Landbouwschap ziet EEG-toekomst
met zorgen tegemoet
Al
iw'
I
van alle kant
Frankrijk bracht 7 bereikte resultaat
tot aan de rand van de afgrond
Gysbert Japiks
De schat
Fan de Martinytoer
Vluchtpoging met
dodelijke afloop
1603-1666-1966
Zilveren filmpjes
llllllillllillllllllillllllllilllllllllllllN
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
DINSDAG 11 JANUARI 1966
105e JAARGANG
No. 3
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Contractprijzen op aanvraag
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Bindeloopen. Wonseradeel, Workutn en Wymbritseradeel.
DORP DOOR SNEEUW GEÏSOLEERD
Wateroverlast.
Groenteteelt.
Haagse student Ton van As (24)
PIET
Mond- en klauwzeer.
de hoge
Uitgave: A. OSINGA N V„ Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2451 - Na IR 30 uur 2660 o( 2335
(05157)
Motorboot Cubaard. De heer A. de Jong
heeft de beurtdienst overgedragen aan
Gr. de Boer.
Brandhout vanaf 4 ct per kilo. Van der
Werfs’ Bouwstoffen.
Wegens huwelijk van de tegenwoordige
wordt op 12 mei gevraagd een Boeren
meid, best kunnende melken. Tj. S. Post-
ma, Arum 52
3e week januari 1941
Het eindresultaat van het verkoopsei
zoen is voor de bloembollen niet onver
deeld gunstig geweest. Met name zijn
heel wat tulpen en hyacinthen op de
minimumprijs verkocht of in het sur
plus terecht gekomen.
In het bloembollenvak treden, verband
houdend met de structuur van de pro-
duktie en de afzet, allerlei problemen
op de voorgrond.
Pluimveehouderij.
De eierprijs is over het gehele jaar.1965
goed geweest. De lage eierprijzen in
het voorafgaande jaar leidden tot ster
ke inkrimping van de eierproduktie.
De totale exportwaarde zal dan ook wel
25 tot 30 miljoen achterblijven bij die
van 1964.
De pluimveehouderij Is in Nederland
aan structuurwijziging onderhevig. Het
gaat in de richting van grotere concen
traties van leghennen. Vooralsnog blijft
de eierproduktie in ons land plaats vin
den als onderdeel van het gemengd be
drijf.
Ambtswoning in te dure verf. Enkele
gemeenteraadsleden in Delft hebben kri
tiek uitgeoefend op het hoge bedrag nl
f 24.450. dat door b. en w. als krediet
werd gevraagd voor het opknappen van
de nieuwe ambtswoning van de nieuwe
burgemeester van Delft, mr. J. M. Rave-
sloot, die vandaag wordt geïnstalleerd.
De heer Ravesloot krijgt een woning
aan de Prins Bernhardlaan, die vroeger
door een hoogleraar werd bewoond.
oandielen nomd en bineamde twa bi-
stjürsleden. De reklame en de öfset wur-
de forsoarge fanwege de Kondinsfabryk,
dy’t har apparaet en laboratorium der-
foar biskikber stelt. Hwant meitsje is
ien ding mar oan ’e man of frou bringe
wer in oar. Dêrfoar is it in great foar-
rjucht, dat men oer in treflik, bisteand
apparaet biskikke kin. Yn de nije fa-
bryk wurde straks 400 kilo chips per
üre makke, dat freget oan jirapels 4000
ton per jier. Binammen de Bintje-bou-
wers sille dat straks fornimme kinne,
hwant dizze jirapel is oan jannewaris ta
de meast geskikte. Yn de foarjiersmoan-
nen lykwols is dizze folie minder ge-
skikt omt der dan tofolle süker yn sit,
sadat de chips dan brün wurde en dat
mei net. Lykwols dan binne der wer oare
soarten sa as „Woudster” bygelyks, dy't
wol goed binne.
It terrein is sa keazen, dat as it goed
giet, men de saek ta in dübele produksje
ütwreidzje kin. De seis dielnimmende or-
ganisaesjes hawwe elk likefolle oandie
len en diele op dizze grounslach ek de
winst. Soe it net slagje, dan kinne hja
forplichte wurde by to passen, har oan-
sprakelijkheit is biperkt ta it oandielen-
kapitael.
Wy binne bliid mei dit moedich en moed-
jaend initiatyf en hoopje fan herten, dat
it tige slagje mei. Sa fan buten bisjoen
sit er mear winstkans yn chips, dy’t
2 goune de kilo opbringe dan yn jirapels
dy’t de bou wer 14 sinten yn It laedtsje
rinne litte. En de klant wol nou ien kear
syn sin ha.
Abonnementsprijs f 2.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Een lapje grond,
in Serooskerke.
Rijkdom geen perken
Het geluk komt
Eén boertje buiten
Tranen met tuiten
De ander zingt.
Al goud wat blinkt.
Een lapje grond.
Wie kon ’t geloven
Het goud komt boven
't Boertje verstomd.
Ja, zeer verwonderd.
Reeds zevenhonderd
Munten vergaard.
Kapitalen waard.
Verborgen schatten
Wie kan het vatten?
Vergeefse reddingspogingen. Twee jon
getjes uit Lobith en een Amsterdams
jongetje zijn dit weekeinde de eerste
slachtoffers geworden van waaghalzerij
op het ijs.
Op zwarte lijst. Het Nederlandse schip
„Arnhem” is wegens het vervoer van
Israëlische landbouwprodukten naar W.-
Europa op de Arabische zwarte lijst ge
plaatst. Het schip zal in geen enkele
Arabische haven meer faciliteiten krij
gen.
De Lötchenvallel In Zwitserland is door lawines en de hevige sneeuwval
van de laatste tijd volkomen van de buitenwereld afgesloten. Een sneeuw-
blazer baant zich een weg door de sneeuwberg om de toegang tot
de vallei mogelijk te maken.
‘i
i
Bolswards Nieuwsblad
1
Een ernstige bedreiging vormt ook het
mond- en klauwzeer dat, in Zuid-Ne-
derland begonnen, geleidelijk zijn ver
breiding vindt in andere gewesten. Met
name de varkenshouderij wordt hier
door ernstig getroffen. De nare gevol
gen van deze ziekte zijn niet alleen het
voortijdige afslachten van grote aan
tallen dieren en de dreigende uitbrei
ding naar tot nu toe onbesmette gebie
den, maar ook en vooral de desorgani
satie van de afzet en export, hetgeen
tot een onvermijdelijke ernstige prijs-
val leidt.
krêft eftersitte. Dizze ünderfining hat
lieden ta in nije kombinaesje mei itselde
doel. Mar dizze kear binne it net de yn-
dividuele boeren, mar in stik of seis
sterke boereorganisaesjes, dy’t it ark
wer opnimme. De forbouwers-organi-
saesjes fan jirapels yn FrysUn, Grins,
Drinte en de Sudersépolders binne yn
de mande mei de Koöperative Kondins
yn Ljouwert en de Domo yn Drinte oer
gien ta stifting fan in Koöperaesje op
oandielen, dy’t in modèrne chipsfabryk
bouwe sil yn Easterwalde. Of leaver, mei
dy bouwerij binne hja al drok dwaende.
Eltse koöperaesje hat 300.000 goune oan
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Ook dit jaar bevatte de nieuwjaarsrede van de Voorzitter van het Landbouw
schap veel wetenswaardig cijfermateriaal en belangwekkende beschouwingen.
Terugziend op het jaar 1965 Is immer» sprake van problemen, die de voort
durende waakzaamheid en arbeid noodzakelijk maakten.
Een lapje grond.
Wie wil het wagen
zonder huur vragen?
Een boertje vond
Probeer 't ontginnen
Weinig te winnen.
Pro Deo kan ’t.
Ja, ik word klant.
Kijk es, daar gaan ze
Knecht, baas Cpristiaanse
Ze ploegen voort
Stug, onverstoord.
Een lapje grond
in Serooskerke.
Wie wil ’t bewerken?
Een boertje vond
’k mot het niet nemen
Stronken en stenen,
’t is niks gedaan.
Loop naar de maan,
’t Is tijd verknoeien.
Wat wil hier groeien?
Alles onkruid.
Het loont geen duit.
Van Japan komt de laatste dagen wei
nig nieuws. Is dat een stilte voor de
storm.
Voor de elfmerentocht gaven zich reeds
4700 deelnemers op.
Veehouderij.
Wat betreft de veehouderij valt van een
gunstige grasgroel te gewagen; uiter
aard heeft de hooiwinning geleden door
het natte weer en is de kwaliteit on
gunstig beïnvloed, vooral in de gebieden
met veel wateroverlast.
De opbrengst van de melk zal ook dit
jaar wel wat hoger uitvallen dan de
richtprijs van twee en dertig cent. De
uitloop zal echter geringer zijn dan
vorige jaar en rond drie-vierde cent
bedragen.
De
heeft zijn poging zijn verloofde uit
Oost-Duitsland naar het Westen te bren
gen met zijn vrijheid moeten betalen.
Zijn aanstaande vrouw die in ver
wachting is werd aan de grens
tussen Oost- en West-Duitsland uit de
trein gehaald. Ton werd gearresteerd.
Als advocaat Is hem de Oostduitse mr.
W. Vogel toegewezen. Zijn ouders heb
ben sinds zijn arrestatie vóór Kerst
mis niets meer van hem gehoord.
Mr. F. Pauwels overleden. De vermaar
de Amsterdamse strafpleiter en schrij
ver mr. Mr. Francois Pauwels, is za
terdagmorgen in zijn woning te Am
stelveen op 78-jarige leeftijd overle
den. Op 11 november 1965
Pauwels een halve eeuw als
werkzaam geweest.
Taljochting. Dizze rigels binne nommen
üt Gysbert Japiks syn earste great ge
dicht, de Fryske Tsjerne. Tsjerne, dy't
by syn linhearre komt om him to lok-
winskjen mei syn houlik, komt troch de
koken. Hy sjocht derre bier, „hamme"
en tabak (ja, dat léste wie doe hwat
nijs!). It koe net oars, Tsjerne moast
oan it iten én hy mijde him net. Hwer-
om ek? Gear sean, köke) iten tynt
net üt en goed bier is ek net kwea!
Gear ytten tijnt naet uwt,
Goe Bjear iz eack naet quas
It sjongselsklp „Helje op” to Wommels
spilet by Gerlsma „In poepetoer” fan H.
Cats.
IN MOEDIAEND INITIATYF!
Hwa't him goed realisearret, hoe’t de
minsken, dy’t har bistean fine yn de
agraryske sektor, bilang hawwe by in
priispeil fan har produkten, dat dit bi
stean mooglik makket, sil bigripe kin
ne, dat it harren üngerêst makket, dat
de kostenstiging de léste jierren sa hurd
giet.
Unmachtich om dat to kearen, sit der
oars neat op as to bisykjen ek de priis-
stelling fan har produkten sa goed
mooglik to krijen, sille hja net tusken
wal en skip fordwine. Yn tsien jier bin-
briken dit foar to helden en net sünder
risseltaet. Der komt aerdich biweging
yn it spul. In jier twa tobek is der in
aksje west by de jirapelbouwers om mei-
mekoar in fabryk to stichtsjen, dy't de
jirapels forwurkje soe ta pankleare
grounstof foar patates frites en soart-
gelikese artikelen. Der waerden oandie
len ütjown yn Fryslén, Drinte en Grins
en men soe hjir of der in fabiyk bouwe.
Mar dizze aksje foar „Patafood” sa as
de namme wie, is net slagge. Der wiene
to min minsken, dy’t daliks har jild
hjiryn stekke woene en nei folie forga-
derjen en aksje moast men de saek li-
kwideare foar’t hja fan ein set wie.
Dochs wie de idé in goed idé, allinnich
de methoade blykte net oan to slaen.
Foar sa’n ündernimming is alderearst
hiel hwat risiko-dragend kapitael noa-
dich en de measte boeren seagen hjir
tsjinoan. As men it docht, moat men it
ne de kosten mei 60% omheech gien,
wylst de produktehprizen, mei help fan
de regearing, mar goed tweintich persint
omheech giene. It is dêrom skoan to bi-
gripen, dat de agra ’.ërs bysündere bi-
langstelling hawwe foar de faktoaren,
dy’t in bettere priistelling jaen kinne.
De saneamde valorisaesje fan de lanbou-
produkten is dus tige wichtich. Yn en
buten de E.E.G. is dit It sintrale punt
hwerom it giet. De prizen moatte op
reedlike wize de almar heger wurdende
kosten goed meitsje.
En nou sjocht men op allerhanne ge-
biet, dat de klant in apart persoan is.
Wurdt him de waer oanbean yn de iene
foarm, dan fynt er it to djür, mar de-
selde waer yn in oare foarm of forpak-
king giet deryn as slaed. Moat der ien
of twa sinten by in bólle, dan ropt elts,
dat soks net kin, mar wurdt dat brea
forpakt en snijd levere, dan bitelje tüze-
nen minsken graech sawn, acht sinten goed dwaen en dan moat der de nedige
mear. De molke is harren to djür, mar
foar de kofjemolke bitelje hja sa mar in
kwartsje per liter mear.
Hege jirapelprizen skreauwe oan ’e
protters, mar as patates frites bitelje
hja mei alle wille fiif l.ear ~a folie. Hoe
’t men soks nou fynt, docht net folie ta
de saek, mar elts, dy’t syn waren for-
keapje moat, hat mei it publyk to krijen
net sa as it wéze moast, mar sa’t it is.
De klant is kening, dat is in wier wurd
en hwa’t it dy klant nei it sin dwaen
kin, dy makket de béste prizen.
Al lange jierren hat men dwaende west
om de boeren en har ynstellingen en fa-
was mr.
advocaat
De tweede Winterhulp-collecte heeft
niet het resultaat opgeleverd dat men er
van hoopte.
Wat het weer betreft, heeft 1965 ons
bij voortduring het hart doen vasthou
den, al is het in het algemeen nog wel
wat meegevallen, aldus spreker.
De overvloedige regenval in de zomer
vervulde ons met grote zorg. Het is een
schrale troost te weten, dat de gehele
recreatieve sector en talloze vakantie
gangers er evenzeer de dupe van wer
den. Vrij uitgebreide aaneengesloten ge
bieden en daarnaast sterk verspreid
voorkomende waterschade op afzonder
lijke bedrijven voorspelden weinig goeds.
In dergelijke omstandigheden blijkt tel
kens weer hoe kwetsbaar de land- en
tuinbouw in feite zijn.
Het is dan ook geen wonder, dat het
pessimisme gedurende de zomer sterk
om zich heen greep.
Gysbert - om
froed en from
gol en goed
•eit ós hjoed:
■Cfe siad en lanfl
i a W ff
De wateroverlast van deze zomer heeft
het agrarisch bedrijfsleven voor het
eerst geconfronteerd met de toepassing
van een per 1 januari 1965 gestarte
nieuwe wettelijke regeling, te weten
de z.g. Bijstandswet. Binnen het kader
van deze wet vindt n.l. de z.g. Rijks-
groepenregeling Zelfstandigen toepas
sing.
Deze regelingen vinden reeds dit jaar
in de landbouw over een breed veld
toepassing, al zijn er aanvankelijk al
lerlei matetriële en psychologische
moeilijkheden.
Het gunstiige najaarsweer heeft aan
vankelijk veel verholpen bij het binnen
brengen van de nog te velde staande ge
wassen. In het late najaar volgde ech
ter weer een periode van al te over
vloedige regenval .waardoor uitgestrek
te en ernstige inundaties op vele plaat
sen in ons land zijn ontstaan. Hieruit
blijkt opnieuw dat we ons in Nederland
niet alleen te wapenen hebben tegen
het soms oppermachtige buitenwater,
maar dat ook de binnenslands gelegen
voorzieningen tegen wateroverlast voort
durende zorg vereisen. Het binnenslands
waterkerend bestel is op vele plaatsen
in ons land zwak. Ongetwijfeld zullen
in de toekomst meer middelen beschik
baar moeten komen om de waterstaat
kundige toestand te verbeteren.
landbouwprijzen.
Het Landbouwschap wordt in zjjn stand
puntbepaling dit keer duidelijk geremd
door het feit, dat een ernstig te be
treuren stagnatie is opgetreden in de
voortgang van het werk in Brussel. We
kennen allen de oorzaak. De Franse
president ontleende aan zijn vorig man
daat de gehele E.E.G. dicht naar de
rand van de afgrond te schuiven. Dat
de Franse agrarische belangen daarbij
evenzeer in de waagschaal werden ge
steld als de grootse conceptie van de
Europese samenwerking deerde hem
blikbaar niet. Er is thans in zoverre
iets veranderd-- als we tenminste
de beoordelaars van de politiek mogen
geloven dat het Franse volk hem bij
het toekennen van een nieuw zeven
jarig mandaat een duidelijke waarschu
wing heeft gegeven met betrekking tot
zijn afwijzende houding ten opzichte van
de uitbouw van de E.E.G. Laten we de
hoop uitspreken, dat zij gelijk krijgen.
Hoe het zij, de voortgang van het Brus
selse werk is door het Franse optreden
tijdelijk lam gelegd. Een nieuwe, snelle
start is noodzakelijk. Reeds gingen in
Nederland, en niet bij de eersten de bes
ten, stemmen op ons nu ook maar los
te maken van het Europese prijsbeleid
en opnieuw over te gaan op een natio
naal beleid.
Maasoever-vondst. De door
waterstand afbrokkelende Maasoever
onder Venlo heeft een menselijk ge
raamte blootgelegd, dat vermoedelijk
uit de Franse tjjd stamt.
De Bakkerij van de heer Van de Linde
aan de St. Jansstraat is onderhands ver
kocht aan de heer Geertsma van Wol-
vega.
Van vele vollegrondsgroentegewassen
is de produktie in het afgelopen jaar
belangrijk kleiner geweest dan in de
voorafgaande jaren.
Daarnaast oefende het slechte weer een
zeer ongunstige invloed uit op de op
brengst. Bij bonen en augurken liep
de opbrengst zelfs tot vijftig procent
terug.
Deze situatie zal zich in de komende
wintermaanden wel voortzetten, omdat
ook de oogst vap de wintergroenten be
langrijk kleiner is dan andere jaren; de
oogst heeft namelijk geleden door de
vroegtijdige vorst in november en door
het natte weer van de afgelopen weken.
De aanvankelijk minder goede vooruit
zichten voor het harde fruit zijn door
het droge en zonnige weer van septem
ber en oktober aanzienlijk verbeterd.
Bij een kleinere oogst ten opzichte van
het vorige jaar is in het algemeen de
opbrengst niet tegengevallen.
Brandend vet. Drie leden van de fam.
Van Wijk aan het Galileiplantsoen te
Amsterdam liepen ernstige brandwon
den op tijdens het transport van een
pan met in brand gevlogen vet. De 16-
jarige zoon Johan H. was er het ergst
aan toe; hij moest met verwondingen
aan gezicht en armen in het ziekenhuis
worden opgenomen.
Friese koe beter dan Noordhollandse
Bij vergelijking van het cijfermateriaal
tussen de Friese en N.-Hollandse kost-
prijsbedrijven zien wij, dat de melkpró-
duktie per koe en het vetgehalte in
Friesland hoger is dan in N.-Holland,
aldus de heer J. Jonkers van het L.E.I.
in een lezing.
Directeur Unicef ontvangt oorkonde van
prinses Beatrix. De directeur van Uni
cef, het kindernoodfonds van de Ver.
Naties, in Nederland, de heer J. Eg-
gink, ontving vrijdagmiddag in het
nieuwe gebouw van Unicef in Den Haag
een oorkonde uit handen van prinses
Beatrix. Deze oorkonde werd hem door
de leiding van de wereldorganisatie toe
gekend als blijk van erkentelijkheid
voor de buitengewone diensten door
hem aan het fonds bewezen.
Serooskerke zoekt verder naar goud. In
Serooskerke op Walcheren is ook giste
ren weer gezocht naar gouden munten.
Men heeft nu in totaal 660 exemplaren
gevonden. De akker is vermoedelijk nog
niet „uitgeput”, omdat twee procent van
het perceel doorzocht is. De waarde die
wordt geschat op ruim f 200.000. De
gouddelvers zullen vandaag weer het
werk voortzetten. De heer Enno van
Gelder, directeur van het Koninklijk ka
binet van munten, penningen en gesne
den stenen in Den Haag, zal maandag
de munten nader onderzoeken.
Varkens afgemaakt. In een varkensfob-
bedrijf in het Noordlimburgse plaatsje
Nieuwsbergen Is mond- en klauwzeer
uitgebroken. De gehele varkensstapel
van 102 stuks vee moest worden afge-
Tj. de J.1 maakt.
Akkerbouw.
Wat betreft de akkerbouw in 1965, mo
gen we zowel wat .betreft de tarwe als
de voedergranen vaststellen, dat ge
middeld een redelijke opbrengst van be
hoorlijke kwaliteit is verkregen, dit
niettegenstaande de moeilijkheden en
de oogstvooruitzichten van deze zomer.
De afzet en de prijzen der granen val
len, mede in dit licht gezien, bepaald
niet tegen. De suikerbieten behaalden
een redelijke opbrengst van een hoog
suikergehalte, zodat dooreen genomen
de prijs van f 65,per ton suikerbie
ten wel zal worden gehaald. De oogst
verliep vooral in de tweede periode
moeilijk.
De consumptie-aardappelen gaven een
redelijk beschot, de pootaardappelen 'n
behoorlijke kg-opbrengst met matige
prijzen.
De opbrengst der fabrieksaardappelen
was normaal, terwijl ook de prijsvor
ming normaal verloopt.
De vooruitzichten van het vlas zijn niet
best, hoewel de betere partijen een re
delijke prijs maken.
3
