Sjastri’s plotselinge dood zet
domper op vreugde over oplossing
geschillen
van
Christelijke partijen
discussie
m
hark
en
sjoch
Faure soepeler tegenover E.E.G. dan zijn voorganger
Rhodesië raakt bekneld
Gysbert Japiks
VRIJDAG 14 JANUARI 1966
105e JAARGANG
No. 4
1603-1666-1966
Zilveren filmpjes
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baardcradeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en WymbritseradeeL
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Vietnam.
Militairen.
Wijze onhaagse woorden
Sjastri plotseling overleden.
Maar
Wintersport.
mogen
Te Zurich 3 zwanen geschoten.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch.
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op. aanvraag
Deze week is premier Wilson van Engeland naar Nigeria gereisd om in Lagos een
conferentie bij te wonen van het Gemenebest, waar als enige punt op de agenda
de kwestie Rhodesië wordt behandeld. De Afrikaanse staten wensen liefst militaire
maatregelen om het gehate bewind van premier Smith, die de blanke overheer
sing wil handhaven, tot de orde te roepen. Wilson heeft militaire maatregelen zo
goed als uitgesloten en heeft zijn hele vertrouwen gesteld in sancties en de af
snijding van de olietoevoer. Toen Wilson eind vorig jaar in de Ver. Naties zijn
wat terughoudende politiek verdedigde, liepen de Afrikaanse vertegenwoordigers
boos uit de vergaderzaal weg. Maar er is de laatste weken wel wat in de toestand
veranderd.
tn Wonseradeel waren deze cijfers 12875
en 12837, dus een vermindering van 38.
In enkele republieken in Afrika hebben
militairen de laatste tijd de macht aan
zich getrokken. Dat zijn de voormalige
Franse gebieden Dahomey, Opper-Volta,
en de Centraal Afrikaanse Republiek.
In al deze gebieden is nu ook een duide
lijke afwending te bespeuren van Pe
king, dat op velerlei manieren poogde
hier Invloed te winnen. Enkele van de
ze landen hebben de betrekkingen met
Peking al verbroken. Dat binnenlandse
problemen een rol spelen, spreekt van
zelf. Het leger is hier het enige georga
niseerde machtsinstrument en het moet
raar lopen als het zich buiten de poli
tiek houdt, wanneer er niet voldoende
tegenwichten zijn.
Over het Amerikaanse vredesoffensief
voor Vietnam is niets nieuws te melden.
Veel zal afhangen van de gesprekken,
die Sjelepin, de Russische afgezant in
de Noordvietnamese hoofdstad, op het
ogenblik voert met Ho Tsji Minh en de
zijnen. Zal hij druk uitoefenen in de
richting van een aanvaarding van een
gesprek met de Amerikanen of zal hij
ter herwinning van de Russische invloed
in Hanoi ten koste van de Chinese een
militante koers volgen? Ho zal weinig
voor een gesprek voelen, wanneer hij ’t
gevoel heeft aan de winnende hand te
zijn, ondanks de grote Amerikaanse in
spanning. In een rapport van senator
Mansfield, dat vorige week vrijdag voor
tijdig bekend is geworden, wordt de bes
te mogelijkheid een status quo genoemd,
waarbij de Vietcong zeer aanzienlijke ge
deelten van het platteland beheersen zal.
Dat is het beste, al is het niet erg be
vredigend. Het alternatief, aldus Mans
field, die kortgeleden de wereld is rond
geweest op een polsingstoer, is een ein
deloze uitbreiding en intensivering van
de oorlog, die mogelijk geheel Zuid-
Oost-Azië in vlam zal zetten.
men naar de voorgrond zijn gekomen,
zoals de stemming bij meerderheid en
de bevoegdheden van de Commissie.
Daarover onderhandelt Faure zeker niet.
Bovendien is het toch De Gaulle, die de
beslissingen neemt.
Nd is het opmerkelijk, dat de tweede
categorie partijen herhaaldelijk vertelt,
dat de eerste groep de confessionele
geen bestaansrecht meer heeft. De
confessionele partijen bestrijden dat na
tuurlijk weer ten sterkste.
Deze week is een rapport uitgekomen
van de k.v.p., „Grondslag en Karakter
van de K.V.P.”, waarin juist dit vraag
stuk uitvoerig wordt behandeld. De te
genstanders van de confessionele par
tijen merken, volgens dit rapport, op,
dat „een confessionele partij eigenlijk
geen politieke partij kan zijn, omdat
zij weliswaar mensen omvat met het
zelfde geloof, maar met verschillende
belangen op vooral sociaal economisch
gebied, waaruit geen werkelijk politiek
Op 1 januari 1940 bestond de bevolking
van Bolsward uit 6856 personen, op 31
december van dit jaar uit 6889 perso
nen, een groei, aldus van 33 personen.
verleden van grote betekenis gebleken.
Zij heeft gezorgd voor een zekere sta
biliteit in de vaderlands politiek
Abonnementsprijs f 2.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 88792(5
STOFFELIJK OVERSCHOT NAAR
DELHI
Het stoffelijk overschot van premier
Sjastfi is dinsdag van Tasjkent naar
Delhi overgebracht. Op de foto zien
we hoe de kist door president Ayoh
Khan, premier Kosygin en anderen
naar het vliegtuig gedragen. De kist
wordt gedekt door de Indiase vlag
3e week januari 1941
De laatste tijd is het erg rustig geweest rond het Binnenhof De meeste Kamer
leden hebben korte tijd vakantie genomen. Enkele ministers zyn er ook even
uitgevlogen, hetzij zoals minister Den Uyl naar de wintersport, hetzij
zoals minister Vondeling naar de Veluwe voor het maken van lange bos
wandelingen. Het is een uitgesproken tijd om allerlei zaken, waar anders maar
bitter weinig tijd voor is, nog eens te herzien en ervan gedachten over te wisse
len. Eén van die onderwerpen is de partijvorming in Nederland. Wij hebben in
Nederland twee soorten partijen; de confessionele, die min of meer zijn geba
seerd op een religieuze levensopvatting, en de niet-confessionele, die uitgaan
van direct politieke opvattingen. Voorbeelden van de eerste groep: k.v.p., a.r.p.,
c.h.u. en splinterpartijen als het gereformeerd politiek verbond en de staat
kundig gereformeerde party. Tot de tweede categorie behoren de p.v.d.a., v.v.d.
en kleinere partijen ais do communisten en de pacifisten.
De Wrftd iz oppe rin
Taljochting: Dér is neat gjin nijs finder
de sinne. Ek hjoed de del kinne wy it
Gysbert fakentiids noch neisizze: De
wrald Is op ’e rln de wereld is op
hol).
Veel Kamerleden en Ministers
naar de wintersport trekken, dit wil
nog niet zeggen, dat zij allen zeer er
varen skiërs zijn. De fractie-voorzitter
van de p.v d.a. in de Tweede Kamer
heeft bij het skiën zijn been gebroken.
Een gezegde in politieke kringen luidt
nu: „Skiën kan hy ook al niet”.
In de eerste plaats moeten de vertegen
woordigers van de Afrikaanse landen
tegenover het eigen publiek veel flinker
zijn dan zij eigenlijk wel zouden wensen,
in de tweede plaats hebben de maatre
gelen van de Engelse regering om
Smith te dwingen het roer om te gooien
meer kracht dan aanvankelijk werd ge
meend.
Toen Engeland het olie-embargo voor
Rhodesië afkondigde, nam Smith wraak
door de olietoevoer naar Zambia af te
sluiten en een hoge uitvoerbelasting te
leggen op de Rhodesische kolen, die
Zambia gebruikt in de kopersmelteryen.
Maar op 1 januari bood Smith aan de
doorvoer van olie naar Zambia weer toe
te laten en de heffing op de kolen weer
ongedaan te maken. Toen Zambia dat
lege gebaren noemde (omdat het er geen
concessies voor in ruil wilde geven),
maakte Smith beide maatregelen een
zijdig ongedaan. Hier schijnt wel de
vrees achter te zitten, dat de markt van
Zambia geheel voor de Rhodesische ex
port verloren zou gaan, vooral omdat
men zich in Rhodesië verrekend schijnt
te hebben over de snelheid waarmee
Zambia zich economisch onafhankelijk
heeft kunnen maken van Rhodesië. 'n
Engels-Amerikaanse luchtbrug voor de
olievoorziening is daaraan mede debet.
Het is echter zeer de vraag, of deze toe
nadering tot Zambia enig succes zal
hebben. Integendeel haast, want eerder
zal Zambia nu het risico aanvaarden om
zich te scharen bij de andere Afrikaan
se landen, die alle invoer uit Rhodesië
hebben stopgezet. Dat Smith’s positie
onhoudbaar wordt geacht, zou men ook
kunnen opmaken uit de ommekeer van
de Zuidafrikaanse kranten, die na aan
vankelijke steun voor Smith hem nu
gaan aanraden de onderhandelingen met
Engeland weer op te nemen. De geringe
steun van Zuid-Afrika is ook een teleur
stelling voor Smith geweest.
Bolswards Nïeu wshlai
Uit Makkum vertrokken een 12 perso
nen om in Frankrijk werk te kunnen
vinden.
Gysbert - om
hoed en from
gol en goed
seit ós hjoed:
Nieuwe Franse regering.
Op 8 januari is in een korte plechtigheid
op het Elyséé Charles de Gaulle gekozen
verklaard als president. Snel kwam toen
ook het bericht, dat de regering van
Pompidou vrij sterk gewijzigd was. De
onderhandelingen hiertoe hadden de da
gen daarvoor hun beslag gekregen. De
voornaamste verandering is de vervan
ging van de conservatieve minister van
financiën, Giscard d’Estaing, door De
Gaulles vroegere premier, Michel Debré,
die een overkoepelende functie krijgt,
waaronder financiën, economie en socia
le zaken ressorteren. Men heeft sterk
de indruk, dat De Gaulle, geschrokken
door het grote aantal stemmen op Leca-
nuet en Mitterrand bij de presidents
verkiezingen, de economie wat wil op
stoken. Sinds enkele jaren werd onder
leiding van Giscard d’Estaing een stabi-
lisatieprogramma uitgevoerd, dat de
groei en ook de inflatie aanzienlijk be
perkte. Men zal moeten afwachten, of
hernieuwde groei zonder toeneming van
de inflatie mogelijk zal blijken te zijn.
Een tweede oud-premier, ditmaal van de
Vierde Republiek, is nu tot het kabinet
toegetreden en wel op landbouw. De
Gaullistisch gezinde radicaal Edgar
Faure, die anders dan Debré voor Eu
ropeaan doorgaan, zal Pisani vervangen.
Men verwacht, dat hierdoor het gesprek
over de landbouw met de partners in de
E.E.G., dat op 17 januari in Luxemburg
hervat zal worden, wat gemakkelijker
zal kunnen verlopen. Maar men moet
wel bedenken, dat in de crisis over de
E.E.G. de landbouw eigenlijk van aan
leiding naar de achtergrond is gescho
ven en dat essentiëler politieke proble-
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Tclef. 2044 - Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Wat het zwaarst is. moet het
zwaarst wegen. De voorzitter van
„Dorpsbelang Hichtum” verscheen
niet de op de dorpsfilmavond. Oor
zaak? De zeug moest biggen en
hij moest fungeren als bighein-
der!
program en geen politieke daadkracht
kunnen resulteren.”
Nu gaat dat met name voor de k.v.p
in de laatste jaren bij voortduring
de grootste politieke partij van Neder
land niet meer op, stelt het rapport
met nadruk vast De k v p heeft voort
durend een middenpositie ingenomen
tussen aan de ene kant liberalen en
aan de andere de socialisten „Zolang
de liberale politiek in ons land ge
ïnspireerd blijft door haar opvattingen
over de vrijheid van de autonome mens
en de socialistische door een overwaar
dering van de staatsgemeenschap is het
nuttig en nodig een katholieke partij
te bezitten, die de maatschappij ziet
als een organisch geheel, waarin indivi
du en gemeenschap in wederzijdse wis
selwerking tot bloei moeten komen”,
zegt het rapport.
Men wil by de k.v.p. af van dat oude
stempel een fervent rooms katholieke
partij te zijn, die slechts durft nafluis
teren wat Rome beveelt. Men denkt bij
voorbeeld aan het opnemen in het
Staatkundig Program van een beginsel-
punt als; „De k.v.p. laat zich leiden
en inspireren door een christelijke
mens- en maatschappijbeschouwing,
maar is bij het bepalen van het poli
tiek te voeren beleid onafhankelijk van
kerkelijke instanties”.
Kennelijk wil men van twee punten af:
de nadruk op het rooms-katholieke van
de k.v.p (wordt verschoven naar „het
christelijke”) en de band met kerkelij
ke instanties. Dit betekent in feite na
tuurlijk een zachte vorm van wat met
een foeilelijk woord „deconfessionalise
ring” wordt genoemd.
Het rapport legt er nogmaals de nadruk
op, dat de k v p open wil staan voor
alle Nederlanders en zich niet wil be
perken tot het r k volksdeel. In feite
is dat zo sinds 1945, al kwam er in de
praktijk maar bitter weinig van te
recht. De tijden zijn echter veranderd.
Het mandement van de bisschoppen,
dat een rooms-katholiek verbood om lid
van een socialistische organisatie te
worden, is ingetrokken. De katholieke
organisaties zijn duidelijk van plan zich
open op te stellen tegenover alles wat
„andersdenkend” is. Zij willen af van
het besloten karakter, dat zij in de
ogen van anderen nog altijd hebben. In
onze politieke structuur is deze ont
wikkeling niet onbelangrijk. De k.v.p
streeft er naar de bemiddelende rol tus
sen uiterst rechts en uiterst linies te
blijven veivullen. „Het is nu eenmaal
onvermijdelijk, dat er in een samenle
ving van mensen meningsverschillen en
belangentegenstellingen bestaan. Maar
het zoeken naar een synthese tussen de
verschillende krachten is juist de taak
van een partij, die zich laat leiden door
de christelijke visie op mens en samen
leving”, aldus het rapport.
Deze bemiddelingsrol, die de grootste
politieke party wil veivullen, is in het
Besluiten zijn in Lagos niet te verwach
ten. Wilson zal volledig succes hebben
als hij de Afrikaanse leden van het Ge
menebest erop kan wijzen, dat zijn be
hoedzame politiek ook resultaten gaat
opleveren. Dat is meer dan men kan
verwachten van de conferentie, die pre
sident Ajoeb van Pakistan en premier
Sjastri van India in Tasjkent heeft sa
mengebracht op uitnodiging van Kosi-
gin, de Russische premier. Kosigin heeft
zich zeer actief getoond om beide staats
lieden tot elkander te brengen en voor
al ook om zo neutraal mogelijk te doen
en de Pakistaanse achterdocht, dat Rus
land geheel aan India’s kant staat, weg
te nemen. Over het hoofdprobleem, dat
beide landen gescheiden houdt, nl. Kasj
mir, is men geen stap verder gekomen.
Omdat India weigerde officieel over
Kasjmir te spreken hebben beide staats
lieden het zelfs zonder agenda moeten
doen. Is de conferentie nu geheel als
mislukt te beschouwen? Niemand had
verwacht, dat er zinnige woorden over
Kasjmir zouden worden gesproken, en
het kan al een overwinning van het ge
zonde verstand worden genoemd, dat
Ajoeb en Sjastri zo lang met elkaar
hebben kunnen spreken. Dat heeft de
betrekkingen noch genormaliseerd. De
troepen worden teruggetrokken achter
de linies, die zij voor de oorlog van sep
tember 1965 bezet hielden, en beide lan
den zullen zich onthouden van geweld
bij de oplossing van geschillen.
Nauwelijks was de overeenkomst gete
kend of het bericht kwam, dat Sjastri,
wiens zwakke gezondheid bekend was,
plotseling aan een hartaanval was over
leden.
Voorlopig zeker zal dit geen verande
ringen brengen in de verhouding tot Pa
kistan. Veel van de ontwikkeling zal af
hangen van de keuze van Sjastri’s op
volger.
Wie meent, dat alle beslissende of be
langrijke politieke woorden uit Den
Haag moeten komen, heeft het duidelijk
mis. Enkele dagen geleden heeft de
fractievoorzitter van de k.vp in de
Tweede Kamer, de heer Schmelzer, in
Reeuwijk gesproken. Reeuwijk is ternau
wernood bekend. Alleen bij een aantal
watersportliefhebbers, die op één van
de zestien Reeuwijkse plassen hun hob
by kunnen beoefenen.
In het plaatsje, halverwege Utrecht en
Den Haag, sprak, op uitnodiging van
de plaatselijke voorzitter, de heer
Schmelzer over een samengaan van de
drie christelijke partijen (k.vp., a.r.p.
en c.h.u.) in Nederland. Dat de heer
Schmelzer naar Reeuwijk kwam, is niet
zo vreemd De plaatselijke k.v p -voor
zitter is tevens een van de meest voor
aanstaande parlementaire journalisten
in Nederland. Zo’n man heeft allicht
wat meer invloed op fractieleiders dan
de onschuldige partij-afdelingsvoorzit-
ters in Hoensbroek of Lamsweert.
De heer Schmelzer sprak dan ook wijze
en gedenkwaardige woorden. Hij zei,
dat een fusie tussen de drie grote chris
telijke partijen in Nederland niet wel
denkbaar is. Een christen democrati
sche partij zou eerder een bundeling
worden van de meer vooruitstrevende
groepen uit deze drie partijen, meende
de heer Schmelzer.
de afstroming. Schaatsenrijden hier
op is dan ook beslist af te raden.
Telefonische brandmelding. Toen de
heer N. O. Faber te Hijlaard ’s mid
dags, zat te eten, werd hij door de
buren opgebeld, die zeiden dat zijn
machinehok in brand stond. Direct
ging men met blusapparaten werken
en gelukkig kon men de tractor, die
brandde blussen. Omstanders gingen
bij het dak op en gaven elkaar wa
ter aan, zodat de brand beperkt
bleef bij een gat in ’t dak. Toen de
brandspuit van Mantgum kwam, was
alles gedoofd. Er stonden 4 tracto
ren en een auto in het hok. Eén trac
tor verbrandde gedeeltelijk.
Belangstelling voor Master Gysbert.
Wij zouden het bijzonder op prijs
stellen indien u in uw tentoonstel-
lingsagenda nog wilde opnemen dat
de tentoonstelling „De wrüld fan
Gysbert Japicxs”, die momenteel in
het Kunstcentrum „Prinsetün” ge
houden wordt, is verlengd tot 23
januari 1966. En. dat u gaat
zien.
Opzet of niet? Sjoch, in de Christe
lijke nationale school te Makkum is
een ruit vernield, vermoedelijk is dit
tijdens het afgelopen weekend ge
beurd. Het is mogelijk kwajongens-
werk geweest, doch de vernieling
van de ruit kan ook met het voor
nemen zijn gedaan tot poging van
inbraak.
Uit de bocht. Maandagmorgen rond
half elf raakte een volkswagenbusje
van de gebr. Van der Weerd even
buiten het dorp Pingjum half in een
sloot. In een verraderlijke bocht kon
de bestuurder de auto niet meer op
de weg houden. De wagen sloeg over
de kop en raakte half in de berm en
half in de sloot. Alles liep nog goed
af. Een kraanauto uij Sneek trok
het gevaarte weer op het droge.
Bolswardse musicus voor de RONO.
Zondagavond van 7.15 tot 8 uur
kunt u voor de RONO een recital
beluisteren door Aerde Kuiper (ba
riton) en de Bolswarder Brugt Nau-
ta (piano). Gezongen worden enige
oud-Italiaanse aria’s en liederen van
Dupayc, Debussy en Wolf, terwijl
Brugt Nauta een als piano-solo pre
lude van Debussy speelt.
Dader gesnapt. Een diefstal op het
vissersschip WON 19 van Kuipers,
Makkum, is inmiddels opgelost. Al
daar was een oliejgs en een tran
sistorradio ontvreemd. De gestolen
goederen werden in het bezit be
vonden van de 19-jarige vissers-
knecht G. D. uit Workum. De goe
deren werden in beslag genomen en
tegen de jongeman werd procesver
baal opgemaakt.
Onaangename ontdekking. De vee
houder J. Jellema te Oosterlittens
constateerde dat één zijner schapen
in de weide door een hond (of hon
den) is doodgebeten, terwyl een an
der schaap verwondingen had ge
kregen. Ofschoon men naarstig naar
de eigenaar der hond (en) zoekt, is
tot nog toe geen opheldering ver
kregen.
Boompjes weg. I. De boompjes bij
het hoekpand Turfkade-Kleinzand
(v.h. Tijmstra) zijn verwyderd. Het
trottoir wordt doorgetrokken. Voor
kinderwagens duwende moeders een
verbetering.
Boompjes weg. II. De boompjes
(nee, bomen) aan de Snekerweg, de
naar wij menen te weten in 1869
geplante wilgen, zijn oud en der
dagen zat. Er zit veel dood hout en
soms zyn ze hol. Zo vormen ze een
gevaar voor het verkeer. Bij geruch
te vernamen we dat er plannen be
staan ook deze te rooien. Sommigen
zijn trouwens al gesneuveld.
Boompjes weg. III. Aan de lopende
band sneuvelen t ans de bomen
langs de Rijksweg 43. Dit zal wel
in verband staan met de wegver-
breding. Maar kaal wordt het
wel!
Gepast geschenk? De ouden van da
gen te Bolsward, die op de feest
avond geen prijs hadden gewonnen,
kregen bij het verlaten van de zaal
nog een passend geschenk als ver
rassing. Een 71-jarige alleenstaan
de dame pakte het vol verwachting
uit. Met kloppend hart wikkelde ze
het laatste papier er af: scheer
zeep.
Wateroverlast, ook in Bloemkamp.
Door het springen van een buis ont
stond er lekkage „engros”. En de
meisjes maar dweilen. Een hele con
sternatie, zei ong een. En dat in het
holst van de nacht.
En nu maar schaatsen. Er kan op
de grote Ijsbaan in Makkum weer
volop geschaatst worden, het toege
vroren water vormt een prachtige
gladde ijsvloer, die jong en oud er
toe lokt de schaatsen onder te bin
den. ’s Avonds is de ijsbaan ver
licht, met muziek op de baan. Even
als elders is ook het ijs in de vaarten
nog onbetrouwbaar in verband met
's'"
