Engelands defensie
financiën
en
Hoe met de Kamer
de T.V.
OP
hark
en
sjoch
Soekarno geeft zich niet ge makkelijk
gewonnen
Koningin houdt van 6 miljoen geen
cent over
Gysbert Japiks
Zilveren filmpjes
VRIJDAG 5 AUGUSTUS 1966
1603-1666-1966
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
lie’s
105e JAARGANG
No. 60
Advertentieprijs: 16 cent per rara
Vorige week vrijdag heeft Wilson, de Engelse premier,
ver
Kennedy-ronde.
Arabische spanningen.
Straffer.
Europese defensie.
Ninnnen iz aet oorz as hy mient.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch!
gemeenteraden
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Centrale werkgeversorganisaties worden
ontbonden.
De straatverlichting te Bolsward bestaat
thans uit 173 lantaarns. Na 10 mei 1940
werden de lichten gedoofd en bleef de
straatverlichting verder buiten werking
(jaarverslag gasbedrijf).
In de nacht van 9 op 10 augustus zijn
er bij een aanval op Moskou bommen
gegooid op het Krimlin.
Voortaan doodstraf voor hulp aan de
vijand.
H. Y. Kramer opent op 16 augustus a.s.
een speciaalzaak in optiek, barometers,
enz. in het winkelpand Jongemastraat
naast Dr. ten Cate.
Baarderadeelpartij. De uitslag is: 1.
Evert Heeg te Huins, Gerrit Fokkema te
Winsum en Cornells Anema, Huins.
Touwtrekken ju
Indonesië.
Dominee W. Schotanus, pastor bij de
Reformed (Presbyterian) Church in
Canses City was met zijn echtgenote
in zijn stamland. Zijn grootvader
Marten Wypkes Schotanus vertrok
vanuit Bolsward in 1861 naar Ame
rika. De vader van Ds. Schotanus
was nog maar 11 jaar oud, toen deze
grootvader bij het vissen verdronk.
Slechts bij overlevering wist men,
er
en
Spanningen in de Arabische wereld ne
men weer toe, nu Nasser bijzonder na
drukkelijk gezegd heeft niet de minste
belangstelling meer te hebben voor Ara
bische topconferenties, omdat die de
reactionaire machten in de Arabische
wereld in de kaart speelden. Die mach
ten zijn vooral Saoedi-Arabië en Jor
danië, die er door Nasser van beschul
digd werden onder één hoedje te spe
len met het imperialisme en het zio
nisme.
Dat laatste vooral is een ernstige be
schuldiging in de Arabische wereld,
waarmee Nasser zijn tegenstanders in
de Arabische wereld in discrediet wil
brengen. Het is niet uitgesloten, dat
de felle redevoering van Nasser de voor
bode is van zijn hernieuwde subversieve
activiteit in de Arabische landen en met
name in Jordanië.
Tenslotte verdient vermelding, dat een
vertrouwde figuur van het internatio
nale toneel, de Belgische oud-minister
Paul Henrl Spaak, de politiek vaarwel
heeft gezegd, vooral omdat hij zich de
laatste tijd in ernstige tegenstelling be
vond tot zijn partij, de socialistische
partij.
beetje
ouden
le rveek augustus 1941
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Uitgave: A J. OSINGA NV, Bolsward
Administratie- en Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Abonnementsprijs f 2.90 pet kwartaal
(bjj vooruitbetaling)
Giro 887926
Regelrechte uitzendingen uit de Tweede Kamer behoren niet tot de meest
amusante of aangrijpende programma’s van de Nederlandse televisie. Dat is
niet een fout van de televisie. Het is ook moeilijk te zeggen, dat het een fout
van de Kamer is. Het ge.makkeljjkst komt men er af door te zeggen, dat parle
mentaire vergaderingen zich er niet toe lenen te «’orden uitgezonden. Maar
daarmee doet men geen recht aan alle kanten van het vraagstuk.
Kamervergaderingen zijn geen zaak alleen van de Kamerleden. Dezen treden op
als volksvertegenwoordigers en een eerste vereiste is, dat een -zo groot mogelyk
deel van het volk Ivan volgen wat er in de Kamer gebeurt. Waarom dan niet
een zo massaal communicatiemiddel als de televisie gebruiken?
In Parijs zijn de ministers van defensie
van de N.A.V.O. bijeen geweest. Zij
hebben een nieuw vijfjarenplan opge
steld, waarbij zij niet meer, zoals voor
heen, zijn uitgegaan van wat wenselijk
zou zijn, maar van wat er beschikbaar
is. Dat betekent, dat er niet meer ge
streefd wordt naar een strijdmacht van
de N.A.V.O. van dertig divisies, maar
dat 21 voor Centraal Europa voldoende
worden geacht.
In de vergadering is een tegenstelling
tussen Amerika en West-Duitsland dui
delijk aan het licht gekomen.
McNamara, de Amerikaanse minister
van defensie, verlangde van de Euro
pese bondgenoten een grotere bijdrage
aan de paraatheid en liet tegelijk dóór
schemeren, dat een terugtrekking van
een gedeelte van de Amerikaanse troe-
Het gevaar voor Maleisië van de kant
van Indonesië is geweken met de ver
mindering van de macht van president
Sukarno. Deze machtsvermindering is
duidelijk tot uitdrukking gekomen in de
vorming van de nieuwe Indonesische
regering onder leiding van generaal Su
harto. Alle oude vrienden van Sukamo
zijn nu verdwenen. Maar Sukarno geeft
zich niet gemakkelijk gewonnen. Enkele
dagen na de vorming van de nieuwe
regering sprak hij boos over het feit,
dat Leimena en Abdulgani niet meer
in de regering waren opgenomen. Hij
bleek nog wel in staat deze beiden nieu
we hoge functies te bezorgen. Hoewel
in feite een einde is gekomen aan de
confrontatie-politiek tegenover Maleisië
betoogde Sukamo, dat deze politiek zou
voortduren. Men krijgt de indruk, dat
Suharto bij het touwtrekken flink aan
de winnende hand is, maar dat de partij
.toch nog niet gewonnen is.
Goed gezien. Verontruste Hessel Bou-
ma uit Skuzum stuurde ons kiekjes
van wegwijzer bij de Bargefenne
Blauwpoortsbrug. Door de bloem
bakken er voor geplaatst, moet men
af- en uitstappen om te zien wat er
op staat. Hij denkt dat dit met opzet
is om de toeristen te houden. Zal
wel.
een zeer kort bezoek
aan de Ver. Staten gebracht. Zaterdag was hij alweer terug. Men zal niet
men veronderstelt, dat de voornaamste reden van Wilsons
en daarmee
week
Geld voor het
Koningshuis.
Enkele groeperingen van politieke jon
geren onder aanvoering van de jonge
K.V..Pers hebben fel geprotesteerd
tegen het regeringsvoorstel het inko
men van Koningin Juliana te verhogen
tot 5.2 miljoen gulden. De jongeren zijn
vooral boos over het naar hun mening
ontactische ogenblik waarop dit rege-
ringsplan is ingediend. Van alle kanten
wordt op bezuiniging en matiging aan
gedrongen. ’g Rijks financiën staan er
niet al te best voor. Op elk miljoentje
moet worden beknabbeld. En juist op
zo’n moment komt het voorstel het in
komen van de koningin te verhogen van
twee-en-een-half miljoen tot meer dan
vijf miljoen gulden per jaar. Ook het
inkomen van prins Bernhard zou om
hoog moeten: van 300 duizend tot 475
duizend gulden. De uitkering voor het
onderhoud van de paleizen wil de re
gering verhogen tot 825 duizend gulden
per jaar (met een half miljoen per jaar).
De verhogingen worden gemotiveerd
met de sterk gestegen personeelskosten,
die de koningin heeft (op Soestdijk wer
ken 279 man) en de waardedaling van
het geld. Van de rond zes miljoen gul
den, die de koningin gaat ontvangen,
blijft geen cent over, heeft de regering
berekend. Alles gaat op aan personeels-
en onderhoudskosten en de kosten van
officiële reizen en bezoeken.
Natuurlijk komt de aankondiging op
een moeilijk ogenblik. Bezuiniging is in
derdaad het enige motief in de nieuwe
begrotingen. Maar moet men daarom de
koningin laten zitten met een inkomen,
dat nog niet eens voldoende is om de
personeelslasten te bestrijden? Wie een
monarchie kiest, moet daar ook voor
betalen.
Johnson heeft vermoedelijk getracht
Wilsons militaire bezuinigingsactie te
beperken in ruil voor de belofte Enge
land zoveel mogelijk financieel te steu
nen bij de verdediging van het pond.
Die verdediging eist harde maatregelen.
Vorige week hebben wij deze vermeld.
Maar de loon- en prijspolitiek is toch
nog wat straffer uitgevallen dan men
aanvankelijk meepde. De loon- en prijs-
stop blijft vrijwillig, maar de mogelijk
heid van een verplichte handhaving is
bij amendement in de wet gebracht.
Hierbij schijnt men vooral het oog op
Washington gehad te hebben. De vak
beweging is niet geestdriftig over de
nieuwe economische politiek, maar heeft
er zich toch grommend bij neergelegd.
Vakantiebaan. Velen zoeken (en vin
den) tegenwoordig een vakantiebaan.
Zo de jeugdige Gerrit Kooiker te
Bolsward, nauwelijks enkele turven
hoog. Er werd gebeld al was
brand. Vlug het werk ruimen
naar de deur. Daar stond Gerrit: of
wij zijn kiekje wilden zien waar hij
op stond met een geitje. Het was
een vertederend plaatje. Kosten de
zes 1 cent. Contante betaling. Bols
ward heeft zo’n 2000 huizen, kan
Gerrit een bokkie mee verdienen.
Zeven maanden na de staatsgreep in
Nigeria, die het einde betekende van
een sterke noordelijke mohammedaan
se invloed op de politiek van dit grote
federaal geregeerde land, is de regering
(van militairen), die sindsdien aan de
macht was en die zelfs van de federatie
een eenheidsstaat trachtte te maken,
door een nieuwe staatsgreep, nu weer
van noordelijke officieren, ten val ge
bracht. Men neemt aan, dat de federa
tieve staatsvorm in zeer losse stijl weer
ingevoerd zal worden, hetgeen natuur
lijk de kracht van het land als geheel
aanzienlijk zal beperken.
dat de Schotanussen uit Bolsward
stamden.
Neven en nichten. Dank zij de be
middeling o.a. van het stadhuis ge
lukte het spoedig (achter)neven en
nichten te vinden, o.a. W. Schotanus,
Harlingerstr., Jan Schotanus, Laag
Bolwerk en mevr. Boschma-Schota-
nus, Grote Dijlakker. Er werden vele
foto’s gemaakt. Ds. en mevr. Scho
tanus woonden in Oxford (Engeland)
een conferentie bij en hadden ook
een reis gemaakt naar het Heilige
land. Maar het was toch een groots
gebeuren hier de naam W. Schota
nus op een bordje te zien staan.
In lytse fisker yn Makkum. Op ’e
wal yn Makkum stie in jonkje to
fiskjen. Opiens slingere er in ieltsje
üt it wetter. Hurd treau er it glêdde
ding yn syn büse, mar hieltdy kaem
it kopke wer boppe de ranne ütstek-
ken. Op 't lést kaem syn han net
mear üt ’e büse wei; de striid tus-
ken fongen fisk en fisker.
De koe wou trekker rijden. Het ge
beurde bij de veehouder J. Odinga te
Bozum, die in het land was te mel
ken, met tractor en wagen, dat plot
seling een koe de euvele moed had de
motor aan te zetten. De boer dit
ziende, belette koe-lief spoedig zijn
onderneming te staken.
Ondankbare poes. Iemand was ver
huisd naar elders en had vergeten de
poes mee te nemen. Poes krijgt bij
Staatsgreep In
Nigeria.
Provinciale Staten en
bulten werking gesteld.
Gysbert - om
freed en from
got en goed
•eit 6i hjoed:
Toen het Europese landbouwbeleid na
een laatste marathon-zitting van de mi
nisters in kannen en kruiken was, kwam
de gemeenschappelijke houding in de
Kennedy-ronde d.w.z. de internationale
besprekingen over een algemene verla
ging van de invoerrechten over en weer
met 50 aan de orde.
De Europese partners van de Fransen
hadden al enkele malen concessies ge
daan inzake de graanprijs, bijv, in ruil
voor een soepeler houding van de Fran
sen in de Kennedy-ronde. Maar de eer
ste besprekingen van de vorige week
vielen tegen, doordat de Fransen eerst
zeer negatief waren. De landbouw in
de Kennedy-ronde is een moeilijke zaak,
doordat subsidies en beschermende maat
regelen normale concurrentie-verhou-
dingen onmogelijk maken. Maar ten
slotte kon de ministerraad van de E.E.G.
het eens worden over een aanbod voor
bepaalde tariefverlagingen in de agra
rische sector, waarvan men echter moet
aannemen, dat zij de Amerikanen zul
len tegenvallen.
In het afgelopen parlementaire jaar zijn
enkele belangrijke Kamervergaderingen
geheel uitgezonden. Na afloop waren
er maar weinig tevreden mensen te vin
den. Er waren te veel vervelende uren
bij. Het is vaak ook niet gemakkelijk
om van dertien afgevaardigden dertien
maal precies hetzelfde verhaal te moe
ten aanhoren. Toch wil ieder in de Ka
mer van zo’n t.v.-uitzending gebruik
maken om zijn zegje te doen. Want wat
zouden de eigen brave kiezertjes wel
zeggen, als ze hun politieke voorman
niet op het scherm zouden zien? Een
voorman, die keurig in zondags pak is
Neg eens Amsterdam.
Minister Smallenbroek (binnenlandse
zaken) en minister Samkalden (justitie)
hebben tenslotte toch een commissie
kunnen samenstellen, die gaat onder
zoeken hoe het in Amsterdam tot ern
stige ordeverstoringen kon komen en in
hoeverre daarbij onderlinge verhoudin
gen tussen de verantwoordelijke autori
teiten een rol hebben gespeeld. De com
missie moet rapporten uitbrengen, die
in de Tweede Kamer zullen worden be
sproken. Het eerste rapport wordt niet
voor eind september verwacht.
De vraag is wel wat moet gebeuren als
uit de rapporten blijkt, dat de ontsla
gen Amsterdamse hoofdcommissaris
van politie niet de belangrijkste „falen
de autoriteit” was. Keert het tij zich
dan tegen burgemeester Van Hall of
tegen minister Smallenbroek?
Melchior inplaats van Japic Gys-
berts Krantenknipseldienst zond
ons plaatje met bijschrift over raad
huis in Ooltgensplaat, dit jaar 350
jaar oud. In 1616 gebouwd door de
bouwmeester Melchior van Harlingen
de architect, die ook Bolsward en
Klundert op zijn naam heeft staan,
aldus het bijschrift. En Japic Gys
bert dan?
een K.F.F.B.-boek uitbeeldt,
hiervan opzenden aan Hid.
plantsoen 1, Bolsward.
Schapen en Bokken. Een
apartheidspilitiek voeren de
van dagen uit Oosterlittens. Ze gin
gen samen uit in twee bussen, een
bus vol vrouwen en een bus vol
mannen. Samen uit, da’s gezellig en
toch „los fan ’t wiif”.
Eindelijk is het dan zover, dat het
sportveldencomplex geopend kan
worden. Het gebeurt met een sport
dag voor Bolswards jeugd. Nu niet
bijgelovig zijn; het is op de 13de
augustus.
Langebaan-renner. Het dorpje Edens
dat vroeger een 3-tal langebaan
schaatsrijders opleverde, n.l. de jon
gens van de „Sinteklazeboer” Wynia,
telt momenteel een langebaan-renner
onder haar schaarse inwoners. De
ongeveer 30-jarige Gorrit van Ber-
kum reed vorige week op één dag in
één ruk van Edens naar Brussel.
Hij startte ’s morgens half vier en
kwam om 10 uur ’s avonds op het
gestelde doel aan, een afstand van
380 k.m. ongeveer. Hij trapte de
„tour” helemaal in zijn eentje bij
matige, vrij ongunstige, wind.
pen uit Europa niet onmogelijk is, maar
dat dat zou gaan zonder de gevechts-
capaciteit van de Amerikaanse troepen
te verminderen.
Uit zijn betoog kon men opmaken, dat
hij de defensie van Europa vooral aan
conventionele troepen wil opdragen met
zo weinig mogelijk risico voor een kern
oorlog.
Zijn Duitse collega Von Hassel betoog
de daarentegen, dat de nucleaire af
schrikking juist een belangrijk onder
deel van de Europese defensie moest
blijven.
Over dit strategisch debat zal men nog
wel het een en ander horen, vooral
wanneer het McNamara-comité, dat de
kwestie van de nucleaire zeggenschap
in het bondgenootschap bestudeert, ein
delijk eens met de problemen zelf zal
gaan worstelen.
de buren te eten, maar kreeg jonge
poesjes in de leegstaande woning.
Eén van de buurvrouwen had zin in
één van de jonge diertjes en nam dit
mee om het thuis te vertroetelen.
Edoch, moeder poes kwam z’n portie
eten halen aan haar adres, zag poes
je, kreeg het in het nekvel en liep
trots als een pauw naar de leeg
staande woning, om het bij zijn broer
en zusje te deponeren.
Boekewein. Nog een prijsvraag. De
K.F.F.B. looft f 100,uit voor de
mooiste praalwagen, e.d., die een
boeketitel van of een fragment uit
Foto’s
Hero-
Vele mélanges. Onze koffyplaets
drong door tot de fotopagina van
Utrechts Nieuwsblad. „Men schenkt
er koffie op verschillende manieren
gezet, uit vele mélanges samenge
steld,” aldus het onderschrift.
In het verre Oosten heeft Engeland op
het ogenblik 55000 man, die zij, naar
verluidt, wil inkrimpen tot 30.000. De
bedreiging van Maleisië door Indonesië
maakte een handhaving van deze leger
macht, voornamelijk op Malakka en
Borneo, wenselijk, maar nu het er alle
schijn van heeft, dat Indonesië zijn
„confrontatie-politiek” tegenover Malei
sië gaat laten vieren en de bedreiging
daardoor vervalt, betogen de Engelsen,
dat hun legermacht daar wel overbodig
gaat worden.
Maar dc Amerikanen zien in deze le
germacht toch nog iets anders dan al
leen een bescherming tegen Indonesië.
De aanwezigheid van goed geoefende
Engelse troepen kan, naar Amerikaans
oordeel, zijn nut hebben als afschrikking
van Aziatische avonturen. De Engelse
aanwezigheid laat Amerika bovendien
niet zo alleen in Azië, waar Amerika
bovendien niet zo alleen in Azië, waar
Amerika de zware strijd in Vietnam
voert.
gehuld en even indrukwekkend praat
als een eerbiedwaardig predikant uit de
vorige eeuw.
De voorzitter van de Tweede Kamer,
mr. F. van Thiel, heeft kort geleden
in een gesprek zijn mening gegeven
over t.v.-uitzendingen van Kamerverga
deringen. Twee kernpunten had hij: een
uitzending vanuit de Kamer bevordert
het contact tussen kiezer en gekozene
en een integrale uitzending is het meest
waarachtige. Hij voelt weinig voor kor
te, samenvattende flitsen, omdat die
geen recht doen aan wat werkelijk al
lemaal is gezegd. Een integrale uitzen
ding is de enige, die werkelijk objectief
is, meent de Kamervoorzitter.
Hij heeft natuurlijk gelijk. Een uitzen
ding van een gehele vergadering is ob
jectief, want niemand behoeft een keus
te maken voor wrat wel en wat niet op
het scherm komt. Weegt dit voordeel
echter op tegen het haast onoverkome
lijke nadeel, dat zo’n integrale uitzen
ding onvermijdelijk het risico draagt,
hoogst vervelend te worden?
Hier komt nog een ander punt bij. Wat
is de taak van de televisie? In Hilver
sum houdt men vast aan drie stevige
pijlers: nieuws brengen (actualiteit),
ontspanning en ontwikkeling. Er be
staat geen twijfel ©ver, dat datgene wat
zich in het parlement afspeelt, thuis-
behoort onder het hoofdstuk nieuws.
Nu is er in geheel Nederland geen
nieuwsorgaan te vinden, dat bereid of
in staat is een Kamervergadering woord
voor woord te verslaan. Moet nu plotse
ling de televisie die taak wel overnemen
Mr. van Thiel heeft gezegd, dat naar
zijn mening flitsen uit een debat wel
eens meer de indruk van ontspanning
kunnen krijgen en zij het ook geheel
te goeder trouw meer het karakter
kunnen krijgen van amusement dan van
werkelijke voorlichting over het doen
en laten in de Kamer. Het is een moei
lijk te begrijpen argument. Omdat flit
sen niet snel vervelen, moet men hen
niet ogenblikkelijk in de amusements-
hoek schuiven. Of bedoelt mr. van
Thiel, dat bij korte t.v.-flitsen de Ka
merleden zelf wat amusant werken?
Heel veel hangt af van de manier waar
op de Tweede Kamer het parlementai
re werk verricht. Mr. van Thiel heeft
daar zelf ook op gewezen. Hij noemde
het wekelijkse vragenuurtje als goed
onderwerp voor een integrale televisie
uitzending. Terecht. Maar dan moet dat
vragenuurtje in Nederland worden wat
het in bijvoorbeeld Engeland is: een
ideale gelegenheid om dikwijls zeer fel
over allerlei actuele onderwerpen van
gedachten te wisselen met de regering.
In het Nederlandse parlement lukt dat
nog niet z© best. Misschien dat, voor
wat dit betreft, de televisie een stimu
lerende werking kan hebben.
Ex-Marinier Charles J. Whitman, op
Unkse foto met zijn vrouw, zaaide pa
niek, toen hij vanaf de toren van de
universiteit van Texas een kogelregen
op de niets vermoedende burgerij los
liet. Eerder vermoordde hij zijn vrouw
en zijn moeder. Rechts het arsenaal,
waarmee Whitman zich in de toren had
verschanst. Tenminste 10 personen
werden gedood door kogels uit zijn
geweren, de schutter werd later zelf
door de politie neergeschoten.
mistasten wanneer
korte bezoek overleg met Johnson de Engelse financiële positie
samenhangend Engelands positie in de wereld betrof. Zoals wij vorige
hebben gemeld, gaat de Engelse regering, om de economie van het land wat
te herstellen, o.a. bezuinigen op militaire uitgaven. Een vermindering van het
Rijnleger ligt vermoedelijk al In het verschiet en dat zou de Amerikaanse rege
ring nog wel kunnen accepteren, maar zij schijnt ernstiger bezwaar te maken
tegen verminderingen in wat heet Engelands rol ten Oosten van Suez.
Bolswards Nieuwsblai
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Ilindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradcel,
59
