1 Mei trad de algemene premie-
spaarwet in werking
Ass. Mij. Woudsend
150 jaar
b i
I
J
41
I
I
Gysbert Japiks
Nieuwe spaarregeling geïntroduceerd
als „het premiespaarplan
JyJ
I
1 1
f f
it
DINSDAG 3 MEI 1966
105c JAARGANG
No. 3-1
vrijdags
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Ilindeloopen, Wonseradecl, IVorkum
De
voor
Fan de Martinytoer
voorbeelddorp
de middenstand
1603-1666-1966
Eerste Gysbert-zegel
Actie Akkrum,
gever
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
en WymbritseradeeL
F
1 i
Als
en
Het bedrijf in het verleden
J. S.
Spaarvormen.
voor
van
hypothecaire lenin-
Spaarbewijzen.
Effectenbewjjzen.
Lblg.-ve: A. O51NGA N V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat la
Met het Premiespaarplan kunnen sparen; ingezetenen van Nederland, in de leef
tijdsgroep van 21 tot en met 59 jaar, met een belastlbaar inkomen van ten hoogste
f 15.000,per jaar. Daarbij geldt één beperking, die van belang is voor de leef
tijdsgroep van 21 tot 80 jaar: gelijktijdige deelneming aan do Zilvervloot en het
Premiespaarplan is niet mogelijk. De groep van potentiële deelnemers telt onge
veer 3.500.000 personen.
Deelneming met meer dan één persoon
is mogelijk, maar een deelnemer kan
ten hoogste over f 250,per spaarjaar
spaarpremie ontvangen; voor echtpa
ren geldt een maximum van f 500,
Een nieuwtje voor Nederland zijn de
spaarbewijzen, die worden afgegeven
bij het sparen in contanten. Tegen stor
ting van vijfentwintig gulden bij een
spaarbank, boerenleenbank, raiffeissen-
bank, postkantoor, bank of bouwfonds,
ontvangen de deelnemers een spaarbe
wijs.
Bij inlevering van het spaarbewijs krijgt
de deelnemer zijn vijfentwintig gulden
terug, plus de rente èn —indien aan
de voorwaarden is voldaan vermeer
derd met de premie.
Een spaarbewijs, afgegeven in 1966,
geeft bij inlevering in 1971 recht op een
bedrag van ongeveer f 35,Bij alle
instellingen is de rente, die wordt toe
gekend, gelijk.
Bij de afgifte van het eerste spaarbewijs
ontvangt de deelnemer een op zijn naam
gestelde spaarkaart. Die. kaart moet
hij met de spaarbewijzen bewaren en hij
moet de spaarkaart tonen bij de aan
koop en ook bij de inlevering van spaar
bewijzen.
Vijftig gulden spaarpremie,
belastingvrij.
van
of
levensverzekerings-
spaarkasinschrijvin-
De
aan
Maar er brak geen brand uit. Dat stelde
het bestuur voor een groot probleem,
aangezien in het reglement alleen werd
gesproken over brandschade. Na lang
durige discussie besloot men een onder
zoek in te stellen en tenslotte werd het
bedrag van de schade vastgesteld op
f 26,30. Witsma kreeg f 19,73, zijnde
75%. De eerste echte grote brand kwam
het jaar daarop, in 1825.
De maatschappij ontwikkelde zich rustig
en groeide voorspoedig. 1848 was echter
een slecht jaar. Er moest toen een na
vordering worden geheven van f 2,p.
f 1000,daar in dat jaar de brand
schade bijna even hoog was als in de
eerste 25 jaren in totaal.
Het jaar 1876 is in de geschiedenis van
de maatschappij belangrijk om twee re
denen. De eerste is, dat de stichter Age
Hylkes Tromp overleed. Zestig jaar was
hij directeur geweest. De tweede reden
is, dat in dat jaar de eerste jaarvergade
ring buiten Friesland werd gehouden en
wel in het bestaan van de maatschappij,
W. A. Tromp, hield toen een rede.
Omstreeks 1910 kon men zeggen, dat
de maatschappij nationale betekenis had
gekregen. Een net van correspondenten
had zich over het hele land uitgespreid.
Het jaar 1932 werd het zwartste jaar in
de geschiedenis. De omslag bedroeg
f 3,40 per f 1000,— verzekerd kapitaal.
Na de tweede wereldoorlog ging de uit
breiding in snel tempo verder. In 1950
werd een naamloze vennootschap over
genomen door de Onderlinge en deze
kreeg de naam „N.V. Verzekeringsmij
't Bedekt weer 't veld,
De heg en boom,
't Kwam steeds terug
Als voorjaarsdroom.
Op te leven.
Toch vragen wij
Ons zelden af,
Wie al dat goede
Aan ons gaf.
De droom van liefde
En van geven;
Een droom om maanden
De natuur brak uit
In haar teer gewaad,
Met sluiergroen
In de hoogste graad.
Ttlef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
DER MO AT MEAR ROMTE KOMME!
It skynt nou dochs wol troch to dringen
ta de lju, dy’t yn oerheit steld binne, dat
de ünrêst op it plattelan in earnstige
saek is. Seis minister Biesheuvel, dy’t sa
mar net oer ’e staech set wurdt, bigjint
in oar lüd to jaen. Hwant it wurdt hoe
langer hoe düdliker, dat de posysje fan
de agraryske bifolking in tige nuodlike
is, omt hja alle dagen mear to krijen hat
mei sterke konkurrinsje fan oare lannen.
De measte lannen om üs hinne hawwe in
hiele trits maetrigels nomd om hrr lan-
bou sterker to meitsjen. Hja meitsjc net
Abonnementsprijs f 2.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
De Zomerpostzegelactie 1966 zal op 3
mei a.s. worden ingeleid met een offi
ciële eerste verkoop in het stadhuis van
Bolsward. De zomerzegelserie, waarvan
de toeslag is bestemd voor diverse doel
einden in de sfeer van de Volksgezond
heid, Cultuurbevordering en Maatschap
pelijk werk, is dit jaar gewijd aan het
200 jarig bestaan van de Maatschappij
der Nederlandse Letterkunde en de her
denking van het feit, dat de friese dich
ter Gysbert Japicx 300 jaar geleden te
Bolsward overleed.
In het historisch stadhuis van Bolsward,
waar nog een portret van Gysbert Ja
picx hangt, zal de hoofddirecteur van de
posterijen, de heer A. G. de Vries de
eerste zegels officieel verkopen aan prof.
K. Heeroma, voorzitter van de Maat
schappij der Nederlandse Letterkunde en
de heer A. Holkema, voorzitter van het
Gysbert Japicx Comité. Hierbij zal o.m.
aanwezig zijn mr. H. W. Bloemers, com
missaris der Koningin in de provincie
Gelderland en voorzitter van de Stich
ting Comité voor de Zomerpostzegels.
(roed
gol
contract de spaarpremie ineens worden
uitbetaald.
Dat is alleen mogelijk indien, gerekend
vanaf 1 januari 1966, ten minste gedu
rende vier jaren besparingen zijn ver
richt. Is dat niet het geval, dan wordt
de premie op de gebruikelijke manier
telkens na 4 jaar uitbetaald.
Taljochting: Andert fan Wymering op
it sizzen, dat yn de stêd skilderijen to
keap binne: Buten op it fjild kin men
in libben wünder skilderij sjen, hieltyd
foroaret it byld wer.
safolle drokte oer ekonomyske of finan-
siële prinsipes, mar hja helpe dêr’t se
kinne. Sa hat Frankryk al jierren syn
flaechs nei België stjürd om der yn de
Leije rotsje to litten, r ar mei regearings-
jild is nou in moderne flaechsfabryk yn
Frankryk seis oprjuchte, hwertroch hja
net mear nei België hoege. En foar de
Franske flaechsboer bitsjut dat in bi-
langrike kostenbisparring. Sa kin men
in hiele rige fan bisluten neame, dy’t
Dütsklan en Frankryk en ek Italië
nomd hawwe om har lanbou it libben
makliker to meitsjen. Mar üs minister
wol der mar min oan. Mei in O. en S.-
füns giet it sunich, och sa sunich.
AUinnich foar inkelde dingen en dy
moatte dan ek sekuer neffens it Haechse
model wêze kin in bytsje stipe frege
wurde. De measte fan de tsientüzenen
boeren moatte harsels mar rédde, hoe
dan ek. Nou is it wol düdlik, dat de
E.E.G. prizen foar de greidboer net folie
perspektyf mear biede. Yn de kommende
jierren kin it faeks jit inkelde heale
sinten lije, mar dan is dy kans foarby.
Tsjin dy tiid moatte wy ré wêze om mei
üs bidriuwen foar dy EEG-prizen wurk-
je to kinnen, oars reitsje wy der üt. It
leit dus foar de han, soe men tinke, dat
de regearing en de boeren der alles op
sette om har buorkerijen modern en ef-
fisiënt to krijen.
Dat hie nei de oarloch al daliks moatten,
mar de bikende Nederlanske sunichheit
hat dit keard. „Giving too little en as
king too mutch” is nou al tweintich jier
Welke instelling?
instellingen, die willen meewerken
de uitvoering van de Algemene
Premiespaarwet, moeten daartoe zijn
aangewezen en ook bij de overheid een
bereidverklaring hebben ingediend. Het
is daarom wenselijk, dat degenen, die
willen deelnemen aan het Premiespaar
plan eerst informeren, of de instelling,
die ze hebben gekozen, valt onder de
groep van uitvoerende instellingen èn
of de besparingen, die men verricht,
voldoen aan de regels van het Premie
spaarplan.
Bij een jubileum past een terugblik op
het rijke verleden. Ter gelegenheid van
het 150 jarig bestaan van de maatschap
pij „Woudsend” heeft drs. G. Bakker te
IJsbrechtum een gedenkboek samenge
steld. Hieraan ontlenen wij, dat de pre-
ciese oprichtingsdatum niet bekend is,
maar aangenomen wordt, dat de maat
schappij tussen 1 januari en 2 maart
1816 werd geboren. Volgens het verhaal
in de boerderij van Hylke W. Visser te
Ypecolsga, maar waarschijnlijker is dat
de oprichting plaatsvond in de dorpsher
berg „Het Heeren Logement”. Hier werd
de maatschappij op 1 mei 1816 „gecon
stitueerd” met 64 aandelen en een ver
zekerd kapitaal van f 140.631,
Tot boekhouder werd gekozen A. H.
Tromp te Woudsend. Hij zou in onze tijd
directeur worden genoemd.
De totale kosten bij de oprichting van de
maatschappij bedroegen 91 gulden en 5
stuivers. Een ieder die zijn huis of boer
derij wilde verzekeren, liet dit taxeren
en 75% van de waarde werd beschouwd
als „aandeel”. Het totale aandelenkapi
taal van de maatschappij was de reser
ve en iedere deelgenoot stond dus met
zijn aandeel borg voor de uitbetaling bij
eventuele brandschade.
Het jaar 1821 was een belangrijk jaar
voor de maatschappij (toen bestond zij
dus acht jaar), omdat toen de eerste
brandschade werd uitbetaald. De boer
derij van Simke Pieters Witsma in Tjal-
huizum werd door de bliksem getroffen.
tsje mei tapakken, de forkiezings haw
we dit wol düdlik makke. De sterk sti-
gende lean- en oare kosten meitsje de
bisteansromte hoe langer hoe lytser.
Ek de boerehüshalding wol libje en ta-
komst ha en hja kinne en wolle net
wachtsje, oant hja de kiel alhiel ticht-
knypt wurdt. Dêrom jitteris: der moat
mear romte komme. Tj. de J.
Ook nieuw zijn de effectenbewijzen, die
nodig zijn voor het sparen via de aan
koop van effecten. Tegen betaling van
f 25,ontvangt de deelnemer een ef-
fectenbewijs. De effectenbewijzen wor
den afgegeven door instellingen die be
middelen bij de aankoop en de verkoop
van effecten.
Met gebruikmaking van effectenbewij
zen kan de deelnemer bij de instel
ling die de effectenbewijzen aan hem
heeft afgegeven effecten kopen. Is
het aankoopbedrag bijvoorbeeld f 130,
dan kan de deelnemer ten hoogste vijf
effectenbewijzen afgeven. Het resteren
de bedrag wordt op de gebruikelijke
manier betaald.
De effecten worden, met de effecten
bewijzen, onder verantwoordelijkheid
van de instellingen, bewaard tot de
spaartermijn is verstreken. Na afloop
Gysbert - om
en from
en goed
een üs hjoed:
Zoals U bekend, houdt de economische
commissie van het Streekcentrum „M.-
Friesland” zich reeds geruime tijd bezig
met de problemen van de verzorgende
middenstand in haar gebied.
Zo verscheen eind 1964 het rapport „de
verzorgende middenstand in Midden-
Friesland”.
Op grond van conclusies uit dit rapport
is de comm’ssie na grondige voorberei
ding gekomen tot de opzet van een dui
delijk gerichte actie op één plaats, n.l.
Akkrum.
Eén van de eerste stappen in Akkrum
is geweest het organiseren en doen
uitvoeren van een enquête onder de
consumenten, waarbij het aan de acti
viteit van de vrouwenorganisaties zon
der uitzondering te danken is geweest
dat deze enquête zo goed is verlopen
en op zo korte termijn een duidelijk en
betrouwbaar resultaat heeft opgeleverd.
Het resultaat van deze eerste activitei
ten werd ons in de vorm van het rap
port: „Het centrumdorp Akkrum" toe
gezonden.
Enerzijds geeft het een schets van de
positie van de verzorgende middenstand
in Akkrum. Daarnaast is het een neer
slag van de gegevens uit de reeds ge
noemde enquête met daaraan verbonden
enkele conclusies en suggesties.
Er wordt thans een plaatselijke commis
sie geformeerd, waarin enkele midden
standers uit verschillende sectoren zit
ting zullen hebben met daarnaast een
drietal consumenten. Deze commissie
zal worden aangevuld met één verte
genwoordiger van het gemeentebestuur
en één lid van de economische commis
sie van het streekorgaan.
O.a. de interne activiteiten bij de mid
denstand kunnen aandacht krijgen, ook
al zullen deze praktisch geheel door de
winkeliersvereniging worden uitgevoerd.
Gedacht wordt hierbij o.a. aan de reeds
lopende etalagecursus.
Het rapport zal voor het publiek ver
krijgbaar zijn voor de prijs van f2,—.
Holland-Woudsend”. Bij deze maatschap
pij zijn de medische variaverzekeringen
ondergebracht.
De maatschappij heeft zich de laatste
jaren enorm ontwikkeld. Thans wordt
het gehele apparaat, dat alle administra
tieve rompslomp, die aan verzekeringen
nu eenmaal vastzitten, steeds meer ge
automatiseerd.
Samen met de heren P. K. van Andringa
en D. A. W. van der Burgt vormt de
heer A. H. Tromp de directie. Van de 280
werknemers werken er in Woudsend
200. Er zijn 38 inspecteurs en rond 1800
assurantie-tussenpersonen, onder wie
zich velen bevinden, die al van geslacht
op geslacht met „Woudsend” in relatie
staan.
Termyn voor premle-
aan vraag.
de spaartermijn is voltooid, moet
de deelnemer zelf aan de betrokken in
stelling vragen om uitbetaling van de
spaarpremie. Dit verzoek moet, om ad
ministratieve redenen, worden gedaan
vóór een bepaalde datum. Laat de deel
nemer die periode voorbijgaan, dan ver
valt zijn recht op premie.
Voor het aanvragen van de premie gel
den de volgende regels:
de premie moet worden aanvraagd
in de loop van het vijfde jaar na
het jaar waarin de besparing is ver
richt. Heeft de deelnemer bijv, in
1966 een hypotheekaflossing be
taald, dan heeft hij van 1 januari
tot en met 31 december de gelegen
heid om de premie aan te vragen;
in geval van overlijden en bij be
ëindiging van contracten kan de
premie worden aangevraagd tot en
met 31 december van het jaar, dat
volgt op het jaar, waarin de deel
nemer is overleden of het contract
is beëindigd.
dielnimmers har boeren in foarsprong
jowe. As men in komplete list sjocht fan
hwat bygelyks yn de Dütske lannen dien
wurdt oan speciale subsydzjes, sawol
fan de Ryksoerheit (It Grüne Plan) as
fan de ünderskate „Lander” dan rint
dat yn de miljarden. En der moat de
Nederlanske boer tsjin konkurrearje. Of-
fisjeel tsjin deselde prizen mar troch diz-
ze dingen tsjin folie legere prizen. As
minister Biesheuvel mient, dat hy de
oare lannen bikeare kin om dizze din
gen wei to litten, oerskat hy syn yn-
floed. Folie reëler is, dat hy deselde din
gen docht en dan meimekoar praet oer
ófskaffing. lensidige üntwapening is ek
op ekonomysk gebiet net in goede me-
thoade. De oaren laitsje jo üt en strike
de foardielen op.
Der moat mear romte komme, ek fis-
kael, hwant op it heden is it sa, dat bi-
driuwsynkomsten, fakentiids bihelle
troch meiwurkjende bern, foar hündert
persint under de ynkomstenbilêsting falie
wylst hja foar in bilangryk diel bi-
steane üt jild, dat it bidriuw seis to’n
goede komme moast omt de tiid dit fre-
get. De regearing mei net langer wach-
Virjchijm DINSDAGS en
De warme zon
Koestert de grond,
Waar al wat groeit,
Haar oorsprong vond.
Advertentieprijs: 16 cent pet mm
ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
De deelnemers kunnen spaarpremie
ontvangen over besparingen in de vorm
van:
betalingen tegen de uitreiking van
spaarbewijzen;
betalingen voor de aankoop
effecten;
betaling
premies
gen;
aflossingen op
gen, ook in coöperatief verband;
aflossingen op vaste garantiecre-
dieten (voor de middenstand, de
landbouw en de tuinbouw).
Bolswards Nieuwsblad
Levensverzekering, spaarkas,
hypothecaire lening,
garantie-crediet.
Bij de overige spaarvormen gaat het om
besparingen die worden verricht inge
volge een contract. Met het oog hierop
zijn enkele bepalingen speciaal
deze spaarvormen in de regeling opge
nomen.
Met het oog op deze besparingen heeft
de regeling terugwerkende kracht tot
1 januari 1966. Zo levert een hypotheek
aflossing, betaald per 1 januari 1966,
een spaarpremie op in het jaar 1971.
Verder komt het voor, dat de jaarlijkse
besparingen bij deze spaarvormen hoger
zijn dan het maximum van f 250,— per
jaar.
Indien dat het geval is en de deelne
mer is gehuwd, kan zijn echtgenote
over het resterende bedrag (tot een
maximum van f 250,per jaar) spaar
premie ontvangen; voorwaarde is dat
die echtgenote voldoet aan de regels die
voor deelneming gelden.
Als een gehuwde deelnemer betalingen
verricht die als spaarvorm gelden, en
hij zelf bijv, wegens zijn leeftijd geen
spaarpremie kan ontvangen, kan zijn
echtgenote over die betalingen wèl pre
mie krijgen, indien zij aan de voorwaar
den voor deelneming voldoet.
Tenslotte is er een regeling getroffen
voor de beëindiging van contracten.
In afwijking van de regeling, dat de
spaarpremie, over de besparing die in
een bepaald jaar is verricht, wordt uit
betaald nadat vier kalenderjaren zijn
verstreken, kan bij beëindiging van een
van de spaartermijn wordt de spaarpre
mie uitgekeerd.
Tussentijdse verkoop van de effecten is
mogelijk. Wil de deelnemer tezijnertijd
spaarpremie ontvangen, dan kan hij
verzoeken om teruggaaf van de betrok
ken effectenbewijzen. Voor elk bewijs
dat hem wordt teruggegeven, betaalt
de deelnemer f 25,
Bij inlevering na voltooiing van de
spaartermijn krijgt de deelnemer per
effectenbewijs vijfentwintig gulden te
rug, plus de premie.
Tussentijdse inlevering is toegestaan,
maar dan vervalt het recht op premie.
De deelnemer kan ook spaarpremie ont
vangen over de aankoop van zoge
noemde spaareffecten; hiervoor hoeft
hij geen gebruik te maken van effecten
bewijzen.
De spaareffecten die krachtens de wet
van 27 juni 1963 alleen aan kleine
spaarders kunnen worden afgegeven,
zijn namelijk reeds op naam gesteld.
Buwtte’ op ’t Fyld, beloaytse wy
In libb’ne wonder schilderij.
Het spaarbedrag is ten hoogste f 250,
per deelnemer per jaar; de spaarpremie
van 20 is vrij van fiscale en sociale
lasten. Dit komt neer op een maximale
premie van vijftig gulden per deelne
mer en van honderd gulden per echtpaar
per spaarjaar.
De spaarpremie is extra: de premie
wordt uitbetaald boven de rente of het
dividend die de besparingen eventueel
zelf opleveren.
De premie wordt toegekend vier kalen
derjaren, waarin de besparing is ver
richt. De bedragen, gespaard tot
met 31 december 1966, geven in 1971
recht op premie. Besparingen die zijn
verricht in 1967, komen in 1972 voor
premie in aanmerking enz.
Op deze spaartermijn zijn twee uit
zonderingen. Bij het overlijden van de
deelnemer en onder bepaalde voor
waarden bij het beëindigen van con
tracten, ingevolge welke besparingen
worden verricht, ontstaat recht op pre
mie direct na het overlijden of na be
ëindiging van het contract.
of tonei net klear binne mei de needsaek-
like rekonstruksje fan de bidriuwen.
It Keninklik Nederlansk Lanboukomité
(K.N.L.C.) hat nou okkerdeis in urgin-
sje-program hearre litten, hweryn hja
bisocht hat de wegen to finen. dy’t oan
de lênbou mear romte jaen kinne. Wy
binne der bliid mei en hoopje, dat de
oare organisaesjes harren safolle inoog-
lik derby oanslute sille. Winlik hiene hja
it mei syn trijen dwaen moatten, mar
hawar, as hja it dan mar stypje
It earste diel giet oar de lésten en bi-
lêstings, hweryn ik mei greate ynstim-
ming lies, dat hja de boerebidriuwen de
gelegenheit jaen wolle om in bilêsting-
frije reserve to foarmjen foar forbette-
ring fan groun en gebouwen. Oan nou ta
kin in boer allinnich mar forbetteringen
dwaen mei oergarre jild, hweroer hy
earst syn ynkomstenbilêsting bitelle hat.
Mei de eigner is it krekt sa. Winliken li-
ket dat nearne op, hwant elk bidriuw
fan oar karakter wurket mei reserves en
boufünsen. En dat heart ek sa to wê-
zen, binammen by in boerebidriuw, hwat
yn de measte gefallen net fan omfang en
aerd foroaret, mar allinnich modernisea-
ringen tapast, dy’t winliken ünderhald
binne. In twadde punt, dat hjir helpe koe,
is it pleit foar rinte-subsydzjes, sa as
men al jierren yn Dütsklan tapast.
It K.N.L.C. wol dy rinte-subsydzjes foar
gebouwen, grounforbetteringen, reedfor-
hurding en inkelde dingen mear e.n ek
dat soe de minsken helpe kinne. Mei
rjucht komt dit rapport ek op tsjin de
tapast en de gefolgen binne, dat wy hyn scala fan bisluten, hwermei de oare EEG
„Sea” en „Sky” zijn
de toepasselijke na
men voor respectieve
lijk deze strandjurk
met ’n ruim klokken
de rok en het drie
delige strandpakje,
waarvan de aange
knipte mouwtjes aan
het los hangende jasje
en de onderzijde hier
van zijn afgezet met
een ruche. De stoffen
voor beide modellen
werden geleverd door
Jordaan-ter Weeme.
Het zijn katoenen pi
qués, die na de was
beurt snel drogen en
niet gestreken behoe
ven te worden. Het
strand-ensemble is ’n
ontwerp van Marian
ne David en van A.
Diepeveen is de
strandjurk. Zoals u
ziet, is de parasol
overtrokken met de
zelfde gedessineerde
stof als het materiaal
van het strandpakje.
(Modellen uit de Ka-
toenshow 1966).
31
