Geen absolute meerderheid
voor
generaal De Gaulle
De bruine rat is een
gevaarlijk dier
HSIl
Het volk mag
opnieuw kiezen
nu
Qabe Skroar
Fan de Mart iny loer
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim
nHiniiiiiïiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiii
I H
DINSDAG 7 DECEMBLR 1965
104e JAARGANG
No. 95
us hjoed
Zilveren filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
to sizzen
Orde en reinheid zijn vijanden van de bruine rat
Hl
s -'WR®
hik AU;-»*
f r
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Contractprijzen op aanvraag
Wymbritseradeel.
Hwat haf
mear
Help mee aan de ratwering.
IN SWIERE SLACK
It
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Rond de verlaten boerderij nabij de boorlakatie zijn honderden kleine kraters
ontstaan. Het terrein is levensgevaarlijk geworden. Elk moment kan de bo
dem wegzakken. Het grote gevaar ontstaat juist dan, wanneer de grote krater
tot rust komt. Elke willekeurige plaats in de omgeving kunnen zich dan
plotseling erupties voordoen.
Uitgave: A. J. OS1NGA N.V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Gratis licht met onze windcharges, wind
turbines en Aerodijnes. Compleet vanaf
f 210,—. De Haan, gediplomeerd Elec
tro Technicus.
Ter verzekering van de openbare veilig
heid, rust en orde zijn de Joden uit alle
openbare ambten ontslagen.
Aan de Nanne Reynstraat Is achter de
Gereformeerde kerk in het nieuwe uit
breidingsplan een ULO-school geprojec
teerd met een lokaal voor lich. opvoeding.
ynfloed hie en likegoed yn de steateseal
seis. Jan Piebenga hie in rom en great
hert, hweryn hiel hwat dingen in plak
founen, mar Fryslan stie by al syn
dwaen en litten op it foarste plak. Syn
bysünder greate kennis fan alles hwat
Fryslün oangie, syn skiednis, syn monu-
minten, syn literatuer, mar syn minsken
boppe-al, makke him ta in paladyn, dy’t
net maklik to forslaen wie. Dêrby wiene
de steaten unanym fan bitinken, dat hy
bilangeleas, earlik en rounüt foar syn
idealen stribbe, dat de leafde foar it aid,
skierian echt en wezenlik by him wie en
dat hy neat socht dan de saek.
Steande op in wichtich en forantwurdelik
plak as haedredakteur fan de greatste
en béste Fryske krante, bleau hy troch
alles hinne sa sljucht en rjucht as in
simpele boer of fisker üt syn dierbere
Südwesthoeke. Alle pose wie him frjemd
en mei ynmoed bisocht by him frij to
halden fan partij- of kliekgeast. Seis in
oprjucht leauwend kristlik man, djip oer-
tsjüge protestant, lies hy tsientallen wur.
ken fan oare religy’s en wie hy, as mar
inkelden, op de hichte fan alles, hwat re
ligieus of filosofysk nei foaren kaem.
Syn wurkkrêft wie foar üs gewoane
minsken net to bigripen. Hwert wy in
wike foar nedich hiene, hie hy yn in
moarnskoft forwurke en syn ütsünderlik
bijeftige geast hold it fêst. Bibliotheken
hat er yn syn brein opnomd en as it yn
de steaten sa to pas kaem, joech hy ym-
provisearend in kollege wei mei nam-
men en data, mei plakken en sitaten as
hie hy der him tofoaren op klear makke.
Syn artikels yn de Ljouwerter krante,
fakentiids dei oan dei, hiene yn brede
Een ieder kan meehelpen.
Een ieder kan zijn steentje er toe bij
dragen om de rat uit onze samenle
ving, waar hij niet thuis hoort en ook
A« linmen lümsels
in eareteken oprjochtet
hoeve de neikommelingen it net
to dwaen
GENERAAL NASOETION
INSPEKTEERT DE MARINIERS
2e week december 1940
Abonnementsprijs f2.65 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
DE AARDGASERUPTIE IN SLEEN
Tjilandak, West-Java: Generaal Na-
soetion (rechts in de jeep), de Indone
sische minister van Defensie, inspec
teert Indonesische mariniers, uitgerust
met raketwapens en luchtdoelkanon-
nen van Russische makelij, ter gele
genheid van het 20-jarig bestaan van
het korps
Bolswards Nieuwsblad
Deze maal was het echter te Iaat.
Deze eerste presidentsverkiezing ver
liep zonder belangrijke incidenten. De
aanhangers van de verschillende kan
didaten hadden het kennelijk al voor
zondag met elkaar uitgevochten tal-
Ilet Franse volk zal over 2 weken opnieuw ter stembus moeten gaan. Geheel
tegen z(jn eigen verwachtingen in, maar in overeenstemming met de opinie
peilingen der laatste dagen heeft De Gaulle namelijk niet de absolute meerder
heid in de eerste ronde behaald. Zoals de cyfers op dit moment aanduiden,
heeft slechts 45 van de stemmers zich voor een voortzetting van het huidige
regime uitgesproken.
De bruine rat is een gevaarlijk dier. Door zijn aanwezigheid vormt hij een be
dreiging voor de gezondheid van mens en dier. Waarom Omdat het dier drager
kan zjjn van smetstof van ziekten, waarvoor mens en dier gevoelig zijn, zonder
echter zelf ziek te zijn. De bekendste ziekten in dit verband zijn paratyfus en de
ziekte van Weil.
Komt de rat cp de een of andere manier in aanraking met voedsel, dat niet verder
wordt toebereid, dan kan de consumptie daarvan leiden tot het optreden van
paratyfus.
tragysk forstjerren fan Jan Tjittes
Piebenga, haedredakteur fan de Ljou
werter Krante, is neist in net to weag-
jen forlies foar syn frou en bern, syn
freonen en forearders, ek in tige swiere
slach foar Fryslün.
It is jit mar inkele moannen lyn, doe’t
wy forslein wiene troch it hommels for
stjerren fan Hylke Hielkema fan Harich
en nou op hast deselde widens rooft de
dea üs it kostbere libben fan Jan Pie
benga op in eagen blik, dat hy en wy
forwachten, dat hy it sikenhüs wer gau
forlitte koe.
Memento mori, midden yn it libben stiet
de dea! De reden, dat ik oan dit drove
feit net foarbygean wól yn dit hoekje,
is net, dat bysündere bannen üs bine soe-
ne, mear as by oaren. Né, der binne folie
minsken, dy’t him neijer stiene, mear mei
him omgiene en folie mear fan him sizze
kinne. Mar ik sjdch it as in bysünder
foarrjucht, dat ik him ek koe en folie
oan him to tankjen ha. En it soe my tige
spite as de Friezen dizze greate foaroan-
man net yn greate tankberens en ear-
bied yn oantinken halde soene. Doe’t ik
foar it earst mei him yn ’e kunde kaem,
wie hy haed fan de kristlike skoalle yn
Aldegea. It wie yn de oarlochsjierren en
ik hie doe hwat mear tiid as tofoaren
foar in saek, dy’t my al in skoft hwat
pieage. Dat wie it feit, dat ik my wol
yn ’e rige fan de minsken bijown hie,
dy’t dé eigen tael foarstie, mar jit net de
Fryske akte foar tael en skriftekennis
en de Fryske skiednis bisiet. Ik haw
doe in middei mei him praet en waerd
dêrnei syn iearling op in opliedingskur-
sus, dy’t yn Snits halden waerd. Dizze
lessen, binammen oer Fryske literatuer
en skiednis hawwe my foar hiel folie
dingen de eagen iepene en de wize hwer-
op hy it dichtwurk fan Gysbert Japiks
bihanneie en deklamearde, foun ik mas-
terlik. Nei de oarloch seach ik in oar
terrein fan syn wurksumheden yn de
Fryske Steaten. Hy wie fan hüs üt krist
lik histoarysk mar miende yn de gear-
wurking fan de Partij fan de Arbeid
mear birikke to kinnen foar de idealen,
dy’t hy hie. Ik wit net oft hy mei dy
kar altyd like lokkich west hat, mar ik
wit wol, dat hy yn de frakty in greate
kring de oandacht. Freon en tsjinstan-
ner kaem ünder de yndruk fan syn eru
dite geast, hwerüt syn skögings en for-
moanningen opwallen.
Dêrby wie hy wers fan alle lytse partij-
sucht. Doe’t wy okkerjiers mei „Ons
Noorden” oan leger wal driigden to bi-
lanjen, hat er my kear op kear oanfitere
dochs gjin krimp to jaen mar troch to
setten. It soe in forlies foar Fryslan bi-
tsjutte, sei er, as wy de stim fan de ka-
tholiken net mear hearre kinne yn eigen
gewest. Hy wie och sa bliid mei in Dr.
van Buytenen yn de steaten en joech him
mei golle gastfrijens alle plak yn de
Ljouwerter krante.
Jan Piebenga wie in freon fan it platte-
lansfolk, dy’t hy binammen yn Aldegea
kennen leard hie en tige greate wear
dearring foar hie. Hy wie gjin stêdsman
hy swalke graech yn de omkriten om en
praette leafst mei boer, arbeider en fis-
kerman. It echte, earlike, soune wie him
great, it stoere, sobere en leauwende folk
syn leafste partners.
Midden yn it libben hat de Hear syn
trouwe tsjinner oproppen midden üt syn
hüshülding, syn wurk, syn stüdzje, syn
takomstplannen. Wy sizze yn syn hüs-
hUlding, syn wurk, syn stüdzje, syn ta
komstplannen. Wy sizze yn syn geast:
Hwat de Heare docht, is goed, syn Nam-
me wurde priizge, ek as Hy slacht en
nimt! Mar it forlies foar Fryslan is great
en neist de famylje sille yn de geast op
it tsjerkhöf to Idsegea hjoed tüzenen
stean, meitreurjend om it forlies fan ien
fan Frysians greatste en troustc soan-
nen. Dat hy rêste mei yn de frede fan
Kristus! Amen! Tj. de J. aanbrengt.
niet geduld mag worden, te verwijde
ren.
Geef in de eerste plaats medewerking
aan de algemene actie ter verdelging
van dit ondier, die het gemeentebestuur
binnenkort organiseert. Geef de aanwe
zigheid van ratten op aan de daarvoor
aangewezen dienst in de gemeente en
werk zoveel mogelijk mee, wanneer de
gemeentelijke rattenbestrijder het lok
aas komt uitleggen.
Rust niet voor alle ratten volledig zijn
opgeruimd. Met onze tegenwoordige
kennis en de beschikbare verdelgings-
middelen kan ieder object, of het nu
een woonhuis, boerderij, slagerij of
vuilnisbelt betreft, volledig van ratten
worden gezuiverd en van dit ongedierte
vrijgehouden.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Flindeloopen, Wbnseradeel, Workum en
Mogelijkheden.
De vraag is nu: wat gaat de Gaulle
doen? Eind vorige week beweerde men
nog dat de generaal ongetwijfeld zou
meedoen aan de 2de ronde, die plaats
vindt op 19 december. Dit weekeinde
was men hier, volgens de Telegraaf van
gistermorgen, waaraan wij deze gege
vens ontlenen, echter aanmerkelijk min
der zeker van.
De generaal heeft nu drie mogelijkhe
den. Hij kan zijn kandidatuur hand
haven, hij kan haar opgeven, waardoor
de strijd zich verder zal afspelen tus
sen Mitterand en Levanuet, of hij kan
nu aftreden als president, waardoor
nieuwe verkiezingen noodzakelijk zul
len worden.
Voor de Gaulle betekent deze uitslag
uiteraard een enorme teleurstelling. Hij
had zijn besluit zich kandidaat te stel
len genomen na ampele overwegingen,
ervan overtuigd, Frankrijk hiermee een
grote dienst te bewijzen. Zoals hij vrij
dagavond nog voor de televisie ver
klaarde, meent hij dat zijn werk nog
niet klaar is.
De smetstof van de ziekte van Weil
wordt door de urine van de rat uitge
scheiden. Komt deze ruine terecht in
het water of in een vochtige omgeving,
dan kan de mens (ook de hond) door
contact daarmee de ziekte oplopen. De
ziekte van Weil kan een ernstig verloop
hebben en soms tot de dood leiden.
Contact met water, modder of vochtige
plaatsen, waarin ratten voorkomen, kan
dus levensgevaarlijk zijn. Er zijn ge
vallen bekend, waar zelfs door vissen
in door ratten besmet water de ziekte
van Weil werd opgelopen.
Verder kunnen de dieren smetstof ver
slepen, doordat poten en vacht besmet
raken met ziektekiemen. En die kans
daarop is groot, immers zij houden
zich op in vuilnisbelten, riolen, maar
ook in stallen. Wat dacht u dat er zou
gebeuren als ratten uit een met var
kenspest of mond- en klauwzeer be
smette varkensschuur na hun maaltijd
verder zwerven, bijv, naar andere var-
kensschuren
Dalend.
Hoewel de opiniepeilingen van de laat
ste week een dalende populariteit van
de Gaulle hadden uitgewezen, had men
in Frankrijk deze nederlaag van de af
tredende president, want zo mag
men deze uitslag wel zien, niet ver
wacht. „Als een kiezer in zijn hokje
staat en moet kiezen tussen dat wat
er komen kan, zal hij het heel moei
lijk hebben, verklaarde zaterdag nog
één van de Gaulle’s tegenkandidaten.
Maar de Franse kiezers bleken avon-
tuuriijker en de oorzaak daarvan is
ongetwijfeld de televisie geweest. Deze
liet het Franse volk voor de eerste
maal kennis maken met de tegenstan
ders van de generaal. Hun optreden,
vooral dat van de totaal onbekende 45-
jarige Lecanuet, maakte zo’n diepe in
druk, dat de Gaulle er nu niet in ge
slaagd is, de absolute meerderheid
de helft der uitgebrachte stemmen plus
1 te halen.
De bruine rat is een
dure kostganger.
De bruine rat eet mee van onze voed
selvoorraden. Een veel groter deel
wordt bevuild door zijn uitwerpselen en
daardoor onbruikbaar.
In de stallen en kippenhokken eet hij
mee met het (pluim)vee.
Een rat heeft minstens 20 gram voed
sel per dag nodig. U kunt dan zelf uit
rekenen lioeveeel schade de ratten aan
uw bedrijf berokkenen in een jaar.
Tenslotte stelt hij zich lang niet te
vreden met mee-eten van het voer. Ieder
jaar worden er duizenden kuikens door
deze dieren zonder meer gedood. Ook
volwassen kippen, biggen en zelfs kal
veren lopen gevaar op plaatsen waar
ratten aanwezig zijn.
rijken van hen belandden vorige week
in de cel.
Een klein incident vond echter plaats in
Colombey les deux Eglises, het dorpje
waar de Gaulle zijn buitenhuis heeft en
waar hij het weekeinde doorbracht.
Daar viel om 6 uur het licht uit en
reeds voorzag men dat de president de
uitslagen per transistorradio moest
volgen. Twee uur later was de stroom
echter al weer teruggekeerd.
De Gaulle zelf had reeds in de ochtend
zijn stem uitgebracht. Hij verscheen te
zamen met madame bij het stembureau,
waar hij zich lange tijd ophield in
het stemhokje. Madama de Gaulle had
haar kaart vergeten, maar deze werd
haar door een lid van het personeel na
gebracht.
Rattenverdelging alleen is niet genoeg.
Als ratten aanwezig zijn, betekent dit,
dat de omgeving geschikt is voor rat
ten om daarin te leven, doordat zij er
voedsel en/of nestgelegenheid vinden.
Doet u niets anders dan de dieren ver
delgen, dan blijft de gunstige omgeving
in stand. Vroeg of laat verschijnen op
nieuw ratten. Laat daarom de verdel
ging volgen door ratweringsmaatrege-
len!
Bedenk wat u kunt doen om het neste
len van ratten tegen te gaan. Maak zo
veel mogelijk stallen en schuren rat-
dicht, ruim de rommel op, waar ze in
kunnen nestelen. Bedenk ook wat u
doen kunt om te voorkomen dat de
ratten aan voedsel komen.
Is uw provisiekast goed dicht? Blijven
er 's nachts geen levensmiddelen bui
ten de provisiekast en dus voor de
ratten bereikbaar staan
Waar blijft het huishoudelijk afval,
waarin altijd voor de rat aantrekkelijk
voedsel zit? Gaat dit netjes in de vuil
nisemmer of blijft er in het gootsteen
zakje ’s nachts wat liggen? Wordt de
vuilnisemmer zover gevuld, dat het
deksel niet goed meer dicht kan? Neem
zo nodig een tweede vuilnisemmer.
En het vogels voeren? Natuurlijk moe
ten de vogels gevoerd worden, zeker
als het goed wintert met sneeuw en
ijs. Maar doe dit niet door het brood
of ander voer zo maar ergens neer te
gooien. Dan eten de ratten ook mee;
onvoordelig voor de vogels, onvoordelig
voor u, want u kweekt door deze ma
nier van doen latten.
Voer de vogels in een vogelhuisje. De
vogels kunnen het dan ook beter vin
den, het wordt niet ondergesneeuwd en
de ratten kunnen er niet bij.
Vooral als u om de poot van het vogel
huisje nog een 30 cm brede strip blik
De Gaulle’s grootste tegenstander, de
kandidaat der socialisten en communis
ten, Francois Mitterrand, kreeg 31
terwijl Jean Lecanuet, de man van het
Centrum, 17 kreeg. Tixier Vignan-
court, de extreem rechtse kandidaat,
behaalde ongeveer 4 en de laatste
twee kandidaten, Marcilhacy en Marcel
Barbu, ongeveer 1 i 2
De opkomst voor deze eerste directe
presidentsverkiezingen sinds 117 jaar
in Frankrijk was ongekend groot ge
weest. Slechts 15 van de stemge-
hechtigden bleef thuis, ondanks het
slechte weer dat geheel Frankrijk teis
terde.
Peilingen.
Toen hij zijn besluit op 5 november
had bekend gemaakt, gaven de opinie
peilingen hem trouwens nog 66 der
stemmen. Tegelijkertijd telde ook in zijn
overweging mee, dat in 1958 en in 1962
bij 2 referenda resp. 79.25 en 61,75
der Fransen zich voor een door hem
voorgestelde grondwetswijziging had
uitgesproken, wijzigingen waaraan hij
zijn lot had verbonden.
De generaal was zelfs zo overtuigd van
een nieuwe overwinning, dat hij aan
vankelijk ervan af zag zelfs voor de t.v.
te verschijnen zoals zijn tegenkandida
ten. Het grote succes van zijn tegen
standers dwong hem echter toch twee
maal gebruik te maken van zijn ge
duchte wapen, de t.v., dat hem als zo
vaak belangrijke diensten had bewezen.
k
1
