Drastische maatregelen
Engeland
Chinese avonturen
m
Den Haag
in
O
Jf||
hark
en
sjoch
1
Noord-Viernam bindt wat in
Meer bezuinigen, méér offers
Gysbert Japiks
Loonsverhoging
105e JAARGANG
No. 58
VRIJDAG 29 JULI 1966
1603-1666-1966
Illlllllllillilllllllllllliillllllllllllllllllllllll
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
•X-
-
'Mi
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
I
Rijnleger.
Landbouw.
Bezuinigen.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch!
Het kan er wei af. De vroede vade
ren van Wonseradeel keken zich de
ogen uit, dat Bolsward het gewend
is onder het motto „vrij roken” tij
dens de raadsvergadering sigaren en
sigaretten op tafel te zetten. Zo
royaal is Witmarsum niet. Maar.
de raadsleden daar krijgen per ver
gadering ook f 10,meer dan in
Bolsward, dan kan er wel een eigen
rokertje af.
Kunst afkijken. Een aanstaand raads
lid, mevr. Visser-van Holten, woon
de te Bolsward de raadszitting bij.
Ze maakte van alles meeFries, Hol
lands, bezoek, stemmen, schorsing,
afscheid, herdenken en had er ken
nelijk plezier in.
Supporters. Op de tribune zat ook
een zuster van de nieuwe burgemees
ter met haar echtgenoot, kennelijk
om dit historische moment van de
eerste werkvergadering mee te ma
ken.
Noord-Vietnam bindt
wat in.
Was het nodig de zaak zo op de spits
te drijven? De Nederlandse regering
zegt ja. Het is moeilijk dat niet vol
mondig te beamen. Wat zijn de feiten:
een Chinese ingenieur, die als gast in
Nederland verblijft (hij nam deel aan
een congres over lastechieken), wordt
men. Vooral in de noordelijke provin
cies zijn sterke eenheden Noord-Vietna-
mezen gesignaleerd.
zwaar gewond op straat aangetroffen.
Een voorbijganger waarschuwt de po
litie en de Haagse G.G.D., maar vóór
deze ter plaatse kunnen zijn, hebben
landgenoten van hem, waarschijnlijk de
acht Chinese ingenieurs, hem het ge
bouw binnen gesleept. Het gebouw is
Abonnementsprijs f 2.90 pet kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Nu is men 't wel gewend
nu en dan loonsverhoging,
Is ’t niet zeven procent?
Smallenbroek waagde een poging
om er iets boven uit
Als ’t voorstel wordt bevestigd
in anderhalf jaar luidt
’t stijg-procent: zes en zestig!
Uitgave: A j. OS1NGA N Vn Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
VIERDAAGSE NIJMEGEN.
Het is weer zover. Dinsdagmorgen
in alle vroegte is het wandelleger weer
van start gegaan.
Op de foto een overzicht van een grote
groep deelnemers aan het wandelfestijn.
Die Kamerleden toch!
Een hoge gunstverstrekking,
Velen plukken ook nog
van een nevenbetrekking,
't Mes snijdt van elke kant
Het kan dus aangeprezen
om Tweede Kamer klant
Rijks werknemer te wezen.
Minister Smallenbroek
en verdere Calsianen,
Waarom niet eens op zoek
naar andere wegen, samen.
Een bij-baantjes verbod?
Of raakt men dan in schulden?
Bestedingsoverschot
Beloof niet al te vlot
Vijf en twintig duizend gulden
Piet
De regering-Cals blijft niets bespaard. Nauwelijks zijn de moeilijke onderhande-
lingzen over de nieuwe begrotingen tot een goed einde gebracht of de hel breekt
los op het gebied van de internationale betrekkingen.
De raadselachtige dood van de Chinese technicus Hsu heeft voor ernstige diplo
matieke verwikkelingen tussen communistisch China en Nederland gezorgd.
De wederzijdse zaakgelastingen zijn tot „persona non grata” verklaard. De
Chinezen kwamen met een eigen variant op het historische gebruik om iemand
te gijzelen ais dat zo in de kraam van de omstandigheden te pas komt. De Neder
landse zaakgelastigde in Peking, de heer Jongejans, mag niet eerder China
verlaten, vóór de acht Chinese ingenieurs, die nog altijd op hun legatie in Den
Haag verblijven, veilig uit Nederland zijn vertrokken.
De ministers van landbouw van de zes
landen van de Europese Economische
Gemeenschap hebben het afgelopen
weekeinde langdurig vergaderd over de
laatste elementen van het gemeenschap
pelijke landbouwbeleid. Aan de orde
waren thans de melkprijs, de regeling
van de suiker en een regeling voor de
financiële steun aan de markten vooi’
groente en fruit. De melkprijs komt
enkele centen hoger te liggen dan de
huidige Nederlandse. Wat de bieten be
treft, zal de produktie in de Gemeen
schap, die gesteund zal worden, worden
uitgebreid tot 6.480 miljoen ton.
Voor de tuinbouw zijn regelingen ge
troffen, die daarop neerkomen, dat uit
het landbouwfonds per jaar maximaal
216 miljoen gulden betaald wordt om
bij prijsdaling de groente- en fruitmarkt
te ondersteunen. Hiervan is tweederde
deel gereserveerd voor de Italianen, die
veel van hun eisen ingewilligd zagen.
De Nederlanders hebben daarbij moeten
instemmen met allerlei oplossingen, die
zij niet toejuichten. Hoe deze bijzon
der ingewikkelde technische kwesties
zullen ontwikkelen is niet te zeggen,
maar wel kan men zeggen, dat nu de
landbouwregelingen voltooid zijn en dat
men nu misschien weer eens wat meer
aandacht gaat schenken aan de indus
triële aspecten van de E.E.G. Van be
lang is het accoord bovendien, omdat er
nu niets meer aan een voortgang van
de onderhandelingen over de z.g. Ken-
nedyronde (algemene tariefverlagingen
over de gehele wereld) in de weg staat.
Daarover hebben de ministers zich later
in de week bezig gehouden.
redenering juridisch waterdicht is, moet
men de zaak vooral politiek zien.
Hanoi wil hiermee Washington onder
druk zetten en het verwachtte wellicht,
dat er in de wereld een storm van
verontwaardiging zou opgaan over de
oorlogsmisdaden van de Amerikanen.
Maar dat heeft anders uitgepakt. Van
allerlei kanten, van mevrouw Gandhi
tot de Paus, is juist aangedrongen op
een verandering van het Noordvietna-
mese standpunt. Hierbij speelde ook een
rol de gedachte, dat een berechting van
de vliegers de Amerikanen eerder nog
tot een intensivering van de oorlog dan
tot een terugkrabbelen zou brengen.
Een intensivering heeft Hanoi toch blijk
baar niet willen uitlokken, want bij alle
ongewijzigde felheid van het politieke
standpunt ten aanzien van vredes-on-
derhandelingen heeft president Ho Tsjin-
minh nu duidelijk gezegd, dat er geen
proces in zicht is. Hij gaf op deze ma
nier antwoord op vragen van een Ame
rikaanse omroepmaatschappij.
De gevechten in Zuid-Vietnam zijn de
laatste tijd weer in hevigheid toegeno-
door de Chinese legatie gehuurd (om
Chinese bezoekers in onder te brengen)
en geniet daardoor exterritoriale be
scherming. Het is, juridisch gezien, Chi
nees grondgebied.
De Haagse politie heeft geen recht er
naar binnen te gaan.
Minutenlang debatteren agenten en men
sen van de G.G.D. met de Chinezen. De
ingenieur ligt, kermend van de pijn, in
de gang. Tenslotte krijgt men verlof
de zwaargewonde voor onderzoek naar
het ziekenhuis te brengen. Nauwelijks
is hij in de röntgenkamer of leden van
de Chinese legatie ontvoeren hem op
brutale en brute wijze uit het zieken
huis De portier ziet toe hoe één van
de Chinezen op de benen van de gewon
de gaat zitten. Alsof hij wil voorko
men, dat zijn landgenoot alsnog ont
snapt. Uit de röntgenfoto’s blijkt, dat
de ingenieur zwaar letsel aan de wervel
kolom en een ernstige schedelbreuk
heeft opgelopen. door onbekende
oorzaak.
Nederland protesteert fel tegen dit on
menselijke optreden van de Chinezen.
De Chinese zaakgelastigde de hoogst
verantwoordelijke wordt het land
uitgezet Een andere mogelijkheid was
niet denkbaar China reageert met een
groot aantal propagandakreten Ne
derland zou aan de leidraad lopen van
het imperialistische Amerika en heb
ben meegewerkt aan een slinks impe
rialistisch komplot om de heer Hsu over
te halen naar het westen over te lopen
en met de uitwijzing van de Neder
landse zaakgelastigde in Peking.
De tweede fase begint.
De Haagste justitie begint, op last van
de officier van justitie, een gerechtelijk
vooronderzoek. De rechter-commissaris
roept de acht Chinese ingenieurs
collega’s van de overledene op als
getuigen. Zij weigeren echter het ge
bouw te verlaten. De Haagse politie en
de B.VD. bewaken de legatiegebouwen
scherp. Aanvankelijk om te voorkomen
dat het later op een crematorium in
beslag genomen stoffelijk overschot
uit het land wordt gesmokkeld, daarna
om de ontsnapping van de getuigen te
beletten.
China deelt mee, dat de heer Jongejans
wiens diplomatieke papieren inmid
dels zijn afgenomen China niet mag
verlaten voor de als getuigen opgeroe
pen ingenieurs uit Nederland zijn ver
trokken. Herhaaldelijk dringt het mi
nisterie van buitenlandse zaken er bij
de legatie op aan de ingenieurs een ver
klaring te laten afleggen. Formeel is
het voldoende als zij zeggen „van niets
te weten” of „zich niets te herinneren”.
De ingenieurs blijven echter binnen de
legatie, waar zij onbereikbaar zijn voor
de Nederlandse justitie.
Het doel van de Nederlandse regering
is duidelijk. De Chinezen hebben het
Nederlandse recht met voeten getreden.
Dat kan geen enkele rechtsstaat van
wie dan ook toestaan. China wil voor
alsnog niet toegeven. In regeringskrin
gen zei men begin deze week: „Het
wordt een zaak van veel geduld. De
Chinezen rekenen in jaren, terwijl wij
misschien in dagen tellen. Wij mogen
niet in een paniekstemming raken en
moeten ons standpunt handhaven”.
Voorlopig ziet het er niet naar uit, dat
aan de zaak een eind komt.
De Tweede Kamer nu op reces
wil niet lijdzaam toezien. Minister Luns
is schriftelijk gevraagd om uitleg te
geven van de situatie. Wanneer dat
zal gebeuren en hoe (nota, kamerverga
dering?) is nog niet bekend.
Bolswards Nieuwsblad
Gysbert - om
froed en from
gol en goed
teit 6» hjoed:
TV
Als Tineke op stap gaat om een
weekje te gaan logeren (ze wilde
wel op de divan slapen) en ze komt
voor de dichte deur, dan is dit niet
de schuld van de P.T.T. „Beste luit
jes,” schreef haar moedert?) „als 't
niet past, bel maar even bij de Way.
Groeten van ons allen, daag!”
Van wie, voor wie? Het was een
kaart, gekocht bij boekhandel Bos
met een afbeelding van De Padde
stoel (kleuterschool). Maar afzen
der had het adres vergeten, ook dat
van haar zelf. Vandaar dat hulp
werd ingeroepen van H. en Sj. Kaart
ligt nog op het postkantoor.
,,Foar Pake en Beppe”, stond er op
een ansichtkaart en dan Syswerder-
reed. Nu wonen hier wel vier pakes
en beppes, maar in dit geval vond
de post het wel uit.
Goede raad. Dergelijke raadseltjes
zijn wel aardig, maar maak het tante
voor tuinman. En de commissie
maar zitten wachten. Pas toen er
niemand kwam opdagen, werd het
euvel ontdekt.
Sinds enige tijd dreigt Noord-Vietnam
de Amerikaanse vliegers, die in krijgs
gevangenschap zijn geraakt, te vervol
gen als oorlogsmisdadigers. Hen zou dan
ten laste worden gelegd, dat zij door ’t
uitvoeren van bombardementen op de
burgerbevolking misdaden tegen de
mensheid hebben begaan en derhalve
niet op een behandeling als krijgsge
vangenen zouden kunnen rekenen.
Afgezien nog van de vraag of deze
In het zwart. De nieuwe burgemees
ter was evenals trouwens de heer
Oosterhoff in het plechtig lang
zwart gekleed: jacquet met streep-
jesbroek. Vroeger was dat gewoonte,
sedert lang heeft echter de burger
vader, zelfs tijdens de raadszitting
een burgerpakje aan.
Om U, burgemeester, zei de heer
Oosterhoff, zijn de notulen van de
gezamenlijke raadsvergadering in
Witmarsum (waar praktisch ieder
een Fries sprak) in het Nederlands,
„of zoals wij dat noemen in het Hol
lands” gesteld. En dan te beden
ken dat Bolsward het zelf steeds
doet in de taal, waarin ook wordt ge
sproken en burgemeester Mulder
best Fries verstaat en spreekt. Nee,
dit was niet in de geest van master
Gysbert.
Vakantie. Ook ambtenaren houden
vakantie en zetten er dan wel eens
een punt achter. Zo was te Bolsward
verzuimd sollicitanten op te roepen
Uitverkocht. De tentoonstelling in ’t
Bolswarder stadhuis - ,Wurd en Byld’
- blijkt een ongekend succes: de op
het gehele seizoen berekende voor
raad catalogi is sinds een paar da
gen uitverkocht en in herdruk.
Woensdagmiddag 27 juli meldde zich
de vierduizendste bezoekster, mevr.
G. Ebbinga-Peterzon uit Haaksber
gen. Samen met haar man, die een
„Fries om utens” is, brengt zij haar
vakantie door in onze provincie. Het
echtpaar was enthousiast over de
tentoonstelling èn over het boekje
„Bolsward, ouderdom met gratie”
dat de burgemeester haar als vier
duizendste bezoekster overhandig
de.
en Wymbritseradeel.
Aan het slot van het internationaal
gebeuren, dat nu de binnenlandse poli
tiek overschaduwt, ook iets over de be-
grotingsperikelen. De bewindslieden
zijn er niet zonder inoeite toch
Dat middel, deflatie geheten, heeft men
nu toegepast. Wilson heeft de accijnzen
op bier, sterke drank en benzine met
10 pet. verhoogd, de omzetbelasting is
met 10 pet. verhoogd evenals de z.g.
„sui tax”, een extra belasting voor ho
gere inkomens. Er zal ook minder uit
gegeven worden. Het investeringspro
gramma van de overheid zal worden ver
traagd en dat geldt ook voor de gena
tionaliseerde industrieën. Op deze ma
nier hoopt de Engelse regering onge
veer 500 miljoen pond, ofwel 5 miljard
gulden, uit de circulatie te halen.
Financiële deskundigen in binnen- en
buitenland hadden reeds lang dergelijke
deflatoire maatregelen aangeraden,
maar sommigen menen, dat dit toch niet
voldoende zal zijn om het pond op lan
gere termijn voor een devaluatie of
waardevermindering te behoeden. Voor
een oplossing van de crisis zal het no
dig zijn, dat de Engelse industrie effi
ciënter gaat werken, dat de produktie
per hoofd en per uur omhoog gaat. Om
dat te bereiken zal er veel gemoderni
seerd moeten worden en dat vergt veel
extra investeringen, terwijl de huidige
maatregelen door het afremmen van de
vraag juist een remmende werking op
de investering zullen hebben. Een rem
mende werking op investering en eco
nomie, waardoor er tevens een toene
ming van de werkloosheid te verwach
ten zal zijn.
Dat is één van de redenen waarom de
links gerichte ministers en de vakbe
weging niet erg geestdriftig zijn, voor
al ook niet omdat Wilson aan al zijn
maatregelen een loon- en prijsstop heeft
verbonden. Minister Brown, wie als mi
nister van economische zaken de expan
siepolitiek ter harte gaat, had al ont
slag genomen, maar is daar na een paar
uur weer op terug gekomen. Deze epi
sode geeft in elk geval aan, dat de re
gering niet erg eensgezind is.
Advertentieprijs: 16 cent pet mm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
55
Wy dwae az dy lytse bern, dy alle del
plrege habbe, mar as dy genezmaster
komt, naet meer sjoech binne.
Taljochting: Wy dogge soms krekt as
lytse bern, de hiele del kleije, mar as de
dokter komt net mear siik binne.
Pos niet te moeilijk. Het vraagt
maar tijd en gepuzzel. Adresseer
duidelijk.
Goede vangst. Opsporingsambtena
ren van de Bijzondere Radiodienst
van P.T.T. hebben zondag j.l. in sa
menwerking met de Rijkspolitie in
Hennaarderadeel (Fr.) de clandes
tiene zenders „Hongkong”, die ook
wel uitzond onder de naam „Dikke
Paling”, en „Jupiter” opgespoord.
Met scooter over de kop. Op de Af
sluitdijk werd zaterdagavond de 25-
jarige heer A. Boons uit Amsterdam
met zijn scooter door een passeren
de auto van de rijweg gedrongen en
sloeg over de kop. Met vermoedelijk
een schedelbasisfractuur werd hij in
bewusteloze toestand naar het zie
kenhuis „Oranjeoord” te Harlingen
overgebracht.
Gratis naar de film. Voor dorpsbe
woners en toeristen is maandagavond
j.l. in het hotel „De Prins” te Mak-
kum een gratis filmvoorstelling ge
geven, o.a. is de mooie film „Dit is
Friesland” vertoond. De avond was
georganiseerd door de Makkumer
V.VV.
56
Wy freazje de lieelmaster boppe de
sjochte, de plaester-Iizze meer az de
pynne, de flieme meer az dy swolnie.
Taljochting: heelmaester dokter;
Sjochte sykte, flieme Hollansk
vlijm (flymskerpe messen ornaris brükt
foar it ierlitten.) swolme gezwel,
zweer.
Wilson, de Engelse premier, en zijn socialistische regering zijn genoodzaakt
geweest vrjj straffe bezuinigingsmaatregelen te nemen om het hoofd te bieden
aan een ernstige financiële crisis, de vierde overigens van de laatste twee
jaren en de ernstigste sinds de devaluatie van het pond in 1949.
De onniiddellijke aanleiding tot dergelijke r.eer periodieke crises in de Engelse
munt is een wegvloeien van geld en wel van buitenlandse valuta, die gebruikt
wordt om in het buitenland te kopen. Dat is een bekend verschijnsel wanneer de
vraag op de binnenlandse markt, o.a. door vrij sterke loonsverhogingen, zo toe
neemt, dat de binnenlandse produktie de vraag niet meer aan kan. Men kan in
dergelijko omstandigheden proberen bepaalde artikelen aan het buitenland te
verkopen om buitenlandse valuta te verdienen, maar de Engelse prijzen z(jn
hoog en de leveranties traag. Men kan proberen de binnenlandse vraag zodanig
te beperken, dat deze in overeenstemming met de produktieniogelijklieden wordt
gebracht, zodat ook de behoefte aan invoer afneemt.
Deviezen kan men ook sparen door uit
gaven in het buitenland te beperken.
Toeristen krijgen nog maar 50 pond per
jaar en Callaghan, de minister van fi
nanciën, is met klem in Bonn gaan be
togen, dat West-Duitsland Londen te
gemoet moet komen in de deviezenlast
voor het onderhoud van de 50.000 man
van het Engelse Rijnleger. Dat onder
houd kost Londen marken en in ruil
daarvoor wil het, dat Bonn extra oor
logsmateriaal in Engeland koopt. De
Duitsers zijn niet erg scheutig en er
is nu ernstig sprake van, dat een ge
deelte vgn het Rijnleger uit Duitsland
teruggetrokken zal worden. De Duitsers
tonen zich niet erg onder de indruk,
vooral niet nu de kwestie van de Fran
se troepen zodanig geregeld wordt, dat
deze in het land zullen blijven. Bonn
blijkt toch wat meer op de Franse dan
op de Engelse kaart te zetten en dat
kan wel eens tot gevolg hebben, dat
Schröder, de minister van buitenlandse
zaken, die zeer Engels-gezind is, in een
moeilijke positie komt te verkeren. De
wettelijke positie van de Franse troe
pen, die per 1 juli onttrokken zijn aan
het commando van de N.A.V.O, is nog
niet geregeld, maar naar de achter
grond geschoven.
weer uitgekomen. De „uitgaven-depar-
tementen” zullen gaan bezuinigen. Het
zijn: defensie (de Jong), woningbouw
(Bogaers), verkeer (Suurhoff), en on
derwijs (Diepenhorst).
Opnieuw zullen offers worden ge
vraagd. Dat betekent zwaardere belas
tingen. De regering méént, dat dit niet
te vermijden is.
Minister Smallenbroek
komt voor Kamerbelangen,
echt niet smal uit de hoek
hij wil ’t breed laten hangen.
Hij maakte ’t plan bekend
naar de bladen onthulden,
Stel per lid ’t traktement:
Vijf en twintig duizend gulden.
