Aantal verpleeghuizen groeide
m
vier jaar van 90 tot 128
Ruim negentig dammers kwamen
toernooi te Bolsward
naar
om
De strijd
de IJsselcup
fe
Investeringen van f 50.000 per bed
Qabe Skrocir
II
e
i
Fan de Martinyloer
4
Zilveren filmpjes
to sizzen
us hjoed
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
w
W
-
DINSDAG 14 DECEMBER 1955
104e JAARGANG
No. 97
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Contractprijzen op aanvraag
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
Hwat bat
Tweede klasse:
Derde klasse;
g-
Hoofdklasse
a.
b.
c.
d.
e.
Eerste klasse:
a.
b.
c.
d.
e.
'J.
Tj. de J.
Opening wegvak Harkezijl-Bolsward
Advertentieprijs: 15 cent per mra
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Uitgave: A. J. OS1NGA N V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 1}
Telef. 2451 - Na 18 50 uur 2660 of 2535
(05157)
3e week december 1910
Verplicht afnemen van margarine om
botervoorraad goed te kunnen verdelen.
Rusland telt thans 193 miljoen inwoners.
Deze behoren tot 19 nationaliteiten. Het
aantal Joden bedraagt 4,6 miljoen.
bidriuwslieding it mes op ’e kiel to set-
ten en de easken omheech to driuwen.
Mei soarch moat men dêrom it kommen-
de jier yn ’e mjitte sjen, hwant as it net
slagget de stiging fan leanen en prizen
yn ’e han to hülden, kin der in bulte skea
en ünrjucht üt fuortkomme. De hear P.
B. de Boer üt Stiens hat der dizze wike
op wiisd, dat yn de lanbou al lang gjin
sprake mear is fan lean nei ekonomyske
prestaesje. De hichte fan de leanen is
yn ’e lünbou gjin frucht fan bettere üt-
komsten en hegere arbeidsproduktiviteit
mar op it foarste plak in gefolch fan de
leanstiging yn oare bidriuwstüken. De
lanbou moat deselde leanen bitelje om
dat hja oars gjin arbeider mear oer haldt
en de gefolgen fan dizze situaesje moat
hy op syn bar mar wer sjen op to los
sen. Dit stelt de boer foar swiere opjef-
ten. De greatste is dizze: kin op myn bi-
driuw dizze djüre minsklike arbeidskrêft
wol rendabel makke wurde. It is wurk,
dat hjir eltse üre dien wurdt, de ryks-
daelder of trije goune wurdich. dy’t der-
foar bitelle wurde moat. Is dat bidriuw
wol sa bilangryk en sa ynrjuchte, dat de
wurküren it bidrach opbringe. Dat jildt
net allinnich foar de arbeider of feint,
dat jildt likegoed foar de boer seis. Ek
hy hat dit ürlean nedich om by de tsjint
wurdige libbensstandert syn hüshalding
to Onderholden, of hy moat tofré wêze
mei in libbenspeil.dat üngunstich ófwykt
fan dat fan oare minsken. Sokken binne
der grif en der sil ek altyd wol in inkel-
de bliuwe, dy’t hjirmei trochgiet, mar
fierwei de measten sille dat foar harsels
giet It al hurder en as wy Amearika ef-
ternei geane, dêr’t de agraryske bifol-
king ta 4% sakke is, is de ein fan diz
ze üttocht jit net to sjen. Yn it twadde
plak sille de bidriuwen, dy’t der jit oer-
bliuwe sa great wêze moatte, dat in me-
chanyske modernisearing üt kin.
Hoe great dat wêze sil, wit gjin minske,
mar de tiid sil dat elk yn syn beurske
wol düdlik meitsje. De fêste arbeiders
binne yn dizze tsien jier hjir yn Fryslan
jierliks mei fjouwerhündert efterüt gien.
Yn 1965 wiene der jit 3202, dat is op elke
fiif bidriuwen ien.
Neist de modernisearing en mechanisea-
ring fan de oerbliuwende bidriuwen, dêr’t
fiersten to min help oan bean wurdt,
komt dan it probleem to stean, dat men
fierdere bidriuwsforgreating fan de oer-
bliuwers net ta stOn bringe kin sünder
oan de selsstannigens fan de boeren in
ein to meitsjen. Maetskiplik soe ik dat
de alderminste oplossing fine, omt de
maetskippij op folie gebieten gebaet is
mei in groep fan selsstannige bidriuws-
liedérs tusken de aloan greater wurden-
de massa ünselsstannigen. Mar hoe mak-
ket men dan op oare wize in forhindering
fan de ekonomysk druk, dy’t grif komt?
Dat is nou de wichtichste kwestje, hwer-
oer üs tinzen gean moatte. Wy moatte
in oare oplossing fine, wolle wy foar-
komme, dat monsterbidriuwen opsteane,
dy’t de eigen boerestan mei Ondergang
bidrige. Yn hokfoar rjuchting dy op
lossing socht wurde moat, dêroer in oare
kear.
A. Hillebrand, Achlum, 5 pnt.
G. Zijlstra, Bolsward, 4 pnt.
vol-
uit-
1.
2.
1.
2.
1.
2.
Abonnementsprijs f 2 65 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
0-2
0-2
0-2
0-2
0-2
Bolswards Nieuwsblad
1.
2.
1.
2.
1.
2.
1.
2.
1.
2.
2.
1.
2.
1.
2.
en har bern ófwize. Ik mien torjucht!
De djüre arbeid kin allinnich mar goed
makke wurde as hja tige produktyf is,
dus in bulte opsmyt. Dit freget twa bi-
langrike foarwaerden. Alderearst moat
it bidriuw sa great wêze, dat in fakbi-
kwame man hjir it hiele jier sok wurk
fine kin, sok produktyf wurk. Gjin wurk
dat mei de masine of trekker ek dien
wurde kin, hwant mechanyske arbeid is
as regel goedkeaper as minskewurk. De
arbeidsboame fan it mechanysk wurk-
jen is oalje, benzine of elektrisiteit en
dizze binne folie minder omheech gien as
it minsklik lean. Wie it boerebidriuw in
kontinu-bidriuw mei gelykbliuwend wurk
dan soe de ynfiering fan masines tsien
kear sa great wêze as nou. Mar it On
gunstige punt is, dat de masines meast
mar ien of twa üren deis brükt wurde
kinne of inkeld yn de üngetiid of by it
dongstrijen en dêrom fierst tofolle üren
stil steane. Lykwols troch de jierren hin-
ne wurdt it brüken fan mechanyske mid
dels hieltyd sterker en der binne folie
redenen om oan to nimmen, dat dit
fierder gean sil. Dêrüt folgje twa kon-
klüzjes: yn it foarste plak sil men bisyk-
je de bisteande bidriuwen to forgreat-
sjen, dêrom is it ünforhierde, losse lan
skriklik djür. De lytse bidriuwen, dy’t
dit net slagget, binne oan it fordwinen.
yn tsien jier tiid binne hjir yn Frys
lan al 4000 fan dizze bidriuwen fordwoun
(Yn 1953 wiene der 20.080 en yn 1964
jit 16.030).
Nou ’t de regearing dizze lytse boeren
om maetskiplike motiven in ütwei biedt,
Vodat, Zuid-VietnamTijdens een marspauze in de rimboe worden geblind
doekte gevangen genomen Vietcong-strijders door een soldoot van de Ameri
kaanse militaire politie van drinkwater voorzien
Hitler heeft in zijn jongste rede ver
klaard: Het gaat in deze tijd om het
voortbestaan van verschillende landen.
De spanningen in de wereld zijn het ge
volg van Engelands machtsmisbruik.
Duitsland heeft verschillende malen ge
poogd de spanningen weg te nemen maar
zonder resultaat. Onder het kapitalisti
sche stelsel zijn jammerlijke toestanden,
in Duitsland echter is het kapitaal on
dergeschikt aan de arbeid. De Duitse
economie is opgebouwd uit arbeid, niet
uit goud. De strijd in de lucht heeft
Duitsland niet gewild, deze is hem opge
drongen. Het streven van Duitsland een
sociaal bestaan voor allen is het inzet
van deze oorlog.
Het j.l. zaterdag gehouden toernooi van de damclub „Mearslach giet foar" mag
zonder overdrijving ais geslaagd worden genoemd.
Na een kort Inleidend woord van de voorzitter sprak de burgemeester van Bols
ward, Mr. J. A. Geukers, een woord van welkom tot de ruim negentig aanwezige
dammers. Hij roemde de activiteiten van het bestuur van de nog jonge vereniging
om een dergelyk toernooi te organiseren en de spelers om hun vrije zaterdag te
benutten voor hun liefhebberij, „terwijl op dit vroege uur nog vele vrije-zaterdag-
genieters in hun warme bed liggen of thuis zitten te lummelen”.
hoefte-cijfer van 2 promille vrij alge
meen aanvaard wordt, dan kan dit met
enige voldoening worden geconstateerd.
Het betekent evenwel niet, dat in Ne
derland op dit terrein, na realisering
van al deze plannen geen nieuwbouw
meer zal behoeven te geschieden. Wij
moeten immers rekening houden met
de groei en de veroud(er)ing van de be
volking en met vernieuwing van be
staande tehuizen.
Om een indruk te geven van de inves
tering, welke met de zoeven genoemde
voorzieningen is gemoeid, werd er op
gewezen, dat tegenwoordig op een be
drag van f 50.000,per bed wordt ge
rekend. Het is moeilijk exacte schattin
gen te doen. W’ij zijn echter niet ver
mis als we schatten, dat met de reali
sering van al de thans bij de overheid
aanhangig gemaakte plannen een inves
tering van meer dan 900 miljoen gul
den gemoeid is. Dat is dus 900 miljoen
gulden te realiseren alleen dus aan in
vesteringen in de verpleeghuissector in
ons land.
Ook hieruit moge nog eens volgen, dat
de grootst mogclijke zorgvuldigheid bij
het doen van deze investeringen nood
zakelijk is.
De meeste verpleeghuizen hebben een
streekfunctie. Hiermede wordt bij de
bepaling van het aantal bedden reke
ning gehouden.
De hem eigen manier van spreken en
de welgekozen woorden dwongen het
respect af van de aanwezigen. In de
„wandelgang” prees men de vereniging
geluk met zo’n burgervader.
Na zijn woord van welkom deed de
burgemeester, zelf een liefhebber van
de dam-denksport, de openingszet in de
partij van de hoofdklassers A. Schota
nus van Huizum en Tj. Bos van Hee-
renveen.
Nadat de spelers hun plaats achter de
borden hadden ingenomen en de kleine
moeilijkheden, die een dergelijk toer
nooi met zich meebrengt, waren opge
lost, verliep alls verder als gesmeerd.
Kan het op toernooien sams rumoe
rig toegaan, er is hier geen sprake van
geweest. Dit is mede te danken aan
het feit, dat de grote zaal van „de
Doele” zich bij uitstek leent voor een
dergelijk evenement. De spelers waren
vol lof over de organisatie en de „te
verdienen” prijzen. Voor meerdere le
den van onze club was de eer wegge
legd een beker of een medal je mee naar
huis te nemen.
R. Bergsma, Terhome, 4 pnt.
Tj. Bos, Heerenveen, 3 pnt.
Th. Mulder, Huizum, 4 pnt.
H. de Boer, Sneek, 4 pnt.
1. Joh. de Boer, Huizum, 6 pnt.
J. Pander, Drachten, 3 pnt.
M. Osinga, Longerhouw, 6 pnt.
C. Wiersma, Huizum, 3 pnt.
B. Stenekes, Leeuwarden, 5 pnt.
A. Sinnema, Grouw, 4 pnt.
De wisselbakers kwamen in de diverse
klassen in bezit van:
Hoofdklasse: M. Osinga, Longerhouw.
Ie klasse: H. Zwaan, Sneek.
2e klasse: Minne van Oosten, Sneek.
3e klasse: G. Kloosterman, Achlum.
J. Lejjenaar, Wons, 6 pnt.
H. de Jong, Oosthem, 3 pnt.
L. Sinnema, Sneek, 6 pnt.
D. S. de Vries, Koudum, 3 pnt.
Minne v. Oosten, Sneek, 6 pnt.
F. M. Mol, Bolsward, 3 pnt.
J. Wierda, Woudsend, 5 pnt.
E. Bruggenkamp, Sneek, 3 pnt.
J. Winselaar, Bolsward, 6 pnt.
J. P. de Jong, Bolsward, 3 pnt.
HOKFOAR KANT GIET IT UT?
In great diel fan de bifolking makket
him, torjucht, üngerêst oer de léste bi-
rjuchten oer de kommende leanen en pri
zen. Meidat de regearing de yndirekte
bilêstings forheget kin men der wis fan
wêze, dat de Nederlnske ekonomy wer in
tige nuodlik jier yn ’e mjitte giet. Hwant
al komme der oanwizings, dat it yn
mannich bidriuw mei de konkurrinsje-
posysje aloan slimmer wurdt en inkelde
fabriken de doarren slute, oer it ginne-
rael is der jit arbeidskrapte. Dit skerpe
wapen kin dus wer brükt wurde om de
f'
van de kosten met een maximum van
f 7,50 per dag voor de periode van één
jaar mogelijk werd. De algemene ziek-
teverzorgingswet betreffende de verze
kering tegen zware geneeskundige risi
co’s, welke de Minister van Sociale
Zaken en Volksgezondheid binnenkort
hoopt in te dienen, zal de verpleging
ook na het eerste jaar veilig stellen.
Deze wet zal tengevolge hebben, dat
meer patiënten die deze verzorging be
hoeven deze ook in de aangewezen in
stituten deelachtig zullen kunnen wor
den.
Nog altijd is de discussie gaande over
de vraag van de verhouding tussen het
verzorgingshuis en het verpleegtehuis.
Het verzorgingshuis neemt in beginsel
slechts de gezonde bejaarde uit de maat
schappij op.
Het verpleegtehuis heeft een geheel an
dere functie. Het is een fase op de weg
naar herstel en zal in het algemeen pa
tiënten opnemen, afkomstig uit het
ziekenhuis of uit de wijk. Slechts voor
de grootste verzorgingshuizen is de
combinatie met een verpleegtehuis mo
gelijk.
Sedert 1961 het jaar dus van de in
voering van de verpleging in verpleeg
inrichtingen als ziekenfondsverstrek
king is met grote ijver gewerkt om
in de behoefte aan verpleegtehuis bed
den te voorzien. In 1961 waren in Ne
derland aanwezig 90 verpleegtehuizen
met in totaal 6383 bedden, d. w. z. dat
er 0.55 bed per 1000 inwoners beschik
baar was. In januari 1965 was dit op
gevoerd tot 128 verpleegtehuizen met
10581 bedden, d. w. z. 0.86 bed per 1000
inwoners. Volgens een recent rapport
van de ministeriële ziekenhuiscommis
sie waren er op 1 november j.l. 10612
bedden beschikbaar, waren plannen van
12993 bedden goedgekeurd en zijn er
nog aanvragen voor 4702 bedden in
behandeling.
Dit betekent, dat, indien de goedgekeur
de en aangevraagde bedden zullen zijn
gerealiseerd, Nederland naar het bevol
kingscijfer van 1 november j.l. over
2.32 bedden per 1000 inwoners zal be
schikken. Als men bedenkt, dat een be-
Vanaf deze plaats willen wij de zaken
lui uit Bolsward, die ons in staat heb
ben gesteld om van deze damdag een
succes te maken, hartelijk danken. En
niet in geringe mate zij, die een wissel-
beker voor de diverse klassen beschik
baar hebben gesteld, t.w. Mr. J. A.
Geukers, Garagebedrijf Boontje, Tex-
Het is niet vanzelfsprekend, dat alle
chronische zieken worden opgenomen
in ziekenhuis of verpleeghuis.
Een groot aantal langdurig zieken kan
mits aan bepaalde voorwaarden kan
worden voldaan thuis worden ver
pleegd. Dit geldj in het bijzonder ook
voor de bejaarden -onmiskenbaar be
hoort het merendeel der langdurig zie
ken tot de groep der bejaarden. Voor
bejaarden kan de aan bepaalde eisen
voldoende woning of het pensiontehuis
een betere mogelijkheid tot thuisverple
ging bieden.
De ontwikkeling van de moderne ge
neeskunde heeft het mogelijk gemaakt,
dat ziekten en aandoeningen zowel
geestelijke als lichamelijke die vroe
ger als ongeneeslijk moesten worden
aangemerkt, thans behandeld worden.
Daartoe zal dan veelal opname in een
ziekenhuis, waar de hoogst gekwalifi
ceerde hulp kan worden verleend, aan
wezig zijn. Maar er kan dan een mo
ment komen, dat de behandeling en
dat is essentieel nog moet worden
voortgezet; maar niet langer behoefte
bestaat aan de gespecialiseerde tech
nische voorzieningen van een ziekenhuis
Dan komt het accent te liggen bij de
deskundige verpleging en kan het ver
pleegtehuis uitkomst bieden. Het heeft
als zodanig dan ook een eigen plaats in
onze gezondheidszorg verkregen. Dat
wil niet zeggen, dat de verzorging in
een verpleegtehuis van mindere kwa
liteit is.
Spreker wees in dit verband op het
feit, d'at de individuele benadering van
de langdurig zieke voor diens revali
datie en reactivering van uitermate
groot belang is. Deze benadering kan
in het verpleegtehuis in het algemeen
beter tot haar recht komen dan in
het moderne ziekenhuis. Zij stelt hoge
eisen aan arts en verpleegster, d. w. z.
aan eigenschappen zowel van hart als
van hand.
De ontwikkeling van het moderne ver
pleegtehuis is een zaak, die in de laat
ste tien jaar een enorme vlucht heeft
genomen. De verzorging en revalidatie
van de langdurig ziekte kreeg in stij
gende mate de aandacht ook van
de regering mede in verband met
de ontwikkeling van het stelsel van
sociale zekerheid.
Een belangrijke bijdrage tot de ont
wikkeling van het verpleegtehuiswezen
is geweest de invoering in 1961 van
de Ziekenfondsverstrekking, waarbij
verpleging in deze inrichtingen tot 50
De Directeur-Generaal van de Volksgezondheid, Dr. R. J. H. Kruisinga, heeft bij
de opening van het verpleegtehuis „De Molenhorn” te Winschoten enige beschou
wingen gegeven over het Verpleeghuiswezen, die vooral voor Bolsward met
het verpleeghuis „Bloemkamp” dusdanig interessant zjjn, dat wjj ze gaarne
aan onze lezers doorgeven.
Dr. Kruisinga bracht eerst in herinnering, dat onze ziekenhuizen hun oorsprong
en ontwikkeling verlenen aan de ontwikkeling van het Christendom en dat de
lijn, zoal» professor Querido het in zijn boekje Godshuizen en Gasthuizen uit
drukt, loopt van godshuis over gasthuis of hospitaal naar ziekenhuis en dan
tenslotte uitkomt bij de inrichting voor onderzoek, behandeling en verpleging
van zieken zoals de definitie thans luidt. In die gods- en gasthuizen werd men
opgenomen omdat men invalide, oud of arm was en blijvend verzorging behoefde.
Daarbij was sprake van caritas en diakonia. Onder hen die in de inrichtingen,
werden opgenomen, waren zieken en er zullen ook zeker mensen tijdens hun
inwoning in deze huizen ziek zijn gewerden, maar er was geen sprake van alleen
opnemen omdat men ziek was.
Voor de vierde keer werd de IJsselcup
verreden. De eerste maal eindigde Fries
land als 5de, de beide volgende jaren
als 4de, terwijl nu uit acht deelnemen
de provincies de eervolle 3de plaats
werd bereikt.
De eerste maal werd de cup gewonnen
door Gelderland; de beide volgende ke
ren door Zuid-Holland. Deze keer toon
de Noord-Holland zich de sterkste.
De te rijden afstanden waren 500 en
1500 meter. De Friese rijders maakten
op deze afstanden de volgende tijden.
500 meter.
Dicky Jellema 45.6; Tonny Ferwerda
46; J. Wester 46.4; Siebolt de Vries
46.9; Gerrit Abma 47.5.
1500 meter.
Siebalt de Vries 2.32.7; J. Wester 2.37.3;
Dicky Jellema 2.37.8; Tonny Ferwerda
2.39.2; Gerrit Abma 2.45.2.
Van de 5 rijders van elke provincie tel
den op de diverse afstanden de tjjden
van de vier snelsten.
De 22-jarige Tonny Ferwerda, die nog
slechts korte tijd serieus de schaats
sport beoefent, was alg vijfde man mee
gegaan. Daar Gerrit Abma wegens een
lichte griep niet in staat was zijn beste
prestaties te leveren, moest Tonny wel
degelijk meehelpen de Friezen een goede
plaats op de ranglijst te bezorgen.
Hij kweet zich uitstekend van zijn taak,
was op de 500 meter na Dicky Jellema
de snelste en werd vierde op de 1500
meter.
Het is dan ook een fraaie prestatie van
Friesland om achter de sterke ploegen
van Noord- en Zuid-Holland beslag te
leggen op de derde prijs. De Friese jon
gens mochten voor deze prestatie elk
een fraaie medalje in ontvangst ne
men.
In wjirm wringt him yn bochten
as er trape wurdt
in minske moat him yn bochten wrlnge
om net trape to wurden
H. Jongsma, Sneek, 5 pnt.
L. Adema, Makkum, 4 pnt.
M. Hijlkema, Offingawier, 5 p.
D. Rusticus, Workum, 3 pnt.
H. Nijkamp, Sonnega, 5 pnt.
Th. Postma, Bolsward, 3 punt.
G. Kloosterman, Achlum, 6 pnt,
F. Wiersma, Bolsward, 4 pnt.
J. Kooistra, Scharnegoutum, 6 p.
K. v. d. Brug, Achlum, 4 pnt.
M. Brouwer, Pingjum, 5 pnt.
H. v. d. Ploeg, Sneek, 5 pnt.
J. de Vries, Bolsward, 5 pnt.
D. Wiersma, Abbega, 4 pnt.
tielhandel Leeverink en Brouwerij Hei
neken.
De winnaars in de diverse klassen wa
ren:
M. van Oosten, Sneek, 4 pnt.
J. van der Pol, Bantega, 4 pnt.
J. Van der Veen, Sneek, 5 pnt.
A. Oost, Sneek, 4 pnt.
H. Zwaan, Sneek, 5 pnt.
J. de Vries, Wons, 5 pnt.
S. Tigchelaar, Bolsward, 5 pnt.
T. v. Abbema, Schettens, 4 pnt.
L. Zijlstra, Rinsumageest, 5 pnt.
L. v. d. Berg, Wons, 4 pnt.
Voor de clubcompetitie van het afge
lopen weekend willen we ditmaal
staan met het vermelden van de
slagen.
Van Abbema—Van Berkum
Van FoekenTigchelaar (afg.)
HaagsmaVan der Schaaf
J. P. de JongMol
De VriesFalkena
BumaPeters
De spelers van het 1ste tiental worden
a.s. donderdag om 7.20 uur verwacht
voor de reis naar Koudum. Het 2de
tiental mag zich a.s. vrijdag om dezelf
de tijd klaar maken voor hun trip naar
Nijemirdum.
Mijne heren, stel ons niet voor proble
men en kom!
De uitslag was;
1. NoordHolland. 2. Zuid-Holland. 3.
Friesland. 4. Overijssel. 5. Gelderland.
6. Drente. 7. Noord-Brabant. 8. Gro
ningen.
DE STRIJD IN VIETNAM
WO. W:
:-:«y
