m
Olie-
televisie
en
problemen
Verwarring in Saigon
door staatsgreep
I
hark
en
sjoch
Crisis
Ver. Naiies bezworen
Dr. Vondeling geprezen voor het
leiden van de oppositie
Qabe Skroar
in
Bot
Vrouwrn-Wereld
1965
Gouden filmpjes
gebedsdag
STREEKBLAD VOCR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
us hjoed
-
to sizzen
Illlllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllillllll
B
VRIJDAG 26 FEBRUARI 1965
104e JAARGANG
No. 16
Mswarfe Nieuwsblad
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Contractprijzen op aanvraag
W ymbritseradeel.
Hwat hat
Bonn en Kaïro.
PYT
Televisie.
K.V.P .-partijraad.
Vondeling.
Crisis in de Ver. Naties bezworen
Grondprijzen.
Uitgave: A. J. OS1NGA N V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tclef. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Abonnementsprijs f 2.40 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Khanh zette echter met de hem trouw
gebleven troepen een tegenaanval in en
zaterdagmorgen leek hij de toestand in
de hoofdstad weer meester te zijn.
In militaire kringen bleken de bezwaren
tegen Khanh toch door een meerderheid
te worden gedeeld, want zondag ont
sloeg president Phan Khac Suu de mach
tige generaal na een langdurige zitting
van de militaire raad. Hij wordt als
opperbevelhebber opgevolgd door gene
raal Tran Van Minh, de kleine Minh ge
noemd, in tegenstelling tot de eerder
genoemde Minh, die de grote Minh heet.
Voor de zoveelste maal hebben wij nu
persoonswisseling in het kleine kringe
tje machthebbers in Zuid-Vietnam, die
in vele gevallen eerder bereid zijn elkaar
te bestrijden dan de oorlog tegen de
Vietcong energiek aan te pakken.
De Cnossenlaan krijgt momenteel in
eigen beheer bij de heer D. Elzinga
een opknapbeurt. Helder wit en rood
geverfde stokken en palen markeren
het gevaar. Op een kolossale keisteen
werd zelfs op alles voorbereid
een rood kruis geschilderd.
De Moulin Rouge op de Mont martre in
Parijs uitgebrand.
Verhuisd van de Turf kade naar de Bar-
gefenne tegenover de Hof van Holland
Corn. Lammertsma, timmerman.
Ondergetekende bjedt zich beleefd aan
voor het schoonmaken van gevels. S.
Brinksma, Hoek Grootkerkhof.
De afdeling Tjerkwerd van het Groene
Kruis besloot een ziekenverpleegster te
benoemen voor de afdeling op een jaar
wedde van f 700,—.
Mijn aangespoeld op de Roptazijl.
De stoom-wolspinnerij van fa. De Groot
en Eerdmans te Bolsward zal worden
verplaatst naar elders. Wel blijft het
verzendhuis voor Bolsward behouden.
De werklieden dezer fabriek zullen dus
genoodzaakt zijn elders hun brood te
verdienen.
Opnieuw inbraak in de school te Wit-
marsum. De 12-jarige opnieuw onder
verdenking. Het bleek dat de jongen
gelden had verstopt. Hij werd naar Leeu
warden vervoerd.
Minister Bot
moat aenst de kat
(ien maert) de bel oanbine.
T-V bistel,
’t Fait op, ’t fait del,
elk liet it düdlik skine
nimmen nei ’t sin,
in nij bigjin
wurdt algemien forwachte
Vondeling seit,
in wiersteand feit
Bot is soks net by machte.
It kammenet
hat it neist ret,
(ien maert) de tiid is dringend,
Hja fiele skoan
dat ’t bistean oan
in siden triedtsje hinget.
’t Bislüt is nomd,
de noata komt,
mar ’t leit ek yn ’e reden,
hoe’t men ’t ek roait,
hja rédde ’t noait
en stel elkien tof reden!
Minister Bot
hat echt in lot,
hy moat wol justkes skoarje,
in wiis bileid,
om koal en geit,
hjir tagelyk to spar jen!
Syn opposant,
goed bijderhant
kin der allicht troch winne!
Vondeling frij:
as ’t nypt wol wy
it saekje graech oernimme.
Ien maert lüd pret
In Bot yn ’t „net”.
4e week februari 1915
Nauwelyks enkele dagen oud moest de nieuwe Zuidvietnamese regering al ecji
staatsgreep verwerken, die, hoewel geen volledig succes, toch voorlopig het einde
betekent van liet bewind van generaal Nguyen Khanh. De toestand is enkele da
gen zeer verward geweest in Saigon. Eenheden onder leiding van kolonel I’ham
Ngoe Thao maakten zich van strategische posities meester en de kolonel deelde
mee, dat generaal Tran Thlen Khicm, een voormalige minister van defensie en nu
ambassadeur in Washington, de positie van Nguyen Khanh zou innemen. Deze
ambassadeur heeft vorig jaar augustus korte tijd de macht gedeeld met Khanh en
generaal Duong Van Minh. Door zijn benoeming tot ambassadeur wilde Khanh
hem van het politieke toneel in Saigon wegwerken. De ambassadeur was niet
afkerig van een terugkeer. Hij noemde Khanh een eerzuchtige opportunist, tegen
wie de staatsgreep was gericht.
Toen hij daags daarop, tijdens een pers
conferentie in Nieuwspoort z’n initiatief
voorstel tot beteugeling van de grond
prijzen toelichtte met voorbeelden,
waaruit bleek hoe aanzienlijk deze in
de afgelopen maanden zijn gestegen,
werd uitgedaagd de „namen” te noe
men, weigerde hij dit. Drs. Schmelzer
liet ijlings merken, dat als de oppositie
iets tegen ministers had, zij dit door ’t
uitlokken van stemmingen in de Kamer
moest laten merken. Toen verbrak Dr.
Vondeling het zwijgen. Maandagavond,
gaf hij te verstaan, dat hij behalve de
minister president de ministers Schou-
wenaerFranssen, Van Aartsen en Bot
op het oog had gehad.
Advei.entieprijs: 15 cent pet mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Het ééurichtlngsverkeersbord aan de
muur bij rijwielhandelaar Kroontje
wordt door velen aangezien voor een
reclamebord. Velen tippelen (i.c. fiet
sen) er in Er wordt zelfs gefluisterd
dat een echtvriendin van een van
Bolswards Hermandads een bekeu
ring kreeg. Wie lacht daar?
Vrijdagmiddag, dus misschien juist op
het moment dat u dit leest, zingen de
sopraan Jeanne Companjen en de te
nor Henk Meijer met Willem Talsma
aan de piano in de Doele. Op een
school-concert voor ca 1000 scholie
ren worden de operafragmenten van
Beethoven, Puccini en Strauss ten
gehore gebracht.
It kwea geroft
hat in brede wjukslach
deze besluiten te nemen. Volgens het
Handvest moet de Veiligheidsraad hier
over beslissen, waarin de vijf grote mo
gendheden, onder wie Rusland en Frank
rijk, het recht van veto hebben. Pas in
1950 heeft men de mogelijkheid gescha
pen het veto te omzeilen door een be
roep op de Algemene Vergadering. Te
gen deze ontwikkeling, welke zij als een
inbreuk beschouwen op de absolute sou-
vereiniteit van de mogendheden, kanten
zich Rusland en Frankrijk. Het is dus ’n
principiële kwestie.
Rusland heeft zich bereid verklaard z’n
schuld door een vrijwillige bijdrage aan
te zuiveren, maar daarvan willen de
Verenigde Staten niets weten. Want
vrijwilligheid betekent een inbreuk ma
ken op de bindende kracht van de be
sluiten van de Algemene Vergadering.
Amerika eist, dat artikel 19 wordt toe
gepast; Rusland en Frankrijk weigeren
te buigen en de enige uitweg was voor
lopig geen hoofdelijke stemmingen te
houden, want dan doet zich het probleem
van het stemrecht niet voor. Even heeft
vorige week Albanië geprobeerd roet-in-
het-etentje te gooien door te trachten ’n
stemming uit te lokken, maar dat heeft
men met vereende krachten weten te
verijdelen.
Men neemt aan, dat achter het kleine
Albanië het grote China verborgen zat,
dat zelf wel geen lid is en daarom met
veel plezier een breuk in de wereldor
ganisatie zou willen veroorzaken. Hoe
verheugd was Peking al niet toen Sukar
no de Verenigde Naties de rug toekeer
de?
Al is het presige van de Verenigde Na
ties door dit gemorrel bepaald niet ge
stegen, het valt toch te waarderen, dat
men nog zoveel waarde aan de organi
satie hecht, dat men een breuk toch wel
wil vermijden.
Het wordt wat kaal langs de Rijks
weg 43 nu er zoveel hakhout wordt
gekapt. Het moet even wennen, maar
het zal wel veiliger zijn. Als de auto
mobilisten nu maar niet worden af-
geleid door de kieviten, die spoedig
beginnen aan hun nest te bouwen.
De Kozakken komen terug. Nee, niet
die ons in 1813 van de Fransen be
vrijdden, de koene ruiters op hun
snelle paardjes, maar de leden van
het beroemde Schwarzmeer Kozak
kenkoor. Weet u nog van die prop
volle Martinikerk verleden jaar?
Houdt al vast de datum vrij: 29 april
cl .S
Als tegenhanger van de vermaarde
„kachelvakantie” in de herfst hebben
heel wat scholen nu een voorjaars-
langweekend ingevoerd. Sommigen
o.a. „Nijenhove” reeds verleden week,
anderen dit komende, weer anderen
pas volgende week. Dit omdat Pasen
zo laat is dit jaar. Maar waarom niet
alle scholen tegelijk?
Niet het belangrijkste. De Elisabeth-
bode van 13 febr. j.l. heeft als blik
vanger een prachtige foto van de
preekstoel in de Bolswardse Martini
kerk met als commentaar een leuk
artikel. We lezen o.a. de waarschu
wing aan de Bolswarders de preek
stoel niet belangrijker te gaan vinden
dan de preek. Rake opmerking vin
den we
WIJLRE EERDE FRATER
VENANTIÜS
Wijlre: De carnavalsraad van elf heeft
Wim Sonneveld, ofte wel frater Ve-
nantius, onderscheiden met de ere
penning voor culturele verdiensten. Op
de foto zien we Wim Sonneveld met
Conny Stuart en de zingende fraters
van Stein in carnavalsstemming.
Hark en Sjoch kreeg ook nu tal van
reacties. Bovendien wordt er over ge
praat in de kapsalon en bij de brug,
aan tafel en ’s avonds in bed. Prach
tig. Maar stuurt u vooral leuke be
richtjes in. Kent u het spreekwoord:
Slüge soe ek
Kapitein Eekma tuft nu donderdags
per gemotoriseerde praam de stads
grachten langs. Het leven wordt
steeds sneller. Straks worden ook nog
de karretjes van de veegdienst ge
motoriseerd, wie weet zelfs de be
zems. Nieuwe bezems vegen schoon,
gemotoriseerde schoon en snel, dat is
ook wat waard
Hark, we vonden het zelden zo'n
„koude drukte” in de raad als met ’t
jongstleden koelkastdebat. En nu
schreef een dagblad ook nog dat het
er „heet” toe ging.—
Sjoch, dan vonden we ’t straatnaam-
debat in aansluiting hierop erg „flat
teus” vindt u ook niet? Tot ziens, dit
was Hark en Sjoch!
enigingen nauw gelieerd zijn met de con
fessionele partijen en de socialistische
oppositie, zat de VVD met haar voor
keur voor nieuwe zendgegadigden, zo
als de TROS, er wat moeilijk tussen.
Men mag wel aannemen, dat de VVD
voor een soort REM-concessie op een
derde t.v.-net heeft gepleit en indien dit
niet mogelijk zou zijn, toch voor een vrij
sterk „algemeen program” met een ei
gen staf, iets, waarvan de confessio
nele omroepverenigingen, die sterk de
nadruk leggen op de eigen cultuurtaak
en de vrijheid van meningsuiting voor
de verschillende geestelijke stromingen
onder ons volk, eigenlijk nooit hebben
willen weten.
De Westduitse regering zit nog steeds
in de knoei met haar politiek in het
Midden-Oosten. Van een ontspanning
met Nasser valt nog niet veel te be
speuren. Ook al heeft men zijn toevlucht
genomen tot een Spaanse bemiddelaar
en al heeft Bourguiba, de Tunesische
president, die in Egypte op bezoek is,
gezegd, dat Nasser niet op een breuk
met Bonn aanstuurt en dat hij Oost-
Duitsland niet zal erkennen.
Maar Erhard heeft in de Bondsdag be
vestigd, dat Bonn de betrekkingen zal
verbreken of in elk geval de economi
sche hulp zal stopzetten, wanneer de
reis van Ulbricht, de voorzitter van de
Oostduitse staatsraad, doorgaat. Ul
bricht heeft zich in Joegoslavië al inge
scheept en is al in Kaïro aangekomen,
maar, zo zegt Nasser nu, aangemoe-
digd door Bonns capitulatie met de wa-
penleveranties voor Israël, wanneer
Bonn de hulp aan Egypte stopzet, dan
zal hij de betrekkingen verbreken. Het
gehele dreigement van de Hallsteindoc-
trine, waarmee Bonn Egypte door drei
gementen probeerde af te houden van
een erkenning van Oost-Duitsland, be
gint aan kracht te verliezen.
Er gaat ook steeds meer uitlekken over
de militaire hulp, welke Bonn aan Israël
heeft gegeven. Naar verluidt zouden de
wapenleveranties beloofd zijn op voor
waarde, dat Globke, destijds secretaris
van Adenauer, niet zou worden gedaagd
in het proces tegen Eichmann, de man,
die in Israël terecht stond wegens de
organisatie van dé grootscheepse moord-
operatie op de Europese Joden. Globke
had indertijd als ambtenaar van het mi
nisterie van binnenlandse zaken de
Jodenkwesties behandeld. Tegen zijn ho
ge functie in de nieuwe bondsrepubliek
was van vele zijden al ernstig protest
aangetekend. Een andere voorwaarde
was, dat bij het proces zou worden ver
meden, dat de Bondsrepubliek zou wor
den geïdentificeerd met Hitlers Duitse
Rijk.
Op 5 maart a.s. de eerste vrijdag in de
Lijdensweken zal weer de Vrouwen-
Wereldgebedsdag worden gehouden.
Gaarne wekt het comité hier ter plaatse
alle christenvrouwen hartelijk op om
met haar samen te komen op deze dag
in de Doopsgez. kerk, ’s avonds om 8
uur, om in de geest zich te verenigen
met miljoenen christenen over de hele
wereld waarmede wij ons één mogen
weten, heel in het bijzonder op déze dag.
Wij zijn met elkaar verbonden en met
onze mede-christenen van vele naties en
rassen, verontrust over de noden van al
onze medemensen over de hele wereld.
Wij zijn verbonden in God, de Vader
van ons allen Die ons het gebed gaf
als een weg tot Hem en tot de ander.
Wij willen onze harten in stil gebed ver
enigd tot God opheffen in het voort
durend besef van onze verbondenheid
met allen op aarde, die trachten te leven
in overeenstemming met hun roeping als
christenen.
Laten wij ons bewust zijn dat het leed
en de spanningen in de wereld groter
zijn dan ooit tevoren en moge de liefde
van God ons zó vervullen, dat Hij
door ons Zijn werk kan doen in deze
verwarrende tijd.
Op zondag 7 maart zal om twaalf
uur eveneens in de Doopsgezinde kerk
een kindergebedsdienst worden ge
houden waarbij alle kinderen van 9 tot
en met 12 jaar óók zij, die niet bij
een zondagsschool zijn aangesloten
hartelijk worden uitgenodigd.
Het comité
Aan de negentiende Algemene Vergade
ring van de Verenigde Naties kan men
moeilijk met geestdrift terugdenken. Zij
is al laat begonnen, na de Amerikaanse
verkiezingen van begin november, en zij
heeft voor de rest voornamelijk uit ver
dagingen bestaan. En nu is zij verdaagd
tot begin september, enkele weken voor
dat de twintigste vergadering zal wor
den geopend. Het grote probleem is de
toepassing van artikel 19, waarin wordt
bepaald, dat leden, die meer dan twee
jaren met hun contributie achter zijn,
hun stemrecht verliezen. Dat zijn er nu
maar liefst dertien, onder wie Rusland
en Frankrijk.
Deze landen treft niet zo zeer de plaag
van de armoede, maar zij menen, dat
voor bepaalde operaties bijdragen zijn
geheven, welke zij niet wensen te beta
len. Het gaat hierbij voornamelijk om
de fondsen voor de instandhouding van
de vredesmacht in het Midden-Oosten en
het optreden in de Kongo. Deze operaties
zijn het gevolg van een besluit van de
Algemene Vergadering en deze achten
Frankrijk en Rusland nie t bevoegd om
Rondom het weekeinde heeft het kabinet-Marijnen druk vergaderd. De verjaar
dagen van de minister-president en zijn collega van binnenlandse zaken, Mr. Toxo-
peus, geraakten erdoor in het gedrang. Natuurlijk prijkte het radio- en televisie-
probleem, waarover het kabinet voor het eind van de maand uitsluitsel aan de
Tweede Kamer had beloofd, op de agenda. Vele speculaties deden daarover de
ronde. Maar intussen moest de Ministerraad ook nog een beslissing nemen over de
vestiging van een olieraffinaderij van Mobiloll; een kostbaar project, dat tal van
vragen oproept.
Wie helpt Nigeria? The Agent Gene
ral for Northern Nigeria stuurde ’n
brief naar de „Director for Overseas
Investments J. B. de Boer, Horwerd
(Fr.) Als dit Fr. Friesland betekent
en geen Frankrijk staat de PTT voor
een raadsel. Ten einde raad bracht
men de brief naar de Pólle te Hich-
tum. Daar woont ene J. T. de Boer,
voorheen te Hartwerd. Helaas hij is
geen „director”. Aan wie moet hij
doorzenden. Toon uw speurzin.
Vier week San Fransisco voor 2 per
sonen was de prijs die een meisje uit
Bolsward won met een opstel in een
internationale wedstrijd. Meisje is
Verschijnt in; Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
Van enige neiging om de regeringscom-
binatie op te breken, was niets te be
speuren. Er was wel critiek op minister
Van Aartsen omdat er te weinig geld
voor de aanleg van provinciale wegen
beschikbaar is en ook op staatssecretaris
Diepenhorst omdat er meer geld voor de
ontwikkelingshulp uitgetrokken zou die
nen te worden, maar verder stelde de
fractievoorzitter Schmelzer vast, dat de
socialistische oppositie weinig kans om
te schieten had gehad, temeer, doordat
het kabinet in voorkomende gevallen, bij
dreigende conflicten, zich door de Ka
mermeerderheid had laten corrigeren.
Opvallend was, dat Drs. Schmelzer daar
bij een compliment over had voor de
intelligente wijze, waarop Dr. Vondeling
de oppositie in de afgelopen jaren heeft
geleid. Zoiets heeft Mr. Burger nooit mo
gen beleven. Opvallend was het ook om
dat Dr. Vondeling daags tevoren, spre
kend voor Nijmeegse studenten, net vier
ministers vanonbekwaamheid
had beticht.
Bijvoorbeeld met betrekking tot de
luchtverontreiniging. Maar het gaat ook
om problemen van financiële aard. Het
vergt namelijk kostbare investeringen,
ten belope van wel f 50 miljoen. Daarbij
speelt ook de vraag een rol of er ’n pijp
leiding tussen Amsterdam en Rotterdam
moet worden aangelegd, iets wat de
Noordhollandse commissaris der Konin
gin, Mr. Kranenburg, onder de maat
vond, maar bovendien de vraag opriep
of men ogenschijnlijk ten gunste van een
bepaalde oliemaatschappij wel zulke
kostbare uitgaven kon doen.
Van hoe groot gewicht deze zaak econo
misch ook was, politiek was de radio-
en t.v.-kwestie uiteraard veel gevoeliger.
Geruchten over een op handen zijnde cri
sis bleven aanstromen. Stellig is waar,
dat de zaak niet gemakkelijk ligt. Maar
waarschijnlijk was de voornaamste moei
lijkheid voor de ministers niet zozeer 't
onderling eens te worden als wel een
oplossing te vinden, welke voor de
Tweede Kamer aanvaardbaar zou zijn:
en aangezien de bestaande omroepver-
Maar hoe lastig de problematiek ook
lag, het kabinet werd het in zoverre niet
moeilijk gemaakt, dat eigenlijk geen der
regeringspartijen er op gebrand leek ’n
kabinetscrisis te forceren.
De antirevolutionaire hoofdredacteur
van het dagblad „Trouw” waarschuwde
zijn geestverwanten in de Ministerraad
wel tegen te ver gaande concessies.
Maar op de KVP-partijraad, welke j.l.
vrijdag en zaterdag in Utrecht werd ge
houden, waarschuwde het Tweede Ka
merlid tevens KRO-bestuurder mr.
Baeten heel nadrukkelijk de „Broedende
kip” d.w.z. het kabinet-Marijnen
niet te verstoren. Na deze wenk ging de
partijraad zwijgend' applaudiserend ak
koord met het fractiebeleid, zoals dat in
de afgelopen maanden is gevoerd.
zeer bescheiden en vond het de ver
melding niet waard. Wij wel.
Wens vader van de gedachte! Wij
hoorden van een jongetje uit Burg-
werd dat bij zijn buurvrouw ging
vragen of hij televisie kijken mocht.
Er kwam zo meende hij circus’ voor.
Naderhand bleek, dat het een cursus
was, een Moedercursus nog wel.
.Burgemeester en Wetgevers vér
sprak Bolswards burgemeester zich
in het vuur van zijn betoog in de j.l.
raadsvergadering. De wens ook hier
de vader van de gedachte? Wij ho
pen het niet.
Chocolademelk bij de boterham en
fruit na vormde een van de tractaties
de vlag met de lelie en de roos in
„Bloemkamp”. Zag u hier woensdag
gehesen. .Bloemkamp’ was juist een
jaar geleden officieel geopend. Toen
nauwelijks bewoond heeft het nu al
een wachtlijst.
Omke Romke werd op een feestavond
van de Herv. vrouwenvereniging te
Bolsward in een schetsje ten tonele
gevoerd. Er werd ruim f 141 in de
zaal gecollecteerd. Het bestuur maak
te er f 200,van. Voor de wezen van
Molkwerum. Wat zou de echte Omke
Romke dan wel opbrengen bij zo’n
collecte.
I
V
