ONRUST OP JAVA NEEMT TOE
Perikelen
Kabinet Cals
voor
hark
en
sjoch
roar
Voorlopig uitslel in Rhodesië
üs hjoed p p
to sizzen
De brief
Gouden filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
-
1
M
-
VRIJDAG 5 NOVEMBER 1965
104e JAARGANG
No. 86
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Contractprijzen op aanvraag
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
REDDINGSACTIE PANAGATHOS
PIET
Snel praten.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch.
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
le week november 1915
Uitgave: A. J. OS1NGA N V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
min of meer als stroman gebruikt. Dat
kan nauwelijks naar de wens van Su
karno zijn, die herhaaldelijk aandringt
op matiging t.o.v. de communisten. Su
karno heeft nu bevel gegeven tot vor
ming van het zogenaamde vijfde onder
deel van de strijdkrachten, de volks
militie, die onafhankelijk zal zijn van le
ger, luchtmacht en politie. Deze militie
zou ongeveer een miljoen leden moeten
omvatten. Het lijkt uitgesloten, dat het
leger hieraan zijn medewerking zal ge
ven.
Sjoch, Schettens heeft nog maar één
kerktoren. Reden: Het torentje van
de Gereformeerde kerk begon teke
nen van verval te vertonen. Men be
sloot daarom de sinds de bouwvak-
vakantie in de steigers staande toren
maar omver te halen. Deze voordelig
ste oplossing werd kortgeleden door
Fa. M. Buwalda en Zn. ten uitvoer
gebracht.
Een nieuwe zaak? De Ned. Ver. van
Huisvrouwen vergaderde dezer dagen
volgens het verslag in de stadsher
berg. Weet u waar die staat?
„It kin de master misse”. Het gebeur
de verleden week donderdagavond.
Onze oude trouwe L.A.B., op reis van
Leeuwarden naar Bolsward, liet ons
in de steek! Nabij de Burgwerder-
hoek! Wie had dat ooit gedacht?
Wat was er aan de hand? Wel, ge
woon, de tank was leeg. Er was ver
geten dieselolie bij te tanken.
verdrag van Rome willen houden, het
verdrag dat Parijs door een geschreven
interpretatie van het stemrecht in feite
wil veranderen.
Hotel „De Wijnberg” tegen de vlakte.
Nee, niet het gebouw te Bolsward,
maar het reclamebord in het weiland
langs de rijksweg. Tegen de storm
bleek het niet bestand.
nacht nog kunnen doen, leek het motto
te zijn waaronder de laatste kabinets
vergaderingen zijn gehouden. Misschien
is deze ongewoon snelle manier van
werken er wel de oorzaak van geweest,
dat in politiek Den Haag de gezichten
wat gespannen stonden. Want kabinets
vergaderingen, die zeer laat voortduren
en bovendien niet op de traditionele vrij
dag vallen, wijzen volgens het Haagse
gebruik op grote politieke moeilijkhe
den. Toen hem een dergelijke vraag
werd gesteld, lachte premier Cals maar
wat. Hij kon dat rustig doen. Zijn me
thode is kabinetsvergaderingen net zo
lang te laten voortduren tot alle moei
lijkheden tot op de bodem zijn onder
zocht en opgelost.
Het is dezelfde methode, waarmee de
Nederlandse politici in Brussel zulke
grote successen bereikten. Vooral vorig
Ameland: Een van de helikopters neemt een bemanningslid van de „Pana-
gathos” aan boord
As in moalsek fol is stiet er rjocht oerein
as er leech is sakket er roungear
Mei in jeneverdrinker is it krekt oarsotn
Landstormplichtigen in Pruisen, die in
oktober jl 17 jaar werden moeten zich
melden voor de weermacht.
Mevr. Fontein vraagt op 1 februari a.s.
een flinke zindelijke Keukenmeid. Hoog
loon, veel verval. Aanbiedingen in per
soon.
De snippenvangers in Gaasterland heb
ben geen reden tot klagen.
Te huur gevraagd: nette woning met
tuin. Huurprijs f 150,- per jaar.
Politieke brieven,
de practijk die ’t leert,
worden naar believen
graag gepubliceerd,
inhoud soms gewichtig,
vaak sensationeel,
’t beste blijft voorzichtig
Schrijf er niet te veel
licht dat je naam bemorst,
Dat weet de heer Nederhorst.
Politieke brieven
brengen vast rumoer
geven ook aan grieven
meestentijds nieuw voer.
Punten, fel omstreden
zaaien zo tweedracht,
’t kan beter vermeden
Daarom, eerst gedacht
dan gedaan, wie ’t zo uitvorst
doet niet gelijk Nederhorst.
Politieke brieven
niet zonder gevaar,
botte bijlen klieven
't pijnlijkst, reken maar.
K.V.P. verbolgen
uit de tent gelokt,
die de schrijver volgen,
evenzeer geschokt!
Zoiets stuit tegen de borst
dat voelt de heer Nederhorst.
Abonnementsprijs f 2.65 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Bolswards Nieuwsblad
Uitnodiging.
In Brussel zijn de ministers van Duits
land, Italië, België, Nederland en Luxem
burg nog niet tot overeenstemming ge
komen over de landbouwregelingen,
maar wel over de uitnodiging aan Pa
rijs om het gesprek in de E.E.G. te her
vatten zonder de aanwezigheid van de
Commissie. De concessie aan Parijs
wordt weer ongedaan gemaakt door de
nadrukkelijkheid, waarmee de ministers
het gesprek binnen het kader van het
Wilson heeft gesproken met de leiders
van de Afrikaanse nationalisten, die zich
in verzekerde bewaring bevindt. Hij heeft
gesproken met de blanke oppositie. Wil
son noch Smith heeft iets van zijn be
ginselen prijsgegeven, maar de beslissing
is toch niet gevallen. Uitstel werd ver
kregen door het voorstel van Smith om
een gemengde Engels-Rhodesische com
missie te vormen. Deze commissie moet
onderzoeken of de huidige Rhodesische
grondwet aannemelijk zou zijn voor het
gehele Rhodesische volk, dus niet alleen
voor de blanke minderheid. Dit was een
van de Engelse voorwaarden om de on
afhankelijkheid te verlenen. Het is mo
gelijk, dat er uit het hernieuwde overleg
een overeenstemming voortkomt, maar
dat is bepaald nog niet zeker. Het enige,
dat gewonnen is, is tijd.
Dr. Frederik van Eeden zal in De Doele
spreken over de Vrouwenbeweging,
Kleine Johannes en Ellen.
kennelijk ook tot de premier waren
doorgedrongen, want in de nacht van
maandag op dinsdag, na afloop van
de kabinetszitting, zei hij nadrukkelijk:
„Binnen het kabinet bestaan geen span
ningen over het huwelijk van prinses
Beatrix met de heer Von Arnsberg”.
Het kabinet, vooral minister-president
Cals, houdt van snel werken. Niet uit
stellen tot volgende week wat we van-
De regering heeft het niet gemakkelijk gehad de laatste veertien dagen. De
moeilijke beslissingen rond het huwelijk van Prinses Beatrix en de niet minder
moeilijke besluitvorming over het zogenaamde „dekklngsplan” hebben veel tijd
en moeite gekost. liet kwam zelfs zover dat het kabinet de afgelopen maandag
tot diep in de nacht bijeen moest komen om de puntjes op de i te kunnen zetten.
Premier Cals verzuchtte toen ’s middags tegen wachtende journalisten: „Tja,
bezuinigen is moeilijk, o zo moeilijk-”. Hij gaf daarmee te kennen, dat de regering
nog steeds bezig was met het zoeken naar mogelijkheden om het gat in de be
groting op te vullen.
Premier Wilson van Engeland Is teruggekeerd van zijn plotselinge bezoek aan
Rhodesië, dat dreigde op eenzijdige wijze de onafhankelijkheid uit te roepen. Er
Is nog niets onherroepelijks gebeurd. Wilson heeft weer de gelegenheid gehad pre
mier Smith van Rhodesië te wijzen op de noodzaak voor Londen sancties toe te
passen, op het gevaar van ongeregeldheden als de negerbevolking wakker zou
worden in het besef, dat de blanke overheersing bestemd was eeuwig te duren, op
het gevaar van Internationale complicaties met de omringende negerrepublieken.
Er is gesproken over de mogelijkheid, dat Engeland en Amerika Zambia (het
vroegere Noord-Khodesië) met een luchtbrug zouden helpen, Indien Rhodesië de
handelsverbindingen van Zambia zou verstoren.
Een gat, dat ontstond doordat al eerder
was besloten de door de Kamer fel be
streden omzetbelasting op schoenen en
textiel geheel of gedeeltelijk te laten
vallen. Er waren echter maar weini
gen, die de premier wilden geloven.
Gingen er immers niet van die hard
nekkige geruchten, dat de regering het
niet eens kon worden over het huwelijk
van de kroonprinses? Geruchten, die
Zelf een krant. De CJV-leden van Ex-
morra-AUingawier hebben samen een
krant gemaakt: de „Exmorra-Koe-
rier”. Naast de gewone onderdelen
van een krant, zoals de sportrubriek,
de vrouwenpagina, het kinderboekje,
de gemengde berichten enz., waren
ook intervieuws opgenomen met en
kele inwoners van Exmorra.
Zo lazen we hoe Exmorra dit jaar een
kans heeft gemist op een jeugdhuis
en dat de restauratie van de Ned.
Herv. kerk in januari of februari a.s.
gereed zal zijn. Ook dat er in 1966
weer meer nieuwe woningen zullen
worden gebouwd.
Couve in Rusland.
Staatslieden reizen veel tegenwoordig.
Zo is Couve de Murville, de Franse mi
nister van buitenlandse zaken, vijf da
gen in Rusland geweest, waar hij de
Frans-Russische banden hoopt te verin
nigen.
Dat wordt in Bonn met enige achter
docht gadegeslagen, vooral omdat steeds
duidelijker wordt, o.a. door indiscreties,
dat De Gaulle aan Duitsland geen ge
lijkwaardige positie in Europa wil toe
kennen. Men is bang voor een akkoordje
met de Russen op dit punt, maar zo’n
vaart zal het ook wel weer niet lopen.
Te Zurich had de voorganger in de
Herv. kerk ’s middags zijn ambtskle-
ding ergens anders laten hangen. Hij
heeft toen van de nood een deugd ge
maakt en gepreekt in zijn colbert
jasje.
Borstbeeld van „Pim” Mulier. Ter ge
legenheid van de herdenking van de
100ste geboortedag van W. J. H. Mu-
lier, de grondlegger van de sport in
ons land, heeft men besloten ’n borst
beeld van deze pionier te doen ver
vaardigen, dat zal worden geplaatst
in een der gebouwen van het natio
naal sport centrum te Arnhem. Het
had ook in Witmarsum kunnen staan.
P. M. was ere-burger van Wonsera-
deel.
jaar verwierven minister Biesheuvel en
minister Luns zich grote faam bij de
E.E.G.-onderhandelingen in Brussel. Ze
bleven net zo lang met de tegenstanders
vergaderen desnoods 36 uren achter
elkaar tot deze volkomen waren uit
geput. Vooral de ijzersterke minister
Biesheuvel kon dan na afloop fris als
een hoentje zijn successen melden.
Zo ook premier Cals. Na de langdurige
kabinetsvergaderingen kon hij, opge
wekt en met geen spoortje van ver
moeidheid, vertellen, dat in elk geval
deze week de Kamer precies op de
hoogte zou worden gebracht van de re
geringsbesluiten over het huweljjk van
prinses Beatrix en over de bezuinigings
maatregelen, waarnaar bij de algemene
politieke beschouwingen ook de rege
ringspartijen k.v.p. en a.r.p. hadden ge
vraagd.
Nu is het, ondanks het doorzettingsver
mogen van de Nederlandse politici, in
Brussel niet al te best gegaan. Presi
dent De Gaulle bleef even stijfhoofdig
als hij vorig jaar al was. Wie daaruit
de sombere vergelijking zou trekken,
dat het nu in de binnenlandse politiek
ook wel mis zal gaan, lijkt het toch niet
bij het goede eind te hebben.
De regeringspartijen kunnen tevreden
zijn over het door hen bereikte resul
taat, dat de nare omzetbelasting op
schoenen en textiel vervalt. Het gat van
bijna een kwart miljard gulden, dat
daardoor is gevallen, zal de regering
gedeeltelijk opvullen door andere, min
der hard aankomende belastingen en
gedeeltelijk door bezuinigingsmaatre
gelen. Deze laatste maatregelen zijn
nog niet helemaal uitgewerkt. Maar de
beslissingen staan in elk geval vast.
Bij de behandeling van de brief, waar
mee de regering dit deze week aan de
Tweede Kamer heeft meegedeeld, zal
wel blijken, dat de regeringspartijen
hiermee tevreden zijn. Ook zij zullen
wel begrip opbrengen voor de verzuch
ting van de premier: „Bezuinigen is
moeilijk, o zo moeilijk”.
woord van lof is hierbij op zijn plaats
voor de oppositie.
Vooral de liberalen Witteveen en Toxo-
peus, de oud-ministers die naarstig
naar de Tweede Kamerfractie z(jn over
geheveld om de oppositie van de v.v.d.
kracht bij te zetten, dragen hun steen
tje bij tot een zakelijke discussie.
Men kan zich als oppositie al te ge
makkelijk verliezen in langdurige en
daardoor vrijwel altijd langdradige be
schouwingen, waarin op haast eerbie
dige wijze op een toon van „ik zou wel
anders willen, maar ik kan het ook niet
helpen” het regeringsbeleid wordt afge
kraakt.
Tot nu toe hebben de liberalen in de
commissie-vergaderingen hard en zake
lijk hun meningen naar voren gebracht.
En daarbij direct al voor een aardig
probleempje gezorgd.
Oud-minister Witteveen kwam in de
commissievergadering over het woning
bouwbeleid met een motie om de vijf
tienduizend betere woningwetwoningen
(de zogenaamde B-woningen, die vijf
duizend gulden duurder mogen zijn dan
de gewone woningwetwoningen) niet te
bouwen. Het zou de staat 480 miljoen
gulden aan subsidies besparen. K.V.P.
en p.v.d.a. keerden zich direct tegen
dit idee. Ook minister Bogaers, die niet
graag zijn bouwplannen ziet verande
ren, maar bovendien zei te vrezen, dat
hij anders nooit volgend jaar het to
taal van 125 duizend nieuwe huizen zou
kunnen bereiken.
Maar de anti-revolutionairen en de chris-
telijk-historischen leken er toch wel wat
voor te voelen. Dat was vooral van de
zijde van de a.r.p. een vriendelijk ge
baar naar de liberalen. De motie zullen
ze, als het er op aan komt, wel niet
steunen, omdat dat direct een kabinets
crisis zou veroorzaken, maar ze gaven
toch te kennen, dat het idee hen niet zo
gek voorkomt. En dat is voor de liberale
oppositie al een kleine overwinning.
Kerk contra koster. Met de storm van
dit weekend smakte een losgeslagen
dakpan van de Geref. kerk te Schet
tens door een zijruit van de woning
van koster J. Leenstra. Ook sneuvel
de er een enkel schoorsteenbord, n.l.
op de Viersprong.
Petje af. Drie Bolswardse dames, t.w.
mevr. Eerdmans, 58 jaar, Marktstr.;
mevr. Zijlstra, 59 jr., 2e Hollandiastr.
en mevr. Wierema, 51 jr., Gr. Dijl-
akker, hebben vorige week woensdag
27 oktober het zwemseizoen besloten
door tot die datum iedere dag te
zwemmen van ’s morgens 1011 uur
ongeacht de weersgesteldheid.
De tel kwijt. Het beste paard strui
kelt wel eens en de beste breister laat
wel eens een steek vallen. Zo ook de
Rijkswaterstaat. Aan de Rijksweg
staat ergens een kilometerpaal een
paar km te ver (of te dichtbij), het
is maar net van welke kant u het be
kijkt.
Fryske klanken. Een nieuwe Friese
dichtbundel kwam er van de pers, uit
gegeven door de K.F.F.B. bij A. J.
Osinga N.V., alhier. De dichter B. A.
Siebesma van Sexbierum bundelde er
advent-, kerst-, paas- en andere ge
dichten in betrekking hebbende op ’t
kerkelijk jaar. Vanavond wordt het
eerste exemplaar de dichter aangebo
den in het gemeentehuis in de plaats
zijner inwoning.
Grote familie-visite werd er deze
week te Bolsward gehouden. Diverse
leengerechtigden kwamen van heinde
en verre om in vreedzame kamp ei
kaars kundige krachten te meten.
Hark en Sjoch! Vanavond wordt het
tweede T.V.-net ingewijd in onze
noordelijke gewesten. O.a. met een
directe uitzending uit de Volkshoge
school „Allardsoog”. Ook vanuit Bols
ward is voor deze uitzending mede
werking gevraagd.
„Andante” gaf vorige week een fijne
uitvoering voor de bewoners van het
„Hendrick Nanneshof”. Oud (en
jong) waardeerde het repertoir ten
zeerste. Het was een fijne avond,
waarvoor uit naam van alle aanwezi
gen heel hartelijk c' nk.
Storm raasde over vredig Hichtum.
Zaterdagavond omstreeks half acht
zijn van de boerderij van T. F. de
Boer te Hichtum aan de voorkant
minstens 200 dakpannen weggerukt.
De stormachtige rukwinden deden bij
na aan een windhoos denken.
Onrust op Java.
In Indonesië is het overigens nog hele
maal niet rustig. Op Midden-Java is de
toestand in de buurt van Djokjakarta
en Soerakarta precair. Hier hebben
communistische benden enkele delen van
het land geheel in hun macht.
Hoe de machtsverhoudingen in Djakar
ta liggen is niet geheel duidelijk. Men
krijgt de indruk, dat de macht van Su
karno aanzienlijk beperkt is en dat het
A.A.-Conferentie uitgesteld.
In Accra, de hoofdstad van Ghana en in
Algiers zijn vorige week conferenties ge
houden. In Accra van de organisatie van
Afrikaanse staten, waar de gematigden
de boventoon zijn blijven voeren en waar
Nkroemah, de president van Ghana, heel
alleen stond in zijn streven naar een
pan-Afrikaanse regering. De Afrikaan
se landen zijn geen van alle meer be
reid offers te brengen op het altaar van
de Afrikaanse eenheid en solidariteit. In
Algiers waren de delegatieleiders van de
Afro-Aziatische landen bijeengekomen
om voorbereidingen te treffen voor een
topconferentie op 5 november.
Deze topconferentie had al eind juni
moeten worden gehouden, maar de af
zetting van Ben Bella, de Algerijnse
president, heeft toen uitstel ten gevolge
gehad. Maar nu wederom is het tot uit
stel gekomen en wel door de weigering
van China in Algiers te verschijnen.
Sinds juni, aldus China, is er zoveel in
de omstandigheden veranderd, dat het
weinig zin heeft een conferentie van de
Afro-Aziatische landen te houden. Er
zijn te veel onoplosbare geschillen, aldus
Tsjoe En-lai in een brief aan de rege
ringsleiders van de betrokken landen.
Een van deze geschillen was de kwestie
of een land, dat noch Afrikaans noch
Aziatisch is, toegelaten zou moeten
worden. Hiermee doelt Tsjoe op Rusland,
dat graag in de Afro-Aziatische kring
verkeert en daarop wegens zijn Azia
tische grondgebied recht meent te heb
ben.
Het befaamde Russisch-Chinese geschil,
dat al zovele jaren bij tijd en wijle de
gemoederen bezig houdt, is nog niet van
de baan, sterker, wij hebben hier met
een tegenstelling te doen, die de ont
wikkeling van de Afro-Aziatische wereld
voor een niet onbelangrijk deel beheerst.
-
Chinese tegenslagen.
Maar waarom voelt China nu niet voor
de conferentie, waarvoor het in juni nog
zo warm liep?
Vermoedelijk moet men dat zoeken in
de tegenslagen, welke China de laatste
tijd op internationaal gebied heeft moe
ten incasseren. Deze nederlagen van het
radicale Peking versterken de Moskouse
pleidooien voor gematigdheid en China
heeft geen zin dat op een conferentie
uitgesponnen te zien.. In Vietnam is er
van het als definitief aangekondigde
moesson-offensief van de Vietcong niet
veel terechtgekomen door de enorme
krachtsinspanning van de Amerikanen.
Het verluidt, dat Hanoi en Peking het
helemaal niet meer met elkaar eens zijn
over de wenselijkheid of onwenselijkheid
een gesprek met Amerika te beginnen.
De inmenging van China in het geschil
tussen India en Pakistan heeft evenmin
bijgedragen tot het roem van China. En
een ernstige tegenslag was op 30 sep
tember de mislukking van de staatsgreep
in Indonesië, die de macht in Djakarta
naar het schijnt hecht in handen van het
anti-communistische leger heeft ge
bracht.
De Tweede Kamer beleeft nu de druk
ste tijd van het jaar. Men zit midden
in de behandeling van de begrotingen.
Dat gebeurt op dit moment voorname
lijk door middel van openbare commis
sievergaderingen. In deze bijeenkom
sten, waarin het in principe gaat tussen
een minister en zijn staatssecretarissen
aan de ene kant en een gespecialiseerde
kamercommissie aan de andere zijde,
zijn ook niet-leden van de kamercom
missie hartelijk welkom. Er wordt in
deze vergaderingen veel afgepraat. Maar
het gaat toch op een andere manier
dan tijdens de gewone (plenaire) ver
gaderingen van de Kamer.
Er worden geen lange redevoeringen
gehouden. Integendeel. De Kamer heeft
in de drie jaren, dat de proef met deze
openbare commissievergaderingen al
Hwaf haf Qabe Sk
z
-ï'. -<a"
-• -
'w 'z
-
Braziliaanse dictatuur.
Het leger laat ook meer van zich spre-
hen in Brazilië, waar de president,
maarschalk Castelo Branco, vorig jaar
april door een militaire revolte aan
het bewind gekomen, een forse stap in
de richting van de dictatuur heeft ge
daan door de ontbinding van alle par
tijen en door het zich toekennen van
allerlei volmachten, die de rechtszeker
heid van politici aantasten.
Aanleiding hiertoe was ongetwijfeld het
succes van de candidaten van de opposi
tie bij de verkiezingen voor het gouver
neurschap begin vorige maand.
Oud-president Kubitschek, die sinds
april van het vorige jaar in ballingschap
leefde, zorgde voor de uitdaging aan het
nieuwe bewind door terug te ke
ren, hetgeen hem op een voortdurende
ondervraging door de politie is komen
te staan.
De chauffeur belde in allerijl, bij een
boerderij, op naar het station. Na een
half uur wachten konden de reizigers
overstappen in een andere bus en
kwamen goed en wel in Bolsward
aan. Niemand was uit z'n humeur.
We laten allen, zelfs onze bekwame
buschauffeur wel eens een steekje
vallen.
leger aan de touwtjes trekt en Sukarno j x.
--
>SXZ,7
f
.v>
..zA.
snel en flitsend en vooral zakelijk. Een
Sneek.
