HET JEUGDWERK IN DE
BRANDING
werd
een succes
ETEN VOOR INDIA
Actie „Eten voor India”
J
11 J
I i'
Jeugdwerk Ned. Herv. Gemeente
In Bolsward in enige uren 18.500
Gysbert Japiks
5^0®
I T
Til anus
Fan de Marl iny loer
Zilveren filmpjes
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
o
DINSDAG 22 FEBRUARI 1966
105e JAARGANG
No. 15
I.
1603-1666-1966
SOKS MEI MEN GRAECH HEARRE
GIRO 100200
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Ilindeloopen, Wonseradeel, I! or hum en Wymbritseradeel,
F
if /i d
t
I
ik.. I
I
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
PIET
Rijwielbanden op de bon
Toh. Vellinga was 25 jaar in dienst bij
Uitgave: A. J. OSINGA N.V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Hij diende het parlement
Een volle generatie,
Op het belang der natie
Innerlijk afgestemd.
Een man zonder ophef
Geen vuurwerk en fanfare.
Steeds (’t kenmerk van het ware)
Eenvoud en plichtsbesef.
De oude garde gaat.
De politiek, het leger
Wist deze man, integer.
Steeds op zijn post, paraat
Tot aan de laatste nacht.
Toen God diep, de gerede
Het oog sluitend in Vrede.
Tilanus, vriend, rust zacht
(in memoriam)
De oude garde gaat.
Politieke vazallen,
Weer iemand weggevallen
In levensavond, laat.
In de slaap heeft zijn Heer
Hem zacht tot Zich genomen.
Het werd, ontroerd, vernomen
Tilanus is niet meer
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
April dieses Jahres den Hof Prey er in
Well als PRchter übernommen, um hier
lm Bergischen Land wertvolles Milch-
vieh zu züchten. Bei den regelmaszig
stattgefundenen Melkbarkeitsprüfungen
des Tierzuchtamtes wurden seine Milch-
kühe bereits in die höchste Bewertungs-
stufe eingereiht. Dem siegreichen Züch-
ter seien weitere Erfolge gewiinscht.”
By dizze léste winsk slute wy üs fan-
sels fan herten oan. Dit jowt it moedige
jonge pear hoop en bitrouwen, dat hja
it dêrre yn it frjemde lAn wol rédde sille.
Maklik is it der lykwols ek net, hwant
folk foar de buorkerij is der jit folie
minder to krijen as hjirre en oan boere-
help-organisaesje binne hja jit net ta
komd. De jonge boerinne, dy’t hjir al
direktrise wie fan de hüshaldskoalle yn
Donkerboek, stiet der wer foar in hiel
oare taek, mar hawar, hja binne jong
en moedich en de lju binne har der tige
tagedien. Tsjerke en skoalle hawwe se
tichteby en as it yn de foarein sa flot
giet as yn it büthüs, dan hoecht dat gjin
probleem to wezen. De earste yndruk is
wol sa, dat er in reedlike kftns is om
foarüt to kommen, de molke bringt aer-
dich mear op as hjir en as it mei de fé-
forkeap nou altomets giet as yn dit
stikje biskreaun stiet, dan liket it alle-
gearre net sa min. En it jonge pear mei
gerêst ris witte, dat it üs hjirre, om de
Martiny-toer hinne, tlge deugd docht, as
har móedich bisyltj'n s’agje mei. Wy
.ca sui.s iaii Herten ta. 1 de Ia. Haagsma.
Bolsward
Wonseradeel
Hennaarderadeel
Baarderadeel
Workum
Hindelopen
Wymbritseradeel
Franekeradeel
In from minsch’ mierckt op God,
In from hert eag't op God.
Ons land telt meer dan 100.000 vereni
gingen. Concentratie is dringend nodig.
Een jood, die te Amsterdam biljetten
aanplakte op heterdaad betrapt en ter
dood veroordeeld. Het vonnis werd met
de kogel voltrokken.
Gebakken vis, poffertjes en oliebollen op
de bon.
Abonnementsprijs f 2.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
f
Advertentieprijs: 15 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
4e week februari 1941
f 18.500,—
f 23.600,—
f 14.000,—
f 9.750,—
f 11.000,—
f 3.350,—
f 31.000,—
f 10.500,—
Gysbert - om
froed en from
gol en goed
seit üs hjoed:
DRIE KINDEREN IN VLAMMEN
OMGEKOMEN
By een middelbrand in de 2e Van
Swindenstraat in Amsterdam-Oost is
een drietal kinderen in de vlammen
omgekomen. Vier andere kinderen
konden worden gered. Hier de redding
van de kinderen via de ladder uit de
3e etage die geheel uitbrandde.
jaar 1965 overvalt deze hongersnood een
volk dat reeds voor 25 ondervoed is
en voor 60 aan de gevolgen van ver
keerde voeding lijdt.
Het betekent, dat de weerstand tegen
deze accute hongertoestand minimaal is.
De voedselproduktie is weliswaar sedert
1950 gestegen van 50 miljoen tot 88.4
miljoen in 1964, maar deze stijging
houdt geen gelijke tred met de snelle be
volkingsgroei. Per jaar groeit de bevol
king van India met ruim 10 miljoen
mensen.
In 1965 was ten gevolge van de droogte
de voedselproduktie 77 miljoen ton. Om
450 miljoen mensen te voeden is ten
minste 98 miljoen ton nodig. In de
Wanneer we naast deze kleine Doopsgezinde gemeenschap een grotere plaatsen,
n.l. die van de Hervormde groeperingen, dan zien we meteen een verschil.
Was de eerste er één met een nog jonge jeugdbeweging, bjj de tweede ijjkt
deze soms oud en der dagen zat. Deze laatste kerk is een grote familie geweest,
maar door de grootte vervreemdden de leden van elkaar. Deze familie kunnen
we in tweeën splitsen, n.l. in Rechtzinnig Hervormden en in Vrijzinnig Her
vormden. De rechtzinnig hervormde kleuter begint dichter bij de Gereformeerden
dan bij de vrijzinnigen. Hij eindigt zjjn jeugd echter dichter bij de iaatsten. Er
zyn n.l. behalve de Doopsgezinde nog twee zondagsscholen, beide van Hervormde
huize, één voor de vrijzinnig en één voor de rechtzinnig Hervormden, waar ook
Gereformeerde kinderen op gaan.
Hij liet een soepelheid,
Van nature eigen, blijken
Wist echter nooit van wijken
Ging het om beginselstrijd.
Heeft vaderlijk gehoed.
Velen de weg gewezen,
Toen de vrijheid was herrezen.
Voorwaarts, vol goede moed.
Hij had het bevel verstaan.
Een soldaat die bewust ging
Doende de wapenrusting
Gods, in het strijdperk, aan.
't Geloof was hem een schild
De Iaatsten die bezwaarden
Als uit Gods hand, aanvaarden.
Voor de naasten zacht en mild.
Om oan ’e slach to kommen is op it he
den foar in jonge boer net sa maklik en
it seit him seis, dat der dan ek wol ris
ütsjoen wurdt nei in oplossing, dy’t net
daliks foar de han leit. Wy kenne se alle-
gearre wol dy jonge minsken, dy’t de
greate dobbe oerstutsen binne om yn
Kanada of Australië har lok to sykjen.
Friezen binne swalkers, sa is in Aid
B r, sechje, mar de oarsaek fan dy swalkerij
d, leden allemaal ouder zijn dan 16 jaar. I sil dochs meast wol lem ha yn it feit.
roep gedaan op de wereldbevolking om
voedsel naar India te sturen.
De Amerikanen, die reeds jaarlijks 6
miljoen ton graan uitvoerden naar In
dia, hebben hun bijdrage nu verhoogd
tot 700.000 ton per maand. Johson ver
klaarde in zijn .Food for Freedom Mes
sage’ de oorlog tegen de honger en
kondigde aan, dat de voedselproduktie
in de V. S. zal worden verhoogd(de
Amerikanen hebben de landbouwpro-
duktie vorig jaar kunstmatig laag ge
houden).
Engeland zal melkpoeder, gecondenseer
de melk, vitamines en insecticiden be
schikbaar stellen tot een waarde van
10 miljoen gulden.
Italië is een grootscheepse actie bezig
na de. R.A.I. (radio en televisie). Men
verwacht daarvan een resultaat van ze
ker 6 miljoen gulden. Reeds nu is door
de bevolking 2 miljoen gulden bijeen
gebracht.
Een grote stimulans is de oproep van
de Paus, die een briefje van twee kin
deren voorlas, waarin zij zeiden, dat ner
gens meer kinderen mogen doodgaan
van de honger en dat zij daarom hun
spaarcentjes gaven. De Paus spoorde
de Carnavalvierders aan zich te mati
gen voor de hongerenden.
Ook de Wereldraad van Kerken heeft
zich met een oproep tot de wereld ge
richt en steun gevraagd voor zijn hon-
gerbestrijdings- en ontwikkelingsplan
nen in India.
In ons land is de actie „Eten voor India”
waarin vijf organisaties samenwerken
(Nederlandse Organisatie voor Interna
tionale Bijstand, Nederlands Comité
Unicef, Unesco Centrum Nederland, de
Stichting Oecumenische Hulp aan Ker
ken en Vluchtelingen, de R.K. Stichting
Mensen in Nood), nu door medewerking
van radio en televisie een werkelijk na
tionale actie geworden.
De actie werd aan iedere Nederlander
gepresenteerd. Er zal nu niemand meer
in ons land kunnen zeggen: ,Ik wist er
niets van.’
Dat ook in Bolsward en omgeving de
actie is aangeslagen, bewijzen de vol
gende cijfers.
Staan ter dekking: Knjilles van Teake
B. Rypma; Karel K. 1818 van Y. K.
Osinga, Tzum; Sado van S. Osinga en
Silius van P. C. van Popta.
Het lijkt overigens, dat er weinig be
langstelling voor deze klubs bestaat.
Wat wordt er eigenlijk op zo’n klubver-
gadering gedaan?
Men begint met het zingen van een
psalm of gezang, gebed en daarna weer
zingen van een lied. Vervolgens wordt
er een inleiding gehouden over een ge
deelte uit de Bijbel. Daarna is er weer
zang en komt de pauze.
Na de pauze wordt er meestal een spel
letje gespeeld. De avond wordt besloten
met zingen en een gebed. De vergade
ring duurt 2 uur.
Bij al deze groepen, dus ook die van jon
geren boven de 16 jaar is een volwas
sene leider. Deze volwassene verzorgt
ook meestal de inleiding en ook wel
het tweede gedeelte van de avond. Er
zijn trouwens ook groepen, waar alles
gebeurt door de leider.
Men kent .spel’avonden, ,spreek’avonden
en zoekt tal van nieuwe vormen.
Op een spelavond mag iedereen spelen
wat hij wil (tafeltennis, schaken, dam
men, tafelvoetbal, enz.) op een spreek-
avond wordt een lezinkje verzorgd door
een spreker, die meestal iets over zijn
beroep vertelt (politie-agent, p.t.t.-be
ambte, enz.).
Onderling contact tussen de verschil
lende leiders is helaas gering.
De vergaderingen van de diverse klubs
worden in hetzelfde lokaal gehouden.
Men gebruikt dezelfde bijbels en zang
bundels.
VAN BLANKENBURGSTRAAT 6 OEN HAAG
boud, der kinne hja it bést mei dwaen, it
lan liket ek goed, mar it is nou jit to
ier om dér in oardiel oer to jaen. Mar
hwat winiik de reden is fan dit artikel-
tsje, dat is in knipsel üt in pleatselike
Dütske krante, dat ik hjir folgje lit.
Dat giet oer in bolle, dy’t hja as kealle-
bolle fan de alderlike pleats meinommen
hiene en dy hjir yn dit stikje neamd
wurdt. Mar lêz it seis mar:
10.000 D.M. für einen Bullen. Auf der
485-ste Zuchtvieh-Auktion in Krefeld er-
rang der Landwirt: Walle Johan Nooit-
gedagt aus Wermelskirchen-Well, gros
zen Erfolg mit einem 17 Monate alten,
schwarz-bunten Zuchtbullen. Von 80 vor-
geführten Bullen wurden sieben pra-
miert. Züchter Nooitgedagt erhielt den
1-B. Preis für sein Rheinischf )-Frie-
sische Zuchttier. Eine Bullenhaltungs-
genossenschaft aus dem Oberbergischen
erwarb das Tier zum Preise von 10.000
D.M. Kaum jemais wurde für ein Tier
dieser hohe Preis geboten.
Trotzem mag sich der Fachman nicht
wundern, wenn er den Stambaum dieses
Bullen kennt. Die Vaterlichen Ahnen
siegten schon mehrere Male bei der be-
rühmtcn hollündischen Bullenkörung in
Leeuwarden, wahrend das Muttertier
ebenfalls einer hoch pramierten Züch-
tung enstammt und mit Miichleistungen
von 6748 kg. bei 4.48% Fettegehalt in
302 Tagen aufwartete.
Landwirt Nooitgedagt stammt aus Lol- <ia( mwuiv»
luuVHolland-Friesland und hat Mittewinskje iia.
Beide laatste zondagsscholen gebruiken
evenwel bij het Kerstfeest dezelfde
kerstboom. (Typisch voorbeeld van een
heid en verscheidenheid, uit economi
sche zuinigheidsredenen dezelfde kerst
boom. Op de 1ste Kerstdag brandden de
kaarsjes voorheen in de boom voor de
vrijzinnigen in de Martinikerk, op de
2de Kerstdag voor de rechtzinnigen in
de Broerekerk. Dit laatste jaar werden
beide feesten in de Martinikerk gehou
den.
De vrijzinnige zondagsschool telt weinig
leerlingen. De „lessen” worden op een
ietwat verouderde wijze gegeven. Er
wordt een verhaal verteld en gezongen.
Op het Kerstfeest krijgt een ieder een
cadeautje. Het aantal leerlingen loopt
in Ce adventstijd met het Kerstfeest in
zicht, op, evenals bij de andere zondags
school, die veel groter is. Op deze laat
ste zondagsschool zijn wel eens 400 leer
lingen geweest. Tegenwoordig zijn er
meestal zo’n 200. De leidraad voor de
vertellingen is ook hier weer Kind en
Zondag. De leidsters cn leiders houden
géén voorbereidingsavond, zoals we die
wel kennen bij de Doopsgezinde zon
dagsschool.
Het uur wordt vol gemaakt met zang,
een vertelling (soms 2) en een collecte.
Er zijn verschillende klassen. De kleu
ters (4-6 jr.) zitten in één klas, jongens
en meisjes samen. Daarna komen de
jongens in een jongens-, de meisjes in
een meisjesklas te zitten.
Wanneer de leerlingen 12 jaar zijn en
het laatste Kerstfeest hebben meege
maakt, wordt hen een Bijbel aangebo
den met een toepasselijke tekst op de
eerste pagina geschreven.
Deze zondagsschool (zondagsschool „Sa-
muël”) is niet halfjaarlijks, maar gaat
het hele jaar door (behalve in de va
kanties).
Er is soms een soort sleur te bemer
ken in het houden van de zondagsschool.
Het er meee doorgaan heeft toch zin,
omdat men van het standpunt kan uit
gaan, dat kinderen, die door de week
niet of nauwelijks met de Bijbelse Ge
schiedenis in aanraking komen, hiertoe
dan toch op de zondagsschool gelegen
heid krijgen. Door het houden Van een
zondagsschool kan men dus in een blijk
baar bestaande behoefte voorzien.
De leiders en leidsters zijn op deze zon
dagsschool géén oppas onder kerktijd.
Het schooluur is van 12 tot 1 uur.
De ouderen (boven de 12 jaar) kunnen
na de zondagsschool de jongerenvereni
gingen gaan bezoeken. Deze clubs heb
ben alleen vergaderingen in het winter
halfjaar. In dit gedeelte van het jaar
worden ook de catechisaties gehouden.
De clubs worden zeer weinig bezocht!
Er is catechisaties voor jongens en
meisjes apart. De volgende groepen be
staan: 12-14 jaar meisjes; 12-14 jaar
jongens; 14-19 jaar, meisjes en 14-
19 jaar jongens.
Na deze catechisaties volgt de belijdenis
catechisaties voor jongens en meisjes
samen.
De Vrijzinnig Hervormden, veel minder
talrijk, hadden in Bolsward hun eigen
catechisaties, er wordt echter toenade
ring gezocht. De vrijzinnige knapenver
eniging telde op onze peildatum 12
leden. De jongelingenvereniging van
af 16 jaar, 8 leden.
De rechtzinnige knapenvereniging 14
leden, die allemaal 12, 13 of 14 jaar
waren. De tweede groep, jongens van
14 tot 16 jaar, 10 leden.
De meisjesvereniging (12-14 jaar) had
op dat moment een behoorlijk aantal
leden, maar de groep van 14 tot 16 jaar
daarentegen telde geen enkel lid! Dit
by gebrek aan leidsters.
Deze verenigingen, die allemaal uitgaan
van het C.J.V. d.i. Christelijk Jongeren
Verbond (vroeger gesplitst in Chr. Jon
ge Mannen Verbond en Chr. Jonge
Vrouwen Verbond) hebben nog een zus
tervereniging in Bolsward, n.l. de in
de volksmond genoemde „jongelings-
vereniging”. Door gebrek aan leden zijn
de meisjes bij de jongens gevoegd. Sa
men vormen ze nu een groep, waarvan
Tengevolge van de droogte in het na-voorafgaande jaren werden de tekorten
door invoer van Amerikaans graan ge
deeltelijk gedekt.
Het voedseltekort bedraagt nu 20 mil
joen ton.
De slechte voedselsituatie waarin India
reeds tientallen jaren verkeert, zal door
de grote najaarsdroogte tot een honger-
catastrophe uitgroeien. Deze dreigt het
komende half jaar te zullen aanhouden
en, aldus de voedseldeskundigen, van
jaar tot jaar nog verergeren.
Er zullen grootscheepse programma’s
moeten worden uitgevoerd, zowel met
betrekking tot de voeselproduktie als
de geboorteregeling, aldus de FAO.
Oe Thant heeft samen met B. Sen, dir.-
generaal van de FAO, een dringend be-
dat hja yn it heitelan net oan ’e slach
komme koene, sa’t hja graech woene.
Der wie in bulte „moutten” by, tinkt my
sa.
De stap om nei de oare ein fan de
wrald to gean bliuwt lykwols in hiele
greatenien en it hat foar harsels en har
famyije hjirre ek hiel hwat skaedkan-
ten. Dêrom is it skoan to bigripen, dat
de léste jierren forskate jonge boeren
tichter by hüs in nij bigjin socht hawwe,
binammen yn it noarden fan West-
Dütskian; der sitte nou al in stik of
acht Fryske boeren hjir wei en ik leau,
dat it net sa min is dêrre.
In skoftke lyn waerd my fan bifreone
side in kranteknipsel tastjürd oangean-
de in nijtsje oer ss’n jonge pioniersfa-
mylje, beide üt de eigen omkriten. De
man, Walle Johan Nooitgedagt en de
frou, Clara van der Velde, binne hjir
foriine maetiid troud; hy komt fan in
bikende boerefamylje üt Lollum en hja
is in dochter fan de famyije Van der
Velde oan de Secr. Haitsmaleane. April
1965 binne hja hierder wurden fan in
spul fan 60 pounsmieten yn Westfalen.
It doarpke leit sa’n 60 kilometer oer de
grins, eastlik fan Venlo. De „Preyer-
hof” koe foar in reedlike priis hierd
wurde, foar in lange termyn en de dea-
de ynventaris foar in skaplike priis oer-
nomd wurde. Hja namen it fé üt Frys-
lün mei en sitte nou sünt april op dizze
pleats. De gebouwen binne flink en bl-
nammea it wenhü" is rom en deeglik
Do Indiase bevolking, omstreeks 450 miljoen zielen, wordt getroffen door een
hongersnood, die in omvang die van 1962 in Bengalen ver overtreft (toen stierven
2 miljoen mensen).
De Amerikaanse voedseldeskundige, Dr. Raymond Ewel, V. N.-konsulent, heeft
voorspeld, dat zeker 10 A 12 miljoen mensen de hongerdood zullen sterven. Voor
namelijk in september en oktober, ais de huidige oogst is opgegeten en de
nieuwe nog niet binnen is gehaald. In het Indische Lagerhuis heeft de Minister
van Voedselvoorziening, Soebranianiam, medegedeeld, dat tussen april en juni
ruim 52 miljoen mensen door hongersnood bedreigd zullen worden.
Bolswards Nieuwsblad
Omdat het V.C.J.V. (Vrijzinnig Christe
lijk Jongeren Verbond) ter plaatse ook
geen grote afdeling heeft, zijn de twee
groepen in Bolsward saamgevoegd.
Wat het aantal leden betreft is de
grootste achteruitgang te bespeuren na
het 14e levensjaar.
Het is zaak juist de jongens en meisjes
van deze leeftijd te activeren voor der
gelijke clubs en dit jeugdwerk. De grote
moeilijkheid is hier trouwens het zich
niet beschikbaar stellen van een leider
of leidster. Wanneer de volwassenen
eens het voorbeeld zouden geven, al is
het maar tijdelijk, zou er veel gewon
nen zijn. De jeugd heeft een steuntje
in de ru~ nodig.
.ffl
«f
,.,'i
15
