China’s bedoeling met ultimatum
raadsel
volkomen
een
Lachen met minister De Jong
hark
en
sjoch
1
Hil
roar
e
Stefanopoelos zit niet erg vast
in het zadel
Ontspanning in Azië
3
Gouden filmpjes
i
I
I
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Hwat hat al)
us hjoed p p
to sizzen
I i
1
Mi
VRIJDAG 1 OKTOBER 1965
104e JAARGANG
No. 76
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Contractprijzen op aanvraag
Verschijnt in:,Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeeï, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
I
dozijn is
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch.
[over het nieuwe regeringsprogramma.
o
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Uitgave: A. J. OSINGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Regering in Griekenland.
Griekenland heeft een nieuwe regering.
Stefanopoelos, vice-president onder Pa-
pandreoe, slaagde er, o.a. door het aan
bieden van ministerportefeuilles, in nog
enkele afvalligen te kweken en zo kwam
hij aan zijn schrale meerderheid. Maar,
zoals gezegd, Papandreoe is vastbesloten
alle middelen te gebruiken om Stefano
poelos ten val te brengen en na nieuwe
verkiezingen met een op zijn populariteit
gezwollen meerderheid opnieuw aan de
regering te komen.
Officieus is het nieuwe gaskantoor
reeds open. De officiële opening zal
nog plaats vinden, vernemen we.
Baas en boven baas. De langste zon
nebloem, die ons werd getoond staat
in de tuin van de heer J. de Vries.
Hij woont ook in de langste straat:
De Grote Dij lakker.
Der fier bytroch. Het verwijzings-
bordje inzake de Gysbert tentoon
stelling in het stadhuis is in het Fries
gesteld. Vanzelfsprekend. Maar dat
er twee fouten in staan siert de ma
ker niet.
Toen (vorige week) de socialist Wierda
mondelinge vragen in de tweede kamer
stelde over een brief, die de bevelhebber
van de landstrijdkrachten, generaal Van
Veen, aan zijn officieren had geschreven,
wist h(j daar eigenlijk niet al te best
raad mee.
De generaal had in een brief de officie
ren opgeroepen de vlag uit te steken op
feestdagen van het koninklijk huis. Nu
staat in de militaire maatschappij een
oproep gelijk aan een bevel, veronder
stelde de heer Wierda en gaat het dan
niet te ver als officieren gedwongen wor
den een zuiver particuliere mening te
verkondigen? Minister De Jong, die in
feite de generaal al flink de les had ge
lezen, wilde hem in de kamer toch niet
zo publiekelijk afvallen. Dus draaide hij
angstvallig om de zaak heen en over
blufte de kamer met een reeks grappen.
Hij begon te vertellen dat hij op prinsjes
dag, bij de opening van het nieuwe parle
mentaire jaar in de Ridderzaal, onwille-
ring in het deeg smeet, zoals voorheen
wijlen het vrouwtje van Stavoren de
hare in zee?
Wikels om ’e toer. Ze zijn er weer, de
torenvalken. Na enige strenge win
ters leken ze uitgestorven, maar te
genwoordig kan men weer een zestal
rond de Martinitoren zien zweven.
dinsdag-
een hun-
keurig een rijmpje een variant- op de
Faust van Goethe had gemaakt:
„Mein Ruh’ ist hin,
mein Herz ist schwer,
daar begint de tweede kamer weer”
En de kamer lachte. Vooral ook omdat
een aantal parlementariërs wist, dat de
minister in feite had gezegd; „daar be
gint dat gedonder weer”. Ach, er zijn
inmiddels al weer boze tongen losgeko
men (vooral bij de oppositie), die zeggen
dat minister De Jong de kamer heeft
beledigd en dat hij zich daarmee aan
sluit bij zekere andere bewindslieden, die
ook een minachting koesteren jegens het
parlement. Maar is dat niet het kwaad
zoeken, waar het helemaal niet is? Of,
anders gezegd, vertoon van (begrijpe
lijke) bitterheid waar eigenlijk best een
glimlach had mogen verschijnen? Maar
meer reden om boos te worden om de
uitlatingen van de minister hebben de
officieren. Want de bewindsman was
niet mals in zijn oordeel over de militai
re maatschappij. De desbetreffende brief
van de generaal verscheen enkele dagen
na de verjaardag van prinses Irene. Een
kamerlid maakte daar hatelijke opmer
kingen over: „Och, als je, zoals ik, de
ambtelijke militaire administratie kent,
dan weet je dat die brief nooit betrek
king kon hebben gehad op de verjaardag
van Irene. Dan was hij nooit zo kort na
die dag verschenen,” antwoordde de mi
nister.
De huidige minister van defensie is com
mandant van een duikboot geweest. Uit
die tijd stamt het verhaal, dat hij ter ge
legenheid van zijn dagelijkse toespraak
tot zijn officieren wijnglazen, tot de
rand gevuld met jenever, op tafel had la
ten zetten. Hij begon z'n toespraak aldus
„Mijne heren. Tot mijn teleurstelling
moet ik u mededelen, dat ik persoonlijk
heb waargenomen, dat er iets mis is met
onze Koninklijke Marine. Ik heb de laat
ste weken geen enkele dronken officier
gezien. En ik verzeker u, mijne heren,
dat gemis zal worden opgeheven, of geen
van u verlaat deze kamer.”
De heer A. Alt zal In de Groote Kerk te
Bolsward een orgelbespeling geven met
medewerking van Aldo Antoniëtti uit
Londen. Entree f 0,50. Arbeidersorgani
saties kunnen voor haar leden kaarten
bekomen voor halve prijs.
Abonnementsprijs f 2.65 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
It lok waechst net yn oarlju’s ttin
mar oan jins eigen hurd
le week oktober 1915
Binnenhof. Minister De Jong, de kvp-bewindsman voor defensie, is populair in
parlementaire kringen. Terwijl andere ministers wel eens de neiging hebben om
zodra zij tot hun (hoge) post worden geroepen een andere, tamelijk droge en hau
taine persoonlijkheid te worden (waarmee niet gezegd mag zijn, dat zij nu ook in
dit kabinet zitten), is minister De Jong de gemoedeljjke marineman gebleven. En
voor zover er Iets aan hem droog is, is het zijn droge humor. Hij weet die vooral
op voor hem heel toepasselijke momenten te gebruiken.
Provisionele verkoping van 10 nette zeer
goed onderhouden werkmanswoningen
met erven c.a. in de Elandslaagte. Huur
samen f 620,— per jaar.
Na een crisis van ruim twee maanden is
Stefanopoelos erin geslaagd een regering
te vormen die 152 stemmen in het parle
ment heeft gekregen, terwijl hij 148
stemmen tegen kreeg. Hij kan dus aan
de slag gaan.
Maar dat betekent niet, dat de rust in
Griekenland weerkeert, want Papan
dreoe heeft al aangekondigd, dat de druk
van de bevolking deze combinatie van
het hof de nek zal breken. Er is een
drukke periode van betogingen te ver
wachten, waarbij Papandreoe met voort
durend toenemende kracht zal aandrin
gen op nieuwe verkiezingen. Begin juli is
Papandreoe, de leider van de centrum
partij, na een conflict met de koning over
het onslag van de minister van defensie
en een zuivering in het leger, afgetreden.
De koning beschouwt het over het alge
meen zeer rechts georiënteerde leger als
iets, waarmee de politici zich niet moe
ten bemoeien. Diverse pogingen van de
koning om een andere centrumregering
gevormd te krijgen, steeds met steun
van de rechtse Radicale unie, mislukten
doordat de afval van Papandreoe niet
groot genoeg was.
Er rusten geen ultimata meer op de wereld. Er Is een aanmerkelijke ontspanning
ingetreden, nu op dezelfde dag Pakistan en India het bevel van de Veiligheidsraad
om het vuren te staken hebben opgevolgd en China verklaarde, dat India de mi
litaire installaties op de grens van China (Tibet) en Sikkim en zelfs over deze
grens, had gesloopt, zodat er voldaan was aan de voorwaarden die China in zijn
vorige week zondag met drie dagen verlengde ultimatum had gesteld. Over dit
merkwaardige Chinese optreden straks meer.
Toen de Veiligheidsraad van de Ver, Naties, vooral op Nederlands initiatief, een
resolutie had aangenomen, waarbij het bevel werd gegeven het vuren te staken,
was India het eerst bereid er gehoor aan te geven, hoewel er in de resolutie ver
wezen werd naar het politieke probleem, dat aan de crisis ten grondslag lag, d.w.z.
het prohleem-Kasjmir, dat India helemaal niet meer als een probleem beschouwt
omdat het Kasjmir ziet als een definitief onderdeel van India.
Waarom geen ooievaars meer? Om
dat er bijna geen kijkers meer zijn.
Vroeger was het gekwaak tot op zo
meravonden tot in de binnenstad te
horen. Nu is een kwakende kikker in
ons kikkerlandje bijna 'n toeristische
attractie. Niet voor niets worden zo
merhuisjes aan de waterkant duur
verkocht.
Veel voetgangers maken gebruik van
de „kipeloop” over de gracht in de
Marktstraat, nu de Suuppost wordt
hersteld. Zelfs wielrijders en brom
mers doen het. Even omrijden langs
het Marktplein is ook zo ver.
Kinderrijk. Was de predikant kinder
rijk, zijn vriend was dit nog meer. Ik
heb er een en een half dozijn, zei deze
(de vrouw niet eens meegeteld). Toch
lag hij op de predikant maar een
wieglengte voor. Een half
nl 6, plus één is zeven.
De vroede vaderen zagen
avond onder explicatie van
Pakistan maakte meer voorbehoud en
pas op het allerlaatste ogenblik, na een
telefoongesprek met president Ajoeb,
legde Bhoetto, de minister van buiten
landse zaken van Pakistan, zich neer bij
de resolutie. Hij deed dit in de veronder
stelling, dat er snel naar een politieke
regeling voor Kasjmir zou worden ge
zocht anders dreigde hij zou Pakistan de
Ver. Naties moeten verlaten. Wij moeten
afwachten of dat dreigement ernstig be
doeld is of dat het maar een poging is
om het gezicht te redden. Want één ding
is toch wel duidelijk, nl. dat Pakistan
niet is geslaagd in zijn opzet om militair
een regeling af te dwingen en dat het
daarin ook politiek niet zal slagen.
Dat schijnt president Ajoeb duidelijk te
beseffen, maar het is de vraag of op de
langere duur wat opgewondener anti-
Indiase politici en militairen niet de
overhand krijgen om te trachten de op
papier en moreel zo sterke positie van
Pakistan in werkelijkheid om te zetten.
Hoe gespannen de toestand blijft, kan
men wel opmaken uit de voortdurende
schendingen van het bestand, die van
weerszijden worden gemeld. Indien bij de
politieke leiders de vurige wens bestaat
de vrede te handhaven, hebben deze in
cidenten weinig betekenis. Anders wordt
het, als zij als voorwendsel kunnen wor
den gebruikt voor nieuw geweld.
Knarsetandend vond een inwoner van
plan Noord een gedeelte van een gou
den ring In zijn brood. Welke B.B.
(Bolswardse Bakker) zijn verloving
raakt uit, dat hij in arren moede zijn
Linkse candidaat.
Verkiezingen naderen in Frankrijk, waar
de bevolking op 5 december een nieuwe
president zal kiezen. Het is nog niet be
kend of De Gaulle zich herkiesbaar zal
stellen, maar zijn voornaamste tegen
kandidaat is nu Mitterrand, die op de
stemmen van de gehele linkerzijde, van
de radicalen tot de communisten, kan
rekenen. Ook van de socialisten, wier
candidaat Defferre zich al in juni had
teruggetrokken, omdat hij voor zijn plan
nen toch ook in eigen gelederen te wei
nig steun vond. Defferre streefde nl.
naar een grote federatie zonder de com
munisten, maar met de r.k. M.R.P.
Als De Gaulle zich candidaat stelt, ma
ken de tegencandidaten weinig kans.
Stelt hij zich geen candidaat, dan zal de
weg plotseling open vallen voor mensen,
die zich nog wat achter de hand houden
voor het post-gaullistische tijdperk. Ve
ler gedachten gaan daarbij uit naar de
conservatief Pinay.
Minder kikkers zijn er omdat er min
der voedsel voor hen is. Geen mug
gen, geen larven. Het aantal insec
ten werd door intense bestrijding veel
kleiner.
Geen anti-geluid.
De anti-revolutionaire fractievoorzitter
in de tweede kamer, de heer Roolvink,
heeft zich c wallend gunstig uitgelaten
OVPT nieuwe rpfrpnno'finrncrrammsi
Paaltje verwisselen vond plaats bij de
kruising Burgemeester Praamsma-
laan-Matthias Poortvlietlaan met de
Koningin Wilhelminalaan. Het laatste
gedeelte van de Praamsmalaan is nu
autoweg en de kom-aanduiding is ver
legd naar de Wilhelminalaan. Wel
logischer en beter. Jakkeren op de
Wilhelminalaan (de voormalige ver
bindingsweg) is er nu niet meer bij.
Maar wij meenden altijd dat de raad
de bebouwde komaanduiding bepaal
de.
ner de Gysbert Japicx tentoonstelling
in 't stadhuis. Een goed voorbeeld.
Schilderij op het dak. Fam. Huitema
te Gaastmeer heeft meer dan 50 jaar
lang een schilderij op het dak gehad,
zonder dat men het echter wist,
Stormen, hagelslag, sneeuw en voor
jaarszon wisselden elkaar af, oorlo
gen kwamen en gingen, maar steeds
bleef het schilderij op het dak.
Ontdekt. Pas bij de verbouwing van
de boerderij werd het „schilderij ont
dekt”, n.l. door opperman A. de Wit
uit de Michiel Elgersmastr. te Bols
ward. Het „schilderij” was met een
scherp vobrwerp gegrift in een
dakpan.
Bolswards makelij. De dakpan werd
blijkens een opschrift te Bolsward ge
bakken op 19 juli 1911 en wel op de
dakpannenfabriek door de heer J.
Draaisma. Draaisma leeft nog en hij
woont nu in een bejaardenwoning aan
de Claude Fonteinestraat. Hij zal wel
vreemd opkijken.
Het „schilderij” bestaat uit een inge-
grifde kerk met op de achtergrond
een meertje, waarin een scheepje
vaart. Boven de kerk een aantal vo
gels. De voorstelling zal wel in een
vergeten ogenblik zijn aangebracht en
voor de aardigheid zijn meegebak
ken.
Ons voorstel: deze merkwaardige
dakpan, die meer dan een halve eeuw
weer en wind hebben overleefd moest
een plaatsje krijgen in de Bolswardse
oudheidkamer. Het betreft hier een
produkt, dat thans in Bolsward niet
meer wordt gemaakt.
Wat een (ge)zwam. De heer Zwaag-
stra meldde ons dat zich in zijn tuin
aan de Turfkade een reuzenzwam be
vond. Wij zegden toe de zwam te zul
len gaan zien, maar vonden de deur
gesloten. Geen nood: we zagen de
zwam toch, n.l. op een foto in de Fr.
Koerier.
Vragenuurtje. Zoals Generaal De
Gaulle af en toe leek het j.l. dinsdag
wel dat ook burgemeester Geukers
een vragenuurtje hield. Wat korter de
agenda, wat meer vragen. Boze ton
gen beweren zelfs, wat dichter aan
de verkiezingen, wat meer de trom
geroerd.
China's bedoelingen.
Het Chinese ultimatum is minder waard
gebleken dan men aanvankelijk wel
vreesde. China beweert nu wel, dat India
aan de voorwaarden van het ultimatum
tegemoet is gekomen, maar India ont
kent ten stelligste, dat het een vinger
heeft uitgestoken om deze installaties,
waarvan het het bestaan ontkent, te ver
nietigen.
En eens te meer rijst de vraag, wat Chi
na toch wel bedoeld heeft met zijn ulti
matum. Het lag, zoals nu blijkt, niet in
de Chinese geest om het ultimatum als
een voorwendsel te gebruiken om in elk
geval in de Himalaja door te stoten. Een
tweede mogelijkheid zou zijn geweest
hulp aan het bevriende Pakistan te bie
den door de binding van Indiase troepen.
Dat lijkt niet zo waarschijnlijk, omdat 't
ultimatum anderhalve dag kwam na de
persconferentie van president Ajoeb,
waaruit men een bereidheid kon lezen de
strijd te staken.
In deze persconferentie zocht hij ook toe
nadering tot de Ver. Staten.
Het ultimatum kan twee betekenissen
hebben gehad. In de eerste plaats kan
het tegen Ajoeb gericht zijn geweest
door het wekken van de illusie, dat er
nog veel kansen voor Pakistan waren
als men maar doorvocht. Was het een
ruggesteuntje voor de Pakistaanse oor
logspartij
In de tweede plaats kan de bedoeling
hebben voorgezeten een schijnbare rol te
spelen bij een wapenstilstand, die Peking
onvermijdelijk snel zag komen. Het kon
door het ultimatum de indruk wekken
een bijdrage te hebben geleverd tot In
dia's bereidheid het vuren te staken.
Al deze veronderstellingen gaan uit van
een superieure tactiek van de Chinezen,
terwijl er nog een grote mogelijkheid
voor een andere uitleg openblijft: een
blunder, een zinloos gebaar om 'n schijn
van betrokkenheid te suggereren. Maar
ook wanneer het een blunder, een zin
loos gebaar is, dan is het toch nog niet
uitgesloten, dat bij een hernieuwde span
ning dit gebaar een diepere zin krijgt,
doordat sommige groepen in Pakistan
er misschien een aanwijzing van hulp uit
menen af te lezen. In elk geval heeft
China al uitgespeeld, dat de Russische
revisionisten en de Amerikaanse impe
rialisten samenspannen om India bij te
staan.
Kleine gemeenten.
Minister Smallenbroek (binnenlandse za
ken) wil iets doen aan de ongeveer twee
honderd kleine gemeenten in Nederland,
die minder dan tweeduizend inwoners
hebben. Honderd en tachtig van hen
moeten het doen met een burgemeester,
gemeente-secretaris en ontvanger, die
ook nog in een andere gemeente een
functie hebben.
Minister Smallenbroek wil dat deze stip
jes van de kaart verdwijnen. Een be
langrijk argument is al, dat de bestuurs-
kosten in deze gemeenten een groot deel
van de beschikbare middelen opeisen
(twintig procent). Daardoor blijft er te
weinig over voor belangrijker zaken zo
als volksgezondheid, volkshuisvesting en
openbare werken. In Zuid-Holland en
Zeeland, waar het merendeel van deze
kleinere gemeenten ligt, werkt men in
middels aan een „bestuurlijke recon
structie”.
Bolswards Nieu wsblat
en Wymbritseradeel.
NEDERLANDS MEISJE IN ROME
VERMOORD
De 18-jarige Cornelia Sofia Niemants-
verdriet, die in Rome zang studeerde,
is maandagochtend door de politie
dood in haar woning aangetroffen. Het
meisje bleek doodgestoken te z(jn (1.)
ARRESTATIE IN MOORDZAAK
TE ROME
De Italiaanse politie heeft de 18-jarige
Giulio Mainenti gearresteerd in ver
band met de moord op het Nederland
se meisje Cornelia Niemantsver-
driet (r.)
Fan in einekoer. Tegenover no. 32
hangt op de Turfsingel een eendekorf
in de boom. Heeft de aardbeienpluk in
dit herfstgetij de eigenaar geïnspi
reerd. Is het een vroege of een late
korf? Och de eigenaar zal wel ge
dacht hebben: Al baat het niet, het
schaadt ook niet.
Erfrecht.
Terwijl nog druk gepuzzeld wordt op de
miljoenennota en de diverse begrotingen,
met al de daarin opgenomen plannen,
heeft de kamer een ander, zeer tech
nisch werk ter hand genomen de be
handeling van boek 4 van het nieuwe
wetboek. Het is in de kamer duidelijk
een zaak van specialisten.
De anti-revolutionaire Prof. Versteeg,
zelf hoogleraar in het erfrecht, wilde de
behandeling dus onder geen beding mis
sen. Hij was ziek (een leveraandoening),
maar mocht zijn toespraak zittend hou
den. Het vierde boek gaat geheel over
het erfrecht. Voor de leek lijkt het op 't
eerste gezicht allemaal abacadabra (en
inderdaad ga je je wel eens af vragen,
waarom juristen geen gewoon Neder
lands kunnen gebruiken) maar de ka
merleden maakten het gehoor toch at
tent op een aantal belangrijke wijzigin
gen. De belangrijkste is wel het recht op
voldoende verzorging voor de langstle
vende echtgenoot.
Wanneer bijvoorbeeld een man overlijdt,
krijgt in de nieuwe wetgeving zijn echt
genote automatisch recht op een uitke
ring ineens, die voldoende is voor haar
verder levensonderhoud. Zo’n bedrag
wordt berekend met behulp van de zoge
naamde „kapitalisatie-tabellen”, zoals
levensverzekeringsmaatschappijen die
gebruiken. Deze uitkering ineens heeft
voorrang boven alle andere porties van
de erfenis. Voorwaarde is wel, dat het
bedrag nodig is. (De rechter kan dat be
oordelen). Wai—ieer de achterblijvende
echtgenote bijvoorbeeld ook een lijfrente
of levensverzekering krijgt uitbetaald
wordt deze in mindering gebracht op het
te erven bedrag.
Het nieuwe erfrecht kent tal van bepa
lingen, die in de practijk nauwelijks van
pas zullen komen. Een heerlijke kluif
voor de juristen, maar de meerderheid
van de kamer kan het eigenlijk allemaal
niet zoveel schelen. Die laat zich wel
door haar eigen specialisten voorlichten
over hoe er gestemd moet worden. Bij
de behandeling waren dan ook nauwe
lijks twintig van de honderd en vijftig
kamerleden aanwezig. Dat waren dan de
specialisten en mensen met een juridi
sche hobby. Of kamerleden, die een erfe
nisje zien aankomen.
Op een bijeenkomst van de a.r.p. in Am
sterdam had hij zelfs kritiek op de som
bere lieden, die het waagden dit pro
gramma „typisch socialistisch” te noe
men.
Dat is helemaal niet waar, er blijkt
slechts uit, dat dit kabinet-Cals oog heeft
voor de knelpunten in de Nederlandse
samenleving. Met name roemde hij twee
niet-socialistische ministers, die van
volkshuisvesting en onderwijs. Minister
Bogaers heeft een nieuwe geest vaardig
doen worden in onze bouwwereld en
de uitbreiding van het onderwijs is voor
ons dichtbevolkte land een volksbelang
van de eerste orde, aldus de heer Rool
vink. Zijn optimistische redevoering was
daarom zo opvallend omdat nog altijd 'n
flinke groep in de anti-revolutionaire
partij wat verontrust is over het samen
gaan met socialisten in de regering.
Toch kon ook zij in Amsterdam tevreden
zijn. De heer Roolvink had ook kritiek.
Met name op de „belastingspaarbrieven”
De overheid zal in de toekomst zo’n twee
miljard gulden hierop moeten terug be
talen. En zal dat geld er dan wel zijn
vroeg hij.
OW
te
