Bolsward-Leeuwarden wordt
een
dwars door Friesland
Telstar verzorgt
amusementsavond
nieuwe weg,
en Lauwerszee
Ook nieuwe verbindingen van
Leeuwarden met Drachten
to sizzen
iiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Fan de Martinyloer
Zilveren filmpjes
4e week januari 1940
Gouden viooltje
Loop der bevolking
Wymbritseradeel 1964
Op 1 januari 1964 bestond de bevolking
uit 5664 mannen en 5414 vrouwen, to
taal 11078 inwoners; vermeerdering door
geboorte: 139 m. en 133 v. tot. 272 pers,
vermeerdering door vestiging: 196 m. en
206 vr. tot. 402 pers.; vermindering door
overlijden: 49 m. en 33 v. tot. 82 pers.;
vermindering door vertrek: 341 m. en
407 v. tot. 748 pers. Op 1 januari 1965
bestond de bevolking uit: 5609 m. en
5313 v., totaal 10922 inwoners. Totale
vermindering: 156 personen. Aantal
voltrokken huwelijken: 102. Aantal in
geschreven echtscheidingen: Geen.
Loop der bevolking
gemeente Bolsward
over liet jaar 1964
f
us hjoed
i
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Hwat hat Qabe Skroar
f i
104e JAARGANG
No. 5
DINSDAG 19 JANUARI 1965
Verschiint in: Bolsward, Baarderadeel, llennaarderadeel, Hindelcopen, Wonseradeel, Workum
DE FAMILIE JOHNSON IN HET WITTE HUIS
Leeuwarden-Bolsward,
A.
B.
C.
„Bolsward heeft gunstige trein- en busverbindingen en ligt aan de grote ver
keersweg.” Zo ongeveer luidde dezer dagen een personeels-advertentie van een
niet onvermaarde inrichting uit onze goede stad. Een onbevooroordeelde die dit
las, moest wel denken aan een in dit opzicht welhaast ideale toestand. Insiders
hebben bij het kennis nemen van deze tekst binnenpretjes gehad over die „gun
stige treinverbinding”: eenmaal per dag ons aller sik vice versa, hortend en
stotend langs de trilbaan. Nog afgezien van deze situatie, bedoelt men de
trein-busverbinding ais een geheel, dan is het ook nog niet je dat. De trein uit
Noord-Holland stopt voor de Afsluitdijk of al eerder. Komt men sporend „over
land”, of zoals de Friezen het kenmerkend zeggen: „de hiele faeljekant Ve-
luwekant) om”, dan kan men in theorie wel doorrijden tot Leeuwarden en hier
de trein naar Sneek nemen, om vervolgens in de L.A.B.- of N.T.M.-bus naar
Bolsward over te stappen, maar in de praktijk zal men toch in Heerenveen op
30 km afstand van de plaats van bestemming uitstappen, met de bus via stop
plaatsen in Joufe naar Sneek gaan met de kans te moeten overstappen op een
andere (L.A.B.)bus. Het is maar net wat men gunstig noemt.
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
I Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Rcdactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
1(02157)
Woldieden mei allinne hy forjitte
dy’t se dien hat
kum en van Anjum naar het sluizen-
complex in de Lauwerszee-afslultdijk.
Men hoopt deze trajecten in vijf jaar
klaar te kunnen hebben; de kosten daar
van worden geraamd op f 40 miljoen.
dy’t net mear to biteljen binne. De twa
arbeiders ekstra kostje harren mei de
lésten 14000 goune. Dat sit der net yn,
dus siket men provisoaryske needoplos-
sings, dy’t gjin oplossing bringe. Hwant
likemin as de greidboer, mei in to lyts
en alderwetsk büthüs, it jongfé yn hok
ken, de masines by immen yn de buorren
opslein, goed buorkje kin, likemin kin
dat de bouboer op in min forkavele en
üntsluten pleats.
Nou is der yn Minnertsgea in boer, dy’t
de moed hawn hat, yn it ófroune jier, de
wei nei in bettere takomst to sykjen.
Syn pleats fan 46-47 h.a. fordield yn
goed fjirtich perselen, hat op ’e helling
west en forgoed.
Sleatten binne tichtmakke, de lannen
egalisearre, alles draineard, it wetterpeil
fiks forlege en in forhurde dyk, dy’t ta-
gong jowt ta elk perseel, sil jit oanlein
wurde. De kosten fan dit wurk wiene
likernóch 100.000 goune. Dêrmei is op
dizze pleats it oantal perselen forminde-
re fan 46 oant 12, de üntwettering is
nou prima yn oarder, 6000 meter lan-
sleatten binne fordwoun en dêrmei 12000
meter weardeleaze sleatskanten. Dêr-
troch krige hy 5 h.a. mear lan en kin hy
foar it wurk to’n allen tide op elk per
seel torjuchte, sawol foar it bringen as
it heljen fan alles hwat der wêze moat
en wer öffierd. En dizze foardielen kom-
me alle dagen wer en binne bliuwend.
Ja, men kin oannimme, dat geleidelik
oan de nijoanmakke stikken en kanten
better wurde sille. It gebrük fan grea-
tere en bettere masines is nou stikken
makliker, de leankosten folie leger, de
opbringsten wisser, troch de egalisea-
Abonnementsprlji f 2.40 per kwart»!
£bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Distributie van grauwe erwten (capu-
cijners) en bruine bonen.
Bevroren waterleiding’ Ga naar De
Haan. Hij heeft een electrisch ontdooi-
apparaat.
De periodieke verloven ingetrokken.
Bolswards Nieuwsblad
De commissie voor toekenning van het
Gouden Viooltje, de jaarlijkse wissel-
prijs voor de meest opvallende muzikale
prestatie gedurende het afgelopen kalen
derjaar in Friesland of door Friese musi
ci geleverd, heeft besloten het Gouden
Viooltje over 1964 toe te kennen aan de
Leeuwarder Bachvereniging te Leeuwar
den. Deze Bachvereniging ontvangt deze
onderscheiding als waardering voor het
ter gelegenheid van haar Se lustrum op
12 februari 1964 herdachte feit, dat zij
gedurende haar 15 jarig bestaan het
Leeuwarder muziekleven heeft verrijkt,
in het bijzonder met haar periodieke uit
voeringen van cantates van Johan Se-
bastiaan Bach en haar regelmatige
medewerking aan bijzondere concerten
van het Frysk Orkest.
De uitreiking zal plaatsvinden op 20 ja
nuari a.s. tijdens een concert van het
Frysk Orkest in de Harmonie te Leeu
warden, waaraan de Leeuwarder Bach
vereniging zal medewerken. Verleden
jaar werd het Gouden Viooltje toegekend
aan Bolsward (improvisatie-concours).
Het Theaterbureau „Telstar” organi
seert zaterdag 23 januari a.s. een dan
cing in „Het Park” te Bolsward.
Deze grote dansavond wordt gehouden
ten bate van het Koningin Wilhelmina-
fonds. Er is een zeer speciaal orkest
n.l. „René and the Alligators” uit Den
Haag.
De medewerking van de gemeente Bols
ward was enorm, de vergunning werd
vlot verleend en ook de vrijstelling van
vermakelijkheidsbelasting werd verkre
gen.
De heer Oosterbaan, eigenaar van „Het
Park”, stelde spontaan (gratis) zijn
zaal ter beschikking. Er is veel recla
me gemaakt voor deze avond.
Het orkest „René and the Alligators”
werd in 1959 door de huidige leider en
ze soe, as men yn de greidhoeke gjin
each hie foar de kollega’s op ’e klute.
Dizze bouhoeke sit net minder yn de
revolutionnaire foroaringen, dy’t de mo
derne tiid meibringt. Ik soe sizze: jit
mear, hwant de kosten fan de mlnsklike
arbeid rinne der üt op in folie heger per-
sintaezje as hjir yn de greidhoeke. Mar
yn tsjinstelling mei de greidhoeke lizze
dizze kosten foar in folie greater diel yn
it lanwurk en net binnen doarren. Grif
it mingde bidriuw hat beide en is dêr-
troch wol it slimste troffen troch de
greate stiging fan de arbeidskosten. Mar
ek de bouboer dy’t gjin kij mear hat
en sokken komme der hoe langer hoe
mear sit yn Noard-Fryslan net nof-
lik. De stikken bou binne foar in moder
ne bidriuwsfiering namlik fierst to lyts,
it oantal sleatten en sleatswallen is dêr-
troch fierst to great, it forties troch fol
ie kopekers to great en dêrtroch it oan
tal üren, dat men arbeidzje moat om it
spul to birêdden stikken to heech. Fan
jier ta jier wurdt dizze minne situaesje
skealiker en nimmen kin in oare oplos
sing sjen as skaelforgreating. De nije
polders jowe perselen fan 8 h.a. mar
hjir is de gemiddelde perseelsgreatte
mar 1.35 h.a. Om elk stik bou binne
sleatten en sleatswéllen, kopekers en
dammen. It yn oarder halden fan dizze
sleatten en wéllen kostet in slompe
wurk en dus jild en men komt der nea
mei klear. Op mannich boubidriuw lit de
situaesje fan ien en oar alles to winsk-
jen oer, sakje de opbringsten en formin-
dert de kwaliteit fan de lannen. De boe
ren, dy’t op sokke pleatsen alles yn oar
der hawwe wolle, sitte mei leanütjeften?
Beschikt men over eigen vervoersgele-
genheid, dan is de kortste weg naar
Leeuwarden die via Hartwerd, de
Kliuw, Grote Wierum, Bozum, Ooster-
wierum, Weidum en Goutum. Maar ge
zien het record aantal bochten dat moet
worden genomen en de kans dat men
op deze kronkelwegen tegenliggers
moet passeren, nemen zelfs bromfiet
sers veelal niet deze route. Officieel
(volgens de A.N.W.B.borden) is de ver
binding Bolsward-Leeuwarden die over
Hichtum, Wommels, Spannum, Dronrijp
maar ook aan deze weg zit zoveel slin
ger, dat de meeste automobilisten maar
de route over Sneek verkiezen. Wetend
dat men bij een ongunstige samenloop
van omstandigheden voor het spoor
IN INKEL SKIEP
KOMT OER DE DAEM!
Dy’t miene soe, dat de al jierren en jier-
ren troch üs blpleite bidriuwsforbette-
ring allinnich op de pleatsen slacht, kin
op it heden gewaer wurde, dat men jin
soargen makket en greate soargen ek
oer de siuaesje fan landerijen. It lüd
komt diskear üt de bouhoeke en alhoe-
wol hjir yn dizze hoeke de greidbuorkerij
fierwei it bilangrykst is, is it oan de oare
kant wier, dat in heal üre fan de stêd
ütrinners fan de bouhoeke to finen bin
ne. Der komt by, dat beide groepen sa-
folle mei mekoars leaf en leed to meit-
sjen hawwe, dat it wol hwat binypt wê-
solo-gitarist René Nodelijk opgericht.
Van het begin af aan hebben „René
and the Alligators” muziek op hoog ni
veau gebracht.
In 1960 maakten ze hun eerste plaatje
.Knockin om your window’, ook dat jaar
traden ze voor het eerst op in Duits
land. In 1961 volgde een grote tournee
door België en Duitsland, in 1962 een
optreden voor de Nederlandse en Bel
gische televisie. Weer werd een aantal
nieuwe platen opgenomen o.a. Grana
da, Heisser Sand, Gipsy Rock, My hap
piness, etc.
1963 was een belangrijk jaar, n.l. door
het optreden in de Caterina Valente-
Show in Duitsland. Dit was een grote
eer voor een Hollands orkest. Ook in
dit jaar maakten ze hun tot nog toe
succesrijkste plaat „Guitar Boogie”. In
1964 volgden nieuwe platen: „Het ’s do
the slob”, „Counter Point” en „Tuh mir
nicht weh”.
In 1965 zijn ook weer vele contracten
o.a. in het buitenland geboekt. Ook zijn
er plannen voor een t.v.-optreden in
Holland.
„René and the Alligators” spelen in een
vaste club in Den Haag („Piccadilly”)
Ze behoren tot de populairste orkesten
van ons land.
René Nodelijk, leider van de band, heeft
een conservatorium-opleiding voor gi
taar en viool; het is zijn uiteindelijke
bedoeling in de klassieke muziek te
gaan.
Tot nu toe hebben ze 15 grammofoon
platen gemaakt waaronder 3 met zang
van het duo „The Telstars”.
Omstreeks 23 januari komt een nieuwe
plaat van hen uit, getiteld; „Twelfth
street rag” en „Eurovisie”.
Het orkest is wel duur voor een optre
den, maar deze ene keer in Bolsward
ten behoeve van het K. W. Fonds doen
ze het graag voor wat minder.
De huidige bezetting is:
René Nodelijk - sologitaar.
Eddy Becking - rythmgitaar.
Rudi Schoonewelle - basgitaar.
Louis Blonk - drumms.
ader zal fungeren naar de Afsluitdijk
en omgekeerd. Het feit dat er een aan
sluiting komt op de nieuwe weg naar
Gaasterland (straks met doorverbinding
naar Amsterdam) zal maken dat Bols
ward komt te liggen aan een druk ver
keersknooppunt, hopelijk met viaduct.
Dat de Twibaksdyk dan een binnen-
wegje wordt nemen we graag op de
koop toe. Heeft de Rijksweg 43 in de
na-ooriogse jaren Bolsward in Oost-
Westrichting uit het isolement verlost,
de komende weg zal dat doen in Noord-
Zuidrichting. En planologen hebben
axioma dat aan een dergelijk belangrijk
knooppunt een grote stad móét groeien.
Gevoegd bij het feit, dat Bolsward van
uit Holland de eerste Friese stad is die
men op de weg naar Groningen-Hem-
burg en Scandinavië ontmoet, kón het
niet anders of Bolsward zal hier van
onverwachte mogelijkheden kunnen pro
fiteren.
De in de aanhef van dit artikel geci
teerde advertentie getuigt laten we
het daar maar op houden van een
vooruitziende blik.
ring en bettere ófwettering. As men diz
ze ton jild yn tweintich jier êfskriuwe
wol, dan soe dit jierliks oan rinte en óf-
skriuwing (6% rinte oer it heale bidrach
en 5% ófskriuwing oer it hiele) 8000
goune kostje. Stelt men de wearde fan
in h.a. bruto-opbringst op 1800,en
nimt men oan dat troch dizze forbettering
10 mear opbringst fan it lan komt,
dan is dit 47x 180 is 8460,goune. De
5 h.a. mear lan hat men dan al forgees
en fierder de deistige bisparring oan tiid
en geriif, dy’t elk jier mear bitsjut. Ik
wit wol, dat dizze boer üt Minnertsgea
risiko nimt mei de ynfestearing fan in
ton jild, mar ik soe freegje wolle, hwa
mear risiko nimt, dizze boer of syn kol-
lega, dy’t mei de élde situaesje troch-
buorket en elk jier fierder efterüt giet.
Net foroarje is ek risiko nimmel! En
hwa soene jo leaver mei de takomst yn
gean, mei de earste of de léste?
Hwat ik sa alderslimst bigripe kin is
ditte, dat alle neioarlogske regearingen,
fan hokfoar kleur ek, jit nea ien sint
jown hawwe, om de fikse boeren, dy’t
pleats en lan bliuwend forbetterje woe-
ne, oan to moedigjen en to helpen. Hwat
soe agrarysk Nederlan der cars ütsjen
as dizze tweintich, kostbere jierren
brükt wiene om de bidriuwen de oan-
passing by de nije tiid mooglik en oan-
treklik to meitsjen. Dan hie men echt de
minsken holpen en de krêft fan de Ne-
derlanske ekonomy bliuwend forsterke.
Dizze kans en plicht is, büten de ruilfor-
kaveling, skromelik forsomme.
Tj. de J.
N.B. Gegevens üt: „Voorlichting en On
derzoek 1964” (diel 2)
De nieuwe provinciale weg Leeuwar
den-Bolsward zal van Ritsumazijl (waar
uiteindelijk een nieuwe brug moet ko
men, maar dat wacht op de plannen
van de Rijkswaterstaat met de rijksweg
Groningen-Leeuwarden-Harlingen en ’n
mogelijke verbinding tussen de rijks
weg naar Heerenveen en die naar Har
lingen), tussen Deinum en Boksum door
lopen, zuid van Winsum en Spannum
langs gaan, bij de Wamtille de be
staande weg kruisen, tussen Kubaard
en Wommels langs lopen en zuid van
Hichtum langs gaan, waar hij (voor
lopig) aansluit op de Bolswarder rond
weg. Voorlopig, want die rondweg is te
klein: uiteindelijk zal de weg nog wes
telijker gaan om aan te sluiten op de
nieuwe weg Bolsward-Workum-Gaaster-
land-Lemmer.
De weg Leeuwarden-Bolsward 21
kilometer, dat is 4 a 5 korter dan nu
over Dronrijp wordt zeven meter
breed en krijgt drie baanverdubbelin-
gen: bij de kruising met de bestaande
wegen Mantgum-Weidum, Winsum-
Mantgum en Wommels-Bolsward; mis
schien is een vierde baanverdubbeling
gewenst namelijk by Wamtille in de
weg Wommels-Franeker. Er zal ruimte
gelaten moeten worden, om die kruisin
gen later op verschillend niveau te
maken.
Er komen drie vaste bruggen in: over
de trekvaart Leeuwarden-Bolsward, de
Franeker-Snekerzeilvaart en de zeil
vaart Harlingen-Bolsward; de Hijlaar-
der en Kubaarder opvaarten krijgen
duikers. Oveiwogen wordt, langs de
nieuwe weg (die voor langzaam ver
keer verboden wordt en zo weinig mo
gelijk agrarische overpaden krijgt) een
parallelweg aan te leggen tussen Win-
sum en Huins, opdat het locale verkeer
niet twee keer de weg behoeft te krui
sen.
Voorlopig zal de weg beginnen in Bok
sum de onzekerheid over de situatie
bij Ritsumazijl wettigt geen verdere
doortrekking in de richting Leeuwar
den. De bestaande weg Marssum-Bok-
sum zal daarom enigszins verbeterd
worden. Bij Bolsward zal de nieuwe
weg voorlopig loodrecht worden aange
sloten op de weg Bolsward-Hichtum in
afwachting van het aanleggen van een
nieuwe Bolswarder rondweg. De kos
ten van de nieuwe weg worden op f 30
miljoen geraamd.
Voor Bolsward betekent dit indien de
plannen worden aanvaard en er is niets
dat het tegendeel doet vermoeden
goed nieuws. Rijdt men 120 km dan is
de afstand Bolsward-Leeuwarden ge
reduceerd tot 10 minuten. Maar al zou
dit een kwartier zijn of hoogstens 20
minuten, dan is er reeds veel gewonnen.
Dit is echter niet alles. Het heeft alle
kans dat de nieuwe weg als doorvoer
en Wymbritseradeel.
Washington: President Johnson met zijn echtgenote Lady Bird en dochters
I.ynda Bird (links) en Luci Baines in het Witte Huis. De eerste familie van
de Verenigde Staten poseerde voor deze officiële foto, in verband met de be
ëdiging van president Johnson op 20 januari
De bevolking bedroeg op 1 januari 1964:
4291 mannen, 4427 vrouwen, totaal
8718 (8610) personen.
De bevolking vermeerderde door geboor
te met 92 (100) jongens en 89 (86)
meisjes, totaal 181 (186) en door vesti
ging met 284 (213) mannen en 299
(321) vrouwen, totaal 547 (534) perso
nen. Totale toename, 340 (313) man
nen en 388 (407) vrouwen, is 728 (720)
personen.
De bevolking verminderde door overlij
den van 56 (49) mannen en 63 (34)
vrouwen, totaal 119 (83) personen en
door vertrek met 247 (248) mannen en
303 (281) vrouwen, totaal 550 (529)
personen.
De bevolking bestond op 1 januari 1965
dus uit: 4328 (4292) mannen en 4449
(4426) vrouwen, totaal 8777 (8718)
personen.
Naar kerkgenootschappen bestond de
bevolking op 1 januari 1965 uit: 3386
(3411) R.K.; 2678 (2647) N.H.; 1254
(1241) Ger. K.; 156 (161) D.G.; 171
(161) andere gezindte; en 1132 (1097)
tot geen kerkgenootschap behorend.
Aantal voltrokken huwelijken: 97 (63).
Ingeschreven echtscheidingen: 2 (1).
Levenloos geboren of vóór de aangifte
overleden: 4 (0).
P.S. De cijfers tussen haakjes zijn die
van het jaar daarvoor.
Bekijken we deze cijfers nader, dan
blijken er dus 8 jongens minder en 3
meisjes méér te zijn geboren dan het
vorig jaar, dit is dus 5 kinderen min
der. Het aantal mensen dat zich in
Bolsward vestigde was evenwel 13 gro
ter dan in 1963. Samen geeft dit een
voordeel van 8 personen, n.l. 728 tegen
720 in het vorige jaar.
Het aantal sterfgevallen was belangrijk
hoger. Er overleden 7 mannen en zelfs
29 vrouwen, samen 36 mensen méér.
Samen 119 overlijdensgevallen op 181
geboorten gaf evenwel nog een bevol
kingsaanwas van 62.
Er vertrok 1 man minder en 22 vrou
wen méér dan het vorige jaar. Het to
tale vertrek was 669 tegen 612 de vo
rige maal, dit is dus belangrijk hoger.
Doordat de totale afname 59 onder de
totale toename bleef, groeide Bolsward
dus nog 3 personen méér, dan in het
voorlopig overzicht in de oudejaarsrede,
Wat de kerkgenootschappen betreft,
was de grootste „winst” voor de Her
vormden, die met 31 zielen toenamen.
De Gereformeerden namen toe met 13
zielen, de andere gezindten met 10. De
Doopsgezinden verloren er 5, de R.K.
kerk 25, terwijl het aantal onkerkelij-
ken toenam met 35 personen tot 1132.
plus tweemaal een stoplicht in thans
Frieslands tweede veste nog altijd
zonder rondweg bij tijd en wijle lan
ger oponthoud heeft dan men over de
afstand Bolsward-Sneek doet, gaan
slimmerds soms via IJsbrechtum en
hier afslaan naar Scharnegoutum, het
geen ook al niet ideaal is.
Wat ieder, die ook maar enigszins wist
wat er op het gebied van plannenmake
rij te koop was, reeds lang wist, n.l.
dat er gewerkt wordt aan plannen tot
nieuwe verbindingen, óók wat Bolsward-
Leeuwarden betreft, is thans aan de
openbaarheid prijsgegeven.
Friesland zal er namelijk in de eerst
komende vijftien jaar drie belangrijke
nieuwe wegen voor het doorgaand ver
keer bij krijgen.
een nieuwe weg Leeuwarden-Bols
ward buiten alle dorpen om, lopend
van (voorlopig) Ritsumazijl naar de
rondweg bij Bolsward,
een nieuwe, geheel kruisingsvrije
weg Leeuwarden-Drachten,
een nieuwe weg Leeuwarden-Lau-
werszee, lopend langs Rinsuma-
geest.
Volgens het voorstel dat de Gedeputeer
den aan de Friese Statenleden verzon
den, zullen het provinciale wegen wor
den; tot dusverre had de provincie maar
enkele kilometers weg. De kosten wor
den geraamd op in totaal f 83 miljoen.
De wegen zullen zeven meter breed
worden.
De wegen zullen in etappes worden uit
gevoerd en daarbij komen het eerst die
delen in aanmerking, die het meest
urgent zijn. Dat zijn van de weg Leeu
warden-Bolsward de stukken Boksum-
Winsum en Wommels-Bolsward; van de
weg Leeuwarden-Drachten is dat het
gedeelte Leeuwarden-Nijegasterhoek en
van de weg Leeuwarden-Lauwerszee
zijn het de vakken Rinsumageest-Dok-
