BOERENLEENBANKEN WERDEN
RAIFFEISENBANKEN
7
mei
De K.F.F.B. komt dit jier
100ste boek
Fiif nije dichtbondels as feesttajefte
De Centrale Organisatie passeerde
de 5 miljard gulden
Fan de Mar liny loer
Zilveren filmpjes
MH
105e JAARGANG
DINSDAG 6 SEPTEMBER 1966
No. 69
Verschijnt DINSDAGS en VRIJDAGS
Taken
Forskaet
60,
Advertentieprijs: 16 cent pe>t tnm
Ingezonden mededelingen dubbel tarief
Contractprijzen op aanvraag
Abonnementsprijs I 2.90 per kwartaal
(bij vooruitbetaling)
Giro 887926
xUit het verloop van de miljard en-mijl-
palen bij de Raiffeisenorganisatie valt ai
te leiden, dat het sparen in ons land een
grote vlucht heeft genomen.
Het tegoed van f 1 miljard werd in 1950
bereikt, ruim een halve eeuw na de op
richting van de organisatie. Het bedrag
van f 2 miljard werd bij de aanvang van
1959 bereikt. Drie jaar later overschreed
het inleggerstegoed de f 3 miljard. Me
dio 1964 werd de f 4 miljard gepasseerd
en thans, twee jaar later, de f 5 miljard.
Het aantal vestigingen van de Raffeisen-
banken bedraagt 1300. Zowel in de ste
den als op het platteland mogen de Raif
feisenbanken zich in het vertrouwen van
de spaarders verheugen. Zo droegen ste
den en platteland in gelijke mate bij tot
het spaaroverschot van f 68,4 miljoen in
juli.
Gezien de mate waarin door de spaar
ders van de overige bankdiensten ge
bruik wordt gemaakt, heeft het feit dat
bij de Raiffeisenbanken alle voorkomen
de bankzaken kunnen worden verricht
tot deze sterke ontwikkeling bijgedra
gen.
Uitgave: A. J. OS1NGA N.V, Bolsward
Administratie- co Redactie-adrcs:
Marktstraat 13
lekt 2044 Na 18.30 uur 2660 of 2333
(05157)
As earste wol ik dan neame: de steds-
r.aeiskoalle, sa’t dy hjir neamd waerd, in
namme, dy’t de lading net dekte, mar sa
hiet er nou ien kea»- yn de folksmüle.
De naeiskoalle foar alle famkes en frou-
Iju, dy’t har praktysk bikwame woene
yn it meitsjen en formeitsjen fan de
measte stikken klean. In ynstelling, dy’t
tige aid is en destiids troch de boargerij
oprjuchte waerd „ter bestrijding van de
armoede”. Hja wisten in hündert jier lyn
ek al, dat in frou, dy’t har mei de nulle
en de skjirre goed rédde koe, yn eltse
hüshalding tige op har plak is. Ien fan
de bigunstigers wie it St. Anthony-Gast-
hüs en doe’t yn minder goede tiden de
partikuliere stipers linkelytsen fordwou-
nen, waerd it tokoart op de eksploitaesje
troch dizze stifting oansuvere. De léste
fyftich jier draeide de stêdsnaeiskoalle
alhiel op „pake pong”. In goed tritich
jier lyn is hjir in oare skoalle komd: de
hüshAldskoalle, earst tige biskieden mar
geandewei mei al mar mear mooglik-
heden en mear learlingen. In jier as fiif,
seis lyn, is -der jit in twadde hüshald-
skoalle bykomd en wie der dus alle ge-
legenheit om de famkes hjir ek yn it
naeijen fierder to bringen. Tsjin de for-
wachting yn, bleau de naeiskoalle fiks
hwat learlingen oan lüken. Dat kaem
alderearst omt hjir daliks mei de prak-
tyske kant bigoun waerd. Twad koe men
seis de tiid bipale, middels of moarns of
allebeide, ien kear of twa kear yn ’e
wike of eltse dei, dat koe allegearre. En
yn it trêdde plak wie de liedster: Juffer
Kramer in seldsume learares, dy’t mei
ontwikkeling. Van het begin af hebben
de Raiffeisenbanken de middenstand ten
platte lande en ook anderen tot de eigen
kring van de banken gerekend. Een
verschil met vroeger is echter, dat de
betekenis van de niet-agrarische sec
toren belangrijk is toegenomen.
De spaargelden zijn thans voor 55 af
komstig van spaarders buiten de land
bouw. De ontwikkeling van het spaar-
geldverloop bij de Raiffeisenorganisatie
kan dan ook niet langer alleen verklaard
worden uit de gang van zaken op Agra
risch gebied.
Uit deze gegevens moge blijken, dat
de Raiffeisenbanken naast het gespeci
aliseerd zijn in het landbouwkrediet,
thans een meer algemene bankfunctie
ten behoeve van de eigen kring binnen
de plaatselijke samenleving uitoefenen.
Door de toeneming van spaargelden en
rekening-courantgelden is het mogelijk
geworden aan deze algemene functie
een reële inhoud te geven. Dat de acti
viteiten daarbij gericht zijn op de on
dersteuning van plaatselijke belangen,
is kenmerkend voor het werk dat F. W.
Raiffeisen in 1864 begon vanuit het
principe: Kracht door samenwerking.
sahwat lykhAlde. Bihalve de boeken yn it
fêste- of ekstra-abonnemint wurde der
ek hiel hwat „losse” boeken ütjown. Hjir-
ünder falie ek de berne- en jongerein-
boeken.
Ta syn béste slagge ütjeften rekkent de
K.F.F.B. sünder mis de Bernebibel „Bliid
Boadskip” fan J. W. Santema (foar le
den noch to krijen foar f 12,90), de folks-
ütjefte „Om Gysbert Japiks hinne” fan
J. J. Kalma (dat de Dr. Joast Halberts-
mapriis krige), de posthüm ütjowne bon-
del „Diggels” fan Teatske Alzum (lyts
80 koarte forhalen foar f 6,90), „It Frysk
Reveil” fan dr. G. A. Wumkes en „Agur
en de twa portretten” fan G. Mulder.
Binammen mei de Fryske berneboeken
stiet it op it heden lykwols faei, dêrfan-
dinne is der by de gemeentebistjüren yn
Fryslan in subsydzjefoarstel dien. Der
binne al hiel hwat gunstige reaksjes op
kommen.
Der wurdt wolris tocht dat de K.F.F.B.
mar ien soarte boek ütjowt, it type fan
de tradysjonele boere(streek)-roman.
Oersjocht men de rige fan de 100 ütjef-
ten, dan biykt dit sa net to wêzen. Noch
net iens in tredde part heart der ta. Der
binne oant nou ta ütjown 33 boerero-
mans, 23 dy’t yn in oar formidden spylje
(dat fan in wurkleaze, kloklieder, kon-
duktrise, dümny, skoalmaster, suvelstu-
2e week september 1941
Op In parsekonferlnsje, moandeltojoun 5 septimber halden yn It Kunstsintrum
I rinsetün waerd it ion en oar meidield oangeande de plannen yn forbAn mei it
ntkommen fan it hündertste boek fan de K.F.F.B. Allegearre, dy’t foar 15 septim-
ter as lid ynskreaun steane as har foar dy tiid noch opjowe, krije sa waerd
meidield by dit 100e boek (de nije roman oer Gaesterlan fan A. A. v. d. Werf
De Ramplesant”) noch in fecstjefte yn de foarm fan in berneboek, dichtbondel
opsizferskes ensfli. U.o. binne dit nije bondels fan Fedde Schurer, Jan Dotinga en
Jobs. Couperus.
De K.F.F.B. Is oprjochte yn 1934. It
earste boek („As de bern great wurde”
fan Paul fan Nijenborn, doetiids pseudo
nym foar Paulus Akkerman) forskynde
yn de oplaech fan in pear hündert ek-
semplaren yn febr. 1936. De ynlage wie
doe f 1.yn it jier. Oan ’t nei de oarloch
koe de K.F.F.B. net of amper boppe de
1000 leden ütkomme. Yn 1953 waerden
de leden foar de kar steld óf de roman
„Trude” fan H. de Jong to nimmen öf
de oersetting dy’t Dr. G. A. Wumkes
makke hie fan John Bunyans „Pylger-
reize”. Der wiene doe safolle dy’t beide
boeken bistelden, dat sünt it abonnemint
ütwreide waerd ta 2 boeken jiers. Yn
1962 waerd de mooglikheit iepene yn-
pleats fan 2 tonei 3 of 4 boeken to nim
men. It saneamde ekstra abonnemint wie
hjirmel ynsteld. Dit hat nou al sa’n lytse
1700 dielnimmers. It ledetal seis birikte
by it 25-jierrich bistean de 10.000 en
klom noch stadichoan op oan likernöch
12.000 leden. Nettsjinsteande alle moog-
like konkurrinsje fan film, T.V. en foar-
men fan moderne frijetiidsbisteging, kin
de K.F.F.B. hwat it ledetal oanbilanget
Bouke Veltman 40 jaar bij Hollandia.
Veel belangstelling voor fokveekeuring
op de Nieuwmarkt.
De skriuwers J. Dotinga, F. Schurer en Joh. Couperus fan hwa’t dichtbondels
as feestjeften ütkomme
Het Nederlandse team Jan Jansen-
Wim Koopman dat zich door een over
winning in de vierde serie op Tsjecho-
slowakije voor de kwartfinale heeft ge
plaatst. Wim Koopman reed deze se
rie ondanks vrij hoge koorts, (rechts)
dat de animo foar it lanbou-ünderwiis in
kear nimme soe, mar dy forwachting is
net ütkomd. Aloan mear giene de Alden
oer om har bern klear to meitsjen foar
in net-agrarysk birop en de pessimis-
tyske uteringen oer it tal agrariërs spi-
len ek net swak by. Der is jit bisocht
om troch gearwurkjen de skoalle to
Boalsert to bihAlden, mar dat is net
slagge.
En sa hawwe de bistjüren, yn oerliz mei
de ynspeksje, bisletten om ek hjirre de
A.O.W.-leeftiid fan de direkteur oan to
gripen om de pynlike operaesje üt to
fieren.
De gebouwen binne dizze wike oerdroe-
gen oan de Hegere LAnbou Technolo-
gyske skoalle (de eardere Suvelskoalle)
dy’t se folslein bisette kin en dêrmei jit
fêster oan de stêd forboun is en de nije
wente stiet under forkeap. Materieel
streamt hjir gjin bloed üs, mar oan de
oare kant is it tige bigreatlik foar in
sintrom, sa as de stéd Boalsert foar har
agraryske omkriten is.
„It libben is net altyd riis mei rezinen,
it is ek wolris grót mei kródde”.
Mar de tiden komme en gean, hja brin-
ge folie nijs, hja romje ek dingen op,
dy’t men net graech misse woe
Net sünder spyt sil de stêd Boalsert diz
ze beide skoallen fordwinen sjen, mar
tsjin de tiidforoaringen stiet men mei in
stompe seine. It libben giet fierder, mar
net sünder offers en pine. Dat hawwe
bistjürders en learkrêften dizze wike,
mei learlingen cn aldent ünderfoun.
Tj. de J.
Feestjefte
Ta eare fan it 100ste boek jowt de
K.F.F.B. dit jier oan elk bisteand lid bi
halve it ü.o. mei in gouden medalje bi-
kroande boek fan Van der Werf, noch in
berneboek of dichtbondel as tajefte. Net
alle leden krije itselde, it wurdt dus in
„forrassingspakket”. As feestjefte wurde
ü.o. ek brükt fan de nije dichtbondels:
„Efter it nijs” en „Opheind en troch-
jown” fan Fedde Schurer, „Notysjes” en
„Nei oanlieding” fan Jan Dotinga cn
„Wy hawwe gjin goud” fan Johs. Cou
perus.
Elk lid kriget sa’n feestjefte. Sa’n for
goes krige eksemplaer kin fansels net
ruile wurde. Hie men nou krekt it sin
op hwat oars set (it wol graech raer
treffe), dan kin men dit blstelle. Dit is
nammers ek de bidoeling: troch tüzenen
minsken faeks foar it earst mei in frysk
berneboek of fryske dichtbondel yn ’e
kunde to bringen, niget en bilangstelling
fcar dizze sektoaren fan de Fryske boe-
kewrAld to kweken.
W.K.-WIELRENNEN
Tande.mrijder W. Koopmans, wegens
een keelaandoening in een deken ge
huld, wereldkampioen Tiemen Groen
en stayer Le Grand spellen de sport
pagina over hun verrichtingen in een
Nederlands dagblad
dint, skilder, polderjonge, dokter, hout-
hannel, emigranten, forpleechster, mili
taire tohuzen ensfh.), 8 histoaryske ro
mans, 5 bondels koarte forhalen, 4 oer-
settingen, 6 boeken op godtsjinstich mêd,
21 berneboeken, 4 jongerein-boeken, 12
dichtbondels en 5 biografyen, wylst der
7 kear in boek op nij printe wurde moast,
Forskaet dus genóch.
Sa’n foege 60 Fryske skriuwers ha fan
har wurk by de K.F.F.B. yn it Ijocht
sjoen, hjirfan makken sa’n 28 har skriu-
wersdebüt. Guods hjirfan binne guon bi-
kende (folks) skriuwers wurden, b.g.
Paulus Akkerman, A. M. Wybenga, S.
M. v. d. Galiën, R. S. Roarda, mefr. G.
Spaanderman-Wielinga, Th. Kuyper,
mefr. Dj. Weening-Meijer, A. A. v. d.
Werf, mefr. H. Heeringa-Seepma, mefr.
G. Lootsma-Smidstra en E. S. de Jong.
Oaren lieten it by ien of twa boeken bliu-
we.
De Raiffeisenorganisatie
in de praktijk.
De oorsprong van de Ned. Raffeisen-
organisatie gaat terug tot het jaar 1898,
toen te Utrecht de Coöp. Centrale Raif
feisenbank werd gevestigd als organi
satie van plaatselijke landbouwkrediet-
banken. In het oprichtingsjaar telde ons
land nog slechts enkele van deze plaat
selijke leenbanken. Hierin kwam spoe
dig verandering, mede door de stimu
lerende werking van de Centrale Raif
feisenbank. Voor het in toepassing bren
gen van de Ideeën van F. W. Raiffeisen
werd geijverd om door middel van
spaar- en kredietverenigingen de positie
van vooral de plattelandsbevolking te
verbeteren. Overal in het land werden
deze verenigingen gesticht, vak on
der naam „Boerenleenbank”, omdat de
vestiging ten plattelande gewoonlijk een
sterk agrarisch element inbracht. Later
zou door de groei van de banken en de
verstedelijking van het platteland, naast
de bijzondere verzorging van het land
bouwkrediet, de functie van de banken
ook een meer algemene inhoud verkrij
gen. Vele banken, die deel uitmaken
van de organisatie, thans 667 in getal
met ruim 1300 vestigingen, hebben daar
in aanleiding gevonden de naam „Boe
renleenbank” te verwisselen voor „Raif
feisenbank”. Deze naamsverandering
brengt bovendien tot uitdrukking, dat
de betreffende banken opgenomen zijn
in de Raiffeisenorganisatie; de organi
satie Van de Coöp. Centrale Raiffeisen-
Bank.
De Raiffeisenbanken zijn plaatselijk ge
vestigde banken met een eigen werkge
bied, dat zich uitstrekt over één of en
kele dorpen of steden. In dit werkgebied
bouwen zij een leden- en cliëntenkring
op. Zij vormen daarmee een eigen kring.
De verzorging van deze eigen kring in
de plaatselijke samenleving met pas
sende vormen van spaar- en krediet
mogelijkheden en andere financiële
diensten vormt het hoofddoel van de
Raiffeisenbanken. Om dit doel te ver
wezenlijken, hebben de Raiffeisenban
ken elk een eigen bestuur en raad van
toezicht en hebben bij zich verenigd in
de landelijke Raiffeisenoarganisatie.
De zin van dit laatste ligt in de behar
tiging van gemeenschappelijke belan-
Jobsgeduld en, bikwaem op alle wapens,
dit praktysk naeijen oan Aid en jong
learde.
Wie dizze skoalle alhiel in partikulier
initiatyf, de nije ynstellingen waerden
opset en bikostige neffens de Nijver-
heidswet. Lokalen, learmiddels, lear
krêften kamen foar rekken fan Ryk en
gemeenten en har posysje waerd troch
de jierren hinne aloan better. Doe’t juf
fer Kramer de 65 neijer kaem, waerd it
elkenien düdlik, dat it fuortsetten fan de
skoalle allinnich dan mar mooglik wie,
as men op deselde foet wurkje soe as de
hüshAldskoalle. De finansiële konsekwin-
sjes foar gebouwen, leararessen en ma
terieel koe it Gasthüs yn de fierste fierte
net bigapje. Hja hat it öfskied fan Juff.
Kramer ek makke ta in öfskied fan de
skoalle. De stêdsnaeiskoalle bistiet net
mear. It naei-ünderrjucht giet lykwols
yn itselde gebou ünder partikuliere lie-
ding en forantwurding troch, mar net
mear üt „pake pong”.
De twadde skoalle, dy’t dizze wike slet
ten is, is de Legere LAnbouskoalle oan
de Snitserdyk. Hja wie de earste yn diz
ze hoeke, doe’t hja yn 1932 ünder boar-
gemaster Praamsma iepene waerd. 't oan-
tal learlingen wie de earste tweintich
jier great, ommige jierren koe de skoal
le har allegearre gjin plak jaen. Mar in-
kelde jierren letter kaem Snits mei in
lAnbouskoalle en wer jierren letter War-
kum. Doe’t in jier hwat lyn ek Wytmar-
sum in nije lAnbouskoalle krige, wie de
krite tige lyts wurden. Mei de ynfiering
fan it nije programma hie men jit hope, j
De Raiffeisenorganisatie in Nederland heeft een belangrijke mijlpaal bereikt;
het totaal spaartegoed van de ruim 2 miljoen spaarders is de f5 miljard ge
passeerd.
Deze belangrijke gebeurtenis in de spaarbankwereld hier te lande beschouwt men
in de Raiffeisenorganisatie niet alleen als een blijk van vertrouwen, maar tevens
als een mijlpaal waaraan een meer algemene betekenis kan worden toegekend.
Sparen is in de hedendaagse samenleving een absolute voorwaarde voor het
behoud van welvaart en economische groei. Het wordt verheugend geacht, dat
de spaarzin van de Nederlandse bevolking bij de gestegen welvaart en de ver
betering van de sociale voorzieningen in stand is gebleven. Dit verschaft de mo
gelijkheid tot verdere verbetering van het leef- en werkklimaat in ons land.
Hjirüt docht wol bliken dat de K.F.F.B.
der net allinne is foar de lêzer dy’t
(troch syn abonnemint fan amper 2 sin
ten deis) oan goedkeape boeken komt,
mar ek foar de skriuwers, dy’t oan „pri-
zen” en honoraria it foar in gongber
boek op sa’n f 3000,bringe kinne, in
bidrach, dat yn de frije ütjowerij yn
FryslAn nea foar in boek delteld wurdt,
lykwols ek foar de lêsbibleteken (dy’t
skreauwe om mear Fryske boeken, bi
nammen de boere-streekromans!) en
de boekhannel: Hiel hwat ütjeften scene
der nammers nea kommen ha as de
K.F.F.B. it net oandoarste, en nettsjin
steande it great tal leden hearre de
K.F.F.B.-boeken ek yn de frije forkeap
faek ta de meast forkofte. Noch ófsjoen
fan dy frije forkeap leart in foarsichtige
skatting, dat jierliks yn FryslAn in foege
75% fan de omset oan Fryske boeken
bistiet üt K.F.F.B.-ütjeften. De bitsjut-
ting fan de K.F.F.B. is noch greater as
men ek tinkt oan al de oare aktiviteiten,
b.g. de siketsjinst, it opnimmen fan frys
ke boeken op de bAn foar blinen en Alden
fan dagen, it ütskriuwen fan kleur- en
tekenkrigen ünder de bern en priisfragen
foar de greateren, it halden fan roman-
priisfragen (mei f 2500,en f 2300,
as prizen), it ütjaen fan de Fleanende
Krie (Fryske krante, nou meielkoar al
mear as in miljoen eksemplaren!), it
hAlden fan skriuwersbisiten, it organi-
searjen fan jiergearkomsten, de aksje
foar Fryske praelweinen yn optochten, it
ütjaen fan boekebonnen, ensfh.
Faeks skület de populairens fan de
K.F.F.B. wol mei yn it feit, dat njonken
it ütjaen fan gaedlike folkslektuer sa
folle mooglik minsken yn dit wurk bi-
helle wurde. Ek dfe bAn mei de Friezen
om utens en de emigranten is wichtich.
Yn alle wralddielen sitte wol K.F.F.B.-
leden, binammen binne der ledekonsin-
traesjes yn de U.S.A, en Canada. Friezen
dêrre, dy’t dizze krante tastjürd krije
kinne ek fan de K.F.F.B.-service profi-
tearje troch de jierlikse ynlage foar har
8,80 yn it jier) oer to meitsjen mei in
bütenlanske postwiksel oan de Adm.
K.F.F.B., Gerard Terborchstrjitte
Ljouwert.
Bierrantsoen verlaagd tot 60
Jaarvergadering CAB. Opkomst 80 le
den. Het bestuur bij acclamatie herbe
noemd: R. van der Meulen, voorz.; K.
Huisman, seer.; S. Boschma, penningm.
Geslaagd voor vak J. (gymnastiek), de
heer J. Hoekstra, onderwijzer CVO-
school te Bolsward.
NET SUNDER SPYT!
Al gans in skoft haw ik omroun mei de
tins, dat it goed wêze soe om hwat mear
ynformaesjes to jaen oer it feit, dat üs
goede stêd twa ünderwiisynstellings for-
liest, dy’t lang en tige lang har funksje
hjir forfolle hawwe. Mar omt ik seis hjir
tige nau by bitrutsen wie, tocht ik hyl-
tyd: lit in oar dat mar dwaen. Mar nou’t
tige tafallich op deselde dei yn yntime
kring dizze bigraffenissen pleats foun
hawwe, wurdt it dochs hege tiid yn üs
eigen krante hjir hwat mear fan to siz-
I zen.
Bolswards Nieuwsblad
STREEKBLAD VOOR WEST- EN ZUIDWEST FRIESLAND
Verschijnt in: Bolsward, Baarderadcel, Hennaarderadeel, Hindeloopen, Wonseradeel, Workum en Wymbritseradeel.
gen door middel van een sterke Cen
trale Bank. Op deze wijze verenigen de
Raffeisenbanken de voordelen, die zo
wel aan het kleinbedrijf als aan het
grootbedrijf verbonden zijn.
De Coöperatieve Centrale Raiffeisen-
Bank te Utrecht adviseert de plaatselij
ke banken op alle terreinen, die in de
moderne tijd aan de uitoefening van het
bankvak verbonden zijn. Zij controleert
ook de administratie en beheert de liqui
diteiten voor de gehele organisatie. Op
bankgirogebied zorgt de Centrale Bank
voor de onderlinge vereffening van vor
deringen en schulden. Ook verstrekt zij
kredieten aan grote landbouworganisa
ties.
Na de tweede wereldoorlog stonden de
Raiffeisenbanken voor een belangrijke
aanpassing van het coöperatieve bank
bedrijf aan gewijzigde verhoudingen in
de samenleving. Zoals bekend, hebben
deze banken zich vanouds gespeciali
seerd in het verstrekken van landbouw
krediet. Deze functie vervullen zij nog
en zullen zij ook in de toekomst behou
den.
De verstedelijking van het platteland en
de industrialisatie brachten echter mee
dat in de samenstelling van de bevolking
grote veranderingen optraden. Een pro
ces, dat nog doorgaat.
Het aantal Raiffeisenbanken, dat geves
tigd is in gebieden, waar het agrarische
element zo niet verdwenen is, dan toch
een steeds kleiner wordend deel van de
plaatselijke samenleving vormt, neemt
toe. De Raiffeisenbanken hezzen ge
meend, zich op deze ontwikkeling te
moeten instellen. Zij hebben daarom de
verzorging op zich genomen van de
eigen kring in zijn soms sterk gewij
zigde samenstelling. In de kredietver
lening van de Raiffeisenorganisatie en
in de herkomst van de toevertrouwde
middelen komt deze structuuraanpas
sing duidelijk tot uitdrukking.
De persoonlijke voorschotten en hypo
theekverstrekkingen ten bedrage van
gemiddeld f 700 miljoen per jaar gaan
de laatste jaren voor 60 naar leden
buiten de landbouw. De helft hiervan
heeft betrekking op de financiering van
een grote verscheidenheid van midden
stands- en andere niet agrarische be
drijven. Daarnaast neemt de financie
ring van de woningbouw een grote plaats
in. Het aandeel hiervan bedroeg in 1965
rond 30
De kredietverlening buiten de agrari
sche sector is op zich zelf geen nieuwe
0
-