1
Arbeiders trokken
hun vaderland
naar
Kerstmis zonder
een
Ministercrisis
1
«0^0^
W' I
roar
DE MILITAIRE STAATSGREEP
IN ZUID-VIETNAM
Brits-
Nederlandse
e
P.v.d.A. herziet de houding ten
opzichte van de werkgemeenschappen
samenwerking
I
OpMrt
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
es
ff
I
■ffl
J t--
JÉ
ZUIDWEST FRIESLAND
STREEKBLAD VOOR WEST- EN
üs hjoed
Fan de Martinytoer
I
0
to sizzen
Verkeersonveiligheid
I
Zilveren filmpj
j F-o
■•)eorie.
1
9
4
DINSDAG 5 JANUARI 1965
104e JAARGANG
No. 1
oiswarns
Verschijnt in: Bölsward. Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindelcopen, Wonseradeel, Workum
VERWOESTINGEN IN CAI.IFORNTE
zenden.
PIET
Pessimistisch.
de
i
t
t
Domino.
I*
ft
j
Toen Koningin Juliana haar volk een goede Kerstmis en een gelukkig nieuw
jaar toewenste, waren de politieke zorgen even van haar afgevallen. De Staten-
Gcneraal waren de kerstweek ingegaan, zonder dat er, zoals even had gedreigd,
een ministerscrisis was uitgebroken.
De begroting van Onderwas, Kunsten en Wetenschappen werd behandeld zonder
dat minister Bot kleerscheuren opliep. De poging van minister-president Marijnen
om de beslissing over de toelating van nieuwe zendgegadigden en reclame-tele-
visie tot maart uit te stellen, had succes opgeleverd. De socialistische oppositie
leider, dr. Vondeling, kon hem wel plagen, dat hij daarvoor zijn toevlucht had
moeten zoeken tot een onderonsje met de fractieleiders der regeringspartijen,
maar dat leidde niet tot een werkelijke botsing binnen de regerings-coalitie.
Advertentieprijs; 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contra'tprijzcn op aanvraag
De fotograaf, die de opdracht kreeg,
wat foto’s te gaan maken van de scha
de, aangericht door de hevige regen
val van de laatste dagen, maakte in
San Francisco deze opname van ’n in
eenstortend huis
Gans tiid en wurk is woun
As men mar ier is bigoun
de
zit.
Amerikaanse
afkeuring.
Yn de fjirtich jier, dat wy de lanbou-
foarljochting hjir yn Fryslan meimakke
hawwe, is der in heap foroare. Wie it yn
de earste jierren oan de oarloch ta,
meast it bihear fan proeffjilden om dêr-
mei de bimêsting en de kar fan sied of
setters nei to gean, yn en nei de oarloch
is dy hiele saek op in oar stramyn opset.
Ir. Van der Molen de earste konsulint
to Snits, sette de ekonomyske kant fan
it bidriuw yn it mulpunt fan syn publi-
kaesjes en kaem dêrtroch de boeren folie
neije»
DE FOARLJOCHTING YN NIJE
BANEN
Hardrijderij voor jongens t.e.m. 16 jaar
op 23 december te Tjerkwerd. Prijzen:
20 gulden. Aangifte bij W. Zwaagstra.
Daarom, hoelang zal ’t nog duren
Hopelijk niet meer een jaar
Dat, die onder invloed sturen
De piraten van ’t gevaar
Een veel forser straf oplopen
Rijbewijs voor ’t leven kwijt
Geen kans ’t euvel af te kopen
Slechts zo’n maatregel doet hopen
Op meer verkeersveiligheid
Naarstig zoekt men naar oorzaken
Wegen te vol en bezet?
Steeds naar topsnelheden haken?
Maling aan regel en wet?
Inderdaad ’t blijkt moeilijk leren
Dat je in gemeenschap rijdt
Wij mogen gerust beweren
Overal devalueren
Van verkeersmentaliteit
Cijfers zijn ons aangeboden
Verkeersslachtoffers, dit jaar
Sterke stijging van het tal doden
Statistieken drukken zwaar
Triest relaas uit alle landen
Elk die er stil onder lijdt
Daagse rubrieken der kranten
Namen, leeftijd, zwarte randen
Meer verkeersonveiligheid
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA NV., Bölsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tclef. 2451 Na 18.30 uui 2660 of 2335
(05157)
Als wij de balans opmaken
Over ’t pas verlopen jaar
Stemmen globaal vele zaken
Tot voldoening en dankbaar
Welvaart is constant gestegen
Armvoogdijzorg uit de tijd
Het mag echter niet verzwegen
Overal toonden de wegen
Meer verkeersonveiligheid
Abonnementsprijs f 2 40 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Thomas Potterson, een van de grootste
Britse fabrikanten van gasverwarmings-
installaties voor centrale verwarming,
gaat samenwerken met D.R.U. Interna
tional, een dochtermaatschappij van de
Koninklijke Fabrieken Diepenbrock en
Reigers, die huishoudelijke apparaten
vervaardigt.
De overeenkomst tussen de Engelse en
Nederlandse onderneming betreft aard
gasboilers voor centrale verwarming, die
reeds op de Nederlandse markt te koop
zijn onder de naam „Diplomat”.
A
en wier makket. De greate lijnen kom-
me der dan helder üt en meiiens de
swakke punten. Dyselde stof hie de hear
Boerstra ek al en wiidweidiger ütienset
yn in alderaerdichst boekje fan it kon-
sulintskip Snits: Het weidebedrijf hoe
het was en isen verder!
Dit boekje mei ek op gjin buorkerij ün-
bikind bliuwe. Hwant neist de praktyk
fan de dei is it djippere ynsicht yn de
faktoaren, dy’t meimekoar de posysje
fan de boer bipale yn üs tiid ünmisber.
Dizze bidriuwsekonomyske side, om in
geleard wurd to brüken, krijt mei de dei
mear bitsjutting en skerpet it ynsicht
om de meast rendabele wei to gean. En
hwa soe dit better brüke kinne as de
man, dy’t faek allinnich de soarch en
noed hat foar in bidriuw, hwert jierliks
fjirtich oant fyftich-tüzen goune oan yn-
komsten en ütjeften troch de fingers
geane. Yn in fabryk kin men der net
sünder, alhoewol men der neat mei waer
en wyn, sykten en krupsjes fan fé en sa-
folle dingen mear to meitsjen hat. Hoe
soe in boer, dy’t eltse wike bislisse moat
hoe en hwat hy earst en lést dwaen sil,
dy’t simmerdei by de dei en de üre it
roer omgoaije moat, der dan sünder kin
ne? De boppesteande biskriuwing fan de
beide boekjes mei de boer, dy’t syn tiid
forstiet, oantreastgje om dit ris yn him
op to nimmen. En jit driuwender jildt
dat foar de boeresoan, dy’t him foar syn
takomst klearmakket. Beide sille der
folie profyt fan ha en mannich üre op
in oangename en learsume wize deroan
bisteegje kinne. Set it nije jier ris goed
yn. Jim krije der grif gjin spyt fan.
i,
n
.estemd.
Stufkens.
Kort na de Kerstdagen werd het Bin
nenhof al weer opgeschrikt door het
75 jaar bestaan ijsclub Witmarsum, op
gericht op 26 december 1864 door Ds. L.
Tj. de J. G. Binnerts.
De krite Boalsert sil spylje „Seden en
Menearen yn tiden fan oarloch”, fan Ds.
S. K. Bakker. Efternei dounsjen. Kaer-
ten f 0,75.
over het gehele land het centraal an-
tennesysteem zal zijn ingevoerd. Een
daarop gerichte motie werd door de
regeringspartijen eensgezind afgewe
zen. Overigens bleek uit het betoog van
de k.v.p.afgevaardigde Assman wel, dat
zijn fractie eerst nog een kamerdebat
over het centraal antennesysteem wenst
te voeren, alvorens in de aanleg te be
willigen. De liberale afgevaardigde Vis
ser zocht achter het verzet tegen het
centraal antennesysteem angst bij de
omroepverenigingen voor aantasting
van hun gevestigde positie. Bij dit sy
steem, waarmee reeds in het Haagse
Bezuidenhout wordt geëxperimenteerd,
kan men immers verscheidene buiten
landse programma’s zien!
,.A
om de communistische opmars te ver
hinderen.
Toen men minister Rusk vorige week
op een persconferentie vroeg of hij nog
vasthield aan de domino-theorie, ant
woordde hij ontwijkend. Mag men daar
uit opmaken, dat Washington zich aan
het voorbereiden is op een lichte koers-
wending, dat het om het met ronde
woorden te zeggen een nederlaag in
Vietnam als een mogelijkheid onder
ogen gaat zien?
Dat de regering van Laos, van het neu
tralisme weer naar het Westen afge
dreven, in samenwerking met de Ame
rikanen luchtaanvallen wil gaan uit
voeren op de bevoorradingslijnen van
de Vietcong, heeft tegenover deze alge
mene verslechtering van de toestand
weinig te betekenen.
foto’s en tekeningen, op prachtich pa
pier en yn alle opsichten treflik ütfierd.
De priis is f 3.50 en hwa’t it jit net yn
’e hüs hat, soe ik tige oanriede, dit
kostelike en praktyske boekje to bistel
len, salang it jit to krijen is. It bistiet üt
koarte artikeltsjes, elts fan twa, trije
blêdkanten, mar it jowt in skat fan up
to date foarljochting.
De earste fiif geane oer de molke, de
melkmasine, de molkleiding, it melkber-
heitsündersyk en it oerervjen fan de
molkeproduksje, dan in artikeltsje oer
inkelde fésykten, troch minder goed
fuorjen, fierder oer ynküljen en haeijen,
fentilaesje, silo’s, plastic-kleden, gers-
kniezen en de transportfraechstikken
derby.
De forwurking fan de dong via nije me-
thoaden wurdt folge troch tige nijsgjir-
rige stikjes oer de kwestje fan pleats-
bouwerij en forbouwerij, de finansiring
dêrfan, de forpleatsing fan buorkerijen
yn de ruilforkavelingen en de finan-
siële gefolgen dêrfan, oer biropskar foar
de boeresoannen, it skjinmeitsjen fan
sleatten, ienmansbidriuwen en har peri
kelen, oer bargen, skiep en hinnen,
koartom oer al de fragen, dy’t hjoedde-
dei yn de hollen fan de boeren omgean.
En der wurde gjin lange forhalen hal-
den en gjin frjemde wurden brükt, mar
dizze minsken prate op it stik oan. Dêr-
by is it lang net allegear like noflik
hwat hja sizze, hja doarre in kou wol
bünt to neamen as er dat is. It langste
stik is fan de hear Boerstra, hjir tige
bikend dy’t oer de ekonomyske Ontwik
keling fan it greidebidriuw in klear byld
jowt en dat mei resinte sifers oantoant
Collegegelden.
Ook de rest van het O., K. en W.-debat
leverde voor minister Bot en de staats
secretarissen Van der Laar en Groshei
de geen moeilijkheden meer op. Nu de
regering van de verhoging van de col
lege- en kleutergelden wilde afzien,
stuitte zij alleen bij de socialistische
oppositie op verzet, omdat aldus op de
begroting een compensatie werd ge
zocht.
Vergeefs ondernam de protestantse so
cialist Vermooten nog een poging om
bij de behandeling van de begroting
van het P.T.T.-bedrijf de afschaffing
van de draadomroep uit te stellen tot
Oost-Azië zou vallen, zouden alle an
dere regeringen als dominostenen om
vallen, met het gevolg, dat geheel Zuid-
Oost-Azië open zou liggen voor de
communistische overheersing vanuit
Peking. Indonesië zou zich niet aan
deze invloed kunnen onttrekken en de
druk op India zou ondraaglijk worden.
Darom zette Amerika alles op alles
i Amerika
Syn forslaggen krigen dêrtroch in hiel
oar karakter en hawwe der in bulte ta
bydroegen, dat de boer folie mear each
en bitrouwen krige yn de advizen fan
konsulint en assistinten. It feit, dat
dizze lésten meast seis boeresoannen
wiene, droech der folie ta by, dat hja de
praktyske kant fan al har riedjowingen
swier weage lieten en de boer der folie
mear oan hie. It tal boeren, dat sünt dy
tiid mei folie nocht oerliz mei dizze assi
stinten haldt, is bilangryk oanwoun.
It feit, dat dizze jongkeardels folie frege
wurde op gearkomsten fan stansorgani-
saesjes en de forienings foar bidriuws-
foarljochting biwiist dizze populariteit.
Hja komme net mei gelearde en hege
wurden, mar hja binne yn skuorre en
büthüs alhiel thüs en witte dêrre har yn-
sichten düdlik to meitsjen. En dit is wol
tige yn ’e smaek fallen.
Geandewei hawwe dizze assistinten ek
har spesialiteit foun en witte de boeren,
dat se foar forbouwen by de iene en foar
ynküljen by in oare it bést torjuchte
kinne. Fan hegerhan is sünt koarten tiid
nou ek jit in fierdere koördinaesje fan de
trije konsulintskippen trochfierd, hwert
Ir. G. Velthuizen de direksje fan fiert.
Hjir hawwe wy it oan to tankjen, dat
nou dit jier foar it earst de publikaesje
fan de konsulinten yn ien boek forskynd
is, al is dat dan ek foar greidboeren en
bouboeren yn twa dieltsjes splitst. Sa
leit dan foar üs: Voorlichting en onder
zoek 1964 afd. grasland en veehouderij,
in ütjefte fan de Provinciale Directie
voor de Rijkslandbouwvoorlichting in
Friesland, Keizersgracht 1,Leeuwarden.
In boekje fan sa’n 130 blêdkanten mei
en Wymbritseradeel.
Wij beginnen dit nieuwe jaar met nog even een terugblik op de gebeurtenissen
rond de Jaarwisseling. Meer dan ooit tevoren is Kerstmis het reisseizoen van
deze winter geworden. Niet alleen vond de wintersport steeds meer aanhangers
nu overal de stijgende welvaart en de waarde als statussymbool de laatste
remmingen wegnamen, maar ook de vele tienduizenden, die in een ander land
werk hebben gevonden, trokken met de feestdagen naar huis toe. Het was een
vrij eenzijdige trek, waardoor, sterker dan anders, werd geaccentueerd, dat
Europa kan worden verdeeld in een ontwikkeld deel en een onderontwikkeld deel.
De trek was naar het Zuiden, naar de landen met de lage ontwikkeling, met
het hoge werkloosheidscijfer. Zij trokken naar Spanje, Italië. Griekenland en
Turkije, die de arbeidskrachten, die zjj zelf niet kunnen gebruiken, afstaan aan
de industrielanden, die met een groot tekort aan arbeidskrachten worstelen.
Om een indruk te geven van de om vang, die het gebruik van de buitenlandse
arbeidskrachten heeft aangenomen, lean men vermelden, dat Zwitserland bij
voorbeeld één buitenlandse arbeider heeft tegen twee Zwitserse. In Duitsland
werken een miljoen buitenlandse arbeiders, terwijl ook Frankrijk, Nederland en
België een beroep op hen moeten doen. Deze behoefte aan arbeidskrachten is
ontstaan door de economische bloeiperiode, welke misschien hier en daar wat
aan het verzwakken is, maar hetgeen op de arbeidsmarkt toch nog niet merk
baar is. Bij een teruggang is het wel zeker, dat de buitenlandse arbeider het
eerste slachtoffer is, hetgeen dan weer zijn terugslag heeft op de economie van
zijn land van herkomst, want men schat,, dat hij een derde van hetgeen hij in
het buitenland verdient, naar huis kan
Wa t dit allemaal, behalve op het per-:
sooi ilijke vlak, te betekenen heeft, is
niet goed duidelijk. Amerika is tegen
kolonels, die tegen de boeddhisten
ZijsLi, die weer tegen de Amerikanen zijn.
Daar klopt iets niet. De zaak is ook
nig;t zo eenvoudig.
Da; Amerikanen, die anderhalf miljoen
dolllar per dag in het land stoppen aan
ec/onomische en militaire hulp, menen,
dal t de terugkeer naar een militaire
dic itatuur de overwinning niet nader zal
br< rngen, gezien de onwil van de boed-
dh ‘isten, die men nu als de uitdrukking
va n de publieke opinie beschouwt.
De boeddhisten, als uitdrukking van de-
z< publieke opinie, zijn bepaald niet
i ge-
»eg van de oorlog en menen, dat in
overleg met de rebellen en met de
s van Noord-Viet-
uit de bus zal kun-
komen, waarbij zij als geestelijke
Voorlichting.
In het korte toespraakje, waarmee Ka
mervoorzitter mr. Van Thiel het kerst
reces aankondigde, liet hij overigens
bemerken dat er naar zijn oordeel
ondanks alle massa-communicatiemid-
delen nog heel wat ontbreekt aan de
voorlichting over het parlement. Met
name wil hij aandacht gaan besteden
aan de bezoekers van de gereserveer
de en publieke tribunes. Daarbij ver
zuimde hij niet de hand in eigen boe
zem te steken. Hij ontveinsde zich na
melijk niet, dat het openbare commis
siesysteem pro- en contra’s heeft, die
nader zullen dienen te worden onder
zocht.
Duidelijk werd wel, dat de coalitiege
noten de a.r.p. en de k.v.p. aan de
ene kant en de v.v.d. en een deel der
c.h.u. aan de andere kant het nog
allerminst eens zijn.
De k.v.p. en de a.r.p. zijn bereid om
nieuwe zendgegadigden toe te laten als
zij aan vergelijkbare voorwaarden vol
doen met diegenen, die thans uitzen
den.
De v.v.d. zou naast de bestaande par
ticuliere omroeporganisaties echter
liefst een nieuw „publiek orgaan” zien
optreden.
De regering ging op die verlangens
echter wijselijk niet diep in. Mr. Ma
rijnen weigerde zelfs te zeggen of de
„gelijke voorwaarden”, waarop in de
motie-Baeten werd aangedrongen en
de afwijzing van de commerciële tele
visie door de Tweede Kamer in 1963
i ichtsnoer zullen zijn voor het komend
regeringsberaad; hij wilde daar op geen
enkele wijze op vooruit lopen. Dat er
nog spanningen in de regeringscoalitie
leven, bleek duidelijk uit het betoog
van de anti-revolutionaire fractieleider
Smallenbroek, die de v.v.d. onverkort
aan het accoord van Wassenaar wilde
vastnagelen. Mr. Geertsema stelde daar
tegenover, dat hij niet, door al te star
aan het accoord van Wassenaar vast
te houden, de kans op enige vernieuwing
van het radio- en televisiebestel wilde
mislopen.
p ro-Amerikaans; zij hebben schoon
n
9 o
■rnnunistische leiders
l een regeling
J l.V.I.VH, „IJ
t ’.ht de sterkste zullen blijken. Het
een lichte overschatting van hun
logens. Voor de Amerikanen bete-
t dit alles evenwel, dat er geen groep
waarop zij kunnen steunen en het
(aarom ook niet verwonderlijk, dat
in Washington zeer pessimistisch
De Volkenbond heeft Rusland gesom
meerd de vijandelijkheden tegen Finland
binnen 24 uur te staken. Rusland heeft
niet geantwoord.
De. militaire staatsgreep in Zuid-Viet-
nam, die wij vorige maal nog konden
vermelden, heeft weinig instemming
gevonden in de Verenigde Staten.
Washington ziet in het naar huis zen
den van de Nationale Hoge Raad, een
soort parlement, een aantasting van de
democratische grondslagen van Zuid-
Vietnam. Deze democratische grondsla
gen, zo redeneerde men.moeten de be
volking juist echter liet regime bren
gen, dat dan gesteund door de volkswil
de oorlog tegen de communistische
Vietcong kan winnen.
Maar de jonge kolonels van de kort te
voren opgericlfite Raad voor de Strijd
krachten, hebiben zich van de Ameri
kaanse onwil/weinig aangetrokken. In
tegendeel, zjij hebben stelling genomen
tegen de JLmerikanen, vooral bij mon
de van genieraat Nguyen Khanh, die van
januari tot augustus van dit jaar eerst
premier e'n daarna president is geweest.
Generaal/ Khanh werd beschouwd als
een beschermeling van de Amerikanen,
hetgeenf hem op de vijandschap van
o.a. de boeddhisten is komen te staan.
Om zijn positie wat te herstellen, trekt
hij nu van leer tegen de Amerikaanse
inmenging in de binnenlandse aange
legenheden van Zuid-Vietnam. De actie
van de kolonels is ten dele ook gericht
tegen/de activiteiten en de eisen van
de bqieddhisten, die de regering van
Tran Van Huong, die in schijn nog
steedsi aan de macht is, het vuur al
na aajn de schenen legden. Maar som
mige/ kolonels geven al toe, dat er in
(nkele boeddhistische eisen wel wat
i heeft men de strijd in
itnam altijd verdedigd met een ver
ging naar de zogenaamde domino-
Wanneer een regering in Zuid-
R. J. Piersma te Bölsward zal de dienst
met de veerboot Veehandel gewoon
voortzetten.
overlijdensbericht van de protestantse
socialist Stufkens. Al enige jaren
maakte hij geen deel meer uit van de
volksvertegenwoordiging. Doch vele
jaren heeft hij er bedachtzaam en rus
tig het woord gevoerd. Hij was een van
de pioniers van de „doorbraak”. Voor
de oorlog, toen hij secretaris was van
de Nederlandse Christen Studenten Ver
eniging, gevoelde hij zich reeds aange
trokken tot de S.D.A.P.
Het was natuurlijk toeval, doch toch
wel treffend, dat zijn overlijden samen
viel met een reorganisatie van de drie
confessionele werkgemeenschappen bin
nen de partij van de arbeid. De inte
gratie van de verschillende levensbe
schouwingen wordt ver genoeg gevor
derd geacht om niet meer elke werkge
meenschap bij elke beslissing van het
dagelijks bestuur te betrekken. In ver
band hiermede is de secretaris van de
protestantse werkgemeenschap, Scheps,
al teruggetreden als lid van het dage
lijks bestuur.
/■I
■<aii
Hwat hat
I
