Crisis
Griekenland duurt voort
m
Eindelijk vrede
Jemen
De Gasthuiskwestie van 1856
en
hark
sjoch
M
in
roar
e
VRIJDAG 3 SEPTEMBER 1965
104e JAARGANG
No. 68
üs hjoed
si an
to sizzen
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
W J
Gouden filmpjes
De Sehutterijmuziek
in ’t geweer
Foar dy, o
W:
L J
-i
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Contractprijzen op aanvraag
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Plindeloopen, Wonseradeel, Workum
s,.
Vietman.
Hwat hat
Griekse crisis duurt voort.
„Gaullistische” aanval.
H. J. Bachofner.
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Hwat sneins naeid wurdt
brekt deis wer los
Uitgave: A. J. OS1NGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tclef. 2451 - 'Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Een nederlaag is het ook geworden voor
Tsirimokos, de man die zich tien dagen
premier van Griekenland heeft kunnen
noemen, maar de eerste stemming in het
parlement toch niet heeft kunnen over
leven.
Dinsdagavond is de Sehutterijmuziek
een zeldzaam passende en verantwoorde
wandel(sleep)sabel aangeboden door de
heer H. M. Nijk, die de tandarts-prak-
tijk heeft neergelegd en Bolsward gaat
verlaten.
Zoals wij vorige week al aanduidden, zat er beweging In de kwestie-Jemen, nu
president Nasser van Egypte belet had gevraagd bij koning Feisal van Saoedi-
Arabië. Beide staatshoofden waren bij de al drie jaren oude burgeroorlog in Jemen
betrokken. Nasser door de militaire steun van ongeveer 50.000 Egyptische soldaten
die aan de kant van de regering van Sallal streden. Feisal door zijn wapenleveran-
ties aan de troepen van de imam, die vooral worden gevormd door militante berg
stammen.
met applaus werd
de leden werd on-
uitvoeren van „De
in het geding heeft gebracht. Op
ogenblik van schrijven is nog niet
kend welke uitweg de koning nu
trachten in te slaan.
Om nog even op Nasser terug te komen:
deze is op het ogenblik in Moskou, waar
hij zich in het bijzonder schijnt in te
spannen om in de kwestie-Vietnam te
bemiddelen. Hij zou de Russen een plan
hebben voorgelegd, dat hij in samenwer
king met Tito en premier Sjastri van
India heeft opgesteld. Het zou een inter
nationaal gegarandeerde wapenstilstand
inhouden als eerste fase gevolgd door af
tocht van de Amerikaanse troepen en
bijeenroeping van de Geneefse Indo-Chi-
na-conferentie van 1954. De kans op suc
ces lijkt gering. Hanoi en Peking wijken
nog geen voetbreed af van hun stand
punt, dat alles moet beginnen met een
Amerikaanse aftocht. Amerika van zijn
kant wijst er tegenwoordig bij herhaling
op, dat het vrede wil: afgelopen vrijdag
was dat nog het thema van een perscon
ferentie van minister Rusk.
Zo zou Amerika bereid zijn de bombarde
menten van Noord-Vietnam stop te zet
ten indien Hanoi daar wat tegenover zou
stellen, bv. terugtrekking van een deel
van de Noordvietnamese troepen, zoals
een Amerikaanse krant suggereert. Ge
ruchten over vredeswensen en bemidde
lingspogingen komen steeds hardnekki
ger naar voren, zonder dat wij nu al
kunnen gaan geloven in een spoedig
einde.
Erwierum, Baarderadeel, las een toe-
1
rist op het verkeersbord, toen hij op
weg was naar Wieuwerd en Ooster- 1
wierum passeerde. Hij kon het op
de kaart niet vinden. Had niet in de
gaten, dat „Oost” van het bord was J
afgebroken.
Raerder Bosk. Hoevaak rijdt u op
weg naar Leeuwarden langs het z.g.
„Raerder bosk” bij Rauwerd. De his
torische poort staat momenteel open.
U mag er vrij wandelen en er staan
banken voor een pick-nick. Werkelijk
een heel aardige onderbreking van uw I
reis. i
Als je er alleen langs/tussendoor moet
gaat het nog wel, maar arme moeders
met kinderwagens, die moeten de
straat maar een eind op om er langs
te komen. Leve de verkeersveilig
heid!
en dit komt een kwartier te laat dan
is de pauze voorbij en de lol er af.
Het gebeurde. En, het was niet de
enige keer, vertelde men ons. -
Zeepleren, bootjes te huur staat er te
Zurich met koeienletters op een bord.
De argeloze lezer zou menen, dat hij
óók de pieren terug moet brengen.
Van achteren het mooist vinden wan
delaars als zij in de Kerkstraat te
Bolsward de verlichting van het stad
huis ook eens zien van een andere
zijde als ze gewoon zijn.
Hij waarschuwde anderen, dat de
kerkdienst wegens ziekte van de pre
dikant van ’s morgens op ’s middags
was gebracht, maar ouder gewoonte
(een goede gewoonte overigens!) zet
te te Zurich een kerkeraadslid jl. zon
dagmorgen koers naar de kerk. Pas
toen hij het gesloten hek zag ontdek
te hij zijn fout. Hij deed toen maar net
alsof hij een morgenwandeling ging
maken.
Foar dy, o Fryslan, woe ik sjonge
In stridersliet, in heltesang.
Oant ik mem Fryslan, yn dyn eagen
Wer glanzjen seach dyn libbenstwang.
As ’k witte soe, hwat yn myn herte
As yn bitsjoening berne waerd:
Dyn folk, O Fryslan, dat him sette
Ta Friez’ne striid op ’t Friez’ne paed.
Foar dy, o Fryslan, moat ik sjonge
Myn lytse krêften oan dy jaen;
Oant üt dyn folk de striderssangen
Fülbandich oer dyn grounen slaen.
O, FryslAn, dan, as ’t folk dyn eare
Dyn rjucht, dyn leafde wer forstiet,
Mocht dan, hwat ’t libben my üntkeare,
Myn thüs wer wêze oan dyn fiet.
(Slj. en Rj. ’41) B. de Groot
Postdienst Harlingen-Terschelling-Vlle-
land, Raderstoomschip „Minister Kraus”
voorzien van deksalon en promenade
dek, uitstekend geschikt voor het doen
van een aangename zeetocht en een be
zoek aan een der merkwaardige Wad
deneilanden.
Tot wethouder in de gemeente Wonsera
deel benoemd de heren J. Weerstra en L.
Piersma. i
anders kunnen dna door een nieuw pro
ces, gevolgd door een nieuwe uitspraak
van de rechtbank.
Wat nu dat schilderij betreft, daarover
een andere keer.
GEMINI V
De beide astronauten Cooper (m.) en
Conrad (1.) zijn weer terug op Kaap
Kennedy. Bij hun aankomst op de ba
sis kregen zij uit handen van de gou
verneur van Florida, Haydon Burns
(r.) elk een plaquette met het groot-
zegel van de staat als erkenning voor
de door hen geleverde prestatie.
Abonnementsprijs f 2.65 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblad
In het kort: de Voogden kregen gelijk,
dus het Gasthuis was geen gemeentelij
ke instelling van weldadigheid, maar
een particuliere en de Gemeente moest
de kosten van het proces betalen.
In Sneek stond het Gasthuis in het
volle licht en zijn geschiedenis en han
delingen waren er voor eens en altijd
geschilderd naar waarheid. Wie ook
aan de uitspraak van de rechtbank zou
willen tornen, bijv. Gedeputeerde Sta
ten of de Gemeenteraad, dat zou niet
Deze kwestie betreft het Sint Anthony
Gasthuis of Rijk Gasthuis te Bolsward.
Eén der gasthuisvoogden, de heer S.
Lyklama a Nijeholt, apotheker, kreeg
op de sociëteit bij het kaartspel ruzie
met de boekhouder-voogd, de heer P.
Mulier, de vader van de burgemeester.
De heer Lyklama schreef aan de dia
conie der Hervormde gemeente, dat hij
niet genegen was zijn jaarlijkse bijdra
ge honderd gulden te verstrekken, als
niet de diaconie van het gemeentebe
stuur eiste, dat het een onderzoek zou
instellen naar de inkomsten van het
Gasthuis en de wijze van besteden
daarvan. Dit met de bedoeling dat dit
onderzoek zou aantonen, dat er reden
was voortaan de inkomsten van het
Gasthuis op andere wijze te besteden
en ten goede te doen komen aan de ar
men van Bolsward.
Zulk een ruzie tussen twee vooraan
staande personen wekte beroering in ’t
rusige stadje. Net als in de pruikentijd
bleven de voógdencolleges gesloten ge
zelschappen. Was een voogd eenmaal
benoemd, dan nam de comfortabele
verhevenheid, die het huis en deszelfs
bestuur eigen was, hem op. Uit het
midden der voogden kwam Jan Publiek
weinig of niets ter ore. Hoogstens rook
hij de fijne tabaksgeur uit de lange pij
pen, die brandden tijdens welsprakige
vertogen of knikte hij dankbaar bij het
horen van de weldaden, die vanuit de
deftige voogdenkamer ter uitvoering
werden afgekondigd.
Ook de Kerkeraad der Hervormde Ge-
Bloemkampmensen Wegwijzers. Met
de vakantie moeten de mensen van
Bloemkamp nog veel brommers en
fietsen de weg naar richting Sneek
wijzen. Velen rijden de grote weg op,
anderen de Fredericuslaan. De Weg
wijzer die ze zien staan (alleen voor
snelverkeer) misleidt hen, want voor
fietsers is het andere bord precies
niet te zien (nl. dat ze via Nijland
moeten rijden). Voor de veiligheid
zou iets duidelijker aanwijzing geen
overbodige luxe zijn.
Een kwartier is maar een kwartier,
maar als een jarige leraar gebak
gaat bestellen voor de koffiepauze
Het inat-goud gevest, steekt, ovenals
schede,
wen. Wederom heeft oud-premier Pa-
pandreoe aan het langste eind getrok
ken en de koning kan nu de gedachte
wel laten varen door een afsplinterings-
proces de Centrumunie van Papandreoe
zodanig te treffen, dat er in samenwer
king met de conservatieve Nationale ra
dicale unie een regering mogelijk is.
Een kleine 40 centristen zijn er bij de
twee pogingen, van Athanasiades en van
Tsirimokos, van Papandreoe afgevallen,
maar dat is nog niet voldoende geweest.
Papandreoe kan met zijn 134 getrouwen
ook geen regering vormen, vooral door
dat hij duidelijk heeft gemaakt niets te
voelen voor een volksfront met de uiterst
linkse E.D.A., die hem met haar 22 af
gevaardigden wel aan een meerderheid
zou kunnen helpen.
Men zal zich herinneren, dat het con
flict tussen Papandreoe en de koning,
dat de crisis op 15 juli opende, ontstaan
was doordat Papandreoe’s wens z’n mi
nister van oorlog te vervangen om een
zuivering van het leger van al te rechtse
officieren mogelijk te maken. De koning
weigerde en in een wat verwarde situatie
viel het ontslag van Papandreoe, die
daarop zijn gehele campagne richtte op
de bevoegdheden van de koning, de ko
ning die volgens hem ’n neutraal staats
hoofd zonder politieke invloed moet zijn,
een rol-die de koning niet helemaal aan
trekt. Papandreoe eist herstel in zijn
functie, wat ook niet meer zo gemakke
lijk is, doordat hij door afval zijn meer
derheid heeft verloren, of het uitschrij
ven van nieuwe verkiezingen, koning
Konstantijn niet zoveel voelt omdat hij
bang is, dat het een soort volksuitspraak
voor of tegen het koningschap zal wor
den, vooral daar Papandreoe als zijn
sterkste wapen betogende volksmassa’s
het
be-
zal
De pogingen van de Amerikanen om in
Genève met Rusland tot een overeen
komst over een verdrag te komen, waar
bij verspreiding van kernwapenen wordt
verboden, heeft in Duitsland bij de zg
„gaullistische” vleugel van de chr.-demo-
cratische unie het felste verzet gewekt.
Nog enkele marsen werden gespeeld,
gedirigeerd door de A. J. Smith Sr., die
Bolsward nog niet kon vergeten en als
gast van de schenker was meegeko
men.
Deze sabel, die bestemd is voor de
„aankleding” der Schutterij-muziek en
bijzonder wordt gedragen door de kapel
meester, kapt. Van Strien, is van bij
zondere allure.
Een bekende garage t.o. het L.A.B.-
kantoor heeft waarschijnlijk weinig
parkeer-werkruimte, alle uuto’s staan
tenminste op het trottoir, inplaats van
er naast.
Alleman op de T.V. Dat gebeurde
vrijdagavond jl. toen er onaangekon
digd en daardoor voor vele kijkers als
een welkome verrassing een TV-re-
portage werd gegeven van de exposi
tie van Elckerlyk tot Alleman.
Nog een week is deze unieke tentoon
stelling geopend. Wees er nu als de
kippen bij. Vooral in de avonduren
kunt u rustig kijken.
4x Doede de Way. Bij de jl. TV-uit-
zending uit de Martinykerk was Doe
de de Way in viervoud aanwezig: de
koster himself, z’n gelijknamige zoon,
de TV-leider (oomzegger van de kos
ter, ook een Doede de Way) en diens
gelijknamige zoon. Geen wonder dat
voor de De Ways zo’n grote plaats
was ingeruimd.
Als de koffie niet zo heet was ge
weest, hadden de raadsleden te Baar-
d 'radeel jl. maandag binnen het half
uur op straat kunnen staan. „Een re
cord” vond raadslid Wiersma terecht.
Concierge-bode Van der Heide gaat
volgend jaar met welverdiend pen
sioen. Het lijkt ons niet gemakkelijk
voor het gemeentebestuur weer ie
mand te vinden, die het gebouw zo
keurig onderhoudt, zo goed kan rond
leiden en zo goed voor de gasten
zorgt.
Ie week september 1915
De heren Boersma, Oosterbaan, Van der
Klei, Van der Wal en Eisma, beëdigd tot
raadslid van de gemeente Bolsward.
De gemeenterekening Bolsward over
1914 vastgesteld met een totaal aan ont
vangsten f 189.669,185, aan uitgaven
f 171.523,26, aldus met een batig saldo
van f 18.145,925.
Het Groene Kruis vraagt een jaarlijkse
bijdrage voor de oprichting van een ont-
smettingsoven voor desinfectie van
schoolboeken, tevens om gebruikmaking
van de gymnastiekschool voor te houden
bakercursus.
Na een enkele malen verdaagd debat
over de regeringsverklaring stemden
van de 300 Griekse parlementsleden 159
tegen en 135 voor de motie van vertrou-
Met een closetrol zagen we een meis-
ke de lengte van de Appelmarkt me
ten. Het was een „groentje” van
Nijenhove.
Al te goedgeefs waren de klooien die
uit naam van de Bolswardse suvels
in Workum Bolsward-Suvelstad ver
spreidden. Eentje kreeg er drie tege
lijk in de bus.
Als een kaal geplukte kip stond de
vlaggenmast bij de Blauwpoort er de
ze week bij. Waait het er zo hard of
zijn de vlaggen gewoon gejat?
Kopje onder gingen zondagmiddag
even na drieën de 16-jarige Tj. S. en
J. Y., beiden uit Schettens toen één
van hen in de bocht bij het Schetten-
ser-hof de macht tver het stuur ver
loor en in de sloot terecht kwamen.
Een (fris) modderbad had dit tot ge
volg. Ze maakten even een ritje op
de brommer van iemand afkomstig
uit Surhuisterveen.
Inmiddels wordt naarstig gezocht naar
een dito degen die reeds werd toe
gezegd en bestemd is voor de tam-
bour-maitre, zodat straks een en an
der dusdanig is gecompleteerd en Bols
ward hiermede haar bijzondere attrac
tie, die de Schutterij-muziek biedt, vol
ledig op peil heeft.
Vrachtdienst verkocht. De heer J.
Bonnema, thans 63 jaar oud, die ruim
45 jaar lang de vrachtdienst Harlin-
gen-Kimswerd uitoefende (hij reed
ook op Bolsward, Sneek, Leeuwarden
enz.) heeft zijn bedrijf thans overge
daan aan de fa. Kooistra te Achlum,
die voorlopig dezelfde dienstregeling
in stand zal houden. De heer Bonne
ma gaat het nu wat rustiger aandoen.
Datum van overdracht is 1 septem
ber.
en Wymbritseradeél,
Eind juli had Nasser Feisal nog ge
dreigd met een uitbreiding van de oor
log tot Arabisch gebied, indien Feisal
zijn „agressie” tegen Jemen niet stop zou
zetten. Dat Nasser nu bereid was naar
Djeddah te gaan om de Arabische ko
ning te ontmoeten wijst er al op, dat het
hem wel wat prestige waard was om een
einde te maken aan dit Jemenietische
avontuur. Enkele dagen onderhandelen
hebben de oplossing dan ook gebracht:
er is onmiddellijk een staken van het
Vuren afgekondigd. Saoedi-Arabië zal al
le militaire hulp aan de royalisten stop
zetten en van 23 november af gerekend
zal Nasser z’n .troepen binnen tien maan
den terugtrekken. Op 23 november van
bet volgend jaar, twee maanden na het
vertrek van de Egyptische troepen dus,
zal een volksstemming worden gehou
den over de toekomstige staatsvorm.
Nasser heeft daarbij de voorwaarden la
ten vallen, dat de republikeinse vorm
vast zou staan en dat de imam of zijn
familieleden niet weer aan de macht zou
den kunnen komen.
Die voorwaarden heeft hij moeten laten
vallen. Hij heeft er alleen uit weten te
krijgen, dat zowel de imam als presi-
dend Sallal gedurende het overgangsbe-
wind geen functies zullen mogen bekle
den. Al met al kan men het resultaat
niet anders zien, dan als een nederlaag
van Nasser, waarbij koning Feisal er
zijn belang in heeft gezien Nasser in
staat te stellen zoveel mogelijk het ge
zicht te redden. Vooral de geleidelijke
aftocht van de troepen was, zowel voor
Nasser als Feisal van belang, omdat ’n
al te snelle terugkeer van de ontevreden
troepen zou kunnen leiden tot al te gro
te spanningen in Egypte.
meente richtte zich tot de Raad en de
Raad benoemde uit zijn midden een
commissie van drie leden: Kok, Ham
ming en Roos van Mesdag met de op
dracht het gevraagde onderzoek in te
stellen.
De commissie voerde zijn taak uit en
kwam tot het besluit, dat het Gasthuis
een gemeentelijke instelling van welda
digheid was, dat het doel der instelling
was vervallen en dat de Gemeente het
gebruik der inkomsten nader zou rege
len. Daartoe ontwierp de commissie 'n
nieuw reglement, dat een einde zou ma
ken aan de zelfstandigheid der voog
den.
De Raad keurde het werk van de com
missie goed en eiste, dat de voogden
zich zouden onderwerpen aan het nieu
we reglement.
De Gasthuisvoogden verzetten zich en
antwoordden met een dagvaarding voor
de Rechtbank te Sneek.
Twee leden van het voogdencollege
stierven, de heren Braunius Oeberius
en P. de Vries, zodat er slechts drie
restten, waarvan één het onderzoek van
de raadscommissie had bevorderd. Dit
versterkte de positie van de Raad. Mis
schien verwachtte men een volledig
uitsterven, want de Raad benoemde
geen nieuwe voogden.
Nu moeten we even meededelen, dat er
in 1854 een nieuwe Armenwet was af
gekondigd. In artikel 2 stond een lijst
van soorten van instellingen: gemeen
telijke, kerkelijke, gemengde en parti
culiere. En nu ging het er maar om tot
welke soort het Gasthuis behoorde.
Artikel 3 eiste van Burgemeester en
Wethouders, dat zij een lijst opmaak
ten van alle instellingen van welda
digheid en daarbij aangaven onder an
dere of het Sint Anthony Gasthuis een
gemeentelijke instelling was of een par
ticuliere. De ruzie tussen Lyklama en
Mulier versterkte om zo te zeggen deze
opdracht. Zonder ruzie had er ook een
beslissing moeten volgen.
De gemeente riep de hulp in van de
archivaris W. Eekhof te Leeuwarden.
Hij ging alle stukken op het archief van
de gemeente betreffende de stichting
napluizen. Hij kreeg van de zijde van
de Raad een minder vriendelijke op
merking, toen hij meende, dat de
Voogden zich niet aan de Raad hoefden
te storen, want daarvoor was hij niet
naar Bolsward geroepen.
De kwestie kwam „voor” te Sneek op
de rol van burgerlijke zaken no. 923
tussen Voogden van het St. Anthony
Gasthuis te Bolsward, thans Zijnde de
heren Pieter Mulier, rentenier, Jacobus
de la Lande Cremer, fabrikant en
Sjoerd Lyklama h Nijeholt, apotheker
allen te Bolsward woonachtig, eischers
bij exploit van den zesden December
achttien honderd vijf en vijftig, Compa
rerend bij de procureur Mr. Bouwe
Sjoerds Stienstra te Sneek ter ene
En de heer Burgemeester van de ge
meente Bolsward als de gemeente ver
tegenwoordigende, gedaagde bij gemeld
exploit, comparerende bij Mr. Pieter
Feenstra Kuiper, procureur mede te
Sneek, ter andere zijde.
De Griffier van de rechtbank had ruim
negen folio vellen nodig om alle eisen
en verweren te noteren.
de giad-nikkel uitgevoerde
prachtig af tegen het donkere parade-
costuum, terwijl het blanke sabelge-
deelte voortreffelijk is versierd door
graveerwerk.
„Ik heb er lang naar gezocht, maar ein
delijk gevonden,” aldus de heer Nijk,
die verder in zijn toespraak hoopte, dat
deze sabel vaak mag worden gebruikt
en een bijdrage mag zijn in het succes
en de glorie tijdens de parades in en
zo mogelijk tot ver buiten Bolsward.
De voorzitter, de heer Jansen, dankte
hartelijk voor dit prachtige geschenk,
hetgeen niet alleen
begroet, maar door
derstreept door het
mars der medici”.
In een daarop volgend gezellig samen
zijn werd de sabel „aangemeten” en
bewonderd.
Oud-bondskanselier Adenauer noemde
het, zoals wij vorige week al schreven,
gevaarlijk, omdat Europa op de lange
duur erdoor aan de Russen 'zou worden
overgeleverd.
Wij behoeven ons er weinig meer van
aan te trekken wat Adenauer denkt of
zegt, maar het bedenkelijke is, dat zijn
uitbarsting het sein is geweest voor een
grote groep van tegenstanders van Er
hard en Schröder in de partij om fel van
leer te trekken en voor de bondsrepu
bliek mede-zeggenschap in nucleaire za
ken te eisen. Erhard en Schröder wensen
dat ook, geheel binnen het kader van de
NAVO, in de vorm van een MLF of iets
dergelijks.
Dat is evenwel niet het belangrijkste op
dit ogenblik, nu de verkiezingscampagne
op toeren gaat komen. Het belangrijkste
is, dat Adenaeuer en de zijnen, zoals de
Beier Strauss, de bondgenootschappelijke
trouw van de Ver. Staten in twijfel trek
ken en daarmee Erhards positie willen
ondermijnen, want Erhard houdt hard
nekkig vast aan de juistheid van zijn
Atlantische opvattingen. Adenaeur en
de zijnen zien er meer heil in aan te kno
pen bij het nationalistische denken van
De Gaulle. Wij hebben hier ongetwijfeld
te maken met een campagne, die erop
gericht is bij de chr.-democratische over
winning Erhard te dwingen bij de samen
stelling van zijn regering rekening te
houden met de eisen van de „gaullisten”
Foar dy, o Fryslün, wol ik sjonge
It liet, dat wallet yn myn hert.
It wol yn moarntiids loften kliuwe
oant jouns de dei yn dreamen stjert.
Oer hiel dyn wêzen sil myn amme,
Myn langst, myn hoop en hertslach gean
Omglanze sil dyn aide namme
O, Fryslan, foar myn eagen stean.
