Onafhankelijk Rhodesië uit
Sterlinggebied gesloten
K.V.P.-partij’voorzitter kon
digde nieuwe depressies aan’
te
hark
en
sjoch
Engeland bracht de zaak voor de Ver. Naties
Harde woorden
Minister Einaar (Suriname)
veel bijval
Schip
Man door schot uit
Gouden filmpjes
IIIIIIIIIIIIIIIIIM
vergaan
eigen wapen zwaar
gewond
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeïoopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
j
us hjoed p p
to sizzen
II'
-
VRIJDAG 19 NOVEMBER 1965
104e JAARGANG
No. 90
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Heftiger strijd.
Maatregelen
Kidnapping.
Verkiezingen in Canada.
Sancties.
Kraan.
Crisis in de Kongo
Van Kamer tot Kamer.
Schröder in Parjjs.
Uitgave: A. OSINGA N V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Engeland heeft nog verdere maatregelen
genomen: Rhodesië is uit het sterlingge
bied gestoten en de douanevoordelen van
het Gemenebest zijn ingetrokken. De
aankoop van tabak en suiker, de voor
naamste produkten van Rhodesië, zijn
in Engeland verboden.
Zal dit Rhodesië op de knieën kunnen
krijgen?
Sommige Engelsen en ook Amerikanen
menen, dat Engeland Rhodesië binnen
een jaar tot overgave zou kunnen dwin
gen, indien alle andere landen meewer
ken. Maar menigeen weet zich te her
inneren, dat economische sancties in de
geschiedenis zelden succes hebben ge
had.
Wat verder naar het westen in Afrika
heeft het Kongolese parlement een re
geringscrisis veroorzaakt door de rege
ring van Evariste Kimba een nederlaag
te bezorgen toen de vereiste motie van
vertrouwen in stemming werd gebracht.
Dat moet binnen dertig dagen na het op
treden van een nieuwe regering gebeu
ren. Tegen stemden 134 afgevaardigden,
vóór 124, terwijl 7 zich onthielden. Men
kan dit beschouwen als een overwinning
voor Tsjombe, die vorige maand plotse
ling door president Kasavoeboe was ont
slagen. De nieuwe machthebbers hadden
gehoopt, dat een voldoende aantal van
Tsjombes partijgangers in het parle
ment naar Kimba zou overlopen, maar
dat is niet gebeurd. Men zal snel weer
van Tsjombe horen, die zich misschien
wel kandidaat zal stellen voor de presi
dentsverkiezingen, welke in het begin
van het volgend jaar worden gehouden.
In Canada zijn verkiezingen gehouden,
die de liberale regeringspartij niet de
gewenste absolute meerderheid hebben
opgeleverd. Daarvoor zijn 134 zetels no
dig, terwijl Pearson en de zijnen niet ver
der dan 129 kwamen.
De linkse Nieuwe Democraten kwamen
op 21 zetels, een winst van vier, waar
door de liberale hoop bij de splinterpar
tijen van liberalen huize te winnen, de
bodem werd ingeslagen.
Pearson had ook gehoopt met zijn meer
federale standpunt meer Franse stem
men te winnen tegenover de sterker cen
tralistische conservatieven van Diefen-
baker, die hun voornaamste bolwerk in
het Engels sprekende gedeelte van het
land hebben.
Een opmerkelijke ontwikkeling valt in
Vietnam waar te nemen, waar de inten
sivering van de oorlog door de Ameri
kanen nu, na een periode van terug-
houdenheid bij de Vietcong, beantwoord
gen, was de heer Jol, aldus werd
ons thans van bevoegde zijde mee
gedeeld.
Hark en Sjoch. Dinsdagavond 30 no
vember in het „domshuis” te Schet-
tens naar de diep aangrijpende kleu-
ren-documentaire over het leven en
werken van wijlen President John
Fitzgerald Kennedy, getiteld: „Years
of Lightning, Days of Drums”. No
teer deze avond alvast!
wordt door de Vietcong met een grotere
strijdbaarheid, die men ten dele meent
te kunnen verklaren door de aanvoer
van enkele bataljons Noordvietnamese
troepen.
gering deelneemt kan zich veelal maar
weinig veroorloven, in elk geval veel
minder dan een groep, die in de oppo
sitie is), maar ook een zeer belangrijk
onderscheid tussen een partijvoorzitter
en een partijwoordvoerder. Het behoeft
niet zo te zijn, dat mr. Aalberse bij zijn
toespraak tot de k.v.p.-partijraad, die
in Utrecht vergaderde, de gevoelens
vertolkte van de gehele k.v.p. Het is
maar al te bekend, dat mr. Aalberse
persoonlijk maar heel weinig gelukkig
is met de breuk met de liberalen en het
daarop gevolgde „huwelijk” tussen kvp
en pvda. De voorzitter van de k.v.p. Is
duidelijk een vertegenwoordiger van de
meer rechts georiënteerde vleugel in
de katholieke volkspaitij.
Zijn positie als voorzitter van de partij
is heel anders dan die van de heer
Schmelzer, de fractie-voorzitter van de
k.v.p. in de Tweede Kamer. Het is
de laatste, die in de praktijk van alle
dag de politiek van de k.v.p. bepaalt.
Wanneer de critlek van de heer Aal
berse, niet door deze, maar door de
heer Schmelzer was uitgesproken, ja,
dan zou inderdaad een crisis onvermij
delijk zijn. Maar het was juist de laat
ste, die tijdens de vergadering in Utrecht
wat water over het vuur spreidde om
een uitbreiden van de brand te voorko
men. De heer Schmelzer moest halver
wege de vergadering terug naar Den
Haag. Voor de interne besprekingen
over het moeilijke belastingprobleem,
die tussen een aantal vertegenwoordi
gers van het kabinet en enkele verte
genwoordigers van de regeringspartijen
zijn gehouden. Hij gaf mr. Aalberse de
wijze raad wat terug te krabbelen. De
partijvoorzitter zei dan ook prompt bij
het afscheid van de heer Schmelzer:
„Ik hoop echt, dat onze fractieleider er
in zal slagen weer wat zon te doen
schijnen”.
Verpachting tolhekken op de weg Har-
lingen-Bolsward. Gegund als volgt: Tol
hek Longerhouw aan A. Bakker voor
f 884,per jaar, tolhek Arum aan S.
Zijda voor f 386,per jaar, tolhek
Kimswerd aan Ide Goienga voor f 283,
per jaar.
Roodvonk epedemle. De ziekte is niet
kwaadaardig.
De burgemeester geeft de ingezetenen
in overweging het Sint Nicolaasfeest dit
jaar te vieren op maandag 6 december.
In Workum zal zich een derde genees
heer vestigen.
Het winkelhuis aan de Bargefenne, laatst
bewoond door de heer F. Hoekstra is
aangekocht door de heer A. Schilstra
van Poppengawler voor f 3707,
Dy’t siket fynt hast altyd hwat
mar hwat er siket altyd net
3e week november 1915
NIEUW STATION TE TILBURG
Een overzicht van het nieuwe station
van Tilburg, dat dinsdag jl. officieel
In gebruik werd gesteld
Het Is er dan toch van gekomen, hoewel vorige week de spanning wat scheen te
zyn afgenomen. Ian Smith, de premier van Rhodesië, luid tegen het einde van die
vorige week de verklaring van een eenzijdige onafhankelijkheid afgekondigd, na
dat hij had geweigerd in te gaan op een voorstel van Wilson, de Engelse premier,
om voor een derde bespreking in korte tijd naar Malta te komen. Men moet tot
het Jaar 1776 teruggaan, dat een Engelse kolonie zich onafhankelijk van de kroon
heeft verklaard. Dat was toen het begin van de Amerikaanse onafhankelijkheid,
bevochten in de onafhankelijkheidsoorlog. Al beroepen de Rhodesiërs zich in hun
verklaring op de Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring, de verschillen sprin
gen in het oog. In de Amerikaanse verklaring ging men uit van de gelijke rechten
van de mens, hetgeen niet verhinderde, dat de slavernij nog bijna ’n eeuw duurde,
maar dat gelijkheidsbeginsel, dat aanvankelijk alleen voor de blanken gold, is de
basis geworden voor de latere ontvoogding van de negers, die nog steeds niet vol
tooid is.
Bovendien is het de vraag, of de vele
Afrikaanse landen in de Ver. Naties het
geduld hebben zo lang te wachten tot
misschien Rhodesië eens in het gareel
komt. De gemoederen zijn in Afrika zo
hoog opgelaaid, dat men sterke aandrang
op militaire maatregelen kan verwach
ten. Engeland heeft de zaak voor de
Ver. Naties gebracht. Stewart, de En
gelse minister van buitenlandse zaken,
riep de Veiligheidsraad op een wapen
embargo voor Rhodesië af te kondigen,
maar legde er de nadruk op, dat het ge
bruik van wapengeweld allende zou be
tekenen voor een grote massa onschul-
digen. Maar de Afrikanen stelden een
resolutie voor, waarin zij een volledige
boycot eisten, dus ook van olie, welke
het voornaamste Rhodesische invoerpro-
dukt is en zo nodig militair geweld aan
bevelen om te komen tot een meerder-
heidsstelsel, gebaseerd op het beginsel
van één man, één stem. Op het ogenblik
van schrijven is een oplossing nog niet
gevonden.
Tussen de Zwolsehoek en Schokkerha-
ven is het motorschip „Jantina Hendri-
ka” uit Zwartsluis gezonken. Het schip
was op weg van Harderwijk naar Steen-
wijk met een lading betonzand.
Nadat door de krachtige oostenwind
opgejaagd overslaand water de scheeps
motor onklaar had gemaakt, werd het
schip een speelbal van wind en golven.
Toen ook nog de lading begon te wer
ken, sloeg het schip om en zonk. Schip
per Tichelaar en zijn vrouw hadden te
voren het vaartuig kunnen verlaten.
Franse ambtgenoot, Couve de Murville,
op bezoek geweest. De besprekingen wa
ren hartelijk, hetgeen wel het minste is
dat men in een communiqué zet.
Zegslieden hebben te kermen gegeven,
dat er geen vorderingen zijn gemaakt
met het voornaamste punt van gesprek,
de crisis in de Gemeenschappelijke
Markt Frankrijk had zich al bereid ge
toond, met de vijf ministers en zonder
de Commissie te onderhandelen, maar
het wenst dit gesprek niet in Brussel,
hetgeen de anderen een vanzelfsprekend
heid vinden. Een andere plaats zou voor
het gevoel van de anderen betekenen, dat
zij de crisis buiten de E.E.G. zelf zouden
gaan bespreken en dat wenst men niet.
De crisis moet in het kader van de Ge
meenschap en het verdrag van Rome
worden opgelost.
De Rhodesische verklaring heeft tot fei
telijke grondslag een poging de negers
een dergelijke emancipatie en gelijkstel
ling te onthouden. Een ander verschil is,
dat Engeland in 1776 overging tot het
gebruik van geweld om de rebellie de
kop in te drukken en dat het nu ver
klaart geen geweld te zullen gebruiken,
al heeft Wilson de handelwijze van
Smith en de zijnen onwettig verklaard
en al heeft de Engelse regering de Rho
desische het bestuur over de kolonie ont
nomen. Dat is nu toevertrouwd aan de
gouverneur-generaal. De Rhodesische re
gering heeft haar afzetting niet geac
cepteerd en op haar beurt de gouverneur
generaal verzocht zijn post te verlaten.
Hetgeen deze weer weigert.
De partijvoorzitter van de k.v.p., mr. P. J. M. Aalberse, heeft de knuppel weer
eens In het hoenderhok gegooid. En om de vergelijking wat oneerbiedig door te
trekken: alle politieke pluimvee-Ieden zijn prompt druk met elkaar aan het
tokkelen geslagen. De voorzitter van de grootste party heeft onomwonden ver
klaard, dat zich „nieuwe depressies” aandienen en dat het politieke klimaat
duideiyk slechter Is geworden. Zelf voegde hij er nog uitlatingen aan toe, die
er beslist niet toe konden bijdragen, dat het klimaat wat beter kan worden. Hij
had critiek op de „stoere en populaire” uitlatingen van het kabinet. Een kabinet,
dat, volgens mr. Aalberse, werd gepresenteerd „als, een groep van politieke
bodybuilders”.
Grapjes. Officiële toespraakjes in
Wonseradeel zijn altijd doorspekt
met humor. Toen burgemeester Oos-
terhoff alléén B. en W. vertegen
woordigde zeide voorzitter J. Visser
(zelf wethouder te Bolsward): Het
werkende deel van het college is op
dienstreis. Toen later de Burgemees
ter sprak over de antieke schrijf-
slaven, voegde hij er aan toe: thans
noemt men deze ambtenaren!
Nu de echte. Moest de heer van Dijk
van Emmeloord het op het Suvel-
concours, toen zijn 7-voudige kam
pioen Alfred de ereprijs won, het
doen met een geleende zweep, zater
dag j.l. heeft de organiserende com
missie het dubbel goed gemaakt. Ge
zamenlijk toog men naar de Alfred-
hoeve om de heer Van Dijk (zijn
stal heeft een 40 paarden en hij
won reeds honderden prijzen) een
fraaie gouden zweep nu de echte
te overhandigen.
De ongenoemde, die de bewuste zon
dag mevr. F. van het leven redde
door direct gekleed te water te sprin-
breuk in de huidige regeringscoalitie
tussen k.v.p., p.v.d.a. en a.r.p. De in
druk is echter gerechtvaardigd, dat er
bij al dit gepraat nog een belangrijk
onderscheid is vergeten.
Er is namelijk niet alleen een heel be
langrijk verschil tussen partij en rege
ringspartij (een groep, die aan een re-
Onderwljl heeft Frankrijk zijn moeilijk
heden met Marokko. Kortgeleden is Ben
Barka, een in Parijs in ballingschap le
vende Marrokaanse leider, in de Franse
hoofdstad gekidnapped, vermoedelijk
door Franse agenten, die verbindingen
met de Marokkanen hadden. Ben Barka
schijnt naar Marokko te zijn gevoerd en
het zou niemand verbazen indien hij ver
moord was. Parijs heeft fel tegen deze
Marokkaanse activiteiten geprotesteerd
en heeft de uitlevering gevraagd van de
leden van het complot.
Harde woorden, die hard zijn aange
komen. Dat mr. Aalberse niet alleen
voorzitter is van de grootste partij,
maar ook van de belangrijkste rege
ringspartij (en dat is een heel belang
rijk verschil), bracht nieuwe stof voor
de drukke gesprekken rond het Binnen
hof over de mogelijkheden van een
Minister Einaar van Suriname heeft tij
dens de behandeling van de goedkeu
ringswet voor het huwelijk van prinses
Beatrix zonder enige twijfel de show
gestolen. Nog steeds krijgt hij reacties
(brieven, telegrammen, telefoontjes)
op zijn recht uit het hart gekomen toe
spraak, waarmee hij in de avonduren
de Tweede Kamer de mantel uitveegde.
Voor zijn rede kreeg hij een ongebrui
kelijk applaus van de Kamer zelf, ter
wijl tijdens zijn toespraak duidelijk
premier Cals van plezier op zijn stoel
zat te hippen.
Een kernachtige zinsnede van de Suri
naamse vertegenwoordiger In ons ka
binet verdient onthouden te worden:
„Als iemand een reden heeft om iemand
te haten, dan zijn wij dat, na driehon
derd jaar onder Nederlandse slavernijGinaa. later.
over hem heen, het zuid-oosten in.
Ook grote vluchten kievitten gingen
in dezelfde richting. Dit betekent
in de regel langdurige kou.
Hark, tijdens een weekend van de
G.J.V. van Bolsward naar Franeker
werd onze stadgenoten onder de neus
gewreven dat het Bolswardse stad
huis een nabootsing zou zijn van dat
in Franeker. Echter, het commen
taar van Bolswards voorzitter, de
heer Sprik, deed een ware ovatie
onder de Bolswarders ontstaan. Hij
zei n.l. „Dit is niet waar en boven
dien is de fundering in Bolsward
veel beter, daar deze rust op koeie-
huiden en dit in Franeker zeer zeker
niet het geval is, daar men in die
tijd in laatstgenoemde stad de koeien
op(vr)at met huid en haar!” Er is
nu een commissie in Franeker in het
leven geroepen, die deze bewering
zal onderzoeken.
Ze moeten gekapt worden, zei ons
oud-schipper Idsinga. Hij bedoelde
de bomen langs de Kon. Wilhelmina-
laan. Het werd gevaarlijk overste
ken voor de zusters, al of niet achter
invalidenwagentjes, daar het uitzicht
erg werd belemmerd. Wij zijn direct
gaan kijken. Toen was men al aan
het kappen. Idsinga werd op zijn
wenken bediend.
Sinterklaas-surprise. Als een vroeg
tijdige Sint Nicolaassurprise zal
Workum 2 dec. blij worden gemaakt
met een prachtig nieuw gebouw. De
heer Commissaris der Koningin zal
dan het Gemeenschapshuis openen.
Ook kleine steden willen leven.
In de finale. Mej. Iet Brouwer, leer
linge van de Chr. Landbouwhuis-
houdschool „Nijenhove” (opleidings-
klas 1) heeft te Drachten meege
daan aan de Foardi achtkriieh. Zij
kwam in de finale. En nu maar af
wachten wat de volgende ronde zal
brengen.
lot ziens, dit was Hark en Sjoch.
Waarin zit het verschil? Elk kent
het bekende bord waarop staat: Ver
boden toegang, art. 461 W. v. S„
maar men komt ook borden tegen
met „Streng verboden”. Is dat nu
erger verboden dan verboden? Zelfs
komt men ze ook nog tegen met:
„Ten strengste verboden”. Betekent
dit soms levenslang als men het
verbod overtreedt?
Een strenge winter? Toen de heer
N. Ebbendoirf, 3de Holl.str. 12, Bols
ward donderdagmiddag 11 nov. in
het Van Panhuiskanaal stond te
vissen, trokken er keppels wilde
ganzen van een paar honderd stuks
te hebben geleefd. Maar wij haten de
Nederlanders niet, wilt U dan de Duit
sers haten?”
Later zei minister Einaar in een ge
sprek met journalisten: „Ik ben blij,
dat ik mijn gemoed heb gelucht. Ik
had een tekst op papier staan. Die was
strak, stijf en formeel. Ik ben blij, dat
ik die heb verscheurd.”
Bij de vele reacties, die hij inmiddels
heeft gekregen, was een brief van een
dame uit Harderwijk. „Als U nog eens
naar het noorden komt, komt U dan
eens bij mij en mijn gezin langs. U
was al bij ons in de huiskamer”. „Dat
heb je met die televisie,” zei minister
Hooghout maakt hoogstandje. De
klapbrug over de Witmarsumervaart
het voormalige Hooghout is
omhoog gehaald om voorlopig niet
weer neer te worden gelaten. Het
werd te gevaarlijk. Een noodweg
naar de achtergelegen panden wordt
inmiddels aangelegd vanaf de P. A.
Bruinsmastraat.
Tot de zo door mr. Aalberse veraf
schuwde „populaire en stoere taal” van
het kabinet behoorde beslist de uitla
ting van minister Vondeling (financiën)
bij het presenteren van de miljoenennota
dat „de kraan dicht zit en niet verder
mag lekken”. Mr. Aalberse zei daar
over: „Die vermaning was voor ons
overbodig. Deze (de kraan) was tal
meers reeds door het kabinet zelf zover
opengedraaid, dat er geen druppel meer
uitkwam”.
Het kabinet heeft, wat dit betreft, blijk
gegeven over de nodige zelfspot te be
schikken. Regelmatig hebben de minis
ters met elkaar een gezellig etentje om
nog eens rustig en gemoedelijk buiten
de officiële sfeer van een kabinetsver
gadering, waar elk woord wordt geno
tuleerd, over de zaken te kunnen pra
ten. De laatste tijd hebben enkele mi
nisters deze gesprekken gehouden in ’n
restaurant in de buurt van Haarlem,
dat de schone naatn draagt „Kraantje
Lek”. Voorzover wij weten heeft alleen
Vondeling hier nog niet gegeten. Hij
zou geen hap door de keel kunnen krij
gen.
In het normale kader van het overleg
tussen Franse én Duitse ministers is eind
vorige week Schröder, de Duitse minis
ter van buitenlandse zakent bij zijn
Door een schot uit zijn eigen flaubert-
geweer is dinsdagmiddag de 23-jarige
J. R. uit Deurne-Zeilberg (N.Br.) le
vensgevaarlijk gewond. B. was al vroeg
op pad gegaan voor een strooptocht.
Hij reed met zijn fiets naar het zg. De-
fensiekanaal met het geweer geladen
en niet op de veiligheidspal bij zich.
Bij het afstappen is hij waarschijnlijk
gestruikeld, waardoor het schot af
ging.
Hwat haf (jabe Skroar
Aardappelen In de winter. Nu het
even winterde, wees men ons er op,
dat er voor gewaakt moet worden,
dat (rauwe) aardappelen nimmer
bewaard worden bij een temperatuur
die lager is ,dan 4° C. (vier gra
den bóven nul). Bewaart u ze onder
deze temperatuur, dan worden ze
zoet van smaak, omdat het aanwe
zige zetmeel in suiker wordt omge
zet. Om die reden mogen aardappe
len ook niet in de groentelade van
een koelkast opgeborgen worden.
Bent u ook patate-slynder Jaar
lijks worden alleen al te Bolsward
en overig Nederland 22.500 ton pa
tates frites door Nederlanders gege
ten. Dat is een hoeveelheid, die ge
lijk is aan een gewicht, dat in 2250
spoorweggoederenwagons vervoerd
kan worden. Een trein van 45 km
lengte
Bolswards Nieuwsblat
Abonnementsprijs f 2.65 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
