Gevaar voor Erhard
hark
en
sjoch
Gysbert Japiks
I
Zilveren filmpjes
3de week februari 1941
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
1603-1666-1966
e>.
4
105c JAARGANG
VRIJDAG 18 FEBRUARI 1966
No. 14
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Regeringscrisis in België
1
en Italië
Gevaar voor Erhard.
Bezegeld huwelijk
In duwckje,
Artsenkwestie.
Liberale ruzie.
ver-
Aanval op Engeland verwacht.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
De brand aan boord van de „South
America” breidt zich uit. Zondagavond
sloegen plotseling de vlammen uit het
voorschip van de 19 jaar oude Liberty.
De kans, het schip te kunnen behouden,
lykt hiermee vrijwel verkeken.
Wilson handhaaft zijn
gezag.
Tot brugwachter van de Blauwpoorts-
brug benoemd, de heer L. Meines te
Hindelopen.
flatie beter het hoofd wordt geboden.
Loonsverhoging wil men koppelen aan
verhoging van de produktiviteit, maar
dat is iets waarvan de Engelse vakbon
den niet willen weten. Het belang van
de overwinning van Wilson is ook, dat
andere bonden bij hun eisen terughou
dender zullen worden, want men mag
niet uit het oog verliezen, dat de spoor
wegweden een proefgeval waren. Een
nieuwe, grote, algemene loonronde kan
Engeland zich op het ogenblik niet ver
oorloven.
De p.v.d.a. heeft zich verkeken. De so
cialistische verkeersminister heeft toch
weer voor een rel gezorgd. Een rel met
diep socialistische achtergronden. Het
over zich candidaat te stellen. Deze af
delingen wilden het partijbestuur ver
jongen en bovendien moest een katho
lieke Rijnlander of Westfaal een tegen-
hang vormen tegen de protestantse Zuid-
Duitser, Erhard.
Erhard voelde het gevaar dreigen voor
zijn positie als bondskanselier, indien
de leiding van de fractie en de partij in
één hand verenigd zouden zijn. Hij zou
dan een gedeelte van zijn vrijheid ver
liezen en derhalve nam hij met tegen-
trieste van de zaak is, dat „Ko” het
zelf eigenlijk helemaal niet kan helpen,
maar er juist door zijn ministersfunctie
zeer nauw bij is betrokken.
zin en aan de late kant zijn besluit, dat
hij zich candidaat zal stellen. Barzel
heeft te verstaan gegeven zich niet
terug te trekken, zodat het op de partij
dag tot een stemming moet komen.
Men zal moeten afwachten of de C.D.U.
haar gespletenheid ook bij de stemming
tot uitdrukking zal brengen dan wel
of Erhard toch nog een glansrijke over
winning zal behalen. Is dat niet het
geval, dan lijdt zijn positie toch wel
enige schade.
zo’n affaire een debat ontstaat, dat
ogenblikkelijk een gesprek wordt van
vóór of tegen het koningshuis. En daar
heeft deze week toch eigenlijk niemand
behoefte aan.
Abonnementsprijs f 2.90 pet kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Distributie van rijwielbanden te
wachten.
Bolswards Nieuwsblad
Wymbritseradeel.
Het Is allemaal erg meegevallen het bezoek, dat bondskanselier Erhard
vorige week aan Prijs heeft gebracht. Van alle kanten klinken optimistische
tonen over hervonden vriendschap en de bereidheid om samen te werken op
praktische terreinen, die beide staatslieden zeiden te hebben, wijst er op, dat De
Gaulle zich heeft terug gehouden op het gebied van zijn wereldpolitieke plannen.
Dat geeft inderdaad aanleiding tot enig optimisme. De praktische terreinen zijn
niet aangegeven, maar men kan misschien denken aan het werk in de E. E. G.,
zolang dat geen al te uitgesproken politiek tintje krijgt. Maar de grote politieke
problemen zijn niet opgelost, men is slechts overeengekomen er op het ogenblik
niet over te spreken. Men behoeft slechts te denken aan de defensiepolitiek,
indien Frankrijk vasthoudt aan zijn dreiging tegen het einde van de jaren
zestig de N.A.V.O. met haar geïntegreerde defensie de rug toe te ke>ren, ai treedt
het dan ook niet uit het Atlantisch verbond.
Erhard heeft nu besloten zich candidaat
te stellen voor het voorzitterschap van
de C.D.U., wanneer volgende maand
Adenauer deze functie zal neerleggen.
Het was niet zijn bedoeling geweest
dit te doen, omdat hij zich niet al te
nauw met het partijwerk wil verbin
den. Hij had gehoopt, dat de zakelyke
voorzitter, die de laatste jaren Ade
nauer terzijde had gestaan, Duefhuss,
zich candidaat had gesteld.
Maar deze zag meer in de advocaten
praktijk.
In de leegte, die toen ontstond, werd
druk gemanoeuvreerd en toen Erhard
in Parijs was haalden de belangrijke
afdelingen Rijnland en Westfalen de
nog jonge fractieleider Rainer Barzel
de beide partijen van de regering-Har-
mel geen prettig vooruitzicht zijn nieu
we verkiezingen te moeten ondergaan.
Dat is dan ook de voornaamste grond
voor de hoop, dat zij het beiden na een
vermoedlijk lange crisis toch onder de
druk van kamerontbinding nog wel eens
kunnen worden. Het blijft evenwel de
vraag of er een ploeg ten tonele zal
verschijnen, die met voldoende gezag
de talrijke problemen zal durven aan
pakken.
Een vole zeug te koop hij R. Haitsma,
Wonserweren.
Raad en College van B. en W. van Am
sterdam, Hilversum en Zaandam ont
bonden. De bevoegdheden gaan over op
de regeringscommissaris.
Een 20-jarig meisje wegens belediging
van de Duitse weermacht tot 1 jaa'
gevangenisstraf veroordeeld.
In Engeland heeft premier Wilson het
gezag van zijn regering bevestigd in
felle onderhandelingen met de bond van
spoorwegpersoneel.
De looneisen van deze bond stuitten op
verzet van de regering, die zoveel mo
gelijk wil vasthouden aan een niet uit
gesproken loonstop. De regering deed
onder de druk der onderhandelingen
een aantal concessies, maar toen de
bond eiste, dat de loonsverhoging van
a.s. oktober vervroegd zou worden tot
april, wenste de regering niet verder
te gaan dan september. Toen de rege
ring weigerde verder op de eisen van
de bond in te gaan, kondigde deze een
staking af, die op maandag zou zijn in
gegaan. Toen greep Wilson zelf in en
dwong de bond in te binden. De staking
werd afgelast.
Dat is een belangrijk succes voor Wil
son, want hiermee heeft hij het gezag
van zijn regering tegenover de bond ge
vestigd. De regering moet het algemeen
economisch belang in het oog houden
en dat is op het ogenblik, dat de in-
Sinne In Moanne, ryzje’
Simmer, Winter, Foar-jier, Hearst,
Ej’nje’, in libbje’ alweer az eerst.
Taljochting: De tiid giet altyd troch. D®
sinne en moanne komme op en geane
tinder, de fjouwer tiden fan it jier wik-
selje elkoar óf.
Het andere land met een kabinetscrisis
ia nu België, waar de regering-Harmel
door de brief van de koning slechts en
kele dagen uitstel heeft gekregen. De
socialistische ministers boden ontslag
aan, waarop Harmel vorige week vrij
dag de koning bij diens terugkeer van
een officieel bezoek aan Denemarken
het ontslag van de regering kwam aan
bieden.
Wij hebben vorige week al geschreven,
dat één van de punten, waarop er
moeilijkheden in België waren ontstaan,
de artsenkwestie was. De artsen eisen,
naast een verhoging van het honora
rium, van zeven socialistische klinie
ken, dat zij breken met de gratis be
handeling van de verzekerden, omdat er
naar hun mening een overconsumptie
van medische hulp ontstaat. Zij eisen
de invoering van een z.g. „remgeld”.
Dat is de achtergrond, maar ernstiger
was, dat er een sterke tweedracht in
de regering heerste. De socialistische
ministers keken angstig om naar hun
Waalse achterban, de katholieken to
nen zich gevoeliger voor de Vlaamse
verlangens. De katholieken vrezen een
overlopen naar de Vlaams nationalis
tische Volksunie, de socialisten maken
zich zorgen, dat zij kiezers aan extre
mistische groeperingen zullen verliezen,
terwijl van beide partijen de meer bur
gerlijke kiezers gemakkelijk kunnen
overstappen naar de liberalen, die zich
geheel op het Frans sprekende stand
punt hebben gesteld.
In deze omstandigheden zou het voor
Slippertje. Toen de 20-jarige K. Tj.
Tijssen van Jorwerd dinsdag van
zijn werk naar huis terugkeerde, ge
raakte de auto, waarin hij reed, in
een slip tussen Weidum en Mantgum
en sloeg enkele malen over de kop.
Door deze manoeuvre werd de auto
zwaar beschadigd. Tijssen zelf kwam
met de schrik vrij.
Begin van brand. In de bergplaats
van loonbedrijf Joh. Brunia is een
begin van brand ontstaan, waar
schijnlijk in het droge riet van het
dak, dat afgedekt was met een stuk
stort. De knecht, die de brand ont
dekte, trachtte het vuur te doven
met een blusapparaat. Inmiddels
belde men de brandweer van Wit-
marsum, die spoedig ter plaatse was.
Met het water, dat in de tank zat,
werd men 't vuur meester. Gelukkig
maar, de sloten lagen dicht.
Luchtkastelen bouwen kan men in
Schettens wel. Men wenste maar even
9 punten zoals een cafetaria, via
duct, bushokje, kunst (matige) ijs
baan, busdienst tussen beide dorpen
en een carillon in de Longerhouw-
ster toren. Deze wensen werden tij
dens de jubileumavond van de Herv.
Vrouwenver. bij het installeren van
de „burgemeester van L. en S.” ge
opperd.
Niet adelijk. Op de stamtafel In de
Doele ligt een prachtig boekwerk:
Adelijk Bloed. Nee, het gaat niet
over graven en baronnen, maar over
preferente Friese stieren. Het is
een door U. T. uitgegeven album
met prachtige stierenplaatjes in
kleur. Enkele plaatjes zijn door het
publiek verwijderd. Dat is niet edel,
laat staan van adelijk.
Teken des tijds. Afgeluisterd: We
hadden een liter hoestdrank, maar
binne met zijn negenen. Su mar op,
mut je denke.
Gysbert - om
froed en from
gol en goed
»eit és hjoed:
ting: De beide eerstgenoemden wa
ren broer en zus, en de twee laatst
genoemden waren zusjes, en tevens
nichtjes van de twee eerstgenoem
den. Bovenstaande melding die ons
bereikte voor „Hark en Sjoch” was
afkomstig van T. A. Bouwhuis, Secr.
Haitsmalaan 46, alhier.
Het wintertje, dat maar voortkwak
kelt, heeft voor menigeen nare ge
volgen. Zo althans voor H. P. uit de
Dr. Joost Halbertsmastraat, die op
weg naar zijn werk Achter de Sme
den kwam te vallen en zijn heup
brak. Hl wordt verpleegd in het
St. Bonifatiushospitaal te Leeuwar
den. Sterkte, Henk!
Gysbert-om, froed en from begint nu
toch wel in de belangstelling te ko
men. Werd onlangs vanuit Bolsward
te Ijlst een Gysbert Japiksjoun ver
zorgd, volgende week zal dit het ge
val zijn te Dokkum. Het begint op
een elfstedentocht te gelijken.
Dubbel-op. Slager Couperus te Burg-
werd keek wel wat vreemd op toen
hij bij het openen van een noodslacht-
koe, werd aangekeken door een kalf
met. twee koppen. Het dier was
dood en ook verder misvormd. Het
had vier oren, vier ogen, maai-
slechts’ vier poten, hoewel niet van
normale vorm.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en
Nieuwe nadruk op het politieke Europa
zal er voorlopig wel niet zijn, want
wanneer de ministers van de E.E.G.
weer bijeen komen is het de vraag of
er in twee van de zes landen alweer
een regering is. Italië is nog geen stap
nader gekomen bij de oplossing van
zijn kabinetscrisis.
De moeilijkheid schuilt daar in de wens
van de chr.-democraten, dat Scelba, de
leid van de rechter vleugel van de chr.
democratische partij, in de regering op
genomen wordt. Maar dat stuit op fel
verzet van de coalitiepartners. Forma
teur Moro kan echter moeilijk buiten
de steun van zijn rechter vleugel, voor-
-<■1 niet omdat de overigens vrij linkse
groepering van Fanfani een stilzwijgen
de overeenkomst met Scelba schijnt te
hebben om diens candidatuur een ab
solute noodzaak voor steun aan Moro
te vinden. Per slot van rekening wil
Fanfani niet dat Moro slaagt, omdat hij
zelf premier wil worden.
die loyaal moet zijn tegenover de Kroon,
niet zo maar even verkondigen.
Neen, minister Suurhoof had het moei
lijk. Dat het vragenuurtje bovendien viel
op de dag voordat Beatrix en Claus in
Baarn gingen aantekenen voor hun hu
welijk, maakte de atmosfeer er niet
zuiverder op. Dat de rel kon ontstaan
is toch eigenlijk helemaal de schuld van
de Kamer. De Kamer had haar mond
moeten houden. Waarom er geen zege!
was. kon iedereen wel begrijpen Zoals
rok ieder kon voorzien, dat als over
Als minister van verkeer en waterstaat
is hij het opperste hoofd van de P.T.T.
En daardoor ook de man, die uiteinde
lijk de beslissing moet nemen over een
belangrijke affaire als de uitgifte van
nieuwe postzegeltjes.
Vorige week vroegen dan ook prompt
enkele Tweede Kamerleden bij de be
handeling van de PTT-begroting, waar
om er geen speciale postzegel uitkomt
bij het huwelijk van Kroonprinses Bea
trix met de heer Claus von Arnsberg.
De minister vertelde, dat hij er te laat
aan had gedacht „dat zoiets een moge
lijkheid was”. „Als ik iets verkeerd heb
gedaan, dan wil ik daarvoor graag alle
schuld op me nemen,” zei hij deemoedig.
De bewindsman meende, dat er zo laat
aan was gedacht, dat alle technische
moeilijkheden voor het laten verschij
nen van de bijzondere zegel niet meer
op tijd vóór tien maait konden
worden opgelost.
Het was misschien een leugentje, een
minister behoort in de Kamer niet te
jokken, hij mag alleen om de zaken
heendraaien, maar het was in elk ge
val ook niet helemaal de volle waarheid.
Al in september had de hoofddirectie
van de PTT aan het departement de
suggestie gedaan om een speciale hu
welijkszege! uit te geven.
Dat bracht minister Suurhoff natuurlijk
in een moeilijk parket. Had hij „ja" ge
zegd, dan zouden heel wat republikein
se partijgenoten (dat er bij de p.v.d.a.
bezwaren zijn tegen het huwelijk, bleek
wel bij de moeilijkheden rond de brief
van fractievoorzitter Nederhorst) op
hun tenen zijn getrapt en was hij uit
gemaakt voor een „monarchist”, wat
tegenwoordig al een even erg scheld
woord lijkt te zijn als de term „repu
blikein”. Misschien wilde hij wel on
heuse grapjes voorkomen als „het lik
ken aan de achterkant” en soortgelijke
volksgrollen.
Deze week werd hij opnieuw in de Ka
mer ter verantwoording geroepen. De
liberaal Visser stelde een reeks van
mondelinge vragen: „waarom heeft de
minister niet dit, of waarom heeft de
minister niet dat gedaan". En een reeks
van voorstemmers bij de huwelijkswet
kwam ook even, geheel volgens het
reglement van orde, één vraagje stellen.
Wat had de minister moeten antwoor
den Dat hij een republikein is en daar- bieden,” schrijft mr. "stikker achteraf,
door alles wil vermijden wat aan het Prof. Oud heeft nu in zeer lange arti-
bestaan van een koningshuis in Neder- kelen in enkele liberale kranten geant-
land herinnert? Dat kan een minister, woord op Stikker’s memoires. Stikker
komt er niet best af. „Ik neem de woor
den van de heer Stikker met een grote
zak zout," „Stikker bleef zijn eigen
gang gaan, zonder zich aan ons veel
gelegen te laten liggen,” en „Nu ik het
lees, moet ik zeggen, dat ik van zijn
houding niet veel begrijp", zijn enkele
kernachtige, niet al te bewonderende
uitspraken van mr. Oud. En over de
plakkaten-zaak; „Ik kon me niet her
inneren, dat Stikker met ontslag heeft
gedreigd. Het staat ook niet in de no-
tulen".
Advertentieprijs: 15 cent pet mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Mr. Dirk U. Stikker is een belangrijk
Nederlander. Deze liberale voorman was
minister van Buitenlandse Zaken, di
plomaat en later zelfs secretaris-gene-
raal van de Noord Atlantische Verdrags
Organisatie (N.A.V.O.).
„Ik verkeerde onder de groten der aar
de en was rechtstreeks betrokken bij de
wereldpolitiek,” schrijft hij in zijn on
langs verschenen mémoires (een dik
boek, dat dan ook niet goedkoop is).
Enkele van de zeer vele pagin’s zijn
gewijd aan de moeilijkheden, die mr.
Stikker in de loop der jaren kreeg met
die andere liberale voorman, prof. Oud.
Moeilijkheden, die hoog opliepen, en die
mr. Stikker er toe brachten na enige
tijd afscheid te nemen van de v.v.d.
Eén van de belangrijkste twistpunten
was de verkiezingsleus, waarmee in
1948 de liberalen stemmen probeerden
te winnen. In Amsterdam verschenen
plakkaten met het opschrift: „Het roer
moet om. Hebt U er ook genoeg van?
Stemt dan lijst 6, mr. Oud”.
Welk roer om moest? Dat bleek duide
lijk uit de tekening van een angstwek
kende Soekarno. Het moest maar eens
uit zijn met dat vrijheidsgeroep van de
Indonesische rebellen. Met krachtige
hand er op los, zo schenen de liberalen
te zeggen.
Maar eenmaal in de regering was het
vooral mr. Stikker, die zich beijverde
voor de onafhankelijkheid van Indone
sië. „Ik slikte die plakkaten slechts met
moeite en dreigde mijn ontslag aan te
Proeven hebben aangetoond, dat Ne
derland zelf goede tabak kan kweken.
Een kleermaker, die handelde in vlees,
op heterdaad betrapt. Hij droeg 7
koffers.
Minister Suurhoff („Ko”) van Verkeer en Waterstaat, Is een rasecht socialist.
Men zegt wel eens, dat hij zijn ministersportefeuir.e te danken heeft aan het
feit, dat het party>estuur van de partij van de arbeid hem liever als bestuurder
zag vertrekken. Hij was part(j-voorzitter en daarom vaak de spreekbuis van
alle socialisten. Maar heel wat gemoderniseerde socialisten begonnen „Ko”
Suurhoff wel wat al te ouderwets te vinden. Wanneer Suurhoff bulderde, krom
pen de kapitalisten ineen. Dat was In een t(jd van doorbraak en samenwerking
met andere partijen wel wat al te rood in veler ogen. .Als minister is Suurhoff
onschadelijk, zo meende kennelijk de p.v.d.a. Dan is hij druk bezig met het bestu
ren van het land en heeft geen tijd zich met de party-(politiek) te be
moeien.
De schapenmoord in Achlum. De
hoden, die moorddadig hebben huis
gehouden onder een 15-tal schapen
te Achlum waren een bouvier van de
heer J. Zoodsma en een pincer van
de heer T. Bodewes, beiden uit Fra-
neker. De bouvier werd ter plaatse
door de Achlumer politie doodge
schoten. De pincer is te Franeker
door een veearts terechtgesteld. De
beide eigenaren zijn voor de schade
aansprakelijk gesteld.
’t Is maar een weet. Toen moeder
de griep had, bracht vader de kinde
ren naar bed. Het jongste joch
schreeuwde wel een uur lang moord
en brand. Toen werd het euvel ont
dekt. Vader had het hoofd van het
jongetje op het voeteneinde in bed
gelegd. Snel werd het kind weer goed
gelegd. Vader was dom geweest,
zei het ventje.
Schriften van eigen bodem. Als aan
winsten van de C.J.V.bibliotheek te
Exmorra-AUingawier vonden we o.a.
vermeld „Pibe en Sibe Durks van
Exmorra” bewerkt naar een gege
ven van M. W. Camping en „Allin-
gawier door de eeuwen heen”, het
laatste is een korte samenvatting
van wat tot nu toe over de geschie
denis van dit dorp is bekend gewor
den, met een literatuurlijst.
Geen kleinigheid. In de afgelopen
maand januari werden door de knip-
seldienst van genoemde bibliotheek
in totaal 3056 knipsels verstuurd, dit
was ruim 500 meer dan in decem
ber j.l.
Tragisch. Op de begraafplaats te
Doniaga las een lezer van ons blad
op een oude, verweerde grafsteen ’t
volgende: In dit graf, behorende aan
Egbert Bouwhuis, zijn begraven:
Age Bouwhuis 21 jaren, Riemke
Bouwhuis 23 jaren, Marijke Postma
22 jaren en Akke Postma 15 jaren.
Allen op schaatsen verdronken in de
Tjeukenneer op 6 jan. 1833. Toelich-
I N
HUM
,.tx,
