De oorlog
Vietnam duurt voort
m
,Geen hete soep’, doch tussen
regeringspartijen beter samenspel
hark
id Hl
rBB
Nucleair beraad in Parijs
roar
en
sjoch
Kongolese Legerleider Moboetoe verhindert betogingen
tegen blanken
r-
iiiiiiiiiiiiiiiiiiinHiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Gouden filmpjes
üs hjoed p p
to sizzen
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
WW
WO
VRIJDAG 3 DECEMBER 1965
104e JAARGANG
No. 94
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Contractprijzen op aanvraag
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
Kasavoeboe afgezet.
Oppositie.
Vriendelijk voor Engeland.
Er is een gebrek aan bronzen centen.
Senaat.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch.
Ook de veemarkt in Sneek gesloten.
-3
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
In froulju’s holle
Is better fan böten as fan binnen
yn oarder to meitsjen
Uitgave: A OSINGA N V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Toen president Kasavoeboe van de Kon
go op 13 oktober premier Tsjombé ont
sloeg, omdat hij wat bang was voor een
overheersende positie van de Katangaan
kon hij niet vermoeden, dat hij vijf we
ken later geen president meer zou zijn.
Op 24 november kondigde generaal Mo
boetoe, de opperbevelhebber van het le
ger aan, dat Kasavoeboe was afgezet en
Veel bekijks had de bazaar van de
onder leiding van de Welfare-werk-
sters van het Roode Kruis door de be
woners van „Bloemkamp” gemaakte
goederen. De opbrengst was ongeveer
Verscherping van de toestand in
Vietnam.
De
en
De verbouwing van het verkoophuis Rep-
ko te Bolsward opgedragen aan timmer
man H. Jorritsma, aldaar.
Wegens heersende mond- en klauwzeer,
de veemarkt te Leeuwarden gesloten.
De toestand van Mr. Pieter Jelles Troel-
stra gaat vooruit.
Abonnementsprijs f 2 65 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
le week december 1915
In Hennaarderadeel groeide het aan
tal van 321 tot 501, in Hindeloopen
van 89 tot 113, in Wonseradeel van
1162 tot 1407, in Workum van 459 tot
561 en in Wymbritseradeel van 786
tot 1020.
Bolswards Nieu wshlat
Vrees voor een Duitse nucleaire capaci
teit, gekoppeld aan bezorgdheid over de
sterke Duits-Engelse toenadering, die 't
isolement van De Gaulle vergroot, heeft
vermoedelijk een niet onbelangrijke rol
gespeeld bij De Gaulles opmerkelijke uit
lating, dat hij in Engeland tekenen waar
neemt van een toenadering tot Europa.
Wanneer dat zo doorgaat, zou Frankrijk
positiever kunnen staan tegenover een
Engelse toenadering. Het kan een ver
kapte uitnodiging aan het adres van
Londen zijn, hét kan even goed slechts
bedoeld zijn als een tactische zet om bij
een komend gesprek met de vijf andere
leden van de E.E.G. optimisme te wek
ken, dat de toegefelijkheid van de ande
ren moet vergroten.
Sommigen zien er uitsluitend een verkie-
zingszet in, doordat zijn tegenstanders,
en met name Mitterrand en de katholiek
Lecanuet, De Gaulle verwijten Frankrijk
geïsoleerd te hebben en de boeren bena
deeld te hebben. De Gaulles aanhang is
blijkens opiniepeilingen de laatste tijd
wat gedaald, maar nauwelijks iemand
twijfelt aan een flinke meerderheid van
De Gaulle bij de verkiezingen van a.s.
zondag en dat niet alleen omdat Frank
rijk er vrijdag in geslaagd is met raket
Diamant een rulmtesatelliet van onge
veer 30 kilo in een baan om de aarde te
brengen. Een bijzondere prestatie van
de Franse geleerden.
Na een periode van pijnlijke, openbare spcldeprikkcn en meer verborgen steken
onder water doen de regeringspartijen nu wat vriéndelijker tegen elkaar. Nadat
de financieringsplannen van de regering, inclusief een aantal nare belastingver
hogingen door de Tweede Kamer zijn goedgekeurd, zjjn de moeilijkheden tussen
de regeringspartijen k.v.p., p.v.d.a. en a.r.p. wat minder actueel. Immers, er zijn
in de nabije toekomst geen onderwerpen te voorzien, waarop de meningen op
nieuw kunnen botsen. Het snelle gevolg is, dat men zich haast de nare woorden
van de afgelopen weken te vergeten en goed te praten.
Tien ministers van defensie van N.A.V.O.-Ianden zijn vorige week zaterdag in Pa
rijs bijeengeweest als speciaal comité voor nucleaire consultatie, zoals het comité
is gaan heten, dat McNamara, de Amerikaanse minister van defensie, in mei aan
de bondgenoten had voorgesteld. Besluiten zijn niet genomen, maar wel zijn er drie
studiegroepen opgericht die in maart verslag moeten uitbrengen over resp. de
kwestie van de verbindingen, de uitwisseling van gegevens en het maken van
plannen op nucleair gebied. Het doel is, een nauwere samenwerking tussen de
bondgenoten tot stand te brengen op het gebied van het kernwapen. De voor
naamste afwezige was de Franse minister van defensie.
McNamara, die zaterdag in Parijs ver
gaderde, was de volgende dag al in Sai
gon, waar hij intensieve besprekingen
met de Amerikaanse leiders in de oorlog
tegen de Vietcong heeft gevoerd. Hij
kwam daar aan op het ogenblik, waarop
het voortdurend duidelijker wordt, dat
de Noordvietnamezen steeds meer troe
pen naar het zuiden zenden als tegen de
geweldige toename van de Amerikaanse
effectieven.
Men schat het aantal Noordvietnamese
regimenten op zeven a negen. Deze troe
pen zijn, evenals de oorspronkelijke Viet
cong overigens, bijzonder actief en zij
brachten zaterdag twee bataljons van
’t Zuidvietnamese leger een vernietigen
de nederlaag toe in een verlaten rubber
plantage op ongeveer 70 km. van de
hoofdstad.
McNamara kondigde tegenmaatregelen
aan tegen de infiltraties, maar gaf niet
aan, waaruit deze zouden bestaan. Men
denkt aan een intensiever gebruik van
de luchtmacht om de toevoerwegen af
te snijden en nieuwe Amerikaanse ver
sterkingen. Het is ook mogelijk, dat de
bombardementen op Noord-Vietnam zul
len worden verhevigd en dat Laos, waar
de Noordvietnamese bevoorradingslijnen
doorheen lopen, niet gespaard zal blijven.
Het nieuw gegraven gedeelte vaart,
recht door het Rondeel is voor ongeveer
20 jaar weer verdwenen, toen de binnen
gracht bij de Blauwpoort met de vaart
van het Schildwyk gedempt zijn.
over een kanarie. Ze smulden vredig
naast elkaar in een kooi van hetzelf
de zaad. De koster van de Ned. Herv.
kerk was daarom genoodzaakt door
de kamer te sluipen om deze eerste
stappen naar de oecumene niet te
storen.
Gezins-avond. De CBTB zou een ge-
zinsavond houden, maar het weer was
zo slecht, dat de avond werd afge
last. Nu bleef ieder maar thuis bij de
warme kachel en de T.V. Ook een
gezins-avond thuis kan wel prettig
zijn.
Flink zo. De leerlingen van de vijfde
en zesde klas van de openbare lagere
school te Witmarsum hebben een be
drag van f 92,35 bijeengebracht voor
de aktie „Rio Negro”.
Beroemd of berucht. Hoeveel automo
bilisten de argeloze voetganger of
fietsers ook onder de natte sneeuw
mogen jagen, toch lukt het Ds. Van
Halsema van Bolsward-Schettens niet
zonder daarover op zijn vingers ge
tikt te worden. Een schaap van zijn
kudde heeft zelfs diens autonummer
in het hoofd. Het begint met de let
ters H M. Gemakkelijk te onthouden:
H(alse)M(a).
Zware dagtaak. In deze stormachtige
en neerslagrijke dagen leveren o.a. de
mannen van het P.E.B. geweldige
prestaties. Eén hunner, de heer P.
Boonstra uit Bolsward, begon jl. dins
dagmorgen des nachts om 1 uur. ’s
Avonds 9 uur zat zijn dagtaak er op.
Tot viermaal toe had hij die dag dro
ge kleren aan moeten trekken.
Liefdesbrief. Eén onzer medewerkers
vond op straat een liefdesbrief van ’n
jongeman aan een meisje. De voor
namen van de briefschrijver en zijn
aangebedene zijn bekend. Wie hem
verloren heeft en hem graag terug
zou ontvangen, geve even een kik aan
de redactie van ons blad.
de andere kant van het Binnenhof, niet
gebonden aan tijdens de formatie ge
maakte afspraken. De leden van de
k.v.p., p.v.d.a. of a.r.p. in de Eerste
Kamer zouden dus nu tegen het rege
ringsbeleid mogen stemmen. Dat komt
echter heel zelden voor.
De dorpsomroeper van Lemmer, de heer
A. Riemersma, heeft hoewel nog zeer
kras aan de raad ontslag gevraagd we
gens hoge leeftijd. De heer Riemersma
is 99 jaar.
KERNPLOEG TRAINT IN
AMSTERDAM
De Eerste Kamer heeft deze week de
eigen „algemene politieke beschouwin
gen” gehouden, twee maanden na de
miljoenennota. In de Eerste Kamer gaat
het altijd wat rustiger en langzamer
toe dan in de Tweede Kamer. De ge
middelde leeftijd van de senatoren gaat
toch ook een flink stuk uit boven die
van de Tweede Kamer.
Ook in de Senaat waren de regerings
partijen het natuurlijk eens met het
beleid en de grote oppositiepartijen chu
en wd vanzelfsprekend niet. Het is wat
vreemd gesteld met de senaat. De
fracties in de Eerste Kamer zijn, dit
in tegenstelling met hun collega’s aan
dat hij zelf voor vijf jaren het president
schap op zich had genomen. Men neemt
aan, dat Moboetoe, die al eens eerder
Kasavoeboe even terzijde had geschoven
in de tijd, dat Loemoemba te veel com
munistische raadgevers het land binnen
bracht, vooral gehandeld heeft omdat
Kasavoeboe zich al te zeer ging richten
naar de bekende anti-imperialistische to
nen, die in andere Afrikaanse landen te
horen zijn. Het gevolg van zijn toenade
ring tot Kongo-Brazzaville, waar de Chi
nese invloed sterk is, en van zijn streven
de blanke huurlingen, die de hechte kern
van het Kongolese leger uitmaken, naar
huis te zenden, wat, dat betogingen te
gen Europeanen een gevaarlijke ontwik
keling konden aankondigen. Hierop
greep Moboetoe in, vertrouwend op de
discipline van zijn leger.
f 2000,Er was prachtig materiaal
bij.
Spelavond. Dinsdag 28 november jl.,
hield de chr. muziekvereniging „Ho
sanna” te Wons een spel-avond ter
versteviging van de kas, die werd ge
houden in het oude schoolgebouw. On
danks het slechte -.veer werd deze
avond goed bezocht. Er waren mooie
prijzen, o.a. rollades, taarten, fruit
manden enz. De totale opbrengst be
droeg f 562,20.
Ernstige val. De heer B. Sieperda,
groentenhandelaar te Burgwerd,
kwam dinsdagavond zo ongelukkig te
vallen, dat hij naar huis moest worden
gebracht. De ontboden geneesheer,
dokter Bogstra van Wommels, con
stateerde, dat Sieperda een zware
hersenschudding had opgelopen. Hij
moet nu ’n gedwongen rust nemen.
Samenwerking I.: Op een der dagen,
dat de wegen glad waren, dacht de
heer Huiting te Pingjum: „Laat ik
mijn dorpsgenoten de gelegenheid ge
ven om hun goede bedoelingen te la
ten zien.” Hij liet daarom zijn auto
een sierlijke bocht maken, zodat deze
van de weg raakte en nog net boven
een sloot bleef hangen. Spoedig kwa
men er een tiental mensen aansnel
len. De auto werd met vereende
krachten weer op de „veilige” weg
getild. De bestuurder kon tevreden
op zijn zijn experiment terugzien.
Samenwerking H: „Wij moeten niet
vijandig tegenover elkaar staan,”
sprak te Pingjum een muis tegen-
A1 wordt het ten stelligste ontkend, het
initiatief van McNamara was er vooral
op gericht aan het probleem van de me
dezeggenschap van de bondgenoten in
kernzaken een andere vorm te geven dan
die van de vijf jaren geleden al voorge
stelde M.L.F., de vloot met de gemeng
de bemanningen en met de Polaris ra
ketten. Dat plan was opgekomen om de
Duitsers een andere mogelijkheid te bie
den dan een samengaan met De Gaulle,
om deel te hebben aan een kernwapen.
De Duitsers waren vrij geestdriftig voor
dit plan, maar de Engelsen brachten er
wijzigingen in aan, die de Duitsers veel
minder bevielen. Het debat heeft nog
geen oplossing gebracht. Bovendien is
McNamara in mei dus met een nieuw
voorstel gekomen, waarin geen sprake
meer is van een afzonderlijke geallieer
de vloot, maar waarin alleen het essen
tiële punt van de medezeggenschap zou
worden geregeld.
Dit is een politieke oplossing, die vooral
wordt gepropageerd door het Ameri
kaanse ministerie van defensie, dat ook
het liefst de atoomduikboten, die Enge
land aan het bouwen is, zou willen op
kopen, zodat Duitsland en Engeland van
gelijke status, zonder eigen kernwapen,
zouden zijn (Engeland heeft wel kern
wapens, maar wanneer zijn vliegtuigen
zijn verouderd heeft het geen middel voor
transport meer).
Daar staat in Amerika de school van het
ministerie van buitenlandse zaken te
genover, die meent, dat medezeggen
schap zonder het medebezit niet bevredi
gend kan zijn.
De kwestie is nu in handen van studie
groepen, die in hun studie ook rekening
zullen houden met de mededeling van
McNamara, dat in Europa op het ogen
blik 5000 kernbommen zijn opgeslagen en
dat dit aantal het komende halfjaar met
20 procent vergroot zal worden. McNa
mara wilde door deze mededeling duide
lijk laten uitkomen, dat de Ver. Staten
geenszins van plan zijn zich militair te
rug te trekken uit Europa en dat de be
hoefte aan nieuwe kernwapens in Euro
pa maar gering is. Hij wil duidelijk ma
ken, dat het vooral de kwestie van de
medezeggenschap een politieke kwestie
dus, is, die in het middelpunt van de be
sprekingen moet staan.
Ongetwijfeld speelt door de gedachten
heen, dat een rechtstreekser bezit van
kernwapens door Duitsland bijzonder
hoog zou kunnen worden opgenomen
door Rusland, terwijl ook president De
Gaulle zich steeds duidelijker kant tegen
een nucleaire capaciteit van Duitsland.
Dat vergemakkelijkt de Amerikaanse po
sitie wat, want nu heeft Duitsland geen
ander om zich tot te wenden, zoals men
vijf jaren geleden vreesde.
dat de communistische partij Nederland
hem wel snel zal afdanken, omdat hij
een van de beste parlementariërs is):
„Naarmate de zon van het kabinet lager
gaat schijnen worden de schaduwen
van de heer Schmelzer langer”. De heer
Nederhorst bracht op het verkiezings
congres een andere mening naar voren:
„Wij maken de k.v.p. er geen verwijt
van, dat het in haar achterban rom
melt”.
Wel voegde de fractievoorzitter van de
p.v.d.a. er stekelig aan toe; „Het blijft
overigens vreemd, dat een man als Aal-
berse (partijvoorzitter van de k.v.p.)
zegt: „Reeds van de kabinetsformatie
af zijn wij niet gelukkig met de gang
van zaken.”
Wie daarover kwade gedachten wilde
hebben, moest dan maar op hetzelfde
congres luisteren naar wat de p.v.d.a.-
collega van de heer Aalberse, de socia
listische partijvoorzitter Tans, te ver
tellen hand. „De soep wordt niet zo
heet gegeten als ze wordt opgediend,”
zei hij. Als teken voor de weer wat
verbeterde houding van de k.v.p. tegen
over de p.v.d.a. noemde hij de verkla
ring van het dagelijks bestuur van de
k.v.p., dat er toch best een socialist in
Gedeputeerde Staten van Limburg had
mogen komen toen daar onlangs een
plaats vrijkwam. Dat de soep niet zo
heet was, bleek helemaal waar te zijn
tijdens het grote financiële debat. Nie
mand had na afloop blaren.
De eerste gelegenheid daarvoor had de
fractieleider van de partij van de ar
beid, de heer Nederhorst. Hij mocht, en
kele dagen nadat de Tweede Kamer het
met spanning tegemoet geziene debat
over de financieringsplannen zonder
voor de regering fatale gevolgen af
rondde, een rede houden voor het ver
kiezingscongres van de p.v.d.a., dat in
Nijmegen werd gehouden. De heer Ne
derhorst kwam prompt met allerlei
vriendelijke woorden voor de regering
en de k.v.p., waarmee hij eerder danig
in onmin leek te leven. Enkele uitspra
ken zijn waard hier te worden vast
gelegd.
„Er is duidelijk sprake van een naar
Om nog even op het grote debat in de
Tweede Kamer over de belastingplan
nen terug te komen: leder viel het op,
dat met name de liberale oppositie
zich opmerkelijk koest had gehouden.
Zij stuurde één van haar minst opval
lende sprekers in de strijd, de heer
Portheine. Ongetwijfeld een knap man,
maar beslist geen Joekes of Toxopeus.
Niet iemand, die gewend Is In een vlam
mend betoog de regeringspartijen de
mantel uit te vegen. En daar was toch
alle gelegenheid voor, gezien de voor
geschiedenis. Dater is de theorie opge
bouwd, dat de v.v.d. zich met opzet heel
kalm heeft gehouden. Onder het motto:
„laat de regeringsfracties het onder
ling maar uitvechten” en in het vaste
vertrouwen, dat deze fracties zich
daarbij zelf wel de das om zouden doen.
Dat vertrouwen bleek achteraf niet ge
rechtvaardigd. Het gokspelletje misluk
te. De liberalen zagen er geen heil in
om via een felle oppositie de mokkende
regeringspartijen in eikaars armen te
drijven. Daar hadden ze, gezien hun
standpunt, wel gelijk in. Maar het is
ondanks hun optreden ook gelukt. En
dat zal hen natuurlijk spijten.
en Wymbritseradeel.
Voor het goede doel. De collecte voor
het Roode Kruis (afdeling Wonsera
deel) bracht f 3.518,17 op, waarvoor
hartelijk dank.
„Kom van dat dak af”, riep te Bols
ward een bewoner van ’t Marktplein.
Nee, niet aan Sint Nicolaas, maar aan
loodgieters, die de goten inspecteer
den. De goten waren nl. niet lek. Wél
die van zijn zoon aan de Gasthuis
singel. De mannen zaten op het ver
keerde dak.
De oud-Bolswarder J. Schilstra, thans
vertegenwoordiger te Hardegarijp,
reed bij de spoorbomen door het rode
licht. Hij glipte ’onder de eerste boom
door, de tweede was al dicht, doch
werd door de auto geramd..Deze werd
zwaar beschadigd. S. kreeg schram
men, zijn echtgenote een hersenschud
ding.
Verduistering. Dinsdagmiddag om
half vier was er weer storing op het
elektrisch net aan de Sieswerderreed,
zodat een gedeelte van de veehouders
zich genoodzaakt zag om met de hand
te melken, hetgeen zeer tijdrovend
is, daar de meeste bedrijven gemecha
niseerd zijn. Om half negen ’s avonds
zat Hichtum in het donker echter na
een half uur was dit euvel weer op
gelost.
In Bolsward groeide het aantal TV-
toestellen in een jaar van 1109 tot
1354. Er zijn zo’n 2250 woningen. In
meer dan de helft staat nu al een
kiekkast.
Rudl LIebrechts (r.) en Ard Schenk
(1.) behoorden tot de leden van de Ne
derlandse Kernploeg, die dinsdagoch
tend trainden op de Jaap Eden-baan
In Amsterdam. Over drie en een halve
week wacht hun de strijd om het Ne
derlands schaatskampioenschap in
Deventer
Hwal hat Qabe Sk
elkaar toegroeien van de regerings
partners,” meende de heer Nederhorst.
„Ik ben niet pessimistisch.”
Politieke waarnemers waren wel nieuws
gierig naar zijn reactie op de uitla
ting van zijn k.v.p.collega, de heer
Schmelzer, dat „op de samenwerking
tussen de regeringspartijen een zware
schaduw was gevallen”. De heer
Schmelzer, fractievoorzitter van de
k.v.p., concludeerde dit na de kwestie
rond de „Konings”brief van de heer
Nederhorst, die de gemoederen aardig
heeft bezig gehouden. Bij het financie-
ringsdebat in de Tweede Kamer, zei de
communistische afgevaardigde, de heer
Marcus Bakker (van wie velen zeggen
Vriend.
liberale Tweede Kamerleden Joekes
Portheine zijn wat boos geweest
over een uitlating van prof. dr. W.
Drees Jr., een zoon van de voórmalige
minister-president en een van de meest
deskundige topambtenaren van het mi
nisterie van defensie. Hij zou op een
vergadering in het openbaar hebben
verkondigd, dat „de minister van finan
ciën vrijwel de enige vriend van de be
lastingbetaler is”.
Daar is de v.v.d. het niet mee eens,
vooral ook omdat de huidige minister
van Financiën, Vondeling, de belastin
gen zo heeft verhoogd, zeggen de beide
Kamerleden, die dan ook snel schrifte
lijke vragen aan de minister zelf stel
den. In het antwoord daarop stelt mi
nister Vondeling nu fijntjes, dat hij in
derdaad „de enige vriend van de belas-
tinbetaler” is. in het kabinet.
„Want, zegt de bewindsman, de minis
ter van financiën waakt vooral tegen
het verlangen van zijn collega’s meer
te kunnen uitgeven voor de aan hen
toevertrouwde zaken (hetgeen dan ho
gere belastingen nodig zou maken).
Wat prof. Drees heeft uiteengezet is
naar het oordeel van ondergetekende
in vakkringen algemeen bekend,” aldus
minister Vondeling.
asg
