Kabinetswijziging
Engeland
m
Geëmigreerde Nederlanders
niet naar Vietnam
K
a;
hark
en
sjoch
w
Maleisië en Indonesië sloten
overeenkomst
Leende Minister Vondeling te duur?
Gysbert Japiks
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Zilveren filmpjes
I
„Ik ben de baas*’
105e JAARGANG
No. 64
VRIJDAG 19 AUGUSTUS 1966
1603-1666-1966
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Advertentieprijs: 16 Cent per tnm
Burgerrechten.
Behaegje y jo saline, soo niizhatgje y God
Vietnam.
PIET
Radio.
3e week augustus 1911
Bedrijfsvoetbal voortaan verboden.
Sprong voorwaarts
Gemengd stoken zal nodig zijn.
50-jarig bestaan Fa. M. van den Oever.
Tot ziens, dit was Hark en Sjoch!
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
De 36-jarige Londenaar John Witney
wordt hier uit een politie-auto, verbor
gen onder een deken, het Gerechtsge
bouw West Londen binnengevoerd.
Witney is, zoals bekend, onder beschut-
glging gesteld van de moord op de drie
Londense politiemannen.
Confrontatie ten
einde.
Rond het Binnenhof heeft men zich niet
zo druk gemaakt over de Australische
maatregel. Wel bestond er aanvankelijk
bezorgdheid over, dat door de dienst
plicht voor jonge emigranten ook Ne
derlanders betrokken zouden raken bij
de strijd in Vietnam. Australië heeft
een troepenmacht van enkele duizenden
manschappen naar Vietnam gezonden.
De Australische wetgeving staat zonder
meer het' over zee zenden van de eigen
troepen toe. De Australische regering
Niet op de schouders. Een lezeres
te Witmarsum is 73 jaar en heeft
het persoonlijk nooit gezien. Ze woon
de bijna haar hele leven in Schraard
waar ze van haar vader (die 93 werd)
de heer F. Hoekstra, er echter wel
over hoorde vertellen. Ook werd de
Dure weg. Er wordt gewerkt aan de
verdere ontsluiting van de Friese Z.-
westhoek. Nog dit jaar wordt begon
nen met de aanleg van een 9 km
lange verbinding tussen Bolsward en
Workum. Begin september zal Prov.
Waterstaat dit dure project aanbe
steden. De nieuwe weg van Bolsward
naar Workum gaat de provincie meer
kosten dan de totale uitkering uit ’t
secondair wegenfonds Friesland over
een heel jaar opbrengt. Begin 1968
zal de verbinding voor het verkeer
opengesteld kunnen worden.
kist in dat geval niet op de schou
ders gedragen, maar op de armen.
60-jarig bestaan van veerdienst Horjus
CWorkunu Bolswardt Groningen),
Oude gramofoonnaalden gooie men niet
weg. Ze zijn uitstekend te gebruiken als
spijkers of om er kleedjes mee te span
nen.
Sigarenas, verzameld en gezeefd, kan
worden aangewend als plantenmest.
De burgemeesters behoren voorlopig nog
geen raadslieden te benoemen.
Landverraders, gebundelde radiopraatjes
van Max Blokzijl.
Sovjetpoging tot landing aan de Est-
landse kust verijdeld.
Het mytisch waas trok weg,
er kwam tweedracht in ’t spel,
Dertig september pech
Een wreed bloedige rel.
Een vermoeid president
Soekarno, riep: Ik sta pal
geen enkel element
krijgt mijn persoon ten val.
’t Blijft steeds hetzelfde relaas:
Ik voel mij aller baas,
’t Relaas kreeg veel critiek,
Malik keek iets verstoord;
Soeharto wist, ’t publiek
is allerminst bekoord.
Een weifelend president,
Soekarno, zweeg, maar dacht
geen enkel element
berooft mij van mijn macht.
Bakkers, staak ’t wild geraas.
Ik ben de gekooide baas.
Voor een twintig jaar
won Indonesië 't pleit.
Feestvieren met elkaar,
's Lands onafhankelijkheid!
Een grote president,
Soekarno nam het woord:
Ik word officieel erkend,
de wereld heeft ’t gehoord.
Ik sta in een mytisch waas.
Voor ’t hele leven baas.
Abonnementsprijs t 2.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
Uitgave: A. J. OblNGA NV, Bolsward
Administratie- cu Redactie-adres:
Marktstraat 13
Telef. 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2335
(05157)
Gysbert - om
froed en hom
gol eo goed
teil Cu hjoedi
Gratie.
Minister Samkalden (justitie) zal bin
nenkort zich opnieuw moeten bezinnen
over de situatie van de Duitse oorlogs
misdadiger Willy Lages. Begin juni
werd de ongeneeslijk zieke Lages naar
Duitsland overgebracht. Hij was in Ne
derland aanvankelijk ter dood veroor
deeld. Dit’ vonnis werd later veranderd
in levenslang. Begin juni was zijn licha
melijke toestand zodanig, dat minister
Samkalden hem uit menselijke overwe
gingen naar Duitsland liet overbrengen.
Volgens de artsen had de Duitser niet
lang meer te leven. Minister Samkalden
kreeg voor zijn beslissing steun en be
grip van de Tweede Kamer. In Duits
land is Lages geopereerd. Zijn toestand
is niet verder achteruit gegaan. De Ne
derlandse bewindsman heeft Lages een
strafonderbreking toegestaan tot 9 sep
tember. Dit in de stellige veiwachting,
dat Lages vóór die datum zou overlij
den.
Daar ziet het echter op dit moment niet
naar uit. Het is vrijwel uitgesloten, dat
Lages na 9 september naar Nederland
zal worden teruggebracht. Dan lijkt de
finitieve gratieverlening onvermijdelijk.
In politieke kringen vraagt men zich nu
af of dit ook gevolgen zal hebben voor
de positie van de drie andere Duitse oor
logsmisdadigers, die nog In Breda ver
blijven. Het ziet naar uit, dat het par
lement zal toestaan, dat ook zij gratie
zullen Krijgen,
van scholen. Ditmaal gaat de wetgever
nog een stap verder. Hij wil een einde
maken aan de praktijken, die negers het
wonen in het huis hunner keuze on
mogelijk maken, wanneer dat huis in
een „blanke”, dus betere, nettere buurt
staat. De emancipatie van de negers be
tekent ook, dat er een einde wordt
gemaakt aan de sociale scheiding, aan
het bestaan van de negerghetto’s.
Deze wet heeft veel verzet ondervonden,
omdat naar de mening van een aantal
afgevaardigden hier werd ingegrepen in
de vrije beschikking over iemands
eigendom. Beperkende amendementen
zijn aangenomen, waardoor discrimina
tie bij verhuur en verkoop van eigen
huis of bij het verhuren van een huis
met drie bewoners (plus eigenaar) niet
bij de wet wordt verboden.
De tegenstand kwam natuurlijk uit T
zuiden, maar, in sterkere mate dan
voorheen, nu ook uit het noorden, waar
de blanken menen, dat zij in hun „blan
ke” bestaan worden bedreigd en waar
zij bang zijn, dat de waarde van hun
huis door de aanwezigheid van neger-
buren zal dalen. Dat verklaart ook de
felle reactie van blanken in noordelijke
steden, zoals Chicago en Cleveland, wan
neer negerdemonstranten ’blanke’ wij
ken binnentrekken.
Het wetsvoorstel gaat nu naar de Se
naat, waar het op een felle tegenstand
kan rekenen.
Onverwacht heeft Wilson, de Engelse premier, enkele verschuivingen aange
bracht in zijn kabinet. Zijn minister van economische zaken, George Brown, en
de minister van buitenlandse zaken, Michael Stewart, htlbben van plaatsje ge
wisseld. Dat Is ongetwijfeld het gevolg van de beperkende maatregelen, met
een loon- en prijsstop compleet, die Wilson heeft moeten nemen om een verder
verval van de Engelse economie en een voortgaande inflatie het hoofd te bieden.
Broun was niet geestdriftig over deze plannen, die naar zijn oordeel de groei-
aspecten van de economie in gevaar zouden brengen. Hij had onmiddellijk ontslag
aangeboden, maar liet zich door Wilson overreden het nog even uit te zingen.
De Nederlandse regering heeft tegenover de regering van Australië „bezorgd
heid uitgesproken” over de Australische plannen om emigranten op te roepen
voor de Australische dienstplicht. Emigranten van 21 jaar, die al minstens twee
jaar in Australië zijn, zullen zich met ingang van januari 1967 moeten laten
inschrijven voor de Australische militaire dienstplicht. De Nederlandse regering
meent, dat deze maatregel de Nederlandse emigranten „onaangenaam” heeft
verrast. Het Nederlandse „protest” was overigens heel voorzichtig gesteld en
veel milder van toon dan de protesten van Italië en Griekenland, landen die ook
veel emigranten voor Australië hebben geleverd. Italië noemde het oproepen
van de jonge emigranten „in strijd met het internationale recht”. Het zou niet
toestaan, dat „Italiaanse burgers worden gedwongen militaire dienst te verrich
ten voor een vreemd land”.
De heer C. Wielenga werd tweemaal
genoemd. Hij sprak wel voor de
Sportfederatie, maar voor de Kath.
Sportcentrale sprak niet hij, maar de
heer D. G. v. d. Werf. Gaarne rec
tificeren we.
Nu we toch nog even de
sportvelden noemen, weet u dat bur
gemeester Mulder in een boekje van
Het Park (met hoofdletters) werd
geïnterviewd en dat Bolsward weer
eeng in de ether was?
Van grote politieke of economische be
tekenis lijken deze veranderingen niet, al
zou men er uit op kunnen maken, dat
in het touwtrekken tussen Callaghan en
Brown aan economische zaken het stand
punt van de schatkist, waar men deflatie
de juiste kuur vindt, het gewonnen heeft.
Wilson zal de nu ingeslagen koers voort
zetten, ook al blijkt hij op heel wat ver
zet te stuiten. De loonstop is helemaal
niet geliefd bij de vakbeweging en de
linkerzijde van de socialistische fractie
in het Lagerhuis heeft zich bij enkele
stemmingen al onthouden. Nu Labour
over een grote meerderheid beschikt,
kan de linkervleugel het zich permit
teren principieel te zijn. Maar ook in
de bevolking schijnt een ommekeer te
hebben plaats gehad als men de opinie
peilers mag geloven. De afval van La
bour wordt ongekend genoemd. Maar
voorlopig behoeft Wilson zich daar wei
nig van aan te trekken. Tegen de tijd,
dat de onplezierige maatregelen een ver
betering van de toestand mogelijk ma
ken, en daarmee het prestige van Wil
son groeit, kan de populariteit van La
bour wel weer toenemen.
Het Amerikaanse Huis van Afgevaar
digden heeft met 259 tegen 157 stem
men een nieuwe wet op de burgerrech
ten aangenomen. Bij vorige wetten van
deze aard wag er vooral sprake van,
dat de politieke rechten van de negers
en hun gelijkheid in de openbaarheid
zouden worden gewaarborgd. Zij mogen
niet meer worden uitgesloten van stem
lokalen, van restaurants, van winkels.
Rectificatie. Waarschijnlijk door hei
verwisselen van een correctieregel is
in ons verslag van de opening sport
velden een storende fout geslopen.
Kastje en muur. Iemand, die een vis-
sete wilde afhalen (vroeger op het
stadhuis) werd verwezen naar het
politiebureau. Hier vond hij het ge
bouw gesloten en een briefje op de
deur: Gelieve zich te vervoegen bij.
en volgde het adres van de dienst
doende wachtmeester.
Voor één en twintig jaar,
's lands onafhankelijkheid.
Feestvieren, geen bezwaar,
het wordt sprekerstijd.
Een toornig president,
Soekarno, figurant,
Maakt verwaten bekend:
Ik draai alles naar mijn hand.
Verstaat het toch gij dwaas
Ik ben hier nog steeds baas!
Bolswards Nieuwsblad
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadeel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum
Ondertussen is er officieel nieuws ge
komen uit China, al is het dan niet de
bereidheid over vrede in Vietnam te
onderhandelen. Het centrale comité van
de partij, dat de eerste twaalf dagen
van deze maand heeft vergaderd, heeft
een besluit goedgekeurd over de Chi
nese culturele revolutie. Er heerst, vol
gens een verklaring van het comité,
in het gehele land' een opwekkende re
volutionaire sfeer. De huidige toestand
houdt bovendien de belofte in van een
nieuwe sprong voorwaarts, wat betekent j
Maleisië en Indonesië hebben vorige
week donderdag een vredesovereenkomst
gesloten, waardoor een einde is geko
men aan de zg. „confrontatiepolitiek”
van Sukarno, een politiek van onver
klaarde oorlog tegen Maleisië, die op
een aanta infiltraties vooral op Borneo
na, vooral werd gevoerd met een econo
mische boycot.
Sukarno heeft dus wel volledig bakzeil
moeten halen, want zoals wij vorige
keren al schreven, verzette hij zich te
gen de nieuwe, op vrede gerichte poli
tiek van de regering van Suharto. Het
ligt in de verwachting, dat Indonesië
ook wel weer lid zal worden van de
Ver. Naties, waaruit het weggelopen is,
toen Maleisië in de Veiligheidsraad zit
ting nam. Het einde van de confrontatie
in het Verre Oosten betekent voor En
geland, dat het een aantal troepen daar
vandaan zal kunnen weghalen, die dien
den ter bescherming van Maleisië. Of
dit bij de Amerikanen in goede aarde
zal vallen is een tweede. Die zien in
een Engelse aanwezigheid fn dit gebied,
al was het alleen maar een morele steun
in hun strijd tegen liet communisme in
Vietnam.
Wie is Oma? Er kwam weer eens
een kaart met de hartelijke groeten
Nu uit IJmuiden en de kaart was van
Adrie. Hij was gericht aan Oma,
Nieuwmarktstraat te Bolsward.
Maar daar wonen juist zoveel oma’s.
Welke heeft er een Adrie als klein
kind Kaart is af te halen aan boek
handel A. J. Osinga N.V.
Veel brommers maken op de hoek
Snekerweg-Wilhelminalaan een ver
gissing, rijden achter het Julianapark
langs en hobbelen verder op het
dienstrijwielpaadje, niet beseffend,
dat zij in overtreding zijn. Of is het
blauwe bord met de witte auto hen
onbekend?
Nog een oud gebruik. We hoorden
van nog een oud begrafenisgebruik.
Bij het ter aarde bestellen van een
jeugdig persoon, hadden de dragers
vroeger een groen palmtakje tussen
de lippen? Was dit ook zo in de Z.-
Westhoek?
het jaar ondergaan. De staatslening van
tweehonderd miljoen gulden, die hij had
uitgeschreven, heeft een belangstelling
ondervonden als nooit tevoren. Er werd
ingeschreven voor een bedrag van liefst
345 miljard gulden. De minister heeft
in het verleden in zijn functie als
oppositieleider al vaak gewaar
schuwd, dat er iets gedaan moet wor
den tegen het z.g. „marjoreren” bij
een staatslening. De bewindsman is er
kennelijk nog niet in geslaagd een vorm
van lenen te vinden, waarbij dit kan
worden voorkomen. Marjoreren is de
technische term voor het handelen voor
af in de uit te geven staatsobligaties.
Bij dit vooraf handelen hoort ook het
overvloedig inschrijven wanneer men ’n
grote belangstelling verwacht.
Men schrijft dan in voor een veel gro
ter bedrag dan men nodig heeft, in de
verwachting, dat men dan toch aan zijn
trekken zal komen. Dit heeft bij deze
staatslening ongekende vormen aange
nomen. Effectenhandelaars hebben ach
teraf toegegeven, dat zij voor miljoe
nen guldens hebben ingeschreven, ter
wijl zij slechts voor duizenden guldens
nodig hadden. Ongetwijfeld zal de libe
rale oppositie (de voorganger van mi
nister Vondeling, de heer Witteveen)
wel met vragen komen of de minister
een verklaring heeft voor de overweldi
gende belangstelling. De grote run op
de lening zou er op kunnen wijzen, dat
de bewindsman het klimaat niet juist
heeft geschat en, van de kant van het
rijk gezien, te duur heeft geleend.
Slappe zaak. Van Bolsward tot
Tjerkwerd wordt de bestaande weg
verbeterd. Tussen Tjerkwerd en Wor
kum is een geheel nieuw tracee uit
gestippeld. D: grond is er erg slap
en er zullen enorme hoeveelheden
zand voor versteviging moeten wor
den aangevoerd. Dit zand wordt ge
haald uit de vaargeulen van het He-
germeer en de Fluessen. De nieuwe
weg heeft dus tevens een verbete
ring van de waterverbinding Stave-
ren-Prinses Margrietkanaal tot ge
volg.
Nog vijf jaar. Het stuk Lecuwarden-
Bolsward is in voorbereiding. Er is
al begonnen met de uitvoering van
bruggen en de opritten van bruggen.
Het wordt een 2 strooksweg. Prov.
Waterstaat verwacht, dat het nog 3
tot 5 jaar zal duren voordat de snelle
verbinding Leeuwarden-Bolsward tot
stand kan komen.
Lenen.
Minister Vondeling (financiën) heeft
tijdens zijn vakantie de verrassing van
heeft echter de verzekering gegeven, dat
geen enkele geëmigreerde dienstplich
tige militair tegen zijn wil naar Viet
nam zal worden gestuurd.
Ook om een andere reden wil men zich
in Den Haag niet zo druk maken. De
vraag of het om Nederlanders gaat
speelt vooral een academische rol. De
Australische regering heeft nadrukke-
lijk gezegd, dat alleen emigranten wor
den opgeroepen, die zich blijvend in Aus
tralië willen vestigen. Met andere woor
den, om mensen, die hun oude vader
land voorgoed vaarwel willen zeggen en
Australië als hun nieuwe moederland
willen aanvaarden. In vrijwel elk land
wordt het als niet meer dan billijk ge
acht, dat jonge mannelijke staatsbur
gers bijdragen in de verdediging van
hun land. In Australië heeft men deze
lijn doorgetrokken en wil men deze
plicht ook vragen van mensen, die deel
willen gaan uitmaken ran de Australi
sche samenleving. Overigens zal in de
praktijk slechts één op de tien inge
schreven emigranten van 21 jaar een
oproep voor werkelijke dienst ontvan
gen. Meer manschappen heeft de Austra
lische strijdmacht niet nodig.
Australië staat met deze regeling niet
alleen. Amerika kent al jaren een dienst
plicht voor emigranten. De opgeroepen
emigranten kunnen daar zelfs onvrijwil
lig naar de strijd in Vietnam worden
gestuurd.
en Wymbritseradeel.
De berichten uit Vietnam zijn nog steeds
niet hoopvol. Steeds meer Amerikaan
se troepen, steeds zwaardere bombar
dementen van Noord-Vietnam brengen
de vrede nog geen stap dichterbij, inte
gendeel, de versterking van de Vietcong
en de Noord-Vietnamezen gaat in ver
sneld tempo voort. De toestand is zo,
dat' Amerika niet kan worden versla
gen, dat het niet zal opgeven, maar
dat het bepaald niet op een snelle over
winning kan rekenen. Dat was de for
mulering van president Johnson na een
onderhoud op zijn boerderij in Texas
met generaal Westmoreland, de Ameri
kaanse opperbevelhebber in Zuid-Viet-
nam.
Generaal Ky, de Zuidvietnamese pre
mier, wiens positie in eigen land niet
altijd even stabiel lijkt, heeft' een be
zoek gebracht aan de Filippijnen, met
Thailand, Zuid-Korea en nationalistisch
China, één van de weinige Aziatische
landen, waar men begrip toont voor de
positie van de regering in Saigon en
daarmede voor de Amerikaanse poli
tiek.
Al te letterlijk. Eén der plaatselijke
bakkers was aan de wandel met zoon
tje. Net de afgelopen week had zoon
tje gevraagd of de „oude wijvenkoek”
inderdaad van oude wijven werd ge
maakt. „Ja natuurlijk, jong, die
draaien we fijn in de machine”, al
dus het antwoord. Bij het passeren
van een tehuis voor ouden van dagen
zat een zeer oud dametje voor het
raam. „Vader?” vroeg de zoon, op
haar wijzend: „wanneer halen jul
lie die op?”
Oud gebruik. Wij vernamen van een
inwoner uit Burgwerd dat Zijn moe
der in 1892 na bevallen te zijn van
een zoontje, drie dagen na de be
valling overleed. Zij werd in Folsgare
begraven. De kist was hier bedekt
met een wit laken.
luiken over de baar. In zijn 40-jarige
loopbaan als begrafenisbode heeft de
heer M. Eisma het slechts éénmaal
persoonlijk meegemaakt, dat er bij
de teraardebestelling van 'n overleden
kiaamvrouw een wit laken over de
kist werd gespreid.
Gelijk spel. Ter gelegenheid van het
25-jarig bestaan van R.E.S. sprak
voorzitter Altenburg destijds inza
ke de totstandkoming sportvelden
deze historische woorden; Ik hoop
op een gelijk spel, waarbij beide par
tijen menen een gunstig resultaat te
hebben geboekt. Nu Is het zover. Is
U tevreden heer Altenburg?
dat er grotere, snellere, betere en eco
nomische resultaten bij de opbouw van
het socialisme zullen worden behaald.
V v i
i
63
