Rijksweg 43 wordt (dit jaar
nog) vierbaans
i
II
Cjcibe Skroar
Moeilijke begrotingspositie maakt volgens B. en W.
drastische belastingverhoging noodzakelijk
Fan de Martinyloer
Zilveren filmpjes
üs hjoed p p
to sizzen
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
I
DINSDAG 18 MEI 1965
104e JAARGANG
No. 38
i
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRtESLAND
I
1
I
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Contractprijzen op aanvraag
DE BRITSE WEEK
Hwat hat
Tekort zwembad.
Maatschappelijk werk.
Cultuur.
Werkgelegenheid.
Rijksweg 4-baans!
Onderwijs.
a.
f 20.000,—
b.
f 28.000,—
c.
f 1.600,—
d.
f 16.000,—
e.
f 20.000,—
f.
f 1.200,—
Sportvelden.
f 86.800,—
Zwembad.
HOE KOMT IT MEI IT IERDGAS?
Tj. de J,
A
Uitgave: A. J. OS1NGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.50 uur 2660 of 2335
(05157)
Advii.entieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Ten aanzien van de lichamelijke ont
wikkeling kan verder worden .meege
deeld, dat het Sportveldencomplex is
opgeleverd en goedgekeurd en met het
seizoen 1966/1967 in gebruik kan wor
den genomen. Over de accomodatie op
deze velden wordt een goed contact on
derhouden met de vertegenwoordigers
van de besturen van de voetbalvereni
gingen, terwijl besprekingen zijn ge
voerd en verder worden afgerond voor
het verkrijgen van financiële bijdragen
in de kosten hiervan.
te tonen, dat dit tekort, als het niet op
andere wijze gedekt kan worden door
de gemeente kan worden gedragen bin
nen het kader van een reëel sluitende
begroting.
De ófrin fan it gasdebat yn de steaten
fan Fryslan hat de measte deputearden
mar min sinnige, dat wie oan de gesich-
ten goed to sjen. Trije fan har makken
har los fan de moty, dy’t mei greate
mearderheit troch de steaten oannomd
waerd. It wie düdlik, dat dizze moty har
ren net fier genöch gie en dat hja for-
wachte hiene, dat de ütspraek fan de
steaten mear krêft stipe jown hie oan de
foarming fan in provinsiael bidriuw fan
gemeenten en provinsje meiinoar. Hwant
maar
aan-
dêr woene deputearre steaten yn it bi-
lang fan de gasforsjenning hinne. Dat is
dus net slagge.
De steaten woene safier net gean. Wol
wie de algemiene opiny, dat der in pro
vinsiael bidriuw foar it ierdgas komme
moat, mar de wei, hwerlansdit birikt
wurde kin en sil, woene de steaten iepen
litte. Foar in diel fan de steatenleden wie
dit in bigjinsel-kwestje. Hja miene, dat
in maetskipplike taek dien wurde moat
troch it leechste orgaen, hwat dy taek
oan kin.
It desintralisaesje-prinsyp of it subsi-
diariteitsbigjinsel wurdt troch harren sa
bigrepen, dat de gemeenten as leechste
maetskiplike organen hjir alderearst in
taek hawwe. Hja wize op de histoaryske
feiten, dy’t üs leare, dat it de gemeenten
wiene, dy’t de gasforsjenning oanpakt
hawwe en hja miene, dat salang net bi-
wiisd is, dat dizze gemeenten dizze taek
net oan kinne, it net oangiet dy taek nei
it provinsiale niveau oer to skeakeljen.
Dit soe neffens dizze steateleden earst
talitber wêze as bliken dwaen soe, dat it
algemien bilang fan de gasdistribüsje
troch de gemeenten net goed bihertige
waerd. Mar oan dy gemeenten moast de
earlikekans bean wurde om dat al of
net sjen to litten. De bislissing fan de
steaten is, as ik it goed sjoch, in foar-
waerdelike bislissing. Hwant it is düdlik,
dat de steaten oer it doel gjin forskil fan
mlening hawwe.
Dat doel is: om yn in reedlike tiid it
ierdgas to bringen oan alle biwenners
fan de hiele provinsje: Fryslan. Hja wol-
le, sa ’t de moty: Vellinga seit, it ierd-
komt it krektsa. Dêrom wolle dizze leden
daliks nei in bidriuw, dat fan de meet
óf oan in prov. karakter kriget. Hja
wolle in N.V. fan gemeenten en provin
sje togearre, dat daliks de hiele provin
sje as wurkterrein nimt. Hja achtsje diz
ze streekbidriuwen, sa’t de oaren wolle,
gjin stap nei in provinsiael bidriuw, mar
in great obstakel. As dy streekbidriuwen
der ien kear binne, dan binne der op
fjouwer, fiif plakken aparte bistjüren en
direksjes, hwerfan elk wiis is mei syn
eigen bidriuw en posysje. Boppedat krij
jo dan forskillende tariven en üngeliken-
se techniken en wurdt it hoe langer hoe
slimmer dizze saek ta in ienheit to meit-
sjen. Mei de elektrisiteit hat it fyftich
jier duorre, foar’t elk ijocht krije koe,
mei de wetterlieding is it jit altyd oan
’e gong, lit üs nou mei it ierdgas daliks
de goede wei folgje en de saek modern
en efficiënt op poaten sette. It leafst
soene dizze leden sjen, dat tagelyk elek
trisiteit en gas yn ien Provinsiael Ener-
gy-Bidriuw ünderbrocht waerden, hwer-
troch de forsjenning en de ienheit it bést
syn gerak krige. Hja forwachtsje der in
greate bisparring fan en folie deskundi
ger bihear. Boppedat foarkomt dit in un
derling getsier en bilang fan de goed
fjirtich gemeenten.
Alla, de steaten hawwe nou bislist, dat
de gemeenten de earste kans ha moatte.
Lit üs fan herten hoopje, dat hja net un
der de mjitte bliuwe sille, hwant it folks-
bilang moat sa goed mooglik tsjinne
wurde. Dêr giet it op it lést om! Ek mei
it gas!
Vrijdagmorgen trok de gehele Duitse be
zetting uit Bolsward weg.
Het Nederlandse leger heeft zijn plicht
gedaan, de eer gered.
In minske hat altyd foldwaende tiid
as er dy goed wit to brüken
Abonnementsprijs f 2 40 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
3e week mei 1910
f 22.840,63
f 18.000,—
f 25.000,—
Bols wards Nieuwsblad
IV ymbritseradeel.
a.
b.
c.
De ontwikkeling van de muziekschool
stemt tot tevredenheid. De toeneming
van het aantal leerlingen duidt op de
grote behoefte waarin het instituut
vóórziet en de vordering van de ont
wikkeling van het culturele leven, wel
ke hiermee gepaard gaat en die in de
toekomst vruchten moeten afwerpen. In
de gewone dienst is voor dit instituut,
dat zich ontwikkelt tot een streekschool
een hoger subsidie geraamd.
Voor het onderwijs moet thans gere
kend worden op een verlaging van de
leerlingenschaal per 1 september a.s.
Voorzover bekend zal dit geen moeilijk
heden opleveren voor de huisvesting van
de scholen. Een der bijzondere scholen
heeft op verzoek van het bestuur voor
enkele klassen tijdelijke huisvesting ge
vonden buiten ’t hoofdgebouw in afwach
ting van de ontwikkeling van de sane
ring in de binnenstad en de toekomsti
ge leerlingenbezetting der school. In
hoeverre de inwerkingtreding van de
z.g. „Mammoethwet” in de naaste toe
komst invloed zal hebben op de ontwik
keling van onze u.l.o.-scholen zal nog
moeten worden afgewacht. B. en W.
hopen echter in deze diligent te blijven.
Een verruiming- van het gymnastiek
onderwijs voor de lagere- en u.l.o.-scho
len zal binnen enige tijd tot stand kun
nen komen, daar voor de bouw van het
gymnastieklokaal bij de openbare scho
len de vereiste goedkeuringen zijn ont
vangen en de bouw wordt voorbereid.
Onderhoud sportvelden.
Het sportveldencomplex is in het be
gin van dit jaar door de aannemer op
geleverd en door de Grontmij. goedge-
De gestadige ontwikkeling van de be
staande bedrijven stemt tot tevreden
heid. Nieuwe vestigingen, die tot een
verdere harmonische ontwikkeling van
de werkgelegenheid kunnen meewerken,
zullen B. en W. Op het industrieterrein
gaarne de gelegenheid bieden zich te
ontplooien. De belangstelling voor ves
tiging in deze provincie is echter de
laatste tijd niet groot.
territoir. Mar hja miene fierder, dat de
gemeenten de kans ha moatte om sjen
to litten, dat hja dizze taek meimekoar
ek oan kinne. Dizze gemeenten binne der
al drok mei dwaende. Yn de Südwest-
hoeke binne sawntjin gemeenten mei
mekoar oan it oerlizzen om to kommen
ta in regionael orgaen en lyksa binne de
gemeenten om Dokkum hinne en dy om
Drachten en Ljouwert hinne oan it wurk
om streeksgewize bidriuwen to foarmjen.
As dy streekbidriuwen der komme en
hja foarmje meimekoar in provinsiael
forban, dan soene hja it biwiis levere
ha, dat hja as gemeenten foar dizze saek
birekkene binne. Dit moat lykwols gjin
tsientallen jierren duorje, mar daliks
doelbiwust neistribbe wurde. Ek moat
dêrby foar eagen hélden wurde, dat de
sterken de swakken meinimme. It sprekt
fansels, dat yn de greate plakken de dis-
tribüsje goedkeaper is as op romte. Soe
ne de stêdden en greate plakken tofolle
nei har seis sjen, dan bleau it plattelan
yn de Onderwal. Guon steateleden hawwe
hjir gjin bitrouwen yn. Hja sizze: as dy
gasgemeenten yn de stêdden minder
winst meitsje, trochdat hja it plattelan
meinimme, dan binne hja grif net thüs.
Hja profitearje, dat de wite plakken op
’e kaert, d.w.s. de plakken en kontreijen,
hwert jit gjin gas is, jit lang wyt bliuwe
sille. Hja leauwe net oan de solidariteit
fan de gemeenten. Hja binne fjürbang
foar it gemeentelik egoïsme en wize op
de wegenkwestje, hwert troch dit ge
meentelik tokoartsjitten sa lang wichti
ge wegen opkeard binne. Dêr moast de
provinsje op it lést ek bislute om it seis
gas takomme litte oan it hiele Fryske i to dwaen en, sizze hja4 mei .dizze saek
keurd, die zijn garantie op deze velden
verleent, wanneer ze met ingang van
het seizoen 1966/1967 in gebruik wor
den genomen. Binnenkort zal de raad
een voorstel bereiken over de exploita
tie van dit complex. De velden zijn voor
dit jaar in onderhoud gegeven aan de
Grontmij om verzekerd te zijn, dat de
grasmat en beplanting dit jaar goed
worden onderhouden. De kosten hier
van worden geraamd op f 18.000,en
zijn niet hoger dan het onderhoud in
eigen beheer bij de gemeente.
f 65.840,63
en W. zijn de
De Bolswardse raadsleden kregen dezer dagen de ontwerp-öegroting 1965 toege
zonden. Een aantal beleidspunten verdient dit en de volgende jaren de bijzondere
aandacht. Als eerste daarvan willen we noemen de volkshuisvesting. Een belang
rijk facet hiervan is de sanering van een aantal kwalitatief minder goede wonin
gen in de binnenstad. Onderzocht wordt thans höe de binnenstad het toenemende
verkeer zal moeten verwerken en het parkeerprobleem zal kunnen worden ver
beterd, Waarna een definitief plan voor bebouwing van slechte gedeelten van
de binnenstad kan worden vastgesteld.
De plannen voor het bouwrijpmaken van het terrein in Noord II zijn gereed en
na goedkeuring van het besluit tot ontbinding van de pacht van de daar gelegen
weilanden zull^i de werkzaamheden voor het bouwrijp maken voor een gedeelte
kunnen worden uitgevoerd en het laatste deel, zodra het R.E.S.veld wordt
ontruimd.
Het Parkplan wordt in een snel tempo vol gebouwd, waardoor het nodig wordt
de plannen voor het bouwrijp maken van het eerste deel der gronden ten noorden
van de Hartwerdervaart op korte termijn te ontwikkelen.
Tenslotte vermelden B. en W. nog, dat
een belangrijke door het rijk uit te voe
ren verkeersverbetering, welke alge
meen zal worden gewaardeerd, tot ge
volg heeft, dat de gemeente voor be
langrijke investeringslasten zal komen
te staan.
Rijkswaterstaat heeft n.l. het plan nog
dit jaar aan te vangen met het aan
leggen van 4 rijbanen van Rijksweg 43
in de gemeente Bolsward met de nodige
bovengrondse krtiisingen. Het toene
mend snelverkeer maakt deze werken
noodzakelijk en B. en W. zijn verheugd
dat het gedeelte in de gemeente Bols
ward als eerste zal worden verbeterd.
Van gemeentewege zal het dan nood-
Voor het zwembad is de aanvraag voor
het verkrijgen van een financiële bij
drage uit de daarvoor ingestelde fond
sen ingediend. Naar B. en W. hopen zal
in de loop van dit jaar, mogelijk in
het begin van het volgend jaar hiervoor
een gunstige beschikking afkomen tot
een bedrag dat het mogelijk maakt met
de plaatselijke middelen de niet door
een bijdrage gedekte investeringen te
financieren en een exploitatietekort te
dekken. De werkzaamheden* voör de
aanleg kunnen dan in 1966 een aanvang
nemen. Wel is het nodig, het nade
lig exploitatietekort reeds in de begro
ting van 1965 op te nemen om aan
De werkgelegenheid levert voor de in
woners van onze gemeente geen pro
blemen op. Het werkloosheidscijfer in
dit rayon van het gewestelijk bureau
voor arbeidsvoorziening is één van de
laagste in de provincie.
Het groot aantal personen, dat, afge
zien van de bouwvakarbeiders, die een
steeds wisselende plaats hebben voor
de uitoefening van hun werk, al of niet
gedwongen een werkkring heeft buiten
de gemeente is nog belangrijk. Beter
zou het zijn wanneer het grootste deel
van hen werkgelegenheid in eigen ge
meente zou kunnen vinden in gevari
eerde bedrijfstakken. Een verruiming
van het aantal arbeidsplaatsen in de
gemeente zou dan ook wenselijk zijn,
medé in verband met het jaarlijks aan
tal afgestudeerde leerlingen van de
technische school.
Gewone dienst.
De gewone dienst geeft een vrij som
ber beeld, daar ze sluit met een nadelig
saldo van f 22.840,63. De positie van
de begroting is dus aanmerkelijk slech
ter. Het vorig jaar was het nog moge
lijk een begroting aan te bieden met een
overschot van f 47.539,54.
Het nadelig saldo geraamd in de primi
tieve begroting van f 22.840,63 geeft bo
vendien nog niet ten volle de moeilijke
positie van de gemeente weer.
Er zijn n.l. nog twee projecten, waar
toe de raad reeds besloot, eventueel
medewerking verleende, waarvan de
lasten nog in de begroting moeten wor
den opgenomen, n.l. het sportveldencom
plex en het zwembad.
Over een aantal maanden zal het twee
de flatgebouw met 24 woningen be
woond kunnen worden, terwijl tegen het
einde van het jaar vermoedelijk een
20-tal woningwetwoningen in het Park
plan gereed zullen zijn, terwijl voorjaar
1966 nog een 20-tal gereed zullen zijn.
Mocht binnenkort de gunning van het
3de flatgebouw afkomen, dan mag er
op gerekend worden, dat in de loop van
1966 de woningvoorraad zal zijn toege
nomen met 88 woningen.
Ondanks het aantal in de laatste jaren
gereed gekomen woningen is het aantal
woningzoekenden slechts weinig afge
nomen. Als cijfer noemen B. en W., dat
thans als serieuze woningzoekenden
staan ingeschreven 145 gezinnen of per
sonen, die- in de- gemeente nog geen
woonruimte hebben, en 190 gezinnen,
■*1116 graag een betere huisvesting zou
den wensen. Naar hun mening zal met
de woningbouw minstens in hetzelfde
tempo moeten worden doorgegaan. Wel
moet rekening worden gehouden met de
jaarlijkse bijdrage uit de gewone dienst
van 7 van de jaarhuur, wat neerkomt
op een bedrag van plm. f 2200,per
jaar voor 30 woningen.
zakelijk zijn de toegangsweg tot Rijks
weg 43 aan de Oostzijde van het Park
plan en de verbreding van de Snekér-
wèg op korte termijn uit te voeren.
Bij de huidige budgetaire positie lijkt
het B. en W. vooralsnog onmogelijk
de investeringslasten op te nemen bin
nen een reëel sluitende begroting.
B. en W. zullen echter nagaan hoe deze
lasten kunnen worden opgevangen.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, .Wonseradeel, Workum en
Het zakenleven dat een paar dagen to
taal stagneerde, herstelde zich te Bols
ward spoedig.Velen namen een kijkje bij
de Afsluitdijk om daar mei eigen ogen
de ravage te aanschouwen. De Duitse
militairen hebben inmiddels heel wat pa
pieren marken tegen goederen omgewis
seld.
Het doet wat grappig aan als een Duitse
militair dameskousen koopt of enkele
paren glaché-handschoenen zoals in
Bolsward gebeurde.
Wat de culturele sector betreft, staan
B. en W. op het standpunt, dat deze
nimmer de sluitpost mag zijn voor de
begroting. Hoewel het dikwijls moeilijk
zal zijn bij een krap budget of een niet
sluitende begroting een keuze te ma
ken tussen de economische zaken en de
culturele aangelegenheden, mag men de
laatste niet primair afwijzen op grond
van financiële moeilijkheden. In onze
steeds meer geïndustrialiseerde maat
schappij zal meer aandacht moeten be
steed worden aan de levensstijl van
de samenleving, waarbij de overheid
vooral de taak heeft de voorwaarden
te scheppen om cultureel leven mogelijki
te maken, om culturele activiteiten te
stimuleren, ook al moet dit vaak ge
paard gaan met financiële steun.
Een vorig jaar deelden B. en W. reeds
mede, dat een onderzoek zou worden
ingesteld naar de subsidiëring van ver
enigingen, waarvoor tot nu toe enkel de
gymnastiekverenigingen in aanmerking
kwamen. B. en W. hebben zich thans
op het standpunt gesteld, dat het wen
selijk is een onderzoek in te stellen naai
de jeugdvorming in breder verband,
naar de mogelijkheid eventuele lancu-
nes op te vullen en waardevolle sug
gesties op hun waarde en uitvoerbaar
heid te toetsen.
Zij zullen gaarne enkele particulieren
uit alle lagen van de bevolking,
met interesse voor het jeugdwerk,
zoeken, voor het instellen van een on
derzoek en het uitbrengen van een rap
port. Voor de onkosten van een derge-
'lijke kleine commissie hebben B. en W.
een gering bedrag op de begroting ge
bracht.
De aanvragen voor rijksgoedkeuring en
subsidie voor de aanleg van het zwem
bad zijn ingediend bij de daartoe inge
stelde instanties. Bij deze aanvraag
moet een exploitatiebegroting worden
overgelegd, welke öf een reëel sluitende
exploitatie aangeeft, öf aangeeft op
welke wijze met zekerheid een jaarlijks
exploitatietekort zal worden gedekt. Het
bestuur der vereniging komt bij een op
timaal gebruik van het bad en het stel
len van redelijke toegangsprijzen, welke
met deskundige instanties zijn bespro
ken, tot een jaarlijks exploitatietekort
van f 25.000,
Voor dekking van het tekort zien B.
en W. geen andere oplossing dan de
raming van een jaarlijkse bijdrage aan
het bestuur der vereniging zwembad te
ramen in de gemeentebegroting tot ’t
geraamde exploitatietekort, waarbij als
voorwaarde is te stellen dat de begro
ting jaarlijks aan het gemeentebestuur
moet worden overgelegd.
Hoewel deze bijdrage dit jaar in feite
niet nodig zal zijn, zal toch moeten blij
ken dat ze binnen het kader van een
reëel sluitende begroting kan worden
opgenomen.
In de loop van dit jaar zal het dan nog
mogelijk zijn dit bedrag als éénmalige
uitgaaf voor een ander doel te bestem
men.
Het totale begrotingstekort bedraagt
dan:
Op prim, begroting
Onderh. sportvelden
Lasten zwembad
Totaal
Naar de mening van B.
geraamde uitgaven in de ontwerp-be-
groting noodzakelijk en zal het nodig
zijn de inkomsten hierop aan te passen.
Dit zal, nu de uitkering uit het gemeen
tefonds tot het door de Minister van
Binnenlandse Zaken aangegeven maxi
mum percentage van 149 is geraamd,
alleen mogelijk zijn door de tarieven
van een aantal gemeentelijke belastin
gen op te voeren.
Verder kan het batig saldo van de Ka
trijn Epesstichting, volgens de door U
vastgestelde statuten, door ons wor
den bestemd voor bepaalde culturele
doeleinden.
Naar de mening van B. en W. komen
de volgende gemeentelijke belastingen
in aanmerking voor verhoging tot de
hieronder vermelde opbrengsten:
Straatbelasting,
meer opbrengst
reinigingsrechten verho
gen, idem
begrafenisrechten
verhogen, idem
opcenten pers, belasting
verhogen met 2/3
bijdrage Katrijn Epes
stichting
hondenbelasting
verhogen met 50
Totaal voordeel
Bij het aanvaarden van deze belasting
verhogingen zal de begroting, buiten de
post voor onvoorziene uitgaven een
overschot hebben van f 20.959,37, wat
dan kan worden aangewend voor dek
king van Investeringslasten van nood
zakelijke kapitaalsuitgaven.
Een volgend facet van het gemeentelijk
beleid is het maatschappelijk werk in
zijn nieuwe vorm onder de werking van
de Algemene Bijstandswet. De uitga
ven van dit hoofdstuk zijn gestegen met
rond f 100.000,wat slechts voor een
beperkt deel zijn oorzaak vindt in de
verhoogde normen, welke na 1 januari
j.l. worden gehanteerd, maar vooral in
de grotere bredere zorg, welke de ge
meente thans rechtstreeks heeft te be
handelen.
Door aanvulling van de personeels
bezetting zal het mogelijk zijn de toe
nemende omvang van de werkzaamhe
den op te vangen.
Het bureau voor maatschappelijk werk,
waaraan door de Raad onlangs in prin
cipe een subsidie is toegezegd, heeft
kortgeleden zijn werkzaamheden aan
gevangen. Enkele contacten door de
dienst voor sociale zaken zijn reeds
gelegd.
Een van verschillende zijde geuite vrees
over het zich eehzaam gevoelen van de
bejaarden, heeft B. en W. contact doen
opnemen met enkele personen, die zich
o.a. interesseren voor deze groep van
de samenleving. Zij hebben zich bereid
verklaard als kleine commissie een on
derzoek in te stellen naar leefwijze en
belangstelling van de ouderen en dit te
verwerken in een rapport en sugges
ties te doen om eventuele tekortkomin
gen op te lossen. Of voor de gemeente
een stimulerende taak is weggelegd kan
daarna worden nagegaan.
Met een hartelijke kus begroet H.M. de Koningin Prinses Margaret bij haar
aankomst aan het R.A.I.-gebouw in Amsterdam, waar de Britse week
vrijdagochtend officieel werd geopend
w
L’
