Toenemende spanning
Vietnam
om
De kabinetscrisis
het
over
radio
t.v.-bestel
en
hark
sjoch
Conferentie in Moskou begonnen
en
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!niiiiiiiiii!iin
Zeeman overboord
[2
Gouden filmpjes
üs hjoed
to sizzen
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
o.
VRIJDAG 5 MAART 1965
10fc JAARGANG
No. 18
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
2660 of 2335
Contractprijzen op aanvraag
BROEDERLIJK NAAST ELKANDER
se
Intensivering.
Verjaring.
Diplomatiek overleg.
De
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch!
De spanningen om Vietnam blijven toenemen en nog steeds hult president John
son zich in een zwijgen, dat, zoals men aanneemt, vooral daarom niet wordt door
broken om alle wegen open te laten. Wel heeft Rusk, de minister van buiten
landse zaken, met verve het oude standpunt verdedigd, dat de sleutel tot de
vrede in Zuidoost-Azië de bereidheid is van allen in dat gebied om hun buren
met rust te laten. Het is evenwel de vraag, of dit ook maar enige invloed heeft
op de uitbreiding van de oorlog, die toch wel waar te nemen valt. De Amerikanen
gaan ervan uit, dat de oorlog, die in Zuid-Vietnam wordt gevoerd, mogelijk wordt
gennaakt door de steun, die de Zuid-Vietnamese opstandelingen uit het noorden
krijgen. Wanneer deze hulp zou ophouden, zo menen de Amerikanen, zou het
verzet tegen de Zuid-Vietnamese regering vanzelf ophouden.
Conferentie in Moskou.
Maandag is in Moskou een conferen-
Abonnementsprijs f 2.40 pei kwar’aal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Na de vele boze woorden toont men
zich in Bonn en Kairo toch terughou
dend. Nasser heeft Ulbricht, de Oost-
Nasser en Bonn
terughoudend.
Hark en Sjoch kreeg van een be
vriende relatie het kreupelrijm, dat
de Bolswarder Jan van Ring in het
laatst van de vorige eeuw dichtte:
Bölger woont al op de hoek. Stock
mann het een lage stoep, Van der
Werf die draait de pillen rond, Faber
slaat synVerder leent het
zich niet voor publicatie. We zullen
het rijm goed bewaren en er mocht
Hark en Sjoch ooit een komkommer
tijd krijgen uit citéren.
de
wel
Boisward: Friese stad. Thans woont
van elke 60 Friezen er één in Bois
ward. Maar van elke 40 KFFB-leden
óók. Dit wil zeggen, dat de „dicht
heid van deze Friese boekenclub in
Boisward 1% maal zo groot is als in
de rest van het Heitelan.
Het 300e lid van de KFFB dat deze
week te Boisward werd ingeschreven
was mevr. M. van der Schaaf-Brand-
sma, uit de 2e Hollandiastraat. Zij
kreeg als attentie een gratis boek, nl.
de roman „Romsicht” van de Bols-
wardse schrijfster mevr. G. Lootsma-
Smidstra aangeboden.
Een leemte is ontstaan door het ver
dwijnen van Bokato want met de club
verdween ook de jaarlijkse vasten
avonduitvoering, door de liefhebbers
onder ouderen zowel als jongeren be
treurd.
Prins Carnaval bracht met zijn ge
volg maandagavond een bezoek aan
de marktkooplieden, die in café Vij
ver hun feestelijk samenzijn hielden.
Het werd een groot verbroederings
feest tussen Fries en Westfries.
Teveel van het goede. De Hichtumers
hebben zich vorige week tranen ge
lachen, toen tijdens de opvoering van
„Simmertwirre” door de toneelver
eniging van Hartwerd een jongeman,
die in het spel een meisje moest kus-
doch ook zijn namaaksnor op het
zachte wangetje van z’n aangebedene
achterliet.
Hark, hark, hark! Friesland telde
verleden jaar 378 zangkoren en 260
muziekkorpsen. Dat is veel meer dan
andere provincies. En dan smalen ze
ook nog wel eens van Frisia nou can-
tat (Friesland zingt niet).
Ontvangen grote keuze in Heeren En
gelse en autopetten. Aanbevelend, P. A.
Gerritsma E56.
Vredesneigingen. De duitsers willen geen
tweede wintercampagne in Rusland wa
gen.
Slotbal danscursus F. van der Spoel. Te
vens opvoering van Kort van Memorie
en Sokke mear. Kaarten a 25 ct.
De geïnterneerden in Gaasterland zal
ontspanning gebracht worden. Er is een
grote bak met zaagsel geplaatst. Hierin
kunnen de vechtlustigen terecht voor
worstelpartijen.
Harkjen is swierder as praten,
dêrom kin mannichien it praten
net litte.
le week maart 1915
Advei.entieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
De heer drs. K. A. Duran en mevr.
Duran waren samen 25 jaar ge
trouwd, d.w.z. elk voor zich 12% jaar.
De raadsleden zouden hun collega ’n
bloemetje op dit koperen feest ge
ven.
Als voorbeeld van een uitbreiding en
intensivering van de oorlog zou men
kunnen aanvoeren, dat het leger van
Zuid-Vietnam met 100.000 man zal wor
den uitgebreid tot meer dan 650.000
man. Ook de Amerikaanse adviseurs
zullen worden uitgebreid met 1000 man.
Hierdoor zullen er dan even onder de
25.000 man Amerikaanse troepen in ’t
land zijn.
In het kader van de intensivering van
de oorlog zijn de Amerikanen ook be
gonnen met zuiver Amerikaanse lucht
aanvallen op de Vietcong en wel voor
al in het midden van het land, waar de
Vietcong het land in tweeën dreigt te
splitsen. Opmerkelijk is, dat de troepen
concentraties van de Vietcong groter
worden.
Sjoch, sjoch, sjoch! Boisward heeft
hiervan 6 koren en 3 korpsen. Daar
naast nog een aantal kleinere zang-
groepjes en muziekensembles. Het
mag gehoord worden en „kin bisjen
lije!”
Uitga.ve: A. J. OS1NGA N.V., Boisward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur
(05157)
woonte het blaffen met bijten te on
derbreken. Dit ondervond Joh. Cou
perus zaterdagmorgen in de le Hol
landiastraat, toen een keffertje hem
in de benen beet. Hondje werd ge
straft.
Wij komen terug op 29 februari, zei
zondagavond een omroeper voor de
radio. Dat duurt bijna dus nog drie
volle jaren. Daaag!
Zo hoort het. Een groot gezin dat ’n
flatwoning kreeg toegewezen zou
graag in een eensgezinswoning wil
len en een daar wonend kleiner gezin
in het flatgebouw. Beiden schreven
ze B. en W. een brief te mogen rui
len. Het lijkt ons een juiste methode.
En nu maar afwachten of men „een
gunstig oor” vindt.
In de Hid Herostraat voor de CVO-
school vond iemand een speldje dat
hij al wilde geven aan een speldjes-
verzamelaar. Bij nader inzien bleek
het een zilveren Hugenotenspeldje.
Het is voor de eerlijke verliezer be
schikbaar.
Operaconcert te Boisward met mede
werking van Doare Teengs, Johan Caron
J. Faber en A. Alt. Entree f 0,50.
Graafwerkzaamheden in groots op
gezette stijl gaan het bedrijf van
Harmen Boersma in de buurt van het
aloude Keppens moderniseren,
dragline is van ver te zien.
Waf-woef-waf. Heeft u een hond, die
nog niet is ingeschreven voor de be
lasting? Haast u dan naar het stad
huis. Voor 1 maart moest Lassy of
Fikkie al worden aangegeven. An
ders krijgt u dubbele aanslag (2x
f 15,of f 300,boete.
Op een vlotje speelde woensdagmid
dag een jongen in de gracht van de
Dijlakker ter hoogte van bakker Het-
te Wynia. Daar kwam een diender
aan. „Schei u met dat gedonder”
baste hij. Zo wordt de jeugd ge
leerd wat mag en niet mag.
Sinaasappels en chocolademelk vorm
den helemaal geen feest-attractie,
maar horen tot het dagelijks menu,
vertelde ons een zuster van „Bloem-
kamp”. Nee, het 1 jarig feest wordt
pas 11 maart gevierd. Dan wordt het
pret man met Tetman!
Het wintertje overrompelde niet al
leen de kieviten en voorjaarsbloemen
ook de beheerders van de ijsbaan. Die
was al grotendeels leeggelopen. Jam
mer het was een aparte attractie ge
weest vóór Kerstmis rijden en dan
pas na 1 maart opnieuw. Nu zal het
wel bij kikkerslootjes blijven.
Blaffende honden bijten niet, maar
ze hebben wel de onaangename ge-
Bakhuizen zit voortaan in het donker.
De oude lantaarnaansteker B. E. heeft
rust genomen en het gemeentebestuur
kon niemand anders voor dit werk vin
den. Het gemeentebestuur heeft nu de
lantaarns doen verwijderen.
Deze mening staven zij in een zaterdag
uitgegeven witboek. Hierin betoogt
Washington, dat de Noord-Vietnamese
agressie tegen Zuid-Vietnam even reëel
is als de activiteit van een agressie-
leger. In het witboek wordt de omvang
van het leger van de Vietcong (de
communistische beweging) geschat op
32000 man, waarbij nog een 60 a 80.000
guerillastrijders „voor halve dagen”
moéten worden geteld. Opleiding en be
wapening van deze strijders wordt door
Noord-Vietnam bezorgd, zo menen de
Amerikanen, die vergeten, dat de Viet
cong bijzonder veel Amerikaanse wa
pens op het regeringsleger buit pleegt
te maken.
val had uitgeschreven als een fase in
zijn strijd tegen de Chinezen om de
hegemonie in de communistische we
reld. Onder Chroestsjow moest men vre
zen voor een breuk met China als
gevolg van deze conferentie, die ove
rigens 2% maand later begonnen is
dan oorspronkelijk bedoeld. Nu heet
het een raadgevende bijeenkomst van
17 partijdelegaties en heeft men de in
druk, dat er van een openlijke breuk
met China weinig sprake meer zal zijn.
Wat niet betekent, dat de tegenstellin
gen verdwenen zijn. Maar Kosigin
tracht deze anders op te lossen, met
meer resultaten voor Moskou, o.a. aan
invloed in Zuid-Oost Azië, waar hij zich
tracht in te schakelen in de Vietnamese
affaire, waarvan Chroestsjow uit vrees
voor een botsing met de Ver. Staten,
zich verre had gehouden. Deze toene
mende invloed is overigens meer ge
richt tegen China dan tegen Amerika,
miar dat ziet men zo op het eerste
gezicht niet.
Koningin wenst herstel.
De Koningin heeft de k.v.p.-fractielei-
der, drs. W. K. N. Schmelzer verzocht
te pogen de breuk in het kabinet-Ma-
rijnen te herstellen.
Zijn opdracht luidt een onderzoek in te
stellen naar mogelijkheden om te gera
ken tot een spoedige oplossing van het
in het kabinet-Marijnen gerezen ge
schilpunt.
Zondagavond is in de Straat van Dover,
acht mijl noord-oost van Dungeness,
een opvarende van de Nederlandse
kustvaarder „Brandaris” van de rederij
J. J. Tuil te Delfzijl overboord geval
len. Nortforeland Radio verzocht aan
de zeevarenden om naar de drenkeling
uit te zien.
De kern van de zaak leek óf de op
brengst van de reclame-uitzendingen
ten goede zou komen aan de omroep
vereniging, in wier tijd zij zouden wor
den verzorgd, óf dat die zou worden
gestort in een gezamenlijke pot, welke
over alle organisaties naar rato van
het ledental zou worden verdeeld. Voor
de eerste oplossing gevoelden dr. Veld
kamp, de christelijk-historische en de
liberale ministers met de bedoeling
concurrentie in het radioverkeer tot
stand te brengen. De laatste oplossing
werd voorgestaan door mr. Bot, die wil
de voorkomen, dat de bestaande om
roeporganisaties ten achter zouden wor
den gesteld bij nieuwkomers met betere
relaties bij het adverterende bedrijfs
leven.
Oppositie.
Kennelijk waren de regeringspartijen
er niet op bedacht geweest, dat de op
positie van de p.v.d.a. tot de boeren
partij inlichtingen over het ontstaan
van de crisis zou verlangen. om Ko
ningin Juliana naar behoren te advi
seren over de mogelijkheden tot vor
ming van een kabinet.
Maandagmorgen werd de Tweede Ka
mer op verzoek van dr. Vondeling c.s.
bijeengeroepen om van de regering op
heldering te vragen. Het kabinet stelde
zich evenwel op het standpunt, dat het
die in de demissionaire staat, waar
in het verkeerde niet kon geven.
De oppositie mocht mr. Geertsema eens
gezind voorhouden, dat minister Toxo-
peus de liberale partijraad wel had in
gelicht, eendrachtig verwierpen de re
geringspartijen de motie-Vondeling,
waarin op opening van zaken werd aan
gedrongen. De minister-president woon
de het debat zwijgend bij en intussen
zat Koningin Juliana op Huis ten Bosch
te wachten totdat de Kamer zou zijn
uitgesproken.
van de rechtsstaat geschonden. Ande
ren betogen, dat de verjaringstermijn
behoort tot de procedure, waarin ver
andering kan worden gebracht zonder
de rechtsstaat in gevaar te brengen.
Het debat over deze ingewikkelde
kwestie nam in felheid toe, ook in het
buitenland, waar men het een ondra
gelijke situatie vond, dat nazi-misda-
digers bij wijze van spreken ongestraft
op hun misdaden zouden kunnen
pochen. In de regering bestond geen
eenstemmigheid. De liberale minister
van justitie was een tegenstander van
verlenging van de verjaringstermijn,
maar anderen achtten verlenging een
politiek ongewenste zaak. Het besluit
hierover is nu na lang beraad aan het
parlement overgelaten.
Een belangrijk element in de besluit
vorming is geweest, dat in een aantal
communistische landen nog nazi-ar-
chieven zijn, waarin Bonn nog geen
inzage heeft gehad. Men is nu bang,
dat deze archieven na8 mei open zou
den gaan, wanneer Bonn geen moge
lijkheid meer zou hebben de misdadi
gers te vervolgen. Het is zeker niet
ondenkbaar, dat de communistische
wereld de bondsrepubliek in discrediet
zou proberen te brengen. Het is niet
de eerste keer geweest, dat medede
lingen uit het Oosten' de autoriteiten
op de hoogte hebben gebracht van het
verleden van soms hooggeplaatsten.
Reconstructie.
Ondanks al die crisisverhalen leefde bij
de meeste regeringspartijen toch ken
nelijk nog de hoop, dat de breuk nog
zou kunnen worden geheeld. Slechts
weinigen verwachtten, dat de crisis tot
een nieuwe regeringscoalitie een sa
menwerking van de p.v.d.a. met de
k.v.p. zou leiden. In ieder geval
prevaleerde bij de regeringspartijen ’t
verlangen om eerst door voortgezet be
raad te beproeven de breuk te helen.
De gedachte groeide, dat het best eerst
een informateur aan het werk kon
worden gezet om Koningin Juliana te
adviseren over de mogelijkheden tot
herstel van de politieke samenwerking
tussen k.v.p., a.r.p., c.h.u. en v.v.d.
De fractievoorzitters van de K.V.P.
en de P.v.d.A., de heren Schmelzer
en Vondeling, luisteren, broederlijk
naast elkaar staand, naar de voorzit
ter van de Tweede Kamer, Mr. Van
Thiel
Mobil-oil.
De situatie werd nog bemoeilijkt door
dat het kabinet tussentijds ook nog een
beslissing moest nemen over een pro
ject van Mobil-Oil, welke Amerikaanse
onderneming een soort Pernis 'in Am
sterdam wilde stichten en daarvoor al
lerlei vergunningen nodig had, die vér
gaande consequenties konden hebben
voor de overige woning- en industrie
bouw.
Na moeizame besprekingen werd hier
over'overeenstemming bereikt. Doch de
sfeer voor de discussie over het radio-
en televisiebestel werd er niet door ver
gemakkelijkt. Na dagenlang discussi
ëren gaf minister-president Marijnen
het vrijdagavond eindelijk op. Toen had
minister Veldkamp weliswaar de strijd
gestaakt.
Minister Scholten had zich uitgeput om
allerlei tussenoplossingen te bedenken,
doch de liberale ministers vonden het
resultaat niet zodanig, dat dit in hun
kring met enige verwachting voor een
beter omroepbestel zou worden begroet.
Vrijdagavond werden de staatssecreta
rissen in de ministerraad ontboden om
te vernemen, dat een crisis onvermij
delijk was. Even later gaf minister
president Marijnen de pers te verstaan,
dat hij zaterdagmorgen naar de Ko
ningin zou gaan.
Onmiddellijk kwamen de verschillende
kamerfracties der regeringspartijen bij
een. De c.h.u. had reeds een dagelijkse
bestuursvergadering belegd in Utrecht
en na afloop daarvan bleek zonneklaar,
dat mr. Beernink er niets voor gevoel
de zijn geestverwanten, de ministers
Scholten en Bot, af te vallen.
I De v.v.d. hield een partiiraad in Den
Het kabinet-Marijnen heeft, zoals reeds gemeld, bij Koningin Juliana zijn ontslag
aangeboden na nog geen twee jaren aan het bewind te zijn geweest. Ook na
dagenland beraad gelukte het de ministers niet tot overeenstemming te komen
over de nota, die zij de Tweede Kamer vóór 1 maart hadden toegezegd en waarin
de voorwaarden, waaronder reclame en nieuwe zendgemachtigden tot het aether-
verkeer konden worden toegelaten, zouden worden bekend gemaakt.
Vasthoudend bleef de christelijk-historische minister Scholten met zijn r.k. ambts
genoot van sociale zaken, dr. Veldkamp, vechten om tegenover minister Bot van
O., K. en W. nog zoveel mogelijk te redden van hun nota over de reciame-
teievisie, welke door de Tweede Kamer in 1963 met grote meerderheid was afge
wezen.
Haag en fractieleider Geertsema gaf
na afloop te verstaan, dat deze zich
unaniem achter de liberale ministers
had opgesteld.
Hwat hat Qabe Shroar
Duitse leider, met 21 saluutschoten ont
vangen, maar er was geen erewacht,
dus van een erkenning kan men nog
niet spreken. Bonn heeft als straf voor
de ontvangst de economische hulp stop
gezet, maar Nasser heeft toch de be
trekkingen niet verbroken. Na verloop
van tijd zal alles wel weer worden ge
lijmd. Ulbricht is een paar treden in
belangrijkheid gestegen, vooral ook om
dat hij in andere neutrale landen ook
zal worden ontvangen. Hij wordt nog
wel niet erkend, maar hij is er dan
toch. Nasser heeft bereikt, dat de Duit-
wapenleveranties aan Israël stop
gezet worden en hij is er al een actie
begonnen om ook de Amerikanen hier
toe te brengen. Dat speelt hij met een
bedreiging van de belangen van
Amerikaanse oliemaatschappijen,
klaar.
Het gevaar van een intensivering en
daardoor ook uitbreiding van de oorlog
heeft geleid tot een drukker diplomatiek
verkeer van mogendheden, die de weg
naar de conferentietafel willen banen.
Engeland dringt er op aan, Frankrijk
heeft dat al lang gedaan, maar afge
lopen week heeft Winogradow, de Rus
sische ambassadeur in Parijs, een on
derhoud gehad met De Gaulle, waaruit
de mededeling kan worden gehaald, dat
Rusland ook wel wat voor een confe
rentie voelt. Thant, de secretaris-gene-
raal van de Ver. Naties, heeft ook al
polsingen ondernomen, waarvan Hanoi,
hoofdstad van Noord-Vietnam zich niet
afkerig heeft getoond. In feite strib
belen alleen de Amerikanen en de Chi
nezen nog maar tegen. Peking eist de
aftocht van de Amerikanen, voordat er
gesproken kan worden, Amerika wenst
eerst een staken van het vuren en de
garantie, dat Zuid-Vietnam niet in
communistische handen zal vallen.
Washington is bezig een onderhande
lingspositie op te bouwen door de com
munisten ervan te overtuigen, dat zij
in Noord-Vietnam meer te verliezen
hebben door een voortzetting van de
oorlog dan zij in Zuid-Vietnam zouden
kunnen winnen. Of deze tactiek enige
zin heeft, is echter een tweede.
De meest objectieve waarnemers zijn
er van overtuigd, dat Washington voor
een hopeloze taak staat. Een lichtpun
tje zou kunnen zijn, dat de Amerikaan
se en de Chinese ambassadeur in War
schau vorige week vergaderd hebben.
Dat is het enige diplomatieke contact,
dat beide landen af en toe hebben.
Heeft Hanoi belangstelling voor onder-
handelingen, de regering in Saigon en
de meerderheid van de militairen zijn
nog niet zo ver. In de bevolking is het
verlangen naar vrede echter heel sterk.
Eind vorige week werd een door 600
prominenten ondertekend manifest ver
spreid, waarin opgeroepen werd tot on-
derhandelingen. De boeddhisten schij
nen hier niet afkerig van te zijn, maar
de regering heeft snel toegeslagen,
voordat de stroom zo sterk werd, dat
zij niet meer in te dammen zou zijn.
Een aantal arrestaties is verricht.
De waardering vbor de politiek van
Bonn in het Midden-Oosten is gering.
Daar komt nu nog een binnenlandse
aangelegenheid bij, n.l. de verjaring
ran de vervolgingstermijn voor misda
den uit de nazitijd, die onder Hitlers
bewind niet konden worden vervolgd.
Aangezien dat een belemmering van
vervolging was, is de verjaringstermijn
voor deze misdaden op 8 mei 1946 in
gegaan. Op 8 mei van dit jaar zijn de
bij de wet vastgestelde 20 jaren om
en wordt het mogelijk, dat misdrijven,
die na die datum worden ontdekt, onge
straft blijven.
Er zijn onder de Duitse rechtsgeleerden
twee scholen. De ene meent, dat de ver
jaring behoort tot de materiële inhoud
van het strafrecht, waarin men ach
teraf geen wijzigingen mag brengen
Daarmee wordt volgens hen ’t beginsel tie begonnen, die Chroestsjow vóór zijn
Bolswards Nieuwsblad
Verschijnt in: Boisward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel,
1
