SUKARNO’S MACHT VERDER
BEKNOT
Kabinet
Gezwaai met vuisten
m
o
hark
en
sjoch
4
Erhard kreeg gevoelige nederlaag
Zware strijd om centen, dubbeltjes
en miljoenen
Zilveren filmpjes
VRIJDAG 15 JULI 1966
105e JAARGANG
No. 54
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
en Wymbritseradeel.
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeeï, Hennaarderadeeï, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
i Ril 9
I
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
over
Retoriek.
24 winkel fan familie
ter
Uitgave: A. J. OSINGA N V, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Advertentieprijs: 16 cent per mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Fries op stadsschool. Niet alleen op
het platteland wint het Fries als vak
van onderwijs veld, ook de (platte
lands) steden doen mee. Zo wil de
Het openbaar vertonen en aanprijzen
van geschriften van de Nederlandse Unie
verboden. Ook het dragen van het insig
ne niet meer toegestaan.
Verbod van vleesverkoop op maandag en
dinsdag.
Tjerkwerd nam afscheid van zuster H.
Wolthuis.
In Zurich een sprinkhaan gevangen. Het
dier was 7 cm lang.
Het aantal veldwachters in Hennaardera-
deel is gebracht op 4.
Met Ingang van 1 aug. zal de gasfabri-
cage aan de gasfabriek te Wommels
worden gestaakt.
Hooibroei bij B. van Dijk op Remswerd
o.d. Wolsum.
Tclef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Se week juli 1941
Abonnementsprijs f 2.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Deze week heeft het kabinet het niet alleen in de Tweede Kamer moeilijk gehad
bij de behandeling van de bezuinigingsnota (650 miljoen met een onmiddeliyk
effect van rond 160 miljoen) van minister Vondeling (financiën). Bij deze nota
ging het vooral om de begroting 1966, die al bijna weer achter de rug is. Heel
zwaar heeft het kabinet het echter met de begroting voor 1967, die in septemlber
moet worden ingediend. Er zijn niet alleen tegenstellingen tussen de partijen on
derling. Binnen het kabinet schijnen de vuisten nu ook te zijn gezwaaid. Vooral
de minister van defensie, de strijdlustige oud-duikbootcommandant De Jong,
heeft volgens betrouwbare berichten harde gevechten te voeren om z(jn plannen
te kunnen doorzetten.
economische onzekerheid In dit gebied,
waar tal van kolenmijnen zijn gesloten
en waar ook een crisis in de staal
industrie heerst. De nederlaag van de
chrlsten-democraten kan worden be
schouwd als een persoonlijke nederlaag
van de christen-democratische bonds
kanselier Erhard, die volgens sommigen
thans rekening zal moeten houden met
open rebellie binnen de partij in Bonn
tegen zijn leiderschap.
enkele dagen voordat premier Pompidou
van Frankrijk en zijn minister van bui
tenlandse zaken, Couve de Murville,
voor overleg naar Londen kwamen en
daar verklaarden tweede tegenslag
voor Wilson dat in Franse ogen
slechts een economisch sterk Engeland
tot de Europese economische gemeen
schap zou kunnen toetreden. Na deze
uitspraak lijkt een Brits lidmaatschap
van de EEG, dat de laatste tijd wat na
derbij leek te komen, weer op de lange
baan te lijn geschoven.
Ook op verscheidene andere punten zijn
dè visies van Parijs en Landen niet na
der tot elkaar gekomen, zodat de re
sultaten van het Frans-Britse overleg
uiterst teleurstellend moeten worden
genoemd dit ondanks het principe
besluit om over te gaan tot de bouw
van een tunnel onder het Kanaal.
hij zich van een gemakkelijke toegang
tot de Russen verzekerd, maar het is
de vraag of hij de leiders in Moskou
tot belangrijke concessies zal kunnen
bewegen.
Frans-Brlts overleg.
Intussen heeft premier Wilson de laat
ste dagen met nogal wat tegenslagen te
kampen gehad. Daar was in de eerste
plaats de ontslagneming van Frank
Cousins als minister voor technologie,
die Labours loon- en prijspolitiek nooit
heeft kunnen onderschrijven. Hij keert
terug naar de leiding van de bond van
transportarbeiders, de grootste vakver
eniging van Engeland, en hij heeft aan-
gekondigd, dat hij zich tegen die poli
tiek met alle macht zal verzetten. Dit
is een ernstige tegenslag voor het eco
nomische en sociale beleid van de re
gering; het economisch herstel van En
geland zal er zeker vertraging door on
dervinden. Cousins’ ontslag had plaats
chr. school te Workum het invoe
ren.
Gratis bierdrlnkcn te Hindeloopen.
De heer Van der Wal van de lunch
room „De Smichel” aldaar, zag dit
als dè oplossing om rijn biervat te
ledigen, voor hij naar zijn nieuwe
woonplaats vertro' Bijna onnodig
te vermelden dat er vele helpgrage
kelen waren.
Zaal vol - deuren dicht - dan door
het raam. Zo dacht een jongeman
op de zaterdagavond van de Gysbert
Japicx-week. En gesteund door zijn
twee metgezellen, klom hij via de
letters van „Den Hof van Holland”
tot aan het raam van de bovenver
dieping, waarop hij spontaan door
enkele gasten naar binnen gesjord
werd. Daarna rustte hij niet, maar
praatte net zolang totdat ook zijn
beide vrienden binnengehaald waren,
door de deur wel te verstaan.
Topprestatie. De heer J. Tolsma te
Bolsward, die slaagde voor gereed-
schapmaker in Drachten (bij Phi
lips) heeft de le prijs gewonnen bij
gereedschapmaken voor alle scholen
in heel Nederland.
Al ee.rder gouden aal. Op het bericht
van een Makkumer visser die een
gouden aal heeft gevangen, is een
reactie gekomen. De heer H. Brou-
werd, markt- en kademeester in
Rhenen, deelt ons mede dat precies
45 jaar geleden, op 3 juli 1921, even
eens een gouden aal werd gevangen
in de wetering van de Bijlmermeer
door visser Kraalepoel te Weesp.
Grondspeculatie.
Een van de moeilijke zaken, die het ka
binet deze week moest zien te regelen,
is het optreden tegen grondspeculatie.
De socialistische bewindslieden willen
strenge maatregelen: namelijk een extra
belasting, zodra de prijs van de grond
boven een (laag) minimum uitkomt.
Vooral minister Biesheuvel (landbouw)
en minister Bogaers (volkshuisvesting)
schijnen zich tegen dit socialistische
streven te hebben verzet. Zij verwach
ten moeilijkheden voor het verkrijgen
van grond voor landbouw-reorganisatie
en woningbouw. Zij verwachten, dat de
grondbezitters hetzij de grond vasthou
den, hetzij de prijs zo opvoeren, dat de
extra belasting er weer uitkomt.
GELUKKIG GEZINNETJE
Honing Constanten en Koningin Anna-
Marie van Griekenland met hun doch
tertje Alexia, ter gelegenheid van de
eerste verjaardag van het prinsesje
Goed zo, maar
rest van de Kapelstraat,
stand L treurig. Zelfs de
hoofdjes gaan te water.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch!
Muziekkorps „Oranje” houdt een con
cert in het Julianapark. Kaarten 5 cent
bij boekh. Falkena.
Teken Gods. Deze visser ging met
deze bijzondere aal Weesp en om
liggende plaatsen af om te vertellen
dat het een teken Gods was van het
naderende einde van de wereld. Voor
10 cent, toentertijd een groot bedrag,
mocht men „het teken Gods” be
kijken.
Waar sta ik? Dat kunt u ook zien
op de plattegrond van Bolsward, die
thans door boekhandel A. J. Osinga
in de handel wordt gebracht. Vooral
voor nieuw inkomenden en toeristen
van belang.
Feest was het woensdagavond in
garage Groene Weide bij de Sneker-
poort. De Sambrinco’s hielden er de
fleur wel in.
Subsidie voor jeugdkamp, aange
vraagd door mej. A. S. de Boer te
Workum adviseren B. en W. niet te
geven. Dit met het oog op de „finan
ciële positie van de gemeente.” Arm
Workum.
Aanduidingen als pond, el, ons, enz. mo
gen als verouderde eenheden niet meer
worden gebruikt.
Tot de vele leerstellingen van Sukarno,
die thans door het congres zijn verwor
pen, behoort ook zijn patroon van een
geleide economie. Dit patroon zal vol
ledig moeten worden herzien; het
marxisme, dat in Sukarno’s leer een
belangrijke rol speelde, mag alleen nog
maar een onderwerp van theoretische
studie zijn.
Sukarno’s positie is dus nog verder on
dergraven, maar de mensen die het nu
in Indonesië voor het zeggen hebben,
durven hem toch nog niet geheel opzij
te schuiven.
Zij zijn er zich namelijk terdege van
bewust, dat hij ook onder de huidige
omstandigheden voor velen nog een bin
dende factor vormt; bovendien vrezen
rij, dat een al te sterke aantasting van
zijn positie zou kunnen leiden tot een
opstandige .actie onder Sukarno’s mas
sale aanhang in Midden- en Oost-Java.
Pact van Warschau.
Aan het slot van de conferentie te Boe
karest van de leiders van de zeven lan
den van het Pact van Warschau de
communistische tegenhanger van de
Noordatlantische Verdragsorganisatie
is een aantal verklaringen gepubli
ceerd. In een daarvan wordt opgeroepen
tot het houden van een conferentie tus
sen de landen van Oost- en die van
West-Europa ter bespreking van mid
delen, die kunnen leiden tot het vesti
gen van permanente vrede en veilig
heid in Europa. Een Interessante bij
zonderheid is, dat Amerika volgens de
Oosteuropese leiders van deelneming
aan een dergelijke conferentie moet
worden uitgesloten.
Nog interessanter evenwel is de ver
klaring over de toekomst van het Pact
van Warschau zelf. Er wordt slechts
vaag gesproken over een verdere ver
sterking van de defensie en er wordt
met geen woord gerept van een ver door
te voeren integratie van de strijdkrach
ten van het communistische blok. Een
dergelijke integratie wordt vooral de
laatste tijd door de Russische leiders
duidelijk nagestreefd, maar hun plan
nen zijn op fel Roemeens verzet ge
stuit. Kennelijk hebben de Russen voor
het ogenblik de voorkeur gegeven aan
een indruk naar buiten van hechte een
heid boven een begin van verwezenlij
king van hun militaire plannen.
Hij zat er weer naast, want Nobelprijs
winnaars zijn in Nederland niet zo dik
gezaaid. „V-an welk tijdstip dateert on
ze laatste medische Nobelprijs?” wilde
minister Diepenhorst dan ook van hem
weten. „Dat is, naar ik meen, de ultra-
microscoop van een man uit Groningen.
Ik ben zijn naam vergeten,” zei de heer
Lamberts. „Zemike?” vroeg de minis
ter. De socialistische afgevaardigde
tuimelde met open ogen in het gat, dat
de minister zo verraderlijk had ge
graven. „Inderdaad,” zei hij. „Dat was
helemaal geen medische vinding,” riep
de minister. „Nou ja, maar pro
beerde de heer Lamberts nog. „Nee,
nee,” verzekerde de minister. Lamberts:
„Het zat toch in De minister: „Het
was een natuurkundige vinding, ja.”
Waarop de afgevaardigde weer boos in
zijn bank ging zitten.
De communist Bakker weet ook altijd
rake opmerkingen te maken. Toen de
anti-revolutionaire woordvoerder, de
heer Van Bennekom, al geruime tijd
had gesproken, onderbrak de heer Bak
ker hem: „U hebt nu een half uur ge
praat. Hebt u nu misschien nog één
minuut over om duidelijk te maken
waarom u vóór het wetsontwerp zult
stemmen?”
De Koffijplaets zou verkocht zijn
naar Amerika, aldus werd ons voor
waar verteld. Desgevraagd wist fa.
Van der Plaats van deze plannen
echter niets. Het is niet de eerste
maal, dat er te Bolsward een loos
gerucht de stad doorging.
Mei Snare en Tonge en de Bohanza-
tentoonstelling zien we nog hier en
daar achter de etalageramen aange-
kondigd. Weg er mee, dat is ver
leden tijd.
De boot gemist. Familie J. F. K. uit
Heerde, op doorreis naar Terschel
ling waar men een zomerhuis had
gehuurd, heeft de boot gemist. Op
de kruising Marnezijl werd de nog
nieuwe DAF van fam. K. dusdanig
door een uit Workum komende
Zuidwesthoek-bus aangereden, dat
deze door garage Bruinsma met veel
materiële schade moest worden weg
gesleept. Persoonlijke ongelukken
deden zich gelukkig niet voor.
Goed zo. Achter de Amrobank zagen
we een nieuw stukje walbeschoeiing.
wanneer volgt de
De toe-
kinder-
Bolswards Nieuwsblad
Vietnam.
op de communistische topconferentie
te Boekarest is voorts onder meer een
verklaring over Vietnam goedgekeurd,
waarin uitbreiding van de steun aan
Noord-Vietnam en het zenden van „vrij
willigers”, als Hanoi daarom vraagt,
worden toegezegd. Dat betekent dat het
standpunt van de Oosteuropese landen
in wezen niet is veranderd, al is de
taal dan wat feller geworden.
Ook elders in de politieke wereld heeft
de Vietnamese kwestie weer veel aan
dacht opgeëist. Een Franse diplomaat
heeft in Hanoi de kansen op vredes
overleg gepeild, op een moment waarop
verscheidene bronnen erop wezen, dat
Noord-Vietnam thans duidelijk tekenen
van oorlogsmoeheid begint te vertonen.
En inmiddels heeft de premier van In
dia, mevrouw Gandhi, een krachtig
pleidooi gehouden voor het opnieuw bij
eenroepen van de Geneefse conferentie
van 1954, die een einde maakte aan
acht jaren oorlog in het toen Franse
Indo-China. De totstandkoming van
een nieuw Geneefs gesprek hangt in
eerste instantie af van de houding van
de beide voorzitters van de conferentie,
de Sowjet Unie en Engeland. In dit ver
band krijgt het onverwachte bezoek
van de Britse premier, Wilson, aan
Moskou van 16 tot 18 juli bijzondere
betekenis. Officieel gaat Wilson naar
Moskou om de Britse handelsbeurs al
daar te bezoeken, maar het feitelijke
doel van zijn bezoek vormen de bespre
kingen, die hij zal hebben met zijn
Russische ambtgenoot, Kosigin, waarbij
ongetwijfeld de kwestie Vietnam
sprake zal komen. Wilson, die 29 juli
president Johnson te Washington za!
ontmoeten, krijgrt nu een kans om als
bemiddelaar op te treden. Door zich van
de Amerikaanse bombardementen bij
Hanoi en Haiphong te distantiëren heeft
Het debat over de „numerus clausus”,
de studentenstop van minister Diepen
horst, behoorde overigens tot de meest
aantrekkelijke kamervergaderingen, die
dit jaar zijn gehouden. Niet alleen was
er spanning. (Haait het voorstel het?
Treedt de minister af?). Er was ook
een overvloed aan vinnige twistgesprek
ken, die het toehoren tot een aangename
bezigheid maken. Dergelijke twisten
gaan immers samen met heerlijk open
hartige reacties. Alleen voor het so
cialistische kamerlid, de heer Lamberts
huisarts in Rotterdam zat er wat
al te veel zout in de pap. „De minister
probeert ons met retoriek te overtui
gen,” klaagde hij.
Nu had de heer Lamberts van de be
windsman ook heel wat te lijden gehad.
Op de opmerking van het Kamerlid, dat
het met de modernisering van het we
tenschappelijk onderwijs niet zo storm
achtig vooruit ging, daar zijn zoon de
citaten van rijn vader kon gebruiken
en nog hetzelfde schema van colleges
had, antwoordde de minister: „Ik weet
niet of hier nog overjarige medici aan
wezig zijn, maar met het onderwijs
gaat het goed.” „Mogen we misschien
in eigen boezem tasten?” vroeg later
de heer Lamberts. „Daar bent u me
dicus voop,” reageerde de minister. Dat
het wel eens moeilijk praten is met de
leiders van de medische faculteiten, ver
klaarde minister Diepenhorst met de
stelling, dat „chirurgen. van nature
agressieve mensen zijn, anders zouden
ze niet zo graag het mes in iemand
anders lichaam steken.”
De heer Lamberts had het ook over
medische Nobelprijzen, die Nederland
gewonnen zou hebben. „Nobelprijswin
naars zijn een parel aan de medische
kroon, maar voor de gezondheidszorg
zijn ze van weinig waarde,” meende hij.
Wat leuks beleefd op vakantie?
Stuur een berichtje naar Hark en
Sjoch. Dan kunnen anderen er van
meegenieten.
Garage De Jong (oud tramstation)
krijgt uitbreiding. Er wordt een
showroom bijgebouwd en de wasse
rette krijgt meer armslag.
Niet Ferwerda maar Wiarda, oud-
vakbondspropagandist uit Den Haag,
sprak op de dag van oud-Bolswar-
ders. Tot slot vroeg hij het Fries
volkslied te zingen. Spontaan klonk
en davere het „yn it roun.”
Ons eigen. Jongetje timmerde met
vuisten op sigarettenautomaat in de
Witherenstraat. Voorbijganger zei:
„Niet doen, dan gaat ie stuk.” Com
mentaar: „Het is ons eigen.”
Nederlaag van Erhard.
Noordrijn-Westfalen is de volkrijkste en
de meest geïndustrialiseerde deelstaat
van West-Duitsland. In deze deelstaat,
waarin een derde van alle Duitse stem
gerechtigden woont, en die onder meer
het Roergebied omvat, zijn zondag ver
kiezingen gehouden voor het staatspar-
lement, die een grote zege voor de so
cialistische partij hebben opgeleverd. In
dit tweehonderd leden tellende parle
ment bezetten de socialisten thans 99
zetels, een winst van 9. De christen
democraten vielen terug van 96 op 86
zetels en de liberale partij kwam van
14 op 15.
Deze uitslag valt voor een groot deel
toe te schrijven aan het gevoel van
Zoiets is hem wel toevertrouwd. De
vraag is echter of grote waardering en
politieke ervaring op het ogenblik ge
noeg zijn om tegen de wensen van an
dere bewindslieden veel in te brengen.
Met name de socialistische ministers
willen de defensiebegroting die bij de
jongste bezuinigingen met driehonderd
miljoen toch al het leeuwendeel torst
volgend jaar met 175 miljoen gulden
minder bedelen dan aanvankelijk was
voorgenomen. Minister De Jong verzet
rich hiertegen met hand en tand. Hij
vreest, dat de zorgvuldig uitgestippelde
plannen voor modernisering van wapens
en voertuigen in het honderd zullen lo
pen als het voor enkele jaren vastge
stelde investeringsprogramma (afge-
Steeds meer brokkelen macht en Invloed van president Sukarno af. liet Voor
lopig Raadgevend Volkscongres, het hoogste gezagsorgaan van de Indonesische
republiek, heeft in zjjn vierde zitting weliswaar Sukarno’s presidentschap laten
voortbestaan, maar het heeft het presidentschap voor het leven afgeschaft en
voorts bepaald, dat Sukarno niet langer via presidentiële decreten dus zonder
ruggespraak met het Huls van Afgevaardigden kan regeren. Ook heeft het
congres uitgesproken, dat de door Sukarno voorgestane confrontatiepolitiek
tegenover Maleisië spoedig dient te warden beëindigd en verder heeft het be
sloten liet door het nieuwe bewind uitgevaardigde en door Sukarno bestreden
verbod van de communistische partij wettelijk vast te leggen.
Door een
spandoek (aan de Rijksweg) daar
toe genodigd, hebben tal van toeris
ten getracht de Bohanza te vinden.
Spandoek vergeten weg te nemen
Woonstraat wordt zakenstraat. Deze
ontwikkeling maakt thans de Wit
herenstraat. In enkele maanden tijds
zijn 3 i 4 woonhuizen zakenpanden
geworden. No. 3 werd pakhuis van
Lotstra, no. 13 pakhuis van firma
Lunter, no.
Meurs.
De koster van Allingawier is ver
trokken en er is nog geen opvolger.
Het gras op het kerkhof wordt ho
ger en hoger en groeit over de
grintpaden heen.
Bohanza en geen einde.
- - - ----=—- --
steld op het nationaal Inkomen) nu
abrupt wordt ingekort.
Minister Vondeling schijnt hem ook te
hebben gevraagd de voorgenomen wed-
deregeling voor dienstplichtigen uit te
stellen. De Tweede Kamer heeft minis
ter De Jong regelmatig gevraagd om
zo’n wedde die de staat vele miljoe
nen kost in te voeren met ingang
van januari 1967. De minister heeft ja
gezegd. Op die toezegging wil hij niet
terugkomen.
De positie van het kabinet tegenover
de Kamer is er niet gemakkelijker op
geworden. De regering heeft toch al
gezichtsverlies moeten ervaren. Uit de
debatten rond de Amsterdamse gebeur
tenissen is minister Smallenbroek (bin
nenlandse zaken, Anti-Revolutionair)
niet als de sterke figuur naar voren ge
komen, die men in hem zag. Het ver
haal van zijn sigarendoos is bekend. Hij
toonde de doos in de Tweede Kamer om
de aantekeningen te laten zien die hij
daarop had gemaakt tijdens een ge
sprek met Amsterdams hoofdcommis
saris van politie, de heer Van der Mo
len. Grappenmakers wijzen nu met na
druk op het merk, dat in grote letters
op de doos stond vermeld; „Hofnar.”
Minister Diepenhorst (onderwijs en we
tenschappen), partijgenoot van minis
ter Smallenbroek, zag vorige week zijn
voorstel, om het aantal eerste jaars stu
denten in de medicijnen te beperken,
met grote meerderheid door de Tweede
Kamer verwerpen. De bewindsman
wees er op, dat het geen afkeuring van
zijn beleid inhield. „Slechts de liberalen
en de communisten hebben zich in fraaie
harmonie tegen mijn beleid verenigd,”
zei hij. Maar het was toch een gevoelige
klap in het gezicht. Zijn spreektalent en
zakelijke argumenten konden zijn plan
niet redden.
T
few-ls*:-
