Jeugdwerk in de branding
Politieke jeugdverenigingen, sport
organisaties en vrijetijdsbesteding
Gysbert Japiks
Bij het verscheiden van onze
medewerker J. de Boer
I
11
Fan de Marlinyloer
Zilveren filmpjes
4e week maart 1911
Vrouw maakt solo
vlucht om de wereld
F-
1603-1666-1966
Illlllllllllilllllllllllllllllllillllllllllllllllllllillllllllllin
DINSDAG 22 MAART 1966
105e JAARGANG
No. 23
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
BOEKENBALVERSIERDER
TJ. de J.
Uitgave: A. J. OS1NGA NV., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Abonnementsprijs f 2.90 per kwartaal
bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Politieke
organisaties.
we leven, dat ze tegemoet gaan. In het
algemeen kunnen we zeggen, dat de
jonge mens er behoefte aan heeft inge
wijd te worden in de wereld der vol
wassenheid. Jeugdverenigingen en exa
mens komen slechts ten dele aan deze
behoefte tegemoet. Zolangs de clubs en
ook de scholen te veel naar het ver
leden en te weinig naar de toekomst
kijken, zullen veel jongeren langs zij-
en sluipwegen compensatie zoeken voor
het tekort aan echte leiding.
Het woord initiatief komt van imitatie,
inwijding. Het heeft geen zin de jeugd
slapheid en een tekort aan initiatief te
verwijten, als de ouderen haar niet hel
pen over het dode punt heen te komen,
als de volwassenen niet zelf een ant
woord geven op de uitdaging der huidi
ge cultuur.
De crisis wordt voornamelijk veroor
zaakt door het ontbreken van een toe
komstbeeld, dat voor de jonge mens
voldoende perspectieven biedt, om hem
de behoefte te doen gevoelen tot deze
toekomstige wereld te worden ingewijd.
En wie zou beter als leider kunnen op
treden dan Hij, die in het volgende ge
dicht van Henriëtte Roland Holst ge
noemd wordt?
Een grote groep arbeiders, uit Makkum,
gehuwden en ongehuwden vertrok naar
Frankrijk, n.l. 35 a 40 personen.
„Erbarm U, Heer, over de kinderen
van dezen tijd,
over hun hoogmoed en hun mateloos
begeer’en
hunkering naar bedwelmend zingenot.
Directie en personeel
A. J. OSINGA N.V.
Kloosterzusters mogen met kap gefoto
grafeerd worden om deze foto op het
persoonsbewijs te dragen. De hoofdbe
dekking mag geen schaduw over het ge
zicht werpen. Het is niet toegestaan zich
zonder hoofdbedekking of met een an
dere dan op de foto zich in het openbaar
te begeven.
De landbouwschool te Bolsward telt mo
menteel 89 leerlingen, terwijl aan de cur
sus akkerbouw bovendien nog 23 cur
sisten deelnemen.
Amsterdam: De grafisch ontwerper Pieter Groot Is druk bezig met de ver
vaardiging van versierselen voor het literair dansfeest: Het Boekenbal”, dat
25 maart in de RAI te Amsterdam zal worden gehouden.
Behalve de sportverenigingen, die voor
al ook op de jeugd zijn afgestemd, zijn
er in Bolsward verschillende politieke
organisaties, die ook jeugdafdelingen
hebben zoals bijv, de A.R.J.O.S. en de
C.H.J.G. De Jonge Strijd heeft ook een
bloeiende afdeling ter plartse.
In het algemeen is de belangstelling
voor dergelijke verenigingen nog veel
geringer dan die voor de jeugdclubs,
uitgaande van een kerk.
Het gebeurt zelfs, dat op een vergade
ring alleen het bestuur en een spreker
verschijnt. Politieke interesse bestaat
blijkbaar niet of nauwelijks. Wanneer
men de jeugd er naar vraagt, zegt ze
geen verstand van politiek te hebben,
nog geen keuze gedaan te hebben, zich
HWAT SIL DE UTSLACH WURDE?
Moarn wurde yn alle provinsjes de nije
steaten keazen. Mei men de struibiljet-
ten en forkiezingsbiljetten leauwe, dan
binne alle partijen hiel hwat fan doel,
de iene sil jit mear as de oare. Dat seit
bést, fansels en men kin it yn sa’n tiid
ek net oars forwachtsje. Forkiezingstiid,
dat is sokssahwat as nijjierswinsken..
Fan alle kanten hearre jo heil en segen,
alles hwat winsklik is en moai waer en
lange dagen. Mar nijjiersdei duorret mar
ien dei en dan is alles wer gewoan
en der is net folie foroare.
Ik soe bang wêze, dat it mei dy forkie-
oan. De stjit troch de yndustrialisaesje-
polityk oan it Noarden jown is ütwurke,
de winst op industriëel gebiet wurdt al-
oan lytser, de groei fan de bifolking is
de leechste fan alle alf provinsjes.
Wy bigripe skoan, dat de regearing
plannen makket om de mynstreek yn
Limboarch by to springen en wy hawwe
der neat op tsjin, mar hwat dêr nou yn
ien klap nel foaren komt is hjir al mear
as fyftich jier oan ’e gong. Boppe Zwol
le Is it klimaet fan it libben hiel oars as
to’n Suden derfan. De trije noardlike
provinsjes en Fryslan it meast, komme
efteroan en as it net slagget der mear
oandacht en stipe foar to krijen wurdt
dat aloan jit slimmer.
Der sil folie mear oandacht frege wur
de moatte foar dizze provinsjes om foar
to kommen, dat Fryslan forwurdt ta in
diel fan it l&n, hwer’t men simmerdei
hinne giet to silen, mar dat njoggen
moanne fan it jier oan wyn en wetter
oerlitten wurdt. De hakken moatte yn
’e groun, wy sille meiinoar fjochtsje
moatte om FryslAn der by to lüken en
de partij dy't dat klearspilet, fortsjin-
net de stipe fan Aids.
Hoe’t de ütslach moarn ek wêze sil, it
sil komme moatte fan in oare geast en
dy geast rint dwers troch alle partijen
hinne. Net kleije en klieme mar biret oan-
pakke. Oan wurden hat men nou yn de
forkiezingsbiljetten genöch offere, lit
nou ris sjen hwat de dieden binne. Der
allinnich hat FryslAn forlet fan.
Reken hun hun hoovaardigheid niet aan,
niet hun opstandigheid; Gij weet het
immers;
z’ is ook opstand tegen een wereld
waar Uw geest uit geweken is.
De zich christelijk noemende voetbal
vereniging heeft verreweg de minste le
den, hoewel er gereformeerden, her
vormden en van de kerk vervreemden
bij zijn aangesloten.
De rooms-katholieken hebben in Bols
ward de meeste sportclubs. Behalve een
wandel- en een volleybalvereniging ont
stond hier ook nog de hockeyclub, nu
echter reeds geruime tijd een open stads
club. AI deze clubs mogen zich in een
behoorlijke belangstelling verheugen.
De V.C.J.V. en de C.J.V. (boven 16
jaar) hebben nu in het voorjaar 1961
een wandelclub opgerieht, waarvoor di
rect grote belangstelling bestond. Er
kwamen toen ook al plannen voor het
een volleybalvereniging,
reeds het begin van de
het V.C.J.V.- en C.J.V.-
zal geen dingen doen die rechtstreeks
tegen het christen-zijn indruisen, maar
hij dient God en zijn naasts lief te
hebben als zich zelve, ook in de sport.
En het al of niet voetballen op zondag
is maar een bijzaak, die over enkele
jaren misschien geheel komt te verval
len. Het is n.l. best mógelijk dat de
sportactiviteiten van de zondag naar de
zaterdag worden verschoven, evenals in
Engeland, dit in het kader van de vijf
daagse werkweek. Ook bestaat de mo
gelijkheid er, dat de sport meer in het
midden van de week zal worden beoe
fend, omdat velen in de toekomst het
weekend niet thuis zullen zijn.
jongens cn meisjes, die dagelijks een
paar keer langs het stadhuis lopen. Ze
hebben het stadhuis van binnen nog
nooit betreden en van buiten nog nooit
bekeken.
Nu de Bolswarder Skotsploech enkele
jaren geleden is opgericht, blijkt bij de
jeugd belangstelling te bestaan voor der
gelijke folkloristische aspecten.
De C.J.V. heeft reeds een soort volks-
danscursus georganiseerd, waar flinke
interesse voor bestond.
Ook verschillende toneelclubs, de Frys-
ke Krite incluis, tellen jeugd- of in
ieder geval jeugdige leden.
Nog een vorm van speciale jeugdzorg
treffen we aan bij enkele verenigingen,
die o.a. de taak op zich genomen heb
ben jongens die in militaire dienst zijn
te gaan bezoeken.
Zo kennen we de protestantse vereni
ging „Pro Rege”. De jongens, die een
bezoek krijgen, ontvangen tevens een
map waar enveloppen en scvhrijfpapier
in zit. Ook het P.I.T. is bekend. Het
Katholiek Thuisfront verricht vooral
werk onder de rooms-katholieke jon
gens.
Door deze verenigingen worden de jon
gens op goede wijze ingewijd in het nieu-
stjür by steat binne, omt hja fierst to
min seis dwaen kinne en oer sokke bi-
hyplike jildmiddels biskikke, dat It win-
lik ünbigryplik is, dat hja jit buorkje
kinne. De miljarden fan de steats-bigrea-
ting binne hjir noch gjin miljoenen. Fier-
wei it aldermeaste moat üt de Rykskas
finansierd wurde, ek hjir yn Fryslan.
Seis dwaen en mei eigen jild bitelje kin
de provinsje mar och sa’n bytsje. It
greate kwea sit hjiryn, dat alles oer den
Haech moat, dat it kolleezje de measte
tiid fordwaen moat om der to biddeljen
en to pleitsjen, like goed mei It iene as
mei it oare. Sunder meiwurking fan it
Ryk en sünder de ryksjilden kin hjir
oars net barre as hwat lyts wurk.
Mar oan dizze grounoarsaek sil de üt
slach fan dizze steateforkiezings neat
foroarje. Dat moat op nationael niveau
bisocht wurde.
In twadde opmerking, dy’t ik meitsje
woe is, dat it wol fan tige great bilang
wêze sil, hwa aensens de leden fan it
kolleezje fan deputearre steaten wêze
sille. It is bikend, dat de hearen Hoog
land en Brouwer om har leeftiid netiwer
komme sille. Faeks sil der ek fan de oa-
ren jit ien troch in oar forfongen wurde.
It soe in ding fan great bilang wêze as
de partijen dy’t dizze mannen oanwize,
goed foar eagen halde, dat dit bikwame
en drege keardels wêze moatte, sil it mei
Fryslan in oare en bettere wel ütgean.
Hwant it giet op it heden net goed mei
üs provinsje. De wurkleazes nimt wer
ta, it crilike kwea fan de üttocht is jit
altyd oan ’e gong en wurdt wer slimmer
Gysbert - om
froed en from
gol en goed
seit üs hjoed:
er niet mee bemoeien wil of eenvoudig
geen tijd heeft en dan houdt alles op.
Wanneer er een grote bijeenkomst ge
organiseerd wordt, waar behalve Bols-
warders ook veel jongeren van buiten
Bolsward mogen komen, is de be
langstelling meestal wel groot. De sa
menwerking tussen de A.R.J.O.S. en de
C.H.J.G. is goed. Deze grote bijeenkom
sten worden dan ook door beide ver
enigingen samen georganiseerd. Een
spreker valt op dergelijke avonden goed
in de smaak, getuige de vele vragen,
die steeds na een referaat worden ge
steld.
De ouderen hebben trouwens zelf ook
zeer weinig verstand van en interesse
voor de politieke aangelegenheden. De
jeugd wordt nog wel eens naar de kna
pen- of jongelingsvereniging gestuurd,
maar naar een politieke bijeenkomst,
die éénmaal in de drie maanden wordt
gehouden, moet zij uit eigen vrije wil
gaan.
De vakorganisaties werken ook onder
de jeugd, maar treden toch veel min
der op de voorgrond en hebben ook niet
veel belangstelling.
Grote belangstelling en veel leden heb
ben verenigingen als de Chr. Platte-
landsmeisjes en de Jonge Boerinnenbond
(R.K.) te Bolsward. De meeste leden
wonen trouwens niet in de stad, maar
in de omgeving.
De jeugd wordt zeer weinig ingelicht
over de kunst in het algemeen en de
kunst- en cultuurschatten in Bolsward
in het bijzonder. Ouderen zijn in de
regel ook niet kunstzinnig en specule
ren bij een of andere gelegenheid voor
al op het geld. Wanneer er in Bolsward
feesten worden georganiseerd, dan Is
het vrijwel zeker dat het slotavondpro-
gramma bestaat uit alles behalve iets
cultureels.
Men Iaat bijv, enkele „schreeuwers” ko
men, maakt reclame,, trekt de jeugd
naar het festijn en zorgt er wel voor,
dat er geld in 't laad je komt.
Gelukkig is er enkele jaren geleden ter
plaatse een muziekschool opgericht. Op
de lagere en ook middelbare scholen
wordt zeer weinig aan goede muziek-
ontwikkeling gedaan, uitgezonderd de
massale deelname aan de goed verzorg
de schoolconcerten. Er zijn enkele en
sembles ontstaan. Onder deskundige lei
ding wordt zo geprobeerd de jeugd mu-
ziek-minded te maken. Niet alleen pas
sief, maar ook actief. Het Jeugdcorps
„Oranje” gaf enkele jaren geleden een
mooi voorbeeld van hoe het kon.
De leiding moet altijd voor haar taak
berekend zijn. Ligt die in goede han
den, dan is het vrijwel zeker dat er suc
cessen volgen.
De ouderen willen tegenwoordig de
jeugd tegemoet komen door speciale
jeugd-abonnemcntskaarten beschikbaar
te stellen voor toneeluitvoeringen, de
Matthaus-Passion, concerten van het
Frysk Orkest enz., het B.I.C. d.i. Bols-
wards Initiatief Comité, enz.
Ondanks de jaarlijkse schilderijenten
toonstelling kan toch niet gezegd wor
den, dat er veel kennis en interesse bij
de jeugd aanwezig is voor dergelijke
kunstuitingen. Toch is er een verschui
ving ten goede waar te nemen. Dit komt
ongetwijfeld ook door het bezoek, dat
veel schoolklassen met leraren aan de
tentoonstelling brengen. Het grootste
gedeelte van de plaatselijke jeugd be
seft evenwel niet, welke kunstschatten
de stad bezit. Er zijn bijv, honderden
De Jongs Nieuwsblad publiceert de
feuilleton „De Gouden Swipe” door Abe
Brouwer.
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
De 38-jarige Britse pilote Sheila Scott
is van plan eind april een solovlucht om
de wereld te maken. Zij zal daarbij zo
ver mogelijk de route volgen die Amy
Johnson in 1930 naar Darwin in Austra
lië vloog. Haar vlucht zal haar over twee
en twintig landen, de Stille Oceaan en de
Atlantische Oceaan voeren. Haar één-
motorige vliegtuig wordt op het ogen
blik uitgerust met extra brandstoftanks
en hier en daar gewijzigd om het ge
wicht te reduceren voor de langste étap
pe, 3840 kilometer over de Stille Oceaan,
waarover zij 14-17 uur zal doen, al naar
gelang de windrichting. In 1965 heeft
Miss Scott de Lord Brabazon of Tara
pr(js gewonnen, die wordt verleend voor
opmerkelijke prestaties op het gebied
van de actieve vliegerij.
oprichten van
Dit betekende
omkering van
jeugdwerk.
De belangstelling van de kant van de
jeugd wordt voor de sport steeds groter.
Dit blijkt o.a. uit de steeds groeiende
gymnastiekverenigingen. De rooms
katholieken hebben 2 gymnastiekclubs.
Eén voor jongens en één voor meisjes.
De neutrale vereniging op dit gebied is
veruit de grootste. De Christelijke gym
nastiekvereniging mag zich evenwel
ook in een grote belangstelling verheu
gen. Het verschil tussen deze laatste
twee is, dat de laatste vereniging nooit
op zondag, de eerste vaak op zondag
optreedt. Van een lid van een christe
lijke vereniging wordt evenwel verwacht
ook inderdaad christelijk te zijn in leer
en leven. Een lid van deze vereniging
zingsleuzen net folie oars is. Hwant de
trije greate partijen hjir yn Fryslan dy
hawwe al tweintich jier de lieding yn it
provinsiale bistjür hawn en men kin der
wis fan wêze, dat ek nei de oansteande
forkiezing dyselde trije groepen de
tsjinst ütmeitsje sille. De gearstalling
fan de steaten is op it heden sa: PvdA
20 leden; AR 12 leden; CHU 9 leden;
VVD 4 leden; KVP 3 leden; PSP 2 le
den en de CPN 1 lid.
Nou binne der inkelde nije sollisitanten
en dus kin it wêze, dat fan dy nije par
tijen ek ien of twa leden yn de Steaten
komme sille, hja hawwe der genöch
drokte foar makke, mar nimmen sil for
wachtsje, dat soks ek mar iennige for-
oaring bringe sil. Wy krije sünder mis
wer in kolleezje fan Deputearre Steaten
üt de trije greatste fraksjes. dus wer
PvdA, AR en CHU en mei syn trijen
sille hja ek grif wer goed 40 setels bi-
sette. Dêrmei hawwe hja sa’n greate
mearderheit yn de Steaten, dat elk wol
bigripe kin, dat de oaren harren nea
twinge kinne. Troch dizze steateforkie
zings sil dus neat oan de forhaldingen
foroarje en dy der syn hope op set hat
moat ’m mar op in toloarstelling klear-
meitsje.
It sit him ek bileaven net yn de partij-
forhaldingen dat hiel hwat Friezen min
har moed hawwe oer de gang fan saken
yn de provinsje.
De oarsaek sit folie djipper. De bilang-
rykste oarsaek is dat it mei de macht
en de finansjes fan de provinsje sa ge
steld is dat hja net ta in krêftich bi-
Laat hen niet allen verderven en ver
loren gaan,
maar voer hen langs de paden die Gij
weet,
uit dezen doolhof near uw zekerheden;
voer hen buiten het bereik der valsche
góden,
naar waar Uw held’re zegen zichtbaar
wordt.”
Lit nwz, al uwz libben langh
Hadde’ uwz guea bejearte’ in twangh
Taljochting: quea bejearte kwade be
geerte.
Met ontsteltenis en diepe verslagenheid bereikte ons het bericht van
het plotseling al te plotseling heengaan van onze vriend en
medewerker J. de Boer. Zaterdagavond, na een welbestede dag,
kwam geheel onverwacht het einde. Wie dit hoorde kan het moeilijk
geloven, laat staan verwerken
Jelte de Boer was nu weer reeds verscheidene jaren aan onze zaak
en speciaal ons blad verbonden. Na een 5 tal jaren gymnasiale stu
die en het vervullen van een administratieve betrekking, leek hij
hier zijn levenswerk te zullen vinden. Aanvankelijk als hulp in de
administratie en afdeling boekhouding werden hem spoedig meer
verantwoordelijke taken opgedragen. Hij verleende dra alzijdige
medewerking. Op de administratie was hij een gewaardeerde kracht.
Maar hij verrichtte ook een groot deel van de acquisitie tot in Mak
kum en Sneek. Geregeld vulde hij als assistent van de redactie ook
menige kolom In dit blad. Hij verzorgde de raadsverslagen, veel
zakennieuws, de filmaankondigingen. En hij deed dit met groot
plichtsbesef en voorbeeldige ijver. Na een drukke en lange raads
vergadering toog hij in de regel direct aan het werk. Soms schreef
hij de hele nacht door. Het gebeurde wel, dat hij ’s morgens de copy
afleverde zonder naar bed te zijn geweest en meteen weer aan de
slag ging. In dit opzicht was niets hem te veel. In dit blad vindt u
van zijn hand nog een verslag van de weder ingebruikname van de
Gereformeerde kerk, zijn kerk. Wij hadden er nog een gesprek over.
Hij was verrukt over de mooie kerk. Over de woorden van Ds. Van
Bochove: „Zalig, die eens God mogen aanschouwen van aangezicht
tot aangezicht.” Die woorden waren hem uit het hart gegrepen. Wie
had kunnen denken, dat in de eerste officiële zondagse kerkdienst ’n
groot gedeelte van het gesprokene aan zijn zo plotseling heengaan
zou zijn gewijd. Zelf had hij een week tevoren te Bozum op de be
grafenis van de zo tragisch aan haar einde gekomen Anna Teakes
nog namens de directie en redactie het woord gevoerd. Hij ging met
een zekere voorliefde naar deze begrafenis. De oude banden trokken
hem. Afkomstig uit ditzelfde Bozum bleef hij buitenman. Eens in
Hartwerd, later in Hichtum vond hij zijn home. Hij gaf zich volledig
aan de dorpsgemeenschap, kon zelfs in Hichtum Hartwerd niet ver
geten en speelde hier b.v. nog graag mee in de toneelvereniging.
Naast zijn ijver werd Jelte de Boer gekenmerkt door zijn onver
woestbaar optimisme. Geen weer kon zo bar en boos zijn, dat hij
klaagde. Soms kwam hij te voet op zijn werk. Zeer belezen als hij
was, wist hij prompt bij elke situatie een anecdote of citaat. De hu
mor was zijn tweede natuur. Ook voor het detail had hij belang
stelling. Hij leverde b.v. geregeld tips aan Hark en Sjoch,
Nu abrupt kwam het einde: Jelte de Boer is niet meer. Zijn geluid
is verstomd. Vandaag is zijn plaats op het kantoor leeg. Vanavond
mist er op de raadsvergadering een vertrouwde verschijning achter
de perstafel.
Onze gedachten gaan in de eerste plaats uit naar zijn weduwe en
naar de kinderen die vaderloos achterblijven. God geve hen sterkte
en troost.
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeél, Workum en Wymlritseradeeï.
V.
Behalve deze verenigingen, die ulfgaan van een Kerkgenootschap, zijn er te
Bolsward nog tal van andere clubs, christelijke zowel als neutrale. Zo bestaat
er de voetbalvereniging R. E. S., waarbij alleen rooms-katholieken zjjn aange
sloten. Naast de neutrale voetbalvereniging C. A. B., die eveneens op zondag
speelt, is er nog een derde voetbalvereniging, n.l. Bolswardia. Deze laatste
heeft het predikaat „Christelijk” voor haar naam en komt alleen zaterdags op de
velden.
Opgemerkt kan worden dat voor deze sport, die ook juist in de winter wordt
beoefend, procentsgewijze niet veel meer belangstelling bestaat dan voor de
bovengenoemde andere clubs.
23
