Verkiezingen om plaatselijk belang
Over de kosten van ’t
Engelse Rijnleger
Coaster zat
vast bij
Workum
hark
sjoch
In Roermond 4 k.v.p.-lijsten
en
Gysbert Japiks
d
VRIJDAG 3 JUNI 19ó<$
105e JAARGANG
No. 42
1603-1666-1966
Zilveren filmpjes
1
1
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
DE PRESIDENT IS VERMOEID
Landbouw.
het
landbouwpolitiek
Zeeliedenstaking.
Vietnam.
Volksfront.
Maleisië.
Nigeria en Oeganda,
begrotingstekort.
Het
Got ziens, dit was Hark en Sjoch.
Washington: President Johnson Is vermoeidDo eerste burger van de
V.S. heeft zorgen, protestsongs ten spijt. Een verborgen camera heeft hem ge
snapt aan zyn bureau in het Witte Huis.
Advertentieprijs: 16 cent per mm
ingezonden mededelingen dubbel urief
Contractprijzen op aanvraag
De gemeenteraadsverkiezingen, zoals die woensdag z(jn gehouden, hebben veelal
weinig invloed op de landspolitiek. Daarvoor heeft deze stembusstrijd vaak te
veel plaatselijke belangen als inzet. Met name een grote party als de Katholieke
Volkspartij komt er bij gemeenteraadsverkiezingen wat bekaaid af. De oorzaak
hiervan is, dat in het Zuiden, het hechte bolwerk van de K.V.P., deze meerder
heidspartij zich opsplitst zodra het gaat om het samenstellen van gemeentelijke
besturen. Plaatselijke belangengroepen die, als het om de Tweede Kamer
gaat, schouder aan schouder achter de K.V.P. staan bestrijden elkaar op
leven en dood.
Nog een morgenwens werd rondge
zonden door H. Boschma, no. 1 van
lijst 1 (er stond niet bij van welke
partij). De zusters van .Bloemkamp’
vonden dit kaartje bijv, ’s morgens
op hun ontbijttafel. Wie is de in
sluiper geweest?
Ik heb haast, zei een stemmer te
Bolsward. Zyn haast was zo groot,
dat hij het biljet zó in de bus wierp
en zich geen tijd gunde het in te
vullen.
Geen één goed, schreef met rode let
ters een ander over het biljet, dat
daarmee ongeldig werd. Als dat waar
is, staat het er met Bolsward droe
vig voor.
morgen,
morgen,
morgen,
Goeden
Goeden
Goeden
morgen,
morgen,
morgen,
Geen Boerenparty deed te Bolsward
mee en toch komt er een boer in
de raad. Nu de fractieleider van de
k.v.p. wegens zijn eervolle benoe
ming tot burgemeester, geen raads
lid kan worden, wordt de gedunde
fractie versterkt met de heer S. N.
Galema, aangeduicj als agrariër.
Voorkeurstemmen waren er te Bols
ward weinige. De meeste kreeg S.
Palstra (k.v.p.). Ook dokter J. van
der Linde en mej. B. van Minnen
(beide c.h.u.) kregen er enkele.
Na 3 uur kwam als een lopend vuur
tje de benoeming van burgemeester
J. M. A. Mulder af. Werden er eerst
in de pauzes op tal van stembureaux
sterke verhalen verteld, nadien ging
het gesprek veelal over de nieuwe
burgervader, de komende wethou-
dersverkiezing enz. Verveeld heeft
niemand zich.
voelde, maar geen regeringscrisis wenste
om de regering nog eens een kans te
geven.
Aan moed heeft het de regering bij dit
debat niet ontbroken. Veel socialisten
zullen ongetwijfeld handenwringend ge
luisterd hebben naar hun partijman, mi
nister Anne Vondeling, die de porte
feuille van financiën beheert.
Vorig jaar september zorgde deze be
windsman voor een verrassing door bij
het presenteren van de miljoenennota in
de Tweede Kamer anders een knus
onderonsje zonder enige politieke bete
kenis strijdvaardig te verkondigen,
dat de kraan niet meer mocht lekken.
Dezelfde minister moest nu toegeven,
dat de begroting inmiddels met bijna
een miljard gulden is overschreden. Het
was slechts een kleine pleister op de
grote wonde, dat een deel hiervan voor
vetantwoording komt van de vorige re
gering, die volkomen verkeerde ramin
gen opstelde voor de stijging van de
onderwijsuitgaven.
dezelfde problemen als de Engelsen wor
stelen (en bovendien hun troepen in
Vietnam nodig hebben), moeten de Duit
sers ook al materialen in Amerika gaan
kopen. Hun behoefte is echter geringer
dan wat Amerika zou willen leveren, zo
dat Engeland helemaal in de knel komt.
Dat wat het economische en militaire
betreft. Al te weinig lijken de Engelsen
rekening te willen houden met het intern
Europese belang van de aanwezigheid
van hun troepen in Duitsland. Wanneer
zij zich uit Duitsland terug dreigen te
trekken, wordt het voor Erhard uiterst
moeilijk aan de eisen van De Gaulle het
hoofd te bieden, hetgeen tenslotte zal
leiden tot een groeiend Duits nationalis
me in De Gaulles voetsporen. Onple
zierig doet in dit opzicht ook het bericht
aan, dat 44 van de 100 Amerikaanse se
natoren voelen voor een uitdunning van
de Amerikaanse troepen in Duitsland tot
een zuiver symbolische macht
Uit het Engels-Duitse overleg is verder
naar voren gekomen, dat Brussel wel de
nieuwe zetel van de NAVO zal worden
wanneer Parijs wordt verlaten.
Wapenstilstand Engeland-Irak. Bagdad
zou capitulatie hebben aangeboden.
Wefdum won de premie op de 45e Bonds-
partij te Franeker.
To keap in Molkfear Burchwert-Boalsert
To bifreegjen by E. Bootsma, Altenburg
Boalsert.
De verhuring van zitplaatsen In de Herv.
Kerk te Parrega bracht ruim 100 gulden
meer op dan vorig jaar.
Leer haar kennen de fiere beweging met
jong bloed in de aderen: Arnolds Meijer’s
Nationaal front.
Elke maandagavond in de Martinikerk
orgelbespelingen door de heer A. Alt.
De speeltuin op het Oordje wordt zater-
dag 7 juni geopend.
Nu is het tijd een hoolkist aan te schaft
fen.
Huisvesting van Rotterdamse kinderen
in Bolsward en omgeving.
Abonnementsprijs t 2.90 pet kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Uitgave: A. J. OSiNGA N V., Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstiaat 13
Telef. 2044 - Na 18.30 uur 2660 o£ 2335
(05157)
Een stembureaulid dat aan een ver
mageringskuur doet, voerde suiker
klontjes aan jeugdige gasten, die met
pa of ma mee mochten te stem
men.
le week jnnl 1941
Klap deed een stemmer en klapte
daarmee het deksel op de gleuf van
de stembus. Tot overmaat van ramp
had de voorzitter zich juist op dit
moment (met de sleutel op zak)
even verwijderd. Het euvel was ech
ter spoedig verholpen.
Een bevredigende ontwikkeling is de toe
nadering, die Indonesië op het ogenblik
zoekt tot Maleisië, dat sinds enkele jaren
het doelwit was van de scherpe aanval
len van president Sukarno. Diens con-
frontatie-politiek was gericht op de on
dergang van Maleisië, dat bestond uit
Maiakka, Singapore en de voormalige
Engelse gebieden op Borneo, evenals
trouwens de Filippijnen belangstelling
voor hadden. Deze week is Malik, de In
donesische minister van buitenlandse za
ken, in Bangkok besprekingen met zijn
Maleisische collega begonnen, maar de
week daarvoor heeft ’n militaire vredes-
delegatie van Indonesië al een bezoek
gebracht aan de hoofdstad van Maiakka,
dat na uittreding van Singapore uit Ma
leisië, het kernland is van de federatie.
Opmerkelijk is ook, dat Malik heett mee
gedeeld, dat Indonesië niet staat op een
volksstemming in Noord-Borneo, zoals
Sukarno nog steeds had gedaan. Het is
een prettige ontwikkeling voor Maleisië
en het geeft de buitenwereld wel enig in
zicht in de afnemende invloed van Sukar
no.
Byna volledige overeenstemming van inzicht hebben bondskanselier Erhard en
premier Wilson bereikt bij het bezoek van de Westduitse bondskanselier aan Lon
den. Het voornaamste punt van gesprek was de N.A.V.O. Wilson was het met
Erhard eens, dat de Franse troepen, die zowel Londen als Bonn toch wel in Duits
land wil houden (Erhard heeft het na zijn terugkeer in de Bondsdag nog eens ge
zegd), geen geprivilegieerde positie mogen innemen. Dat betekent, volgens de
geldende opvatting, dat zij een plaatsje moeten vinden in het geïntegreerde stelsel
waarvan De Gaulle niets weten wil. Begin juni zal het overleg tussen Bonn en
l'arijs over deze kwestie worden geopend.
In Finland is nu een regering gevormd,
bestaande uit sociaal-democraten, boe
rencentrum, linkse socialisten en com
munisten, die hiermee voor het eerst
sinds 1948 weer zitting in de regering
hebben. Het verschil met 18 jaren ge
leden is, dat de communisten nu geen
sleutelposities in het kabinet innemen.
In Zuid-Vietnam is de rust nog steeds
niet weergekeerd. In het noordelijk deel
van het land, waar de week tevoren
maarschalk Ky met parachutisten de op
standige beweging in zijn leger en bij de
boeddhisten in de stad Da Nang de kop
heeft ingedrukt, heeft de voornaamste
stad Hué zich nog steeds aan het gezag
van Saigon onttrokken. Een zeer beden
kelijk verschijnsel is, dat de betogingen
een steeds uitgesprokener anti-Ameri-
kaans karakter krijgen.
K.V.P.voorzitter en -woordvoerder mr.
Aalberse, dat de K.V.P. de moties van
de V.V.D. en C.H.U. verwierp omdat dit
„politieke moties” waren. Sinds wan
neer mag in de Tweede Kamer een mo
tie geen politiek karakter hebben? Het
leek er op alsof mr. Aalberse wilde zeg
gen, dat de K.V.P. iets voor de moties
Verloren en gevonden. Na 38 Jaar is
te Blauwhuis de trouwring terugge
vonden van mevr. Suzanna Siemen-
sma-Brouwer, thans te Franeker.
Mevr. Siemensma is thans 72 jaar
oud. De ring werd gevonden door de
heer Tj. Kloosterman.
Om de belangen van verschillende lands
delen zoveel mogelijk te beschermen
neemt men vaak zijn toevlucht tot de
zogenaamde federale oplossing, die elk
gebied een zo groot mogelijk zelfbestuur
laat. Maar heel snel komen dan, vooral
in de moderne tijd, die met grotere een
heden rekent, krachten in werking, die
het centrale gezag bevorderen. Twee re
cente voorbeelden van deze ontwikkeling
hebben wij vorige week kunnen zien in
Afrika, waar twee federatieve staten
vervangen zijn door staten met een cen
traal gezag. In Nigeria, het grootste land
van Afrika, heeft de legerleiding, die
sinds enige tijd aan het bewind is, de au
tonomie van de provincies opgeheven en
in Oeganda heeft de centrale premier
Obote door een aanval op het paleis van
de kabaka (koning) van de voornaamste
deelstaat Boeganda het laatste spoor van
federalisme uitgewist. Le kabaka heeft
zich overigens in het buitenland in vei-
'igheid k muien, stellar.
Zilveren anjer voor „Omke Romke”.
Op 23 juni zal prins Bernhard te Am
sterdam weer een zilveren anjer uit
reiken aan drie Nederlanders, die
zich bijzonder verdienstelijk hebben
gemaakt op cultureel gebied. De on
derscheiding valt dit jaar o.a. ten
deel aan mr. Romke de Waard te
Badhoevedorp als deskundige op het
gebied van carillons en draaiorgels,
in het bijzonder als initiatiefnemer
van het unieke, te Utrecht gevestig
de, museum „Van Speldoos tot pie
rement” en peetvader van ons aller
„Omke Romke”.
Toch was het moment niet slecht om
landelijke vraagstukken te laten mee
spelen. Vorige week woensdag, precies
een week voor de verkiezingen, heeft
de Tweede Kamer het marathondebat
gehouden over de loon- en prijspolitiek.
Het ging o.a. om de door de regering
afgekondigde loonstop en de verstevigde
controle op de prijzen. Dat althans
stond in de nota. De hoofdzaak werd
echter vooral de hoogte van de staats
uitgaven. Dat was het aanknopingspunt
dat de oppositie had om het regerings-
bastion te bestormen.
Via de uren durende televisie-uitzen-
ding heeft ieder kunnen volgen (het zou
wel eens interessant zijn om aan de
hand van een kijkersonderzoek te weten
wie er werkelijk heeft gekeken) hoe die
aanval mislukte.
De regeringspartijen vormden een hecht
bolwerk rond de regering. Het duide
lijkst bleek dit uit de uitlating van de
De oudste stemmer was wellicht de
heer R. Teerenstra, geboren in 1870,
oud-stadsnachtwaker. Hij is in zijn
96ste. Als de raad over vier jaar
weer moet worden gekozen, zal hij
bij leven en welzijn in zijn 100ste
zijn.
Er zit nog weinig schot in de Engelse
zeeliedenstaking, die half mei is uitge
broken toen zeelieden en reders het niet
eens konden worden over de eis van de
zeelieden de werkweek van 56 tot 40 u.
te bekorten met behoud van loon. De re
ders wensten de overgang geleidelijker.
Voor de economie van het land is het een
niet ongevoelige klap en de regering
heeft al de noodtoestand afgekondigd,
waardoor er eventueel maximum prijzen
voor levensmiddelen kunnen worden
vastgesteld. Verder heeft de regering een
hof van onderzoek ingesteld, waarvan de
uitspraak wel niet bindend is, maar dat
toch, zoals vaker is gebleken, een derge
lijk gezag heeft, dat de partijen zich aan
de bevindingen ervan houden. Dat de
staking nog een week of twee na pink-
steren zou voortduren wordt algemeen
aangenomen.
Zondagmorgen geraakte de kustvaarder
„Scheldeborg” geladen met hout varende
van Kornwerderzand naar Kampen bul
ten de vaarroute en liep op het zand vast
ter hoogte van Workum. Er werd om
sleepboothulp gevraagd. De sleepboot
.Dieson’ van Staveren, kapitein D. Snoo-
dijk sleepte de coaster, die een diepgang
had van 3.10 meter, vlot. De .Dieson*
zette reeds koers naar Staveren, toen de
„Scheldeborg’ voor de tweede maal om
assistentie vroeg, daar het schip weer
vast zat. Het gelukte de „Dieson” om de
coaster in diep water te krijgen waar de
„Scheldeborg” voor anker ging om
Pinkstermaandag zijn onderbroken reis
voort te zetten naar Kampen.
Wie de lange lijst van partijen ziet, die
bijvoorbeeld woensdag in het Limburg
se naar de gunsten van de kiezer din
gen, krijgt direct de neiging een eigen
katholieke oecumene dringend noodza
kelijk te vinden. Om enkele voorbeelden
te geven: In Roermond hebben de ka
tholieke bewoners van vier wijken elk
hun eigen partijtje gesticht. Het stem
biljet vermeldde daar woensdag dan ook
en de lijst katholiek Roermond-stad en
katholiek Roermond-Oost en katholiek
Roermond-Maasniel en katholiek Roer-
mond-Kapel/Kemp.
Op één punt konden Erhard en Wilson i aangezien de Amerikanen met ongeveer
nog geen overeenstemming bereiken: de
betaling van de Engelse troepen in Duits
land. Deze kosten Engeland ongeveer
900 miljoen gulden per jaar in marken,
d.w.z. buitenlandse betaalmiddelen, waar
Engeland bijzonder krap in zit. Het heeft
zelfs een aanzienlijk tekort op zijn beta
lingsbalans. Voor ongeveer tweederde
krijgt Engeland hiervoor een tegemoet
koming van Bonn, maar de Engelse be-
tallngsnood is zo hoog, dat Engeland
nog minder buitenlandse munt uit zijn
potje wil zien wegvloeien. Daar komt bij,
dat het het gevoel heeft, dat de troepen
in Duitsland in de huidige politieke si
tuatie niet meer zo dringend nodig zijn,
zodat dit het eerste terrein zou kunnen
zijn voor bezuinigingen
Duitse aankopen in Engeland zouden
voor compensatie kunnen zorgen, maar
Gytbcrt - otb
froed en front
gol en goed
geil 6s hjoed:
Van wanten. Op één stemtafel
pronkte een groot deel van de dag
een suède want (handschoen), die
was blijven liggen bij de verkiezingen
van de Prov. Staten.
Mevrouw Jorna was weer de eer
ste, Kwart voor 8 meldde zij zich al.
Trouwens sommige oudjes waren ’s
morgens half vijf rl op.
Zoals men zich zal herinneren hebben
de Zes van de E.E.G. - kortgeleden over
eenstemming bereikt over een gemeen
schappelijke landbouwpolitiek. Van Duit
se (en andere) zijde was daaraan de
voorwaarde verbonden, dat een gemeen
schappelijk standpunt bij de onderhande-
lingen over de Kennedy-ronde bereikt
zou worden. De bedoeling van deze Ken
nedy-ronde, waarover in Genève door
nagenoeg alle landen van de wereld
wordt onderhandeld, is de invoerrechten
over de gehele wereld te halveren. De
Ei, ei! De heer Bosma vond op een
landreed bij Wolsum een bebroed nest
eieren van de „stranljip” (scholek
ster). Hij rijdt er telkens met zijn
groenteauto overheen. Het dier
broedt lustig door.
Goeden
Goeden
Goeden
Goeden morgen. Zeven goede wensen
van de k.v.p. vond de fractievoorzit
ter van de c.h.u. ’s morgens op de
deurmat, allemaal met het verzoek
toch k.v.p. te stemmen. Hij heeft 't
desalniettemin niet gedaan.
Wie vindt het dan vreemd, dat dit jaar
eindelijk ook een partij, die zich „De
Neutralen” noemt, deelnam? Sittard be
zat een Katholieke Democratische en 'n
Katholieke Stadspartij, Heerlen de Ka
tholieke Belangengemeenschap, Hoens-
broek de Katholieke Vernieuwingsgroep,
Roosendaal de Katholieke Werknemers,
de Katholieke Unie, de Katholieke Voor
uitstrevende Partij en het Katholiek
Centrum. De confessionele partijvorming
vormt in het Zuiden nog lang geen
probleem.
Eigenlijk zijn de gemeenteraadsverkie
zingen toch wel aardig. Veel leuker dan
die voor de Tweede Kamer. Bij de laat
ste gaat het om zware politieke vraag
stukken, waar de arme kiezer ook geen
raad voor weet. Bij hef samenstellen van
de gemeenteraad gaat het om de vraag
stukken, die dag in dag uit op de eigen
stoep zichtbaar zijn. Geen wonder, dat
je de zware landelijke tegenstellingen
dan wel eens wilt vergeten. (Woensdag
kwamen in een Zuid-Hollandse gemeen-
is de Partij van de Arbeid en de Volks
partij voor Vrijheid en Democratie sa
men met één lijst uit. Twee groter vij
anden zijn in de landspolitiek niet te
vinden).
De grote partijen zien ook wel in, dat
het in stelling brengen van al
zware geschut echt geen zin heeft. De
Partij van de Arbeid liet het afgelopen
Pinksterweekeinde boven het drukke
Scheveningse strand reclame-vliegtui-
gen heen en weer vliegen met de leus:
„PVD/JA”.
In een klein stadje in Holland kwam de
Katholieke Volkspartij met een stencil,
dat het nu maar eens uit moest zyn
met de late postbestellingen en dat de
gemeente maar meer mensen in dienst
moet nemen om een goede bestelling van
de dagelijkse brieven te waarborgen.
Zo'n actie lijkt, als het om de gemeen
ten gaat, veel meer resultaat te zullen
hebben.
De uitslag van de verkiezingen is op
het moment, waarop dit wordt geschre
ven, nog niet bekend. Ongetwijfeld zul
len aan de hand van de cijferreeksen
wel weer de nodige conclusies voor de
landspolitiek worden gemaakt.
Hebben de regeringspartijen verloren,
of heeft alleen de Partij van de Arbeid
een knauw gekregen? Zitten de libera
len en de Christelijk Historischen slech
ter dan bij de vorige verkiezingen?
Het zijn vragen, die door knappe poli
tieke koppen weer beantwoord zullen
worden. Veelal moeten de antwoorden
met een korreltje zout worden genomen.
Het zou alleen kunnen als de verschui
vingen werkelijk groot zijn zoals bij
voorbeeld bij de jongste verkiezingen.
Een herhaling van deze politieke aard
verschuiving verwachtte echter vóór
woensdag in feite niemand.
Wa ca ontfinzen het goe gave
In litse róastigje, In bruwektse naet
Hy libbet ruwg in onbeschave.
Fransen voelen daar niet zo veel voor
en na een aanvankelijke weigering zelfs
over de landbouw in de Kennedy-ronde
te praten, bemoeilijken zij nu totstand
koming van een standpunt van de EEG
ongetwijfeld in de hoop, dat de onderhan-
delingen zullen mislukken.
Toen eind mei de ministers van land
bouw bij hun overleg in Brussel nog
geen stap verder konden komen, is mi
nister Biesheuvel zeer boos geworden en
heeft hij zijn Franse collega voorgehou
den, dat die door zijn weigerende hou
ding de overeengekomen gemeenschap
pelijke landbouwpolitiek in gevaar
brengt.
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeïoopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
42
