Conflict
Sikkim kan derde
om
wereldoorlog betekenen
Het regeringsprogramma ziet
er
anders uit dan voorheen
hark
en
sjoch
Qabe
Chinezen stellen India een ultimatum
roar
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
1
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
F
us hjoed p p
to sizzen
VRIJDAG 24 SEPTEMBER 1965
104e JAARGANG
No. 74
Bolswards Nieuwsblai
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Contractprijzen op aanvraag
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Ilennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
Winst voor Erhard.
Hwal hat
Uitstel.
Lonen en prijzen.
Bemiddeling.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoeh.
ken (lonen).
A
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tclef. 2451 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
nese dreiging. WIJ geloven niet, dat Pa
kistan en China hier samenspannen te
gen India, maar veeleer, dat China alle
pogingen om vrede en rust te herstellen
wil doorkruisen. Het is gebaat bij onrust
en zal deze aanwakkeren, maar liefst
zonder een grote oorlog. Maar zeker
kunnen wij niet zijn van onze veronder
stellingen.
Flats gestart. Ook de laatste 2 flat
gebouwen komen nu van de grond.
Het wonen in de eerste bevalt prima.
Er zal straks wel vraag zijn. Die is
er nu al hoorden we. Er wordt al
voorkeur gevraagd voor woningen die
nog verrijzen.
De grytmanspetiele. Dat de rys mei
süker en kaniel by de iepening fan
de Gysbert Japiks tentoanstelling
wol yn ’e smaek foei, bliek üt it feit,
dat boargemaster O. in poarsje mei
panne en al meinaem foar syn oare-
helte. De oare deis brocht boarge
master yn heechst eigen persoan de
panne wer to plak. De rys wie op.
Ho sik! De sik schommelde Bolsward
binnen woensdagmiddag 3 uur. Op de
Snekerweg was het Halt, de weg
opengebroken, staketsels op straat,
maar straatmakers in velde
noch wegen. Theetijd zeker.
Aniateur-fotografen van Bolsward:
De lustrumcommissie van Reholitas
zou gaarne foto’s, die tijdens ont
groening en feestweek zijn gemaakt,
ter inzage ontvangen.
De bedoeling is, dat afdrukken van
deze foto’s (uiteraard tegen betaling)
een plaats krijgen in het archief. Fo
to’s (met naam en adres) kunnen
worden afgegeven aan de lustrum
commissie, p.a. J. S. Keizer, p.a.
Zuivelhuis, Snekerpoort 21.
Sjoch, werd ons gezegd, dat stukje
over Piso en Bosma was wel leuk,
maar Bosma had voorrang. Piso ca
pituleerde dus terecht.
ken is. Dat betekent ook, dat Duitsland
voor een nieuwe periode Atlantisch ge
richt zal blijven, met vertrouwen in de
Amerikaanse bondgenoot en met afwij
zing van de denkbeelden van generaal
De Gaulle.
Noorwegen om.
Ook in Noorwegen zijn verkiezingen ge
houden en hier is voor het eerst sinds
1936 een burgerlijke meerderheid uit de
bus gekomen, die de socialistische ploeg
zal aflossen.
Dat heeft zij in 1963 al een paar weken
gedaan, maar dat was niet meer dan
een incident. Nu hebben de vier burger
lijke partijen een voldoende meerderheid.
De socialistische nederlaag is groter dan
werd verwacht, maar dat is vooral toe
te schrijven aan het optreden van een
linkse splinterpartij.
Dag slager! Bij de aflevering van 2
biggetjes aan een horecabedrijf ging
er eentje van door. De slager ging hij
netjes voorbij, maar bij de melkboer
werd hij gepakt.
Keurig is de aanleg bij de nieuwe
showroom van de gasfabriek. Deze
dode hoek van de stad kreeg een
vriendelijk gelaat.
Nog steeds suvel in de etalages. In
derdaad aan sommige etalages was
veel, zéér veel zorg besteed. Maar het
getuigt toch wel van gemakzucht als
men na de suvelfeesten nog zo lang
de koetjes, kaasjes, enz. handhaaft.
Recreatie. Ameland vertelt met zeke
re trots dat Ds. Peschar, thans te
Tzum, nu op het eiland al zijn tweede
bungalow gaat bouwen. Hij is het
Ameland-Schamel-land nog niet ver
geten.
Het hiel. Neem eens een paar weken
een Amsterdams kind in huis, zo werd
aan gereformeerde gezinnen uit Bols
ward en omgeving gevraagd. De kin
deren kalefateren echt op, als ze uit
de benauwde stad komen en een poos
je in een rustige omgeving hun ver
tier kunnen zoeken. De oproep hielp;
er konden liefst 88 kinderen worden
geplaatst.
Gjin slimmer dóven
as dy’t hearre kinna
Abonnementsprijs f 2.65 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Nieuwe en belangrijke ontwikkelingen hebben zich voorgedaan in Azië, waar de
niet verklaarde en nog niet besliste oorlog tussen India en Pakistan over Kasjmir
dreigt uit te groeien tot een uitgebreider conflict. Op het ogenblik, waarop secre-
tarls-generaal Thant van de Verenigde Naties in New York aankwam met de in
druk, dat er wel een lichtstraaltje was en dat India en Pakistan misschien toch
wel tot elkaar te brengen zouden zijn, greep China in.
Het overhandigde India een nota, waarin werd geëist, dat India binnen drie dagen
(de termijn zou afgelopen zondagavond zijn verlopen) ai zijn militaire installaties
binnen of over de grens tussen China (Tibet) en het kleine Himaiaja-staatje Sik
kim, dat een Indiaas protectoraat is, zou ontruimen. India zou, indien het dat niet
deed, de verantwoordelijkheid dragen voor de ernstige gevolgen van deze weige
ring.
Zondag kwam er een verrassende ont
wikkeling, want China verlengde de af-
looptermijn van ’t ultimatum tot woens
dag, maar de toon van de nieuwe nota
was beslist niet vriendelijker, vooral
doordat Peking het aanbod van Sjastri
verwerpt. Inspectie is niet langer nood
zakelijk, doordat China voldoende bewij
zen heeft, dat Indiase troepen de grens
zijn overgetrokken om op Tibetaans
grondgebied militaire versterkingen aan
te leggen. Waarom Peking de termijn
heeft verlengd is onduidelijk. Het uitstel
zou de indruk kunnen wekken, dat de
Chinezen er toch niet zo op gebrand zijn
om tot de aanval over te gaan, maar dat
vermindert aan de andere kant de waar
de van het ultimatum. Men kan zich ook
moeilijk voorstellen, dat China een der-
gelijk ultimatum kan laten verstrijken
zonder iets te doen.
Ook na de nieuwe ontwikkeling blijft
India vasthouden aan zijn standpunt
zich met alle kracht (al is dat niet veel)
te verdedigen. Vermoedelijk hoopt het
daarbij op de hulp van de Verenigde Sta
ten, die China al gewaarschuwd hebben
de handen van India af te houden. Door
deze constellatie is de dreiging van een
groter conflict aanwezig. Voor de Ameri
kanen wordt de kwestie ingewikkeld.
Wanneer zij bij de eerste moeilijkheid de
Indiërs te hulp snellen, lopen zij het ri
sico een mogelijk 'en zeer plaatselijk
conflict te doen uitgroeien tot een gro
ter conflict, waarin voortdurend meer
landen partij zouden kunnen gaan kiezen.
Doen zij niets, dan leveren zij voor de
Chinezen het bewijs dat Amerika een
„papieren tijger” is.
Het klinkt helemaal als een traditioneel
ultimatum, dat in de geschiedenis zo
vaak aan een oorlog is voorafgegaan.
Was het de bedoeling van China India
binnen te vallen, zoals het in 1962 verder
naar het Oosten India was binnengedron
gen? En zo ja, wat zou de opzet van
een dergelijke inval kunnen zijn? Een
verovering van geheel India lijkt on
waarschijnlijk; vermoedelijk kan men
verwachten, dat China de Indiase in
vloed op Sikkim wil vervangen door Chi
nese invloed. Gelukt dat, dan is ’t waar
schijnlijk, dat de aangrenzende landjes,
Nepal en Bhoetan, zich meer op China
zullen gaan oriënteren, waardoor China
de gehele keten van de Himalaja onder
zijn beheer zou krijgen. Het behoeft dan
maar even de hellingen af te dalen om
het India lastig te maken.
Er staat voor India derhalve meer op
het spel dan alleen een stukje Sikkim.
Het heeft dan ook onmiddellijk te ken
nen gegeven niet te zullen capituleren,
al stemde Sjastri nu tenslotte in met de
al vaker herhaalde Chinese eis voor een
commissie van onderzoek naar de ver
meende Chinese klachten.
Troost. 50 werd de uitslag van de
voetbalwedstrijd Real Madrid-Feye-
noord. Bloemenhandelaar Brandsma
haakte er op in. Bij zijn stand op de
markt kon men gistermorgen lezen:
50. Tot troost krijgt iedere klant
van ons een boeketje bloemen ca
deau.
De regering zal een bikkelhard gevecht moeten leveren met de Kamer om de
ambitieuze plannen, die in de miljoenennota zijn aangekondigd, aanvaard te
krijgen, zo is de opinie in politieke kringen. Het nieuwe regeringsprogramma
wijkt op een aantal belangrijke punten af van dat van vorige regeringen. Nu
is dat ook niet zo vreemd, gezien de samenstelling van dit kabinet. De liberalen
hebben bij de jongste formatie hun plaats in de regering moeten afstaan aan
de socialisten. Bij het optreden van de nieuwe regeringseombinatie zei de nieuwe
premier, mr. Cals, echter, dat het beleid van het kablnet-Marynen in grote lijnen
zou w’orden voortgezet. De vraag is nu maar wat hjj met die „grote lijnen” be
doelde. Want het programma, dat deze week op Prinsjesdag is gepresenteerd,
heeft een duidelijk ander karakter dan het laatste programma van het kabinet-
Marijnen. Een van de belangrijkste puntc" Is wel, dat dit kabinet nu gaat af
wijken van de door de vorige regering gestelde regel, dat de overheidsuitgaven
niet verder mogen stijgen dan de groei van het nationaal inkomen. Bovendien
zou die groei ook moeten worden gebruikt voor verlaging van de belastingen.
PRINSJESDAG 1965
Een overzicht van de Ridderzaal tij
dens het uitspreken van de Troonrede
door H.M. de Koningin. De foto toont
v.l.n.r. Prinses Margriet, Z.K.H. Prins
Bernhard, H.M. de Koningin, Prinses
Beatrix en Prinses Christine
Een belangrijke vraag bij het nieuwe
regeringsprogramma is, wat de gevol
gen zullen zijn voor het loon- en prijs
peil. In de troonrede heeft Koningin
Juliana gezegd, dat de betalingsbalans
dit jaar waarschijnlijk een overschot
zal tonen. Dat zal voor de vakbewe
ging een aansporing zijn een vrij forse
loonsverhoging te eisen. Hier en daar
wordt al gefluisterd, dat volgend jaar
twaalf percent wel haalbaar is. De helft
hiervan zou trouwens al nodig zijn als
compensatie voor de stijgende prijzen
en de huurverhoging, die nog zal wor
den ingevoerd. De economische ont
wikkeling is bevredigend, produktie en
Uitvoer vertoonden een redelijke groei,
stelde de troonrede vast. Met dit in ’t
achterhoofd zullen de loononderhande-
laars wel flink met de vuist op tafel
slaan. Belangrijk daarbij is, dat de
troonrede ook de nadruk heeft gelegd
op de beheersing van de prijzen. Er zal
over dit alles wel langdurig worden ge
sproken In de Tweede Kamer bij de be
handeling van de begrotingen van eco
nomische zaken (prijzen) en sociale za-
ken (lonen).
De gevechten tussen India en Pakistan
duren nog steeds voort zonder dat een
van beide partijen vorderingen maakt.
De activiteiten om de partijen tot elkaar
te brengen worden veelvuldiger. Wij
noemden al secretaris-generaal Thant.
De Veiligheidsraad heeft op voorstel
van Nederland een resolutie aangeno
men, waarbij beide partijen worden ge
sommeerd uiterlijk woensdagmorgen het
vuren te staken. Eenmaal eerder heeft de
Veiligheidsraad een dergelijke oproep
uitgevaardigd, in het conflict tussen Is
raël en de Arabische landen. Hij werd
toen gehoorzaamd. Of het succes dit
maal even groot zal zijn moeten wij nog
af wachten.
Maar behalve de Veiligheidsraad is ook
Rusland actief. Premier Kosigin heeft
president Ajoeb en premier Sjastri uit
genodigd naar Rusland te komen voor
een bespreking, waarbij hij zelf, als zij
dat wensten, aanwezig zou kunnen zijn.
Dat is dus een duidelijke bemiddelings
poging, welke is gestimuleerd door de
dreigende gebaren van China tegen In
dia. Om even terug te komen op de Chi-
Wel zeker is, dat in Duitsland bonds
kanselier Erhard bij de verkiezingen van
zondag jl. een groot persoonlijk succes
heeft behaald. Zijn chr.-democratische
partij, de C.D.U., en haar Beierse zuster
partij, de C.S.U., hebben een ruime voor
sprong behouden op de sociaal-democra-
ten, die, naar algemeen oordeel, vorige
week nog ongeveer gelijke kansen leken
te hebben met de C.D.U.
Zij hebben meer stemmen gewonnen dan
de C.D.U., maar toch niet voldoende voor
een aflossing van de wacht of voor een
coalitie van socialisten met de C.D.U.
Om het in percenten uit te drukken: de
C.D.U./C.S.U. is van 44.3 pet. tot 47.6
pet. gestegen, de socialisten kwamen
van 36.2 op 39.3 pet., terwijl de liberale
F.D.P. wat van het gelag moest betalen,
want zij viel van 12,8 op 9,5 pet. Andere
partijen zijn niet vertegenwoordigd, want
geen van hen behaalde de 5 pet., nodig
voor vertegenwoordiging in ’t parlement.
Bemoedigend is de voortdurende achter
uitgang van de aparte rechts-radicale
partijen, welke nu niet verder dan 2 pet.
kwamen.
De oude coalitie van C.D.U. en F.D.P.
blijft voortbestaan en het is te verwach
ten, dat bij het touwtrekken om de porte
feuilles Adenauer en de zijnen, die men
tot de rechtervleugel van de C.D.U. moet
rekenen, minder invloed zullen krijgen,
doordat de overwinning vooral aan de
aantrekkingskracht van Erhard te dan- delijk sneller te laten stijgen, zodat
Als een wonder der natuur plukt de
heer Van Wieren, Secr. Haitsmalaan
5 nog aardbeien. De laatste staan nu
in bloei. De aardbeien vonden het in
de zomer kennelijk te koud en wacht
ten de zonnige septembermaand af. -
Of beschikt Van Wieren over gehei
me groeimiddeien Men zou het haast
denken, want in zijn tuin staat ook
een zonnebloem van 2.70 meter. Bij
na tweemaal zo groot als de heer
Van Wieren zelf.
Zilveren jubileum. De heer 2E Ruiter,
bekend C.A.B.-man, vierde dezer da
gen zijn 25 jarig jubileum als ambte
naar bij de belasting.
Vele levens in gevaar verleden zon
dagavond: Vele rattenfamilies op de
„pólle” werden met de vuurdood be
dreigd.
Sirenes loeiden en spoedig was de
brandweer ter plaatse om het door
de felle wind aangewakkerde vuur te
bestrijden. Toen klaagde familie rat
over wateroverlast. Sommigen zijn
ook nooit tevreden.
Nu zal het kabinet-Cals wel de tweede
tranche van de verlaging van loon- en
inkomstenbelasting per 1 januari 1967
laten doorgaan, maar aan de andere
kant de druk van de indirecte belastin
gen aanzienlijk verhogen. In zijn mil
joenennota zei minister Vondeling, dat
de regering het nodig vindt tegen de
achtergrond van de maatschappelijke
ontwikkeling van de rijksuitgaven tij-
De kosten? Deze oefening zou onge
veer f 50.000 gekost hebben. Schat
ting is van een van de deelnemers. Ja,
ja, B.B. is duur.
de „ruimte” geheel zal worden gebruikt
voor het verhogen van de rijksuitgaven.
De belastingen zullen moeten worden
verhoogd om te bereiken, dat er een
verschuiving optreedt in de verhouding
van de bestedingen tussen de particu
liere sector en de overheid.
Wanneer dit kan worden bereikt, zal
het een duidelijke overwinning vqor de
socialisten zijn. De oppositie (liberalen
en christelijk historische unie) zal in
Stimulans.
Over één zaak zijn alle partijen het wel
eens. Het nieuwe regeringsprogramma
is gedurfd. Vrijwel alle fracties heb
ben wel reden om over een of ander
onderdeel boos te worden.
„De regering heeft geprobeerd om elke
partij tegen de schenen te schoppen.
Daar Is ze aardig in geslaagd,” aldus
een van de commentaren.
Premier Cals schijnt dat overigens niet
zo onprettig te vinden. Als een kabinet,
dat tenslotte uit individuen bestaat, een
hecht team wil worden, moet het iets
hebben, dat stimulerend werkt. In het
algemeen is dat in een parlementair sy-
steen een sterke oppositie. In de hui
dige verhoudingen is de oppositie in
de Tweede Kamer echter tamelijk zwak.
Daarom is iets anders nodig. Een am
bitieus programma is dan een voor de
hand liggende stimulans.
Invloed H.B.S.? Van de 1265 leerlin
gen die te Bolsward op een lagere
school gaan, bezoekt 553 of wel 43,7
procent een van de r.k. scholen. Bij
de ulo scholen doen dat van de 614
ulo leerlingen echter maar 210 of
34,2 proc., gemiddeld een vierde min
der.
Zijistra contra Den Uyl.
Bij de behandeling van de „Natte Mijn
wet” in de Eerste Kamer heeft de anti
revolutionaire senator en oud-minister
van financiën, prof. Zijistra, minister
Den Uyl (economische zaken) ernstig
gewaarschuwd. Zoals bekend, wil mi
nister Den Uyl de staat laten deelne
men in het zoeken en winnen van aard
olie op het Nederlands deel van het
Continentaal Plat. Niet omdat dit extra
geld voor de staat zal opleveren, maar
omdat het een van zijn socialistische
principes is, veronderstelde prof. Ziji
stra. Hij kondigde aan, dat ais dit prin
cipe ook doorklinkt in het kabinetsbe
leid, de regering moeilijkheden zal krij
gen met de anti-revolutionaire fractie
in de Eerste Kamer. De anti-revolutio
naire senatoren zijn duidelijk feller
tegen de nieuwe regeringseombinatie
dan hun partijgenoten in de Tweede
Kamer. Zij kunnen dat ook zijn, door
dat de Eerste Kamer niet gebonden is
aan bij de formatie gemaakte afspra
ken. Als de verhoudingen werkelijk gaan
spannen, kan dat wel eens tot vreemde
situaties leiden, wilde prof. Zijistra zeg
gen.
„Uit, goed voor u” staat als slagzin
op Wielinga’s Raadhuis. Het lukt u
niet bij hem uit te gaan, hij is zelf
met vakantie. Dat „u” had maar
„mij” moeten worden. -
B.B. oefende en heel Bolsward was
rampgebied. B.B. werd soms tot Blok
kering Burgerverkeer. Sommigen
konden niet eens hun eigen zaak be
reiken.—
Huwelijken.
Deze week is tegelijk met de miljoenen
nota de goedkeuringswet ingediend
voor het huwelijk van kroonprinses
Beatrix met Claus von Arnsberg. Het
huwelijk zal in het voorjaar worden vol
trokken. Misschien volgend jaar dus
twee huwelijken van Nederlandse prin
sessen, want, zo kondigde Koningin
Juliana aan, volgend jaar zal de goed
keuringswet voor het huwelijk van
prinses Margriet met Pieter van Vol
lenhoven worden ingediend. Prinses
Margriet is de tweede kandidaat voor
de troonsopvolging. Wanneer het hu
welijk van de kroonprinses in Amster
dam zal worden voltrokken, zal prin
ses Margriet in Den Haag trouwen, zo
nemen politieke kringen aan.
Medio maart zal, zo werd naderhand
meegedeeld, het huwelijk van prinses
Beatrix plaats vinden.
en Wymbritseradeel.
I j
oktober bij de algemene beschouwin
gen, waarbij het regeringsprogramma
aan de orde komt, fel protesteren te
gen deze beleidsverandering1. De vraag
is echter wat de rechtse groeperingen
in de regeringspartijen k.v.p. en a.r.p.
zullen doen. Zij zullen ook moeite heb
ben dit nieuwe programma te slikken.
De k.v.p., vanouds voorvechter van de
bezitsvorming, kan in elk geval een
troostprijsje in de wacht slepen. De re
gering zal een extra belastingverlaging
verlenen in de vorm van belastingspaar-
brieven. Volgend jaar zal ieder hon
derd gulden minder belasting betalen.
Dat geld krijgt men echter niet direct
terug; men ontvangt in ruil een „spaar-
brief”. Op die brief zal na vijf jaren
honderd en dertig gulden worden uitge
keerd. De legering kan volgend jaar
het geld voor deze verlaging nog niet
missen door de hoge uitgaven, maar
hoopt na vijf jaren wel meer ruimte
te hebben. Het is een ingenieuze vondst:
belastingverlaging met uitgestelde wer
king, waarbij de staat tegelijk een
soort spaardwang invoert.
De forse verhoging van de indirecte be
lastingen, die zeshonderd miljoen gul
den moet opbrengen, is een moeilijk
punt in het nieuwe regeringsprogram
ma. Vrijwel alle politieke partjjen heb
ben in het verleden gepleit voor een
verschuiving van de directe naar de
indirecte belastingen. De eerste (Icon
en inkomstenbelasting) zouden omlaag
moeten, de andere omhoog.
De vraag is echter of de diverse groe
peringen de verlagingen van loon- en
inkomstenbelasting voldoende vinden,
gezien de stijging van de indirecte hef
fingen. De omzetbelasting op auto’s en
televisietoestellen moet van 18 naar 25
percent, die op radio’s van 10 naar 18,
op sportvliegtuigen van 5 naar 25, op
pleziervaartuigen, caravans, bromfiet
sen, platenspelers, bandrecorders van 5
naar 18 percent. Daarbij gaan ook de
alcohol- en tabakaccljns omhoog. Een
liter jenever wordt waarschijnlijk an
derhalve gulden duurder, een pakje si
garetten gaat f 1,50 kosten, terwijl
pijptabak en shag in plaats van één
gulden per half ons, f 1,25 worden. De
ze verhogingen moeten per 1 januari
ingaan.
F
