GROEIENDE DREIGING
IN VIETNAM
Met Pasen nieuw kabinet?
en
hark
sjoch
roar
In Ceylon nederlaag voor mevrouw Bandaranaike
i
Bacli-concert
e
te Lutkewierum
Gouden filmpjes
VRIJDAG 1 APRIL 1965
104e JAARGANG
No. 26
tot
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
L
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Contractprijzen op aanvraag
Ceylon.
BYT
Liberale winst.
a.
b.
Strijdgas.
c.
e.
Actie tegen Ku KIux Klan.
Verjaring.
r**
to hawwen
toer.
stellen.
Uitgave: A. J. OS1NGA NV, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tclef. 2451 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Advïi.entieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Abonnementsprijs f 2.40 pet kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
In Engeland houdt het spel van de tus
sentijdse verkiezingen de aandacht al
tijd gaande. Bij overlijden van een par
lementslid of bij vertrek moet het kies
district een nieuw parlementslid kiezen
en uit de uitslagen wil men vaak afle
zen hoe het met de populariteit van de
partijen gesteld is. De zetel van oud-
Panter op bezoek. De heer Wielinga
van ’t Raadhuis kreeg dezer dagen
bezoek van Frans de Munck, keeper
van Cambuur, bijgenaamd De Zwar
te Panter.
wachten of dit op een scherpe koers-
wending uit zal lopen. In elk geval is
nu de principiële achterdocht tegen de
Westelijke landen uit de Ceylonse po
litiek verdwenen.
heden bezorgd, met de onderhandelingen
door te gaan na de afval der Chr.-Histo-
rischen; zij hopen immers op een toe
komstige fusie van A.R.P. en C.H.U.
Bovendien hadden oud-minister Zijlstra
Het is wederzijds. We brachten een
bezoek aan Lonjé, de Klaver en Mar-
wert. Wat heeft men vanuit deze
buurtschappen een mooi gezicht op
de flats. En men is wat blij met de
naamgeving. Het genoegen is weder
zijds.
Hark, dat is toch welwat bijzonders.
De heer J. T. Hiemstra van de boer
derij Landzicht heeft (eerst bij zijn
vader) nu 50 jaar de koeien gemol
ken. Dat is 50 x 365 (dagen) x 2
(maal melken) x 10 koeien, dat
is 365000 koeien, veel meer dan
een miljoen liter melk. Petje af.
Sjoch,, een jongeman kon de Franse
auto niet vinden en bood teneinde
raad zijn ei met datum in de winkel
aan. Hij had niet op de kalender ge
keken.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch.
Meer samenwerking doordat de NTS
evenals de NRU over een eigen pro-
grammastaf de beschikking zou krij
gen.
Het Friesch Volksblad aan de militairen
in Gaasterland verboden.
Friese preek in de Waalse kerk op de
Friezen-dag te Utrecht, yoorganger Ds.
S. Wartena.
Voor de a.s. schoonmaak. Opruiming van
Behangselpapier K. Falkena Bzn.
De heren Kingma en Co zullen de afge
brande olieslagerij te Bolsward geheel
naar de eisen des tijds ingericht doen
herbouwen.
Overleden J. van der Leij te Gaast. Hij
was lid van de raad.
Te Makkum zal de proef worden geno
men met het beschikbaar stellen van vis
voor geringe prijs.
akke klant.
’e kant.
bazen,
len lyk,
tofretten.
cht in striid.
dreech
gaten,
omleech.
praten.
i ’t woun
groun.
toer.
sprekken.
Als pure liefhebberij, doet de heer J.
P. de Jong, Gerben Wopkesstraat 16
veel aan schilderen. Hij experimen
teert momenteel met het beschilde
ren van gevlochten matjes en bereikt
heel aardige resultaten, blijkens de
laatste werkstukjes, die hij ons toon
de.
Voor het Orgelconcert in de Herv. kerk
te Lutkewierum bestond zondagavond
zeer grote belangstelling. Dit zal zijn
oorzaak mede gevonden hebben in debij-
zondere wijze van verlichting van deze
prachtige oude kerk.
Deze geschiedt n.l. door petroleumlam
pen, hetgeen waarschijnlijk een unicum
in Nederland is.
Het programma bestond voornamelijk
uit werken van Joh. Seb. Bach, zowel
voor orgel, als voor sopraan en orgel.
Wim Eppinga speelde uit het Orgel-
büchlein „O mensch, bewein dein Siinde
grosz” en „Wir danken Dir, Herr Jesu
Christ” en uit Peters Band IV het be
kende grote Praeludium en Fuga in D
dur. Attie de Boer-Buma zong o.a. „O
Herr, lass dein lieb Engelein” en „Wer
hat Dich so gesclilagen”.
Met het gezamenlijk zingen van „Veilig
in Jezus armen”, werd dit mooie concert
besloten.
le week april 1915
üolswanls Nieuwsblai
Wymbritseradeel.
Op een examen moesten spreekwoorden,
waarvan de beginwoorden waren gege
ven worden ingevuld. Zie hier het resul
taat: Elk vogeltje zingt totdat het ge
nekt is; Wie een kuil graaft voor een
ander is een doodgraver; De beste stuur
lui verdienen het meeste geld; Als het
kalf verdronken is, houdt men de koe in
ere; Veel varkens maken veel mest; Wie
zijn hielen brandt moet de dokter halen.
25% kans.
Ondanks dit compromis bleef Mr. Cals
voorzichtig in de beoordeling van zijn
kansen op welslagen. Maar hij liet zich
tijdens de programbesprekingen toch iets
optimistischer uit dan in het begin. Was
hij gestart met zichzelf 5% te geven,
maandagavond schatte hij zijn kansen op
25%.
Hij moest op dat moment Immers nog
overeenstemming bereiken over de ande
re punten van het basis-program. En
daarna moest hij nog vier andere fases
door. Namelijk de zetelverdeling over de
drie partijen en de verdeling van de por
tefeuilles over de candidaat-ministers
van verschillende kleur; daarna diende
samen met de nieuwe ministers het ont
werp regeringsprogram uitgewerkt te
worden, waarna dit tenslotte in een con
stituerende vergadering zou moeten wor
den gedetailleerd.
Uitgaande van het dertiental minister
schappen van het kabinet-Marijnen zou
een verdeling van 6 KVP, 5 PvdA en 2
AR-ministers mogelijk zijn. Doch zou de
ARP geen extra waarborg verlangen te
gen overvleugeling door de beide groot
machten; de KVP heeft in de kamers
immers 50 zetels; de PvdA 43 en de ARP
slechts 13.
In elk geval zei Mr. Cals blij te zijn als
er tegen pasen een nieuw kabinet zou
zijn.
In Ceylon heeft mevrouw Bandaranaike
de enige vrouwelijke premier ter wereld,
een .verkiezingsnederlaag geleden en
haar links georiënteerde vrijheidspartij
is van 75 op 41 zetels gekomen, terwijl
de meer conservatieve eenheidspartij van
30 op 66 zetels is geklommen. Haar
leider, Senanayake, heeft nu ook een
regering gevormd. Men zal moeten af-
Drietal.
Zo ging Mr. Cals de tweede fase der ka
binetsformatie in met slechts drie van
het oorspronkelijke viertal. Het had met
name de antirevolutionairen moeilijk-
Steeds groter wordt de dreiging, dat de revolutionaire oorlog in Zuid-Vietnam
die de communistische guerillastrijders van de Vietcong voeren tegen het Zuid-
Vietnamese leger, dat wordt gesteund door een goede 20.000 Amerikaanse „advi
seurs” en door de Amerikaanse luchtmacht, zich ontwikkelt tot een internationale
krachtmeting. Amerika blijft bombardementen uitvoeren op Noord-Vietnam,
dat de Vietcong steunt, om dit te dwingen deze hulp te staken. Amerika hoopt
dan de oorlog tegen de Vietcong te kunnen winnen. Maar Noord-Vietnam, dat
onder sterke invloed van Peking staat, laat zich op deze manier niet dwingen.
China heeft de Ver. Staten ai gewaarschuwd, dat het bereid is vrijwilligers te
sturen naar Zuid-Vietnam cn als dat gebeurt, neemt de omvang van de oorlog
weer toe, zonder dat het einde ervan een stap naderbij is gebracht. De oorlog zou
in dat geval steeds meer op de Koreaanse oorlog gaan lijken.
Toen de formateur, Mr. Cals, Koningin Juliana tijdens het afgelopen weekeind
tegemocd vloog om haar tussentijds rapport uit te brengen had hij gewaarschuwd
tegen voorbarig optimisme. Terecht, hij verkeerde pas in de tweede fase zijner
kabinetsformatie. En in de eerste fase, waarin overeenstemming moest worden
verkregen over de procedure, welke bij de kabinetsformatie zou worden gevolgd,
was de chr. historische fractie uit de onderhandelingen. Zij wenste geen uitspraak
te doen over het radio- en televisiebeleid, zolang program en zetelverdeling van
het nieuwe kabinet als geheel niet bekend zouden zijn. De formateur en de drie
fractievoorzitters van K.V.P., P.v.d.A. en A.R.P. stelden zich daarentegen op het
standpunt, dat als men dit punt zou openlaten, de V.V.D. net zo goed aan het
beraad had kunnen blijven deelnemen. Dat het m.a.w. geen zin had te proberen een
nieuw kabinet te vormen zonder een oplossing te vinden voor het probleem, waar
over het kabinet-Marynen was gevallen.
en oud-staatssecretaris Roolvink, beiden
bewindslieden uit de dagen van het ka-
binet-De Quay, openlijk gewaarschuwd
tegen een toekomstig samengaan met de
socialisten. Zij bleven de voorkeur aan
samenwerking met de liberalen geven.
Doch na ampel beraad kwam de tweede
kamerfractie toch eenstemmig tot de
conclusie, dat de wijze, waarop de C.H.U.
weigerde zich uit te spreken over de ra
dio- en televisie-paragraaf, in strijd met
de eerder gemaakte afspraak over de
procedure tot kabinetsformatie.
De A.R.P. behoedde aldus de K.V.P.
voor de pijnlijke vraag of zij alleen met
de socialisten in zee moest gaan. Van
deze opluchting maakte de formateur
Cals handig gebruik om in één avond
de grondslag te leggen voor een akkoord
over het radio- en televisiebeleid.
Radio en T.V.-compromis.
Wat hield het compromis inzake radio-
en televisie in?
In de eerste plaats, dat het bestaand
systeem van omroepverenigingen aange
vuld zou worden met drie factoren.
Dat zowel NTS als NRU gereorgani
seerd en misschien gefusieerd zou
worden in die zin, dat er ook kroon-
leden zitting in zouden krijgen, te be
noemen door de regering.
Dat reclame en televisie op alle net
ten zouden worden toegelaten, doch
slechts gedurende a uur per
dag.
Dat nieuwe zendgegadigden zouden
worden toegelaten als ze aanvan
kelijk 10.000 doch na een jaar mins
tens 100.000 leden zouden tellen.
Dit compromis was echter wel het enige
dat Mr. Cals moest zien te bewerkstelli
gen. Hij moest de drie partijen ook bijeen
brengen over 'n huurverhoging, de prijs-
beheersing voor onroerend goed en ho
gere uitgaven voor ontwikkelingshulp en
de gemeenten.
Hwa bitellet de rekken?
Ek syn libben is faei
By stoarm neist rare grysjes
Wer ien fan 't lilde skaei.
Del, Nei de barrebysjes.
Sic transit gloria
De toer histoaria.
To Tsjom stiet ek in toer
Fan twa en sawntich jellen.
Oerheits, tsjerkebistjür,
Doarpslju pas op jim tellen.
Wy wolle üs toer net kwyt,
Kom op, bouwurkfornijers!
Oplapje, füle flyt.
Hulde de lyntsjesnijers.
Tsjom hat it tankber sein
De toer bliuwt, rjocht oerein.
Meispyljende frou ünder kappers-
hanneu: „Och, Harm, ju, nou ha ’k
de kop-en-pantsjes noch forgetten,
helje dou se efkes op, hjir is de kaei,
myn man woe bitiid op bêd sei er;
se steane op ’t dressoir, se binne
skjin. Doe’t „de faem” yn ’t
stik (krekt oer de senuwen fan it
earste opkommen hinne) it spul üt
elkoar sette, joech se in gjalp dy’t
net yn ’t boekje stie: baes syn ün-
derst gebit laei yn ien fan ’e kop-
kes.
In de veerdienst EnhuizenStavoren
zullen twee nieuwe grote veerboten in
de vaart worden gebracht.
De waarschuwing was niet alleen aan
het adres van Washington gericht, maar
had ook duidelijk een functie in de
Chinees-Russische tegenstelling, die nu
al zovele jaren actueel is. Bijna gelijk
tijdig met de mededeling (een antwoord
overigens op een oproep van de Viet
cong), dat China bereid is vrijwilligers
te sturen, publiceerden de Chinese bla
den weer een lang artikel, waarin met
veel klem werd betoogd, dat de nieuwe
Russische leiders het chroestjowisme,
het revisionisme, het chauvinisme en 't
imperialisme van hun voorganger voort
zetten. Rusland schaart zich, aldus de
Chinezen, met het imperialisme tegen
het socialisme, met de Ver. Staten te
gen China en de andere revolutionaire
landen. De Russen verkondigen, dat zij
de revolutionaire strijd van het Zuid-
Vietnamese volk steunen, maar in wer
kelijkheid willen zij een politiek kapi
taal vergaren, dat hen van dienst moet
zijn in hun onderhandelingen met de
Amerikaanse imperialisten en dat hen
in staat moet stellen hun complot te
volvoeren met het oog op de vredes
onderhandelingen, die overigens vruch
teloos, bestemd zijn de strijd van het
Zuid-Vietnamese volk te verstikken, zo
schrijven de Chinezen.
Het is duidelijk, dat het er China om
te doen is Rusland alle revolutionaire
leiderschap te ontzeggen. Rusland kan
dit ook niet over zijn kant laten gaan
en het moet, bezorgd als het is de goe
de verstandhouding met de Ver. Staten
te verstoren, toch wel iets doen om een
betrouwbare bondgenoot van de revo
lutionairen te blijven. Er zijn berichten
over Russische raketten in Noord-Viet-
nam al zijn ze slechts defensief. Andere
berichten spreken er weer van, dat
China Russische wopenleveranties op
houdt om Moskou in discrediet te bren
gen.
Nogal wat beroering heeft de Ameri
kaanse verklaring gewekt, dat driemaal
in Zuid-Vietnam gebruik is gemaakt
van gas in de strijd. Weliswaar is dit
gas niet dodelijk, zoals de gassen uit
de eerste wereldoorlog, en maakt het
de slachtoffers alleen maar misselijk,
wat altijd nog prettiger is dan te wor
den gedood of verminkt door explosie-
ven en napalm, maar het woord gas
heeft een uiterst slechte klank en het
is propagandistisch van de Amerikanen
uiterst dom geweest, ook zelfs dit on-
Schadelijk gas te gebruiken, dat boven
dien, naar verluidt, weinig succes heeft
gehad.
De mars van Selma naar Montgomery
in de Amerikaanse staat Alabama heeft
een indrukwekkend slot gehad. In een
lange rij trokken de betogers op naar
het regeringsgebouw in Montgomery om
gouverneur Wallace een petitie aan te
bieden, waarin werd aangedrongen op
gelijke rechten voor de negers om op
de kieslijsten te worden geplaatst. Wal
lace was afwezig, maar de klem van de
betogers zal hem niet rijn ontgaan.
Een betreurenswaardig incident was de
dood van een vrouwelijke betoger, die
verraderlijk door leden van de Ku Klux
Klan is vermoord. President Johnson
heeft een actie tegen de Klan aange-
kondigd. Hij deed een beroep op de
leden uit te treden en trug te keren tot
de fatsoenlijke maatschappij, voor het
te laat is.
Waar 100 jaar lang de gasfabriek
stond verschijnt nu een modern kan
toorgebouw. Het vormt straks een
mooie afsluiting van de hoek Sint
JanstraatLaag Bolwerk.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
Twaalf en een half jaar schommel
de raadslid Drs. K. A. Duran in
het huwelijksbootje. De raadsleden
kregen koffie met gebak. De publie
ke tribune niet; op zoveel bezoek
was kennelijk niet gerekend.
Het brugdek bij de Snekerpoort
moest, wat het voetgangersgedeelte
betreft, gedeeltelijk worden ver
nieuwd. Wordt het geen tijd deze
brug eeng breder te maken?
Kinderwijsheid. „Die oom heeft een
kaal hoofd,” zei één dezer dagen in
de omgeving van Bolsward een klein
jochie tegen z’n moeder, toen er een
mijnheer aan de deur verscheen. De
moeder echter bestrafte het ventje.
„Hij kan ’t wel horen,” zei ze zacht,
waarop het jongetje verwonderd
vroeg: „Mag hij het dan niet we
ten?”
Nog al wiedes. „De voorzitter heette
de aanwezigen welkom”, zo begint
vaak een verslag. Meestal schrappen
we dat. We vinden het nogal van
zelfsprekend en helemaal geen
nieuws dat persé in de krant moet.
Wie anders dan de aanwezigen zou
de voorzitter het welkom toeroepen?
De afwezigen hebben er geen belang
bij.
Het Christelijk mannenkoor uit Keer
de zal op 8 april a.s. een opname
laten maken in de Martinikerk te
Bolsward voor het vervaardigen van
een grammofoonplaat. Het koor zal
voor deze opname voor een lang
speelplaat 8 psalmen zingen o.l.v.
Klaas J. Mulder uit Kampen. Orgel
begeleiding is van Koos Bons uit
Rotterdam. Het koor heet „De Lof-
stem”, heeft HO leden en bestaat 21
jaar.
Eerste broedje in Witmarsum. De
heer G. Y. Huisman vertelde, dat
hij zondag het eerste broedje kievits
eieren had gevonden onder de rook
van Witmarsum. Gefeliciteerd.
Expresse voor elven. Op het post
kantoor te Bolsward worden herhaal
delijk expresse-stukken aangeboden
tussen half twaalf en half één. Dit
sorteert weinig of geen effect, daar
ze dan veelal niet meer dezelfde dag
worden besteld. Wanneer de stuk
ken 11 uur mee gaan worden ze
nog in bijkans het gehele land de
zelfde dag afgeleverd. Expresse voor
elf en het redt zich zelf.
Nu de zon gaat schijnen komt Has-
ter’s Alluminiumfabriek N.V. te
Bolsward met een nieuw produkt:
Perma alluminium jaloezieën.
De ondergrondse. Te Schettens is ’n
nieuwe hoogspanningskabel aange
bracht en een nieuw transformator-
hokje. Verder is alles ondergronds
aangebracht, zo meldt men ons. De
lijn Viersprong-Schettens is 2/3 in
gekort, de verlichting 50 beter.
Hoog bezoek. Bij de zuivelschool
wapperde gister de Deense vlag.
Een Deense prinses zou er incognito
een werkbezoek gaan brengen. Het
ging niet door. Het was 1 april.
minister Butler, die in de adelstand is
verheven en nu in het Hogerhuis zit
ting heeft, bleef behouden voor de
conservatieven, zij het dan dat hun
stemmental daalde, al was het niet zo
veel als in een ander district, dat ver
loren ging aan de liberalen, die nu met
tien man in het parlement zitten. Het
verschijnsel heeft zich al eerder voor
gedaan, dat de kiezers uit protest te
gen de grote partijen op de liberaal
stemmen, maar een aantal van deze
liberale kiezers vloeit weer terug wan
neer in algemene verkiezingen in feite
om de kleur van de regering wordt ge
stemd. De conservatieven nemen dan
geen risico, dat Labour profijt zou kun
nen trekken van hun steun aan een
liberale candidaat, en omgekeerd. De
uitslagen van vorige week duiden er
op, dat de conservatieven nog steeds de
wind niet mee hebben.
Formateur Cals heeft dinsdagochtend in het gebouw van de Rijksvoorlich-
tingsdienst in Den Haag een conferentie voor de parlementaire pers gegeven
naar aanleiding van zijn geslaagd overleg. Op de foto zien we Mr Cals in het
middelpunt van een spervuur van vragen tijdens deze conferentie
De Duitse Bondsdag heeft een besluit
genomen inzake de verlenging van de
verjaringstermijn voor misdrijven in de
nationaal-socialistische tijd bedreven.
De termijn wordt verschoven tot 31 de
cember 1969, waarbij men ervan is uit
gegaan, dat pas in 1949 alle belemme
ringen voor vervolging waren opgehe
ven, omdat in dat jaar de bondsrepu
bliek pas haar soevereiniteit heeft ge
kregen. Enkele voorstellen waren in
gediend om de verjaringstermijn geheel
te schrappen, maar een compromis leid
de tot het huidige onbevredigende re
sultaat.
Zelfs dit compromis leidde nog
moeilijkheden in de Bonner coalitie. De
liberalen waren fel gekant tegen een
verlenging van de verjaringstermijn,
omdat zij vreesden, dat de rechtsstaat
in verdrukking zou komen als er met
termijnen zou worden geknoeid, maar
het is de vraag of alle liberalen uitslui
tend door deze hoge rechtsopvattingen
werden geleid en of bij een aantal niet
de gedachte meespeelde, dat een streep
onder het verleden nog wel eens goede
verkiezingspropagaanda zou kunnen
rijn.
Vele oudere Duitsers worden liever niet
aan de oorlog herinnerd en van de jon
geren hebben ook velen er genoeg van
voortdurend te worden herinnerd aan
de schuld van de ouderen.
Bucher, de liberale minister van justitie
die tegen de verlenging had gepleit,
trad af. Ondanks bezwaren van de libe
rale coalitiegenoot, die de post tot sep
tember ad interim bezet had willen
zien, benoemde Erhard de chr. demo
craat Weber in de plaats van Bucher.
Van de liberale dreigementen is nog niet
veel gekomen.
PERCONFERENTIE MR. CALS
Hwat hal
