gehouden voor mensen uit
de Zuidwesthoek.
Dit gebeurt in samenwerking met het
R.K. Vormingscentrum „Vinea Domini”
te Witmarsum en in overleg met de
Stichting „Sudergoa”.
Er volgt dan nog een tweede weekend
op 6 en 7 maart op „De Oorsprong”, ter
wijl een afsluitend derde weekend op 8
en 9 mei op „Vinea Domini” de reeks vol
maakt.
Tijdens die weekenden zullen allerlei
vragen met betrekking tot de Zuidwest
hoek door deskundige mensen besproken
worden: vragen over leven, werken en
wonen in de Zuidwesthoek. Vragen, die
ten nauwste verband houden met de toe
komst van onze streek.
Graag nodigen we u uit deze serie week
enden mee te maken.
Aan alle voorzitters of secretarissen van
Plaatselijk Belang is een schrijven ge
zonden met programma van en nadere
gegevens over de weekenden. Zij kunnen
u volledig inlichten.
Uiteraard kunt u zich tevens wenden
tot de administratié van de beide centra.
De weekenden staan onder leiding van
de heren Aukes (Vinea Domini; 05175-
444) en Stroes (De Oorsprong; 05134-
532).
Een spoedige opgave is zeer gewenst.
Hwat hat Qcibe Skroar
Jolswards Nieuwsblad
De operatie was ongetwijfeld een succes
voor de justitie. Desniettemin veroor
zaakte het heengaan van de REM-zender
stellig teleurstelling in de vele gezinnen,
waarin Rin Tin Tin een graag geziene
gast was geworden.
In politieke kringen begreep men trou
wens wel, dat met de uitschakeling van
de REM-zender niet kon worden vol
staan. Dat aan de behoefte aan reclame-
televisie en meer openheid in het om
roepbestel moest worden voldaan. Bij
de openbare commissievergadering over
de begroting van Onderwijs, kunsten en
wetenschappen had de KVP-afgevaar
digde Baeten al een motie ingediend,
waarin de regering werd uitgenodigd
vóór 1 maart a.s. de voor allen gelijke
voorwaarden bekend te maken, waar
op reclame-televisie en nieuwe zendge
machtigden zouden kunnen worden toe
gelaten. De datum van 1 maart beteken
de echter een doorbreking van het ak
koord van Wassenaar, dat de regering
voorschreef tot 1 juli 1965 te wachten of
de zogenaamde pacificatiecommissie met
een eenstemmig eindad: res zou komen.
Conferentie in januari.
Schröder heeft niet geaarzeld het inïtia- hpt Gemenebest,
tief te nemen om de zaak voor het pu
bliek te brengen, vooral ook omdat hij
zo in eigen land waar hij zware aan
vallen moet doorstaan, omdat hij niet
vriendelijk genoeg tegenover De Gaulle
is kan aantonen, dat die Franse
vriendschap niet zoveel waard is als
het op Duitse kwesties aankomt.
Overigens blijft het een spel met woor
den, want of er nu een koude oorlog is
of een ontspanning met Rusland, de
zaak van de Duitse hereniging is op
nog geen enkele wijze iets nader tot
een oplossing gekomen, ook niet door
flinke verklaringen van het Westen.
Men heeft daarna wel weer sussende
woorden gesproken, maar echte vriend
schap zal het tussen Schröder en Couve
wel niet worden. Schröder heeft ook de
andere Westelijke mogendheden niet tot
een „stap” in Moskou kunnen overhalen,
wat dat dan ook zou moeten betekenen,
maar wel heeft hij bereikt, dat de mi
nisters van buitenlandse zaken van
Amerika, Engeland, Frankrijk en Duits
land zich in januari over de kwestie zul
len beraden.
